Morgunblaðið - 21.11.1985, Qupperneq 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBER1985
Eindæma sumar á Snæfjallaströnd:
Hver heytugga hefur nýst í
sínum græna lit beint í hlöður
Bsjum, Snæfjallaströnd 9. nóv.
Angandi töóulyktin ilmar nú úr
hlödum bsnda, þá fyrsta hausthregg-
ið leggur yfir og búsmali hýstur og
á gjöf tekinn. Sumarið með eindsm-
um þurrt og til heyskapar gott, og
því hver heytugga nýst í sínurn grsna
lit beint í hlöður.
Göngur og fjárflutningar gengu
með afbrigðum vel, og fé vænt af
fjalli. Má þar til nefna að meðalvigt
í sláturhúsi Kaupfélags ísfirðinga
var 16,41 kíló á 8.899 dilkum sem á f
vegum þess var slátrað, og má það
kallast með eindæmum ágætis út-
koma. Auk þessara dilka var þar
einnig slátrað 883 fullorðnum kind-
um, og nokkuð af stórgripum.
Þyngsta dilkinn átti Birkir Frið-
bertsson í Botni, Súgandafirði,
29,90 kíló, en þyngstu meðalvigt átti
Sigurgeir Jónsson, Engidal í Skut-
ulsfirði, 20,83 kíló, næstur var svo
Kristján Sigurðsson Ármúla með
19,75 kíló, og Skjaldfannarbúið með
rúm 18 kíló í meðaltalsvigt. Lömb
Sigurgeirs voru um 90% tvílemb-
ingar, Kristjáns nærri 100% tví-
lembingar, og Skjaldfannardilkar
um 85% tvílembingar, geri svo
aðrir betur í fjárræktinni.
Arðsöm veturgömul gimbur
Þess skal svo einnig getið, að
Indriði á Skjaldfönn átti vetur-
gamla gimbur tvílembda, með öðr-
um nokkuð raunar fleirum. Lifandi
þungi lamba undan gimbur þessari
var 44 og 55 kíló en fallþunginn
af hvoru lambi fyrir sig 19,4 kíló
og 23,6 kíló eða 43,4% kjötþungi.
Ef þetta er ekki landsmet í afurðum
eftir eina lambgimbur, þá væri
gaman að heyra hver annar ætti
það landsmet.
Því skal svo jafnframt getið, að
gimbur þessi gekk í þeim kostaríku
sumarhöfum við rætur Drangajök-
uls í Kaldalóni, og má til sanns
vegar færa, að þar drjúpi smjör af
hverju strái, svo að rjómaígildi
verður þar hver mjólkurdropi úr
rollujúgri, og heillandi fegurð
náttúrunnar gleður þar hverja sál,
þótt i kindarhaus sé.
Maðurinn og laxinn
Þegar nú maðurinn hefur tekið
laxinn til uppeldis og ræktunar, svo
sem annan búsmala, til nytja og
lifibrauðs, vaknar nokkur forvitni
og eftirvænting um árangurinn, því
upphaflega fjárfestingin er mikil í
þeim þætti búskaparins, ekki síður
en öðrum. Uppbyggingu íslax á
Nauteyri miðar vel áfram. Sleppt
var þar í fyrrahaust nokkuð af
seiðum sem aftur heimtist af um
1,5% nú í sumar af 4-7 punda laxi,
og er það engin smáframför af ekki
stærri fiski. Er nú besti laxinn
kreistur til undaneldis að nýjum
stofni, sem alið verður í húsi í
vetur. Nú eru í stöðinni 80.000 seiði
í eldi, og áformað að byggja þar
annað hús fyrir 100.000 seiði, svo
mörgum munnum verður þar að
gefa þá tímar líða. Heitavatnslögn
var þar í sumar lögð frá áðurgerð-
um borholum ofan við Nauteyrar-
bæinn 2,7 kílómetra löng, og einnig
kaldavatnslögn úr Hafnardalsá 700
metra löng, svo og aðrar umbætur
í stöð þessari. Einnig voru hafnar
í Reykjanesi tilraunir í sumar með
sjóeldi seiða í kvíum inni í Reykjar-
firði, sem lánaðist nokkuð vel. Þá
er framkvæmdastjórinn, Benedikt
Eggertsson, búinn að byggja grunn
undir íbúðarhús, sem hann er að
reisa handa sér við stöðina.
Sex kílómetra vegarkafla er nú
lokið við að undirbyggja á Stein-
grímsfjarðarheiði á fjallinu að
Lágadalsbotni, og nú er unnið við
2,5 km kafla í undirbyggingu fram
Lágadal frá vegi þeim er um strönd-
ina liggur.
Nýr bóndi á Fremribakka
í Langadal
Nýr bóndi er nú sestur að á
Fremribakka í Langadal, Bernharð
Hjartarson frá Fagrahvammi í
Skutulsfirði. Er hann þegar kominn
með á annað hundrað lömb á fóður,
en þar er sauðland með afbrigðum
ágætt, og maðurinn natinn að bú-
skaparháttum öllum, enda af góðu
bændafólki upp runninn, en jörð
þessi hefur verið í eyði í ein 3-4 ár.
Nýbyggð fjárhús eru þar fyrir um
400 fjár, og má þar vænta lagðsíðra
sauða er að dyrum renna þá frammí
sækir tímann. Er fögnuður að
hverjum þeim sem flytur í grisjótta
byggð okkar fámennu sveita, og
bjartara yfir að líta frá bænum
handan við ána, Kirkjubóli.
Reykjanesskóli er nú fullsetinn
nemendum, en fyrir nokkrum árum
nær í eyði kominn, og þá bollalagt
að taka hann fyrir elliheimili, eða
líknarstofnun, en nú sækja þangað
fleiri en að komast, og er það vel,
því þar er friðsæld og fagurt mann-
líf í góðri fjarlægð frá skarkala
umheimsins í misjöfnum þanka-
gangi í hugskotum æskunnar. Ég
óska landsmönnum gæfu og far-
sældar á nýjum vetri.
Jens í Kaldalóni
Baldur Ágústsson forstjóri Vara og John J. Stinson deildarstjóri Ademco
utan Bandaríkjanna.
Öryggisþjónustan Vari 15 áræ
Síaukin sala þjófavarna-
kerfa í einbýlishús
ÖRYGGISÞJÓNUSTAN Vari er 15 ára um þessar mundir. Af því tilefni
kom John J. Stinson, aðstoðarforstjóri Ademco í Bandaríkjunum, sem er
einn stærsti framleiðandi þjófavarnarkerfa og annars öryggisbúnaðar, til
landsins og kynnti framleiðslu fyrirtækisins fyrir forsvarsmönnum stofnana
og fyrirtækja, hönnuðum og lögreglumönnum, en Vari er umboðsaðili Ademco
hér á landi.
John J. Stinson sagði í samtali
við Morgunblaöið að mjög hefði
færst í vöxt að fyrirtæki og stofnan-
ir teldu það sjálfsagðan hlut að
hafa öryggisbúnað á staðnum.
Hinsvegar hafa innbrot í íbúðarhús
farið ört vaxandi og er t.d. orðið
algengt að fólk í Bandaríkjunum
fái sér þjófavarnakerfi á íbúðarhús
sín. „{ Bandaríkjunum var 2,7 millj-
örðum dollara stolið á sl. ári,
3.120.842 þjófnaðir voru framdir
þannig að einn þjófnaður var fram-
inn á hverjum þremur sekúndum
að meðaltali.
Það er úr meiru að moða fyrir
afbrotamenn nú en áður. Almenn-
ingur á fleiri hluti t.d. myndbönd,
sjónvörp og hljómflutningstæki.
Einnig fer eiturlyfjaneysla vaxandi
og í kjölfar hennar aukast þjófnaðir
svo hægt sé að fjármagna kaup á
eiturlyfjum. Þá gerist það æ al-
gengara að eiturlyfjaneytendur
þjálfa unglinga upp í að stela fyrir
sig. í Miami á Flórída eru t.d. 17%
allra þjófnaða þar framdir af börn-
um undir 13 ára aldri," sagði Stin-
son.
