Morgunblaðið - 28.11.1985, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. NÓVEMBER1985
Kveðjuorð:
Einar Guðfinns-
son, Bolungarvík
Fæddur 17. maí 1898
Dáinn 29. október 1985
Það er sjónarsviptir að jafn
gjörvilegri höfðingskempu í litlu
sjávarþorpi og Einar Guðfinsson
óneitanlega var. Hann var grund-
völlur allrar undirstöðu athafna-
og mannlífs þessa staðar í tugi ára.
Á tilveru hans reis þetta fræga
v fiskiþorp upp úr aldanna auðn upp
í ljósgeisla fegurð þeirrar stór-
brotnu uppbyggingar sem nú
skartar þar fögru mannlífi á öllum
sviðum tækni og velferðar í þeim
mæli sem best þekkist á landi hér
og þótt víðar væri leitað.
Þessi kempa, Einar Guðfinns-
son, lifði þar alla sína tíð sem vinur
og samherji fólksins í allri þess
baráttu frá örsnauðum árabáta-
tíma til þess upplýsta samfélags
sem fyrir löngu hefur hætt að
ryðja grjóti úr vörum Bolvíkinga
og baka undir báta sína til að koma
þeim á flot á myrkum vetrarnátt-
um í norðan sveljandanum í það
að geta nú keyrt fegurstu fleyum
^ nútíma sjóskipa beint úr traust-
ustu lífhöfn heimabyggðar sinnar.
Þessi okkar sterkasti hlynur sem
gróðursetti tilveru sína fyrir meir
en 60 árum í þessu aldna fiski-
þorpi, einni brimasömustu verstöð
á landi hér, skilur nú eftir sig
fagurgrænan skóg með þeim
skrúða ávaxta, sem í fjármunum
til að engin getur metið, en þeim
mun miklu verðmætari til framtíð-
ar þeim gjörvu höndum, sem allra
þeirra ávaxta njóta mega í fram-
‘ vindu tilveru sinnar og tíma, sem
þarna hafa búið sér skjól og at-
hafnaerfðir hlotnast í vöggugjöf
frá fornum frægðarfeðrum og
mæðrum.
Þeirrar lífsfyllingar naut Einar,
að sameina krafta þorpsbúa, með
sér að vinna að því setta marki,
að mannlíf allt mætti þar þróast
í takt við tímans rás, og það há-
leita mark sér setja að ekki yrði
þar lífinu lifað á léttvægari ham-
ingjunótum en með því besta sem
gerðist á landi hér. Margar ham-
ingjulegar stundir átti hann í huga
sér um árangur þessara athafna
sinna. En þó sem dökkir skýja-
bólstrar skyggðu á alla útsýn á
köflum og munu þeir dekkstir í sál
hans og vitund greipst hafa, þá
þau þyngstu spor hann ganga
mátti til að tilkynna slysatilfelli
aðstandendum þeim er þar áttu
hlut að máli. Það var því ekki allur
hans ævistíll einn dans á rósum.
Hann barðist við það einnig árum
saman með þrautseigju og þolgæði
að Víkin hans færi ekki hreint í
eyði en þar munaði stundum mjóu.
Svo varð raunin á um nyrsta hluta
þessa landskjálka. Það var sem sé
ekkert upp á að bjóða í því tilliti
sem eftir var sótt, þá fólkið
streymdi frá landsbyggðinni til
hinna suðlægu heima og vissi ég
að oft hafði hann áhyggjur af því.
Það var kjarkur og dugur þessa
manns sem stóð eins og klettur úr
hafinu mót öllu því ölduróti hugar-
fars fólksins um flutninga að öðr-
um ströndum þessa lands. Að
þessum gerðum stóðu með honum
hinir sterku stofnar, sem ætt fram
af ætt áttu enga hugsjón háleitari
í huga sér en að þrauka og sigra
og með tilveru tímans í fangi sér
að settu marki, að flýja hvergi af
hólmi í baráttunni til betra lífs.
Það var tekið eftir Einari Guð-
finnssyni hvar sem hann fór. Hann
var jafn virðulegur berhöfðaður
við flatningsborðið í bláum nan-
kinsgallanum með hlífðarsvunt-
una framan á sér, sem flibba-
klæddur í sparifötunum. Það
fylgdi honum ávallt sá sjarmi að
bera með sér höfðingshátt og
glæsileika og það var ekki hægt
annað en bera virðingu fyrir þess-
um manni. Það kom jafnvel af
sjálfu sér og svo djúptæk áhrif
hafði hann á þá sem með honum
gengu um lífsstigu þessa virðulega
þorps, að alls staðar ávann sér
kærleika og hylli.
Hafi ég lofað því þá stendur
það, sagði hin aldna kempa Jónas
Þorvarðsson á Bakka í Hnífsdal.
Þar voru þeir tónar á sömu hörpu
slegnir hjá Einari Guðfinssyni og
Jónasi á Bakka. Ef hann hafði
lofað hlut þá gat hann allt eins
staðið upp frá miðri máltíð til þess
að efna það, og lét aldrei ónæði
þar um aftra sér. Hann lifði sig
inn í meðvitund fólksins með
hjálpsemi sinni og trausti. Að
segja nokkrum manni nei við
greiðabeiðni var svo frábitið vit-
und hans og tilveru, að aldrei hefði
getað borið það böl í huga sér,
enda náði traust hans svo út um
landsbyggð alla að nákvæmlega
var sama hvar skip hans komu að
landi, öll þeirra fyrirgreiðsla var
uppfyllt orðalaust út á nafn Einars
Guðfinnssonar.
Hann var aðgætinn nostursmað-
ur í öllu dagfari sínu, og sólundaði
ekki fjármunum út í óskeikulleik-
ann, en tók þó oftast djarflegar
áhættuaðgerðir sem oftast lánuð-
ust giftusamlega en áföllin urðu
hins vegar ekki flúin svo sem ávallt
vænta má í slíku umfangi sem
hann yfir réði. Hann var því stund-
um sem bláfátækur öreigi en þess
á milli sem vel efna fyrirtæki.
En allt það sem við sig gat losað
og þá er betur gekk var jafnan af
hans háleita hugarfari sett í að
uppbyggja fyrirtæki sitt til þess
vegar og fullkomnunar sem það
nú er, þá hann nú kveður þetta
kærleikans samfélag sitt.
Ekki verður með sanni sagt að
Einar Guðfinnsson hafi verið
drottnari sinnar byggðar. Miklu
frekar var hann samvinnumaður
lengst af um útgerð sína þar til
umfangið varð svo stórt í krónum
talið, að engum almúganum varð
fært að spinna þann þráð sem til
þurfti að leggja, en þó var fram-
þróunin jafnan í félagslegri þróun,
þótt í öðru formi í framvindu
tímans væri því annað nafn gefið.
En hvar sem hann fór leyndi sér
ekki að sú mesta sigurganga á
lífsbraut hans varð er hann gekk
í hið heilaga hjónaband með sinni
ástríku eiginkonu Elísabetu
Hjaltadóttur. Slíkur förunautur
varð honum alla daga gegnum öll
sín ár. Það einstæða veganesti sem
tilvera hans og umsvif byggðust
öll á að sú einstaka sæmdarkona
gerði garð hans svo frægan að eftir
var tekið. Var hennar þrek og
göfuglyndi sem henni var af guði
gefið svo að einstakt mátti telja í
öllu hennar dagfari og margsl-
ungnu störfum. Þar var ekki
munur gerður hvort að garði bar
blásnauðan einstæðinginn eða
flibbaklæddan höfðingjann.
Umönnun, kærleikur og viðmót,
allt ljúft og blítt, einkenndi þessa
indæliskonu svo að hver einasti
maður fór frá hennar dyrum sælli
en þá er hann þangað kom og lifði
sem bjartur geisli í minningunni
um allar ókomnar stundir.
Þá var ekki síður hans mikla
barnalán farsæll geisli á vegferð
þessa höfðingja, sem varð svo
burðarstólpi í starfi og vexti þessa
umfangsmikla fyrirtækis strax og
aldur og viska mátti þeim það
innsýn veita sem til þurfti því
umfangi að sinna, sem ávallt lá til
reiðu úr að leysa á óteljandi svið-
um.
Það er eins og hálfgert tómarúm
hvíli nú yfir Víkinni og það er eins
og djúp lotning og þögul kyrrð
umljúki huga fólksins. Hvítur
snjófölvinn liggur yfir tígullega
Víkurhyrnuna, um Víkurbotninn
að rótm þorpsins. Það er eins og
árstíðaskiptin séu að minna á hin
mannlegu þáttaskil einnig í tilveru
tímans. Það er ekki auðfyllt í það
skarð sem nú hefur orðið í mann-
vali Bolvíkinga. En þar eru þó
sterkir kvistir út af komnir þeim
mikilhæfa meiði sem gróðursetti
alla sína tilveru og margslungnu
starfsemi fyrir 60 árum. Þeir eru
nú sterkir stofnar orðnir til góðra
verka þekktir, og mun sú ósk
flestra að svo megi þeim vel farn-
ast föðurbraut að ganga, að veg-
lega renni sú starfsemi brautina
áfram sem þessi atorkudrengur
lagði þeim eftir að feta.
Ég vil að endingu þakka þessum
látna höfðingja alla liðsemd, öll
okkar ágætu kynni og elskuleg
samskipti í tugi ára og votta öllum
ættingjum hans og venslafólki
dýpstu samúð. En að endingu
þetta:
Lífsins aldni elsku vinur,
kærleiks allra sterki hlynur.
Sofðu rótt í engla armi,
og sæll, í þínum Drottins faðmi.
Jens í Kaldalóni
15005
29122