Morgunblaðið - 27.08.1985, Qupperneq 40

40 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. ÁGÚST 1985
Opið bréf til Geirs Hallgrímssonar:
Beiöni um hjálp gegn er-
lendri innrás í Nicaragua
— eftir Dóru
Stefánsdóttur
Nicaragua á þjódhátíðardegi
Bandaríkjanna, 4. júlí 19X5.
Ágæti Geir Hallgrímsson.
Þjóðin sem býr í þessu landi
bjóst við innrás í dag. Orðasveim-
ur hafði sagt að hún yrði klukkan
3.20 að morgni, að staðartíma.
Innrás frá Honduras í norðri og
Kosta Ríka í suðri fjármögnuð og
studd af Bandaríkjastjórn. Af inn-
rásinni varð ekki. Ekki ennþá. En
allir í þessu landi eru sannfærðir
um að einn daginn verði hún að
veruleika. Og hún verði blóðug.
Nýjustu og fullkomnustu vopn
verði notuð, ekki bara gegn her-
mönnum heldur líka óbreyttum
borgurum, ungum og gömlum,
konum og körlum. Menn búa sig
undir þessa árás af ótrúlegu hug-
rekki. „Þeir geta komið. En þeir
fara ekki aftur. Ekki nema í
plastpokum," sagði Orteka, forseti
Nicaragua, nýlega í ræðu. Ótrúleg
kokhreysti þegar tekið er tillit til
hverja hann er að ræða um.
Astæðan til að ég skrifa þér
bréf er að biðja þig að gera allt
sem þú getur, innan lands og utan,
til þess að hindra þessa innrás.
Beita öllum vopnum sem við sem
þjóð höfum til þess að gera Banda-
ríkjastjórn skiljanlegt að okkur
finnst ekki sanngjart að hún fjár-
magni og styðji innrás í ríki sem
er aðeins þriðjungi stærra en ís-
land og rétt rúmlega tíu sinnum
fjölmennara. Gera henni skiljan-
legt að við munum ekki standa hjá
og sjá löglegri stjórn kollvarpað,
undir hvaða skilmálum sem helst.
Og að við teljum það frumrétt
hverrar sjálfstæðar þjóðar að fá
að ráða sínu sjálf, án erlendrar
íhlutunar.
Mér finnst ekki að þau eigi að
hika við að nota vopn eins og
herstöðina og aðild okkar að
NATO. Því hvernig getum við
fengið af okkur að vera meðlimir
af því bandalagi þegar stærsta
ríki þess fremur slíkan glæp sem
Bandaríkastjórn virðist eftir öll-
um sólarmerkjum að dæma hafa í
hyggju. Við sem harðlega for-
dæmdum samskonar árás Sovét-
ríkjanna inn í Afganistan.
Eg veit vel að stjórnin í þessu
landi er ekki fullkomin. Og að
henni hafa orðið á alls konar mis-
tök. Mest þau að flytja stóran hóp
indíána frá því svæði sem þeir
höfðu búið á öldum saman. Eng-
inn veit þetta betur en stjórnin
hér og hefur hún fúslega viður-
kennt það, og indíánarnir eru
komnir heim aftur.
En það skiptir ekki meginmáli
hvort stjórninni hafi orðið á mis-
tök eða ekki. Meginatriðið er það
að svo lengi fólkið í landinu styður
hana á enginn annar rétt á að
koilvarpa henni. Ýmsum stjórnum
á íslandi hafa orðið á mikil mis-
tök, það vita allir. Enginn lifandi
maður myndi samt láta sér detta í
hug að þiggja aðstoð erlendra að-
ila við að kollvarpa þeim.
Gagnrýni Bandaríkjanna
Bandaríkin styðja hjálp við
skæruliða þeim rökum að stjórnin
hér sé kommúnísk og ætli sér að
setja hér upp rússneskar eða kúb-
anskar herstöðvar. í því augna-
miði sé lýðræði hér í landi einskis
virt, blöð séu ritskoðuð, fólk fái
ekki að iðka trú sína og kosn-
ingarnar sem haldnar voru í fyrra
hafi verið hreinn skripaleikur. Ég
get ekki stillt mig um að ræða
hvern þessara punkta aðeins nán-
ar. Nú máttu ekki taka það svo að
ég sé að gera sjálfa mig að sér-
fræðingi í málefnum landsins eftir
stutta dvöl hér. En margt hef ég
séð og upplifað sem gefur mér ör-
litla hugmynd um hvað um er að
ræða.
Látum okkur taka kommún-
ismann fyrst. Gamlir kommar
verða sjálfsagt fyrir miklum
vonbrigðum með landið því
kommúnisminn virðist vera á afar
hægri leið inn í landið, ef nokk-
urri. Ríkið á að sönnu 40% af öllu
landi ríkisins. En það er eingöngu
land sem fjölskylda Sómósa,
fyrrverandi einræðisherra lands-
ins, hafði sölsað undir sig. Hin
60% eru ennþá í einkaeigu. Eg við-
urkenni þó að því landi er öðruvísi
skipt en fyrr; í stað fárra og afar
stórra eigna eru nú margar og litl-
ar. Fólkið á landið sem það rækt-
ar. En það er ekki nema sann-
gjarnt, finnst mér að minnsta
kosti. Stjórnin virðist hreint eng-
an áhuga hafa á herstöðvum,
hvorki frá Rússum né Kúbönum.
Trúðu mér, ef áhuginn væri fyrir
hendi hefðu þeir getað verið búnir
að koma þeim upp fyrir löngu. Það
sem þessi þjóð vill framar öllu
öðru er að vera frjáls og óháð,
nokkuð sem við ættum að geta
skilið.
Skortur á lýðræði er nokkuð
sem Bandaríkjastjórn ætti ekki að
saka stjórnina hér um. Því ef
eitthvað er er lýðræði hér meira
en í Bandaríkjunum. Fólk talar
opið um stjórnmál hvar sem er, á
götum, í kirkjum, í blöðunum, í
sjónvarpi og útvarpi. í kosningun-
um í fyrra fengu 7 flokkar sæti á
þingi. 60% allra þeirra sem kusu
(um 80% þjóðarinnar) studdu
sandinista. Hin 40% dreifðust á
milli 6 flokka. Nokkuð sem væri
Dóra Stefánsdóttir
óhugsandi í Bandaríkjunum.
Stjórnarandstaðan gefur út tvö
blöð með skarpri gagnrýni á
stjórnina. Stundum er gagnrýnin
þó enn skarpari í stjórnarinnar
eigin blaði. Forsetinn heldur síðan
vikulega fund með nokkrum ráð-
herra sinna og kjósendum. Frá
þessum fundum er sjónvarpað
beint. Fólkið er ekki feimið við að
gagnrýna það sem því finnst að og
koma með tillögur um breytingar.
Jafnvel á íslandi með okkar löngu
lýðræðishefð höfum við ekki slíka
fundi nema rétt fyrir kosningar.
Öllum trúfélögum er leyft að
messa eins oft og þau vilja og hvar
sem þau vilja. Prestar gagnrýna
oft stjórnina úr ræðustóli, af-
skiptalaust.
Eini hópurinn sem ekki hefur
fengið að taka neinn þátt í þessu
er andbyltingarmenn sem búa í
útlöndum, á Miamí, i Honduras og
í Kosta Ríka, A-ha, segir þú
kannski, svo lýðræðið er þá ekki
fullkomið.
Þegar ég fór frá Bandaríkjunum
hingað var ekkert ofar í hugum
„Við borð lá að flugfélaginu
tækist að eyðileggja ferðina“
2226 Kandall Avenue
Madison WI 53705
Icalamdair
85 W. Algonquin Rd., Suite 375
Arlington Heights IL 60005
Dea~- sirs,
Icalandair's bahlvior.'ltore'g’n.ríuy f0r,mt~:fP00k*n exp*n**a t*quired by
the eirline's ea^gement nnd c^dúcí ° ”°°rd ftuetratio„ with
in Iceland, on°r^elandaír’hYour^iíline^al^í “iTT * 48-h»ur stopover
complaints, some large and some smlli" "* Uat * '*“
be in charge. 9 alx ai*tinct stories. No one seemed tc
tuMmbourg0to ÍLSí STIZX "" *>“ tx«*portatio„
At the tick.t counter m ChTgTLf' T MV' Wh*" th* plan* lana*«-
whether I „eeded some sort of documentfuck^ 'TUlT UP°" lnnain9' I **ked
bus driver. I got three different storiesí 1 P*P*r t0 Show 1x5 th*
| 1 **k*d ln —tinn *a*nt
waited until past that time but v. 11 wouid leave 2S hours later. I
terminal for an explanation th»r bU* sho™d up' wh*n 1 c“e hack into the
was told that the bus was giinc tí “as considerabl* uncertainty. Pinally, i
passengers from a fu^f^ ^ y^k ^t"! f°-' 'ÍVf h°Ur* t0 taí* th*
me ín Otrecht in the middle of the night toí'l t'^t lat*‘ This “ould have put
destlnatlon. I ... advised to try « c«ihTt«i“. COn"'ctlons to "V *“st*ra*
i *nd sT.’mT ; “* ■ui9ht -**
j atrlyai. it i. ,iso inexcu.ahi. LL 1 "** "ot told upcn
n°_»ltarnatlv. srrang^nt was made for
Morgunblaðinu hefur borist eftir-
J farandi bréf frá Bandaríkjamanni,
sem í sumar ferðaðist með Flugleið-
um. Bréfið sendi hann skrifstofu
Flugleiða í Chicago, en afrit af því til
Morgunblaðsins með beiðni um birt-
ingu. Fer það hér á eftir:
Kæru herrar.
Ég skrifa yður þetta bréf til að
krefjast þess, að mér verði endur-
greidd þau óvæntu útgjöld, sem ég
varð fyrir vegna frammistöðu
starfsmanna Flugleiða. Ég vil auk
þess rekja fyrir ykkur óánægjuefni
og gremju mína með þjónustu
flugfélagsins og stjórnun.
Eg er nýkominn heim úr stuttri
ferð til Evrópu, þar sem m.a. var
höfð tveggja sólarhringa viðdvöl á
íslandi. Við borð lá, að flugfélag-
inu tækist að eyðileggja fyrir mér
ferðina. Hér á eftir ætla ég að
nefna nokkuð af því, sem mér þótti
aðfinnsluvert, sumt alvarlegt en
annað lítilvægara:
1. Starfsmönnum ykkar, sem
urðu fyrir svörum í upplýsinga-
síma 800, bar ekki rétt vel saman
um flugáætlanir, fargjöldin og
bókanir. Ég fékk að heyra sex ólík-
ar sögur og enginn einn maður
virtist vera ábyrgur.
2. Starfsmaður ykkar tjáði mér,
að ég yrði fluttur endurgjaldslaust
með Iangferðarbíl frá Luxemborg
til Utrecht og að bíllinn myndi
fara strax eftir komu vélarinnar. í
farmiöasölunni í Chicago, þegar ég
fór inn í biðsalinn og þegar ég var
að fara í vélina spurði ég hvort ég
þyrfti ekki að hafa eitthvað i hönd-
unum, miða eða annað, til að sýna
vagnstjóranum og við þessum
fyrirspurnum mínum fékk ég þrjú
ólík svör.
3. Þegar ég kom til Luxemborgar
spurði ég starfsmann ykkar hve-
nær bíllinn færi og sagði hann mér
þá, að það yrði eftir tvær og hálfa
klukkustund. Ég beið í þennan
tíma og lengur, en enginn kom
vagninn. Sneri ég mér þá aftur til
ykkar manns í flugstöðinni, en þar
varð heldur fátt um svör í fyrstu.
Loksins var mér sagt, að bíllinn
kæmi ekki fyrr en eftir fimm
klukkustundir vegna þess, að hann
hefði orðið að flytja farþega frá
New York, komutíma vélarinnar
þaðan hefði seinkað svo mjög. Ef
ég hefði beðið eftir langferðabíln-
um hefði ég komið til Utrecht um
miðja nótt eða allt of seint til að
hafa samband við það fólk í Amst-
erdam, sem ég ætlaði að hitta. Þá
var mér ráölagt að taka lestina.
Starfsmenn ykkar vissu það þeg-
ar ég kom til Luxemborgar, að vél-
in frá New York var of sein og að
langferðarbílinn tefðist af þeim
sökum. Mér finnst það því óafsak-
anlegt, að mér skyldi ekki vera
sagt það strax. Mér finnst það líka
fyrir neðan allar hellur, að ekki
var séð til þess með öðrum hætti,
að ég kæmist á leiðarenda. Starfs-
maður hringdi á brautarstöðina og
sagði mér, að ég gæti tekið lestina,
fargjaldið væri 12 dollarar. Það
reyndist vera helmingi hærra.
Starfsmaðurinn stakk þá upp á, að
ég skrifaði ykkur og bæði um
endurgreiðslu. Ég ætla að biðja
ykkur að verða við því, ég læt lest-
armiðann fylgja bréfinu.
4. Ég kom aftur til Luxemborgar
til að taka flugvélina til Keflavík-
ur ásamt tveimur ungum börnum
mínum og sjötugri móður minni.
Þar var okkur sagt. án þess að haft
væri fyrir að biðja okkur afsökun-
ar, að við hefðum verið flutt milli
flugvéla, yrðum að taka aðra fjór-
um klukkustundum síðar. Var
þetta gert til að liðka fyrir farþeg-
um, sem komu frá annrri borg með
Flugleiðavél, sem var of sein. Eng-
ar bætur voru boðnar vegna þessa,
né talað um hvernig við gætum
haft ofan af fyrir börnunum í
marga klukkutíma í lítilli og af-
skekktri flugstöð.
5. Þeear við komum til Keflavík-
ur var ekkert um það talað hvernig
við farþegarnir kæmumst þaðan
til Reykjavíkur. Fyrir utan fund-
um við þó langferðabifreið, sem
fylltist að sjálfsögðu strax. Bíl-
stjórinn hélt þó áfram að setja far-
angurinn okkar í farangurs-
geymsluna og þess vegna fórum
við margir inn í bílinn og komum
okkur fyrir í ganginum milli sæt-
anna. Þar stóðum við í fimmtán
mínútur. Ung kona, vægast sagt
ókurteis, sem verið hafði í bílnum
Bandaríkjamanna en flug'élar-
ránið í Beirút. Blöð voru full af
fréttum dag eftir dag, og fólk
krafðist þess af Reagan að hann
gerði eitthvað. En hann stóð fast-
ur fyrir. Hann sagðist ekki ræða
við hryðjuverkamenn og ekki gefa
eftir fyrir þeim.
Því nefni ég þetta hér að þetta
er akkúrat viðhorf stjórnarinnar
hér til þeirra sem kallaðir eru
ólöglegir andbyltingarmenn. Þeir
eru ekkert annað en hryðju-
verkamenn, studdir erlendum að-
ilum. Þeir eru ekki svara verðir.
Það sem stjórnin vill gera er að
taka á móti þessu fólki hvenær
sem er að það vill flytja heim aft-
ur. Mörgum verður ugglaust refs-
að. Einfaldlega af því að þeir eiga
það skilið eftir alla þá glæpi sem
þeir hafa framið gegn þessari
þjóð. Glæpi sem við viljum gleyma
að hafi verið framdir síðan í
Þýskalandi Hitlers. Hingað til
hefur stjórnin hins vegar verið
ótrúlega mild við þá sem snúið
hafa aftur. Almenningi stundum
til sárrar reiði hafa þeim flestum
eða öllum verið gefnar upp sakir á
þeirri forsendu að þeir vissu ekki
hvað þeir gerðu.
Stjórnin vill líka ræða við þá
sem standa að baki hryðju-
verkamönnunum. Hvenær sem er
er hún tiibúin til að ræða við
Bandaríkjastjórn. Enn sem komið
er hefur beiðnum um slíkt ekki
verið svarað.
Það sem í upphafi átti að verða
stutt bréf er orðið langt. Ég vona
að þú hafir samt þolinmæði til að
lesa það til enda. Til að það nái
örugglega augum þínum sendi ég
það fyrst til Morgunblaðsins. Fá-
ist það ekki birt þá til hinna blað-
anna eftir stærð. Vonast samt
innilega til að það komist inn í
þitt blað.
Með fyrirfram þökk fyrir þann
stuðning sem ég veit að þú munt
veita, þökk fyrir þolinmæðina og
bestu kveðjur.
Dóra Stefánsdóttir
Höfundur er fyrrverandi blaðamað-
ur vid DV. Hún er núna stúdent í
Danmörku og er í ferð um heim-
inn.
allan tímann, skipaði þá okkur,
sem stóðum, að fara út. í fyrstu
neitaði hún að biðja bílstjórann
um að láta okkur fá farangurinn,
sagði, að honum yrði komið á rétt
hótel, þótt bílstjórinn hefði alls
ekki spurt okkur hvar við ætluðum
að vera, og varð af þessum sökum
hálfgert uppþot meðal farþeganna,
sem fóru sjálfir í geymsluna og
tóku sínar föggur. Síðan fór bíllinn
og ekkert sagt um hvort annar
kæmi. Annar bíll kom, fylltist og
fór og ekkert sagt frekar en í fyrra
sinnið. Ég og fjölskylda mín kom-
umst á hótel í Reykjavík rétt fyrir
miðnætti. í þetta var nú farinn
drjúgur hluti af dvölinni á íslandi,
en sem fyrr þótti engin ástæða til
að biðja okkur afsökunar eða bjóða
bætur.
6. Fluginu til Chicago seinkaði
og svona eins og til að reka smiðs-
höggið á verkið, sagði flugfreyjan
farþegunum að hreyfa sig ekki
fyrr en vélin hefði alveg stöðvast
en hirti hins vegar ekki um að geta
þess, að bíllinn, sem átti að flytja
okkur í bráðabirgðaflugstöðina,
kæmi ekki fyrr en eftir 20 mínút-
ur. Afleiðingin var sú, að flugvél-
argangurinn fylltist af fólki, sem
vildi komast út, og þar mátti það
bíða í tíma, sem virtist óendanlega
langur. Börnin grétu og allir voru
æfir yfir þessari framkomu.
Ég þarf varla að taka það fram,
eins og mér er nú innanbrjósts, að
ég er ekki líklegur til að ferðast
aftur með Flugleiðum, né get ég
mælt með flugfélaginu við vini
mína. Mér finnst það leitt því að
mér þykir vænt um landið ykkar.
Ég hef nokkrum sinnum áður ferð-
ast með Flugleiðum og stundum
dvalist lengur á Islandi en upp-
haflega stóð til.
Þjónustan að þessu sinni var
miklu verri en áður. Að sjálfsögðu
lifi ég af svona hremmingar en ég
er ekki viss um að flugfélagið muni
gera það.
Yðar einlægur,
Daniel Wikler.