Baldur Ágústsson, forstjóri Vara,
sagði að öryggiskerfin væru nánast
„klæðskerasaumuð" fyrir hvern og
einn notanda, hvort sem það væru
fyrirtæki, stofnanir eða einstakl-
ingar og færi kostnaður eftir stærð
húsnæðis og áhættu. „Trygginga-
fyrirtæki taka tillit til þess ef ör-
yggiskerfi er til staðar og lækka
þá iðgjöld viðkomandi í samræmi
við það. Vari býður m.a. upp á
þjófa-, brunavarna- og sambyggð
öryggiskerfi. Öryggismiðstöð fyrir-
tækisins að Þóroddsstöðum við
Skógarhlíð er opin allan sólarhring-
inn. Hún er í tengslum við öll ör-
yggiskerfi þau sem Vari hefur sett
upp og sendir skilaboð í gegnum
símalínur ef óhapp verður. Starfs-
menn öryggisþjónustunnar sjá síð-
an um að senda viðkomandi hjálp-
arbeiðnir eftir því sem við á.“
Baldur sagði að hér á íslandi
væru æ fleiri fyrirtæki að sjá sér
hag I því að fá sér þjófavarnakerfi
eða önnur öryggiskerfi - það er nú
talið sums staðar jafn sjálfsagt og
dyrasímar og slökkvitæki. „Á síð-
ustu sex mánuðum höfum við sett
upp þjófavarnakerfi I fleiri íbúðar-
hús en við höfum gert frá stofnun
fyrirtækisins fyrir 15 árum og fram
til þess tíma. Fólk á orðið mikil
verðmæti innan dyra og er að von-
um orðið meðvitaðra þar sem inn-
brotum fer sífjölgandi hér á landi.“
Baldur sagði að innbrotsþjófar
væru orðnir miklu klókari en áður.
Þeir hugsuðu málið vel áður en
þeir brytust inn, jafnvel hringdu
þeir i viðkomandi hús til að kanna
hvort einhver væri heima. „Sumir
eru með öryggishnappa við rúmin
sín sem hægt er að ýta á ef vart
verður við umgang í íbúðinni eða
ef önnur slys ber að garði. Boðin
koma til okkar á augabragði."
Ademco hefur 47 umboðsaðila út
um allan heim og á auk þess dóttur-
fyrirtæki í Englandi, Kanada, Ástr-
alíu, Malaysíu, Singapore, Hong
Kong, Frakklandi, Þýskalandi, ítal-
íu, Spáni og í ísrael.
Stinson sagði að Ademco hefði
eytt 11 milljónum dollara í rann-
sóknir og þróun öryggisbúnaðar í
fyrra sem væri 10% af heildarveltu
fyrirtækisins. íslendingar geta
notið góðs af þessu starfi sem unnið
er á vegum fyrirtækisins þó svo að
glæpir séu ekki eins tíðir á Islandi
og annars staðar í heiminum.
Skipulag VMSÍ tekið til endurskoðunar:
Kannski er réttast að
leggja sambandið niður
— verið að fást við sömu mál í öllum hornum, segir Hrafnkell Jónsson
„MÉR liggur við að leggja til að Verkamannasambandið
verði lagt niður. Ég sé ekki hagkvæmnina í því aö dreifa
kröftum verkalýðshreyfingarinnar í svo mörg horn. Sérfræði-
þjónustan, sem nú er um allt land og hjá hinum ýmsu lands-
og sérsamböndum, ætti í raun og veru öll að vera undir einu
þaki hjá Alþýðusambandinu í stað þess að verið sé að fást
við sömu málin hjá Verkamannasambandinu, Sjómannasam-
bandinu, Alþýðusambandinu og alþýðusamböndum lands-
fjórðunganna,“ sagði Hrafnkell A. Jónsson, formaður Árvak-
urs á Eskifirði, í umræðum um skipulagsmál á Verkamanna-
sambandsþinginu um helgina.
Umræður um skipulagsmál
verkalýðshreyfingarinnar, sem
hefur verið fjallað um í Álþýðu-
sambandinu áratugum saman,
hafa til þessa ekki verið miklar
í Verkamannasambandinu. Á
þinginu nú var samþykkt tillaga
frá framkvæmdastjórn VMSÍ,
samin af Þóri Daníelssyni, fram-
kvæmdastjóra sambandsins, um
að á næstu tveimur árum fari
fram „sem ítarlegust umræða um
skipulagsmál VMSl með það sér-
staklega í huga hvort rétt sé að
deildaskipta sambandinu og þá
hvernig“.
