Morgunblaðið - 16.01.1986, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR16. JANÚAR1986
Gerhard Deckert
Katja Drewing
Hólmfríður Karlsdóttir
Strauss-tónleikum sem sjónvarp-
að var víða og þóttu nokkrum tíð-
indum sæta.
„Þessir tónleikar f Austur-
Berlín eru einmitt ágætt dæmi
um það að Vínartónlistin höfðar
til fólks óháð öllum landamærum
og þjóðfélagsaðstæðum," sagði
Deckert. „Fyrirfram voru ýmsir
smeykir um að fóik sem hefði alist
upp við samfélagsbyggingu, sem
er jafn ólík hefðum okkar og raun
er á í Austur-Þýskalandi, myndi
ekki sýna Vínarvölsunum mikinn
áhuga. En það fór á annan veg.
Það mættu 25 þúsund manns á
öilum aldri á þessa tónleika og
stemmningin er geysileg. Tónlist
er tónlist, hvað sem stjómmálum
líður. Vínartónlistin tjáir ákveðnar
tilfínningar og það eru tilfínningar
sem allir þekkja."
Á efnisskránni á tónleikunum
í kvöld verða að sjálfsögðu verk
eftir Valsakónginn Johann
Strauss yngra — Forleikurinn að
sfgaunabaróninum, polkar, valsar
og lög úr Leðurblökunni og Fanny
Elssner — og verða þau flutt fyrir
hlé. Eftir hlé verða tónleikamir
hins vegar helgaðir Robert Stolz
sem nefndur hefur verið arftaki
Valsakóngsins. Stolz lést árið
1975, þá hátt á tíræðisaldri.
„Stolz hélt hefðinni áfram,"
sagði Deckert, „og ég hygg að
ótrúlega margir kannist við verk
hans, þó ekki sé nema úr kvik-
myndum. Hann var nefnilega eitt
helsta tónskáldið sem samdi kvik-
mimdatónlist á fyrri hluta aldar-
innar og fólk á miðjum aldri og
þaðan af eldra ætti þvf að þekkja
stef úr verkum hans. Nafn hans
er kannski ekki á allra vömm en
flestir kannast við verkin — ég
hef meira að segja tekið eftir þvf
á stöðum eins og Japan."
Að sögn Deckerts var reynt að
fá ekkju Roberts Stolz hingað til
iands svo hún mætti vera heiðurs-
gestur tónleikanna en það reynd-
ist ekki gerlegt.
Þá var Gerhard Deckert spurð-
ur að því hvemig honum félli við
Sinfóníuhljómsveit íslands.
„Ég er mjög hrifínn af hljóm-
sveitinni," svaraði hann afdráttar-
laust: „I love the orchestra." Hann
bætti því við að hljómsveitin væri
mjög áhugasöm og samstarfsfús
og sagði: „Það er greinilegt að
hljóðfæraleikurunum fínnst mjög
gaman að fást við svona létta og
skemmtilega tónlist eftir að hafa
glímt við erfíð og flókin verk allan
veturinn. Ég sé ekki betur en að
þeir skemmti sér konunglega. En
um leið má ekki gleyma því að
þó Vínartónlistin sé létt og áheyri-
leg þá er hún oft og tíðum mjög
erfið tæknilega. Það er enginn
leikur að spila þessa tónlist og
æfingamar hafa verið strangar —
en skemmtilegar."
Einsöngvari á tónleikunum f
kvöld er sem fyrr segir Katja
Drewing og syngur hún mezzo-
sópran-rödd. Hún stundaði nám
hjá ekki minni manneskju en
Christu Ludwig og síðar í Siena
á Ítalíu. Eftir að hún lauk námi
hefur Katja Drewing sungið við
Volksoper í Vínarborg — meðal
annars hlutverk Orlofskys í Leð-
urblökunni — og hún hefíir haldið
fíölmarga ljóðatónleika, bæði á
Italfu og í Þýskalandi. Hún er líka
óhrædd við að fást við alþýðlegri
tónlist og hefur til að mynda
sungið töluvert af bæði kabarett-
og söngleikjalögum.