Þingið samþykkti að kjósa
fimm manna milliþinganefnd til
að starfa sérstaklega að þessum
málum með framkvæmdastjórn
sambandsins og skrifstofu þess
og er henni ætlað að leggja bráða-
birgðaniðurstöðu fyrir regluleg-
an sambandsstjórnarfund á
næsta ári og endanlegar tillögur
fyrir næsta þing sambandsins,
sem haldið verður 1987. Nefnd-
inni er ætlað að hafa fullt sam-
starf við skipulagsmálanefnd
ASÍ um þessi mál.
Nokkrar umræður urðu um
tillöguna á þinginu. Þar sagði
Hrafnkell A. Jónsson ennfremur,
að hann teldi að mikið af starfi
sérsambandanna innan ASl, á
borð við Verkamannasambandið,
ætti að vinna á vegum fjórðungs-
sambandanna. Sérstaklega ætti
þetta við um þá vinnu er sneri
að verkalýðsfélögunum á lands-
byggðinni. „Þannig stæðum við
tvímælalaust betur að vígi,“ sagði
Hrafnkell. „Ég nefni sem dæmi
hagræðingarþjónustuna, sem nú
er sótt til Alþýðusambandsins —
hún ætti auðvitað að vera heima
í fjórðungunum. Ég geri ekki lítið
úr störfum sérfræðinganna hjá
ASÍ en þar eru aðeins tveir menn,
sem eiga að sinna landinu öllu.
Verkamannasambandið og Sjó-
mannasambandið gætu sem best
rúmast í sitt hvoru herberginu
hjá ASÍ og sinnt þar sínum sér-
málum. Samkvæmt þessum hug-
myndum kæmu fjórðungssam-
böndin næst ASÍ í skipulaginu."
Hrafnkell sagðist efast stór-
lega um að fjórðungssamböndin
ættu rétt á sér ef þau fengju ekki
að verða svo sterk, að þau gætu
veitt aðildarfélðgum sínum nauð-
synlega þjónustu. „Við dreifum
kröftunum um of - það eru allir
MorRunblaöiö/Emilía
Þórir Daníelsson, framkvæmdastjóri Verkamannasambandsins, mælir fyrir
skipulagsmálatillögu framkvæmdastjórnar sambandsins.
að gera það sama,“ sagði hann.
Jón Helgason, formaður Ein-
ingar á Akureyri, sagði verka-
lýðshreyfinguna einkennast af
skipulagsleysi og tók undir með
Hrafnkeli um að of margir væru
að sýsla við það sama. „Við verð-
um að viðurkenna," sagði Jón, „að
hagsmunir félaganna í Verka-
mannasambandinu fara ekki
nægilega vel saman og því er ofur
eðlilegt að í gangi sé þessi um-
ræða um að skipta verkalýðs-
hreyfingunni upp í starfsgreina-
sambönd eða starfsgreinadeildir.
Ef til vill væri eðlilegast að 1
landinu væri aðeins eitt samband
launafólks og að það væri eins-
konar deildaskipt Alþýðusam-
band. Þannig mætti nýta betur
starfskrafta okkar, sem margir
telja að skili ekki nægilega
miklu.“
Siglfirðingurinn Jóhann Möller
kvaðst hafa meiri áhyggjur af því
að verkalýðshreyfingin væri of-
skipulögð — og svo hve þing
Verkamannasambandsins væru
illa skipulögð. Drög að tillögum
og ályktunum væru til dæmis
ekki send fulltrúum fyrir þingið
og það gerðist jafnvel að verið
væri að semja drög að mikilvæg-
um samþykktum á síðustu
stundu. „Við höfum ekki pólitískt
vald,“ sagði hann. „Því er sam-
takamáttur verkalýðshreyfingar-
innar ekki meiri en raun ber
vitni. Ég held að okkur væri öll-
um hollt að gleyma hvaða flokki
við fylgjum þegar um hagsmuni
verkalýðshreyfingarinnar er að
tefla. Það skiptlr meira máli en
allt skipulag."