Úr því að Frau Stolz komst
ekki til landsins var Ungfrú heimi,
Hólmfríði Karlsdóttur, boðið að
vera heiðursgestur Vínarkvöids-
ins. Hún ætti að kunna vel við
sig því eins og alþjóð er kunnugt
leikur Hólmfríður á klarinett og
spilaði um tfma í Lúðrasveit
Garðabæjar.
Eftir tónleikana geta menn svo
stigið vals í Átthagasal Hótel
Sögu sem verður tónleikagestum
opinn. Þar verður á boðstólum
austurrískt miðnætursnarl fyrir
þá sem það vilja og þau Sigurður
Snorrason, Ánna Guðný Guð-
mundsdóttir og Páll Einarsson
flytja Vínartónlist. Erlendu gest-
imir munu og troða upp; Katja
Drewing syngur þá nokkur lög
við undireik stjómandans, Ger-
hard Deckert.
Deckert var að lokum spurður
hvort hann gæti lofað góðum tón-
leikum.
„Já,“ svaraði hann. „Við ætlum
okkur að hafa gaman af þessu
og höfum ekkert sparað til þess
að það geti tekist. Allt verður
blómum skrýtt og við notum alls
konar „effekta"; hér uppi á svið-
inu höfum við hamar og steðja,
það munu kveða við skothvellir
þar sem það á við og svo fram-
vegis. Já, ég get óhikað lofað
góðum tónleikum."
Tónleikamir hefjast í kvöld
klukkan 20.30 og er þegar upp-
selt. Tónleikamir verða því endur-
teknir á laugardaginn kl. 17.00.
Miðasala er i bókabúðum Lámsar
Blöndal og Sigfúsar Eymundsson-
ar og f fstóni á Freyjugötu 1.
Texti: lllugi Jökulsson
„Valsinn
er í blódinu“
Mikið um dýrðir á Vínarkvöldi Sinfóníunnar í kvöld o g á laugardag
Meðan Róm brann spilaði
Neró ekki á fiðlu, af þeirri
einföldu ástæðu að fiðlusmið-
imir i Cremona voru enn ekki
teknir til starfa. Meðan Habs-
borgaraveldi Austurríkis-
manna og Ungverja var að
rotna að innan lék alþýðan
aftur & móti bæði á fiðlur og
lúðra og symbala og skemmti
sér dável. Þó Austurrfld-
Ungveijaland liðaðist i sundur
lifði músíkin af og varð tákn
um áhyggjuleysi og lífsgleði,
kennd við höfuðborgina Vfn á
bökkum Dónár. Þessi músík á
enn nokkurt erindi þó Dóná sé
ekki lengur blá og hér uppi á
íslandi njota fáar tónlistar-
uppákomur meiri vinsælda en
Vínarkvöld Sinfóníunnar, þvi
er heitið að tónleikamir í kvöld
muni vart eiga sína líka.
Vínarkvöld þessi eru nú orðin
árlegur viðburður og hefur verið
svo um skeið. Jafnan hefur verið
kappkostað að gera tónleikana
svo eftirminnilega sem kostur er
og þá ekki síður að ytra umbúnaði
en innihaldi, það er að segja tón-
listinni. í þetta sinn verða það
hvorki fleiri né færri en fímmtán
fyrirtæki sem gefa blóm til þess
að skreyta Háskóiabfó að sögn
Sigurðar Bjömssonar, fram-
kvæmdastjóma Sinfóníunnar og
fæmstu menn hafa verið fengnir
til þess að gera bíóið svo fallegt
og hátíðlegt sem auðið er. Er
þetta gert að hætti Vínarbúa
sjálfra en eins og þeir vita sem
séð hafa sjónvarpsupptöku frá
Nýrárstónleikum Vínarfílharmón-
funnar er alltaf mikið um dýrðir
og sérstök stemmning rílgandi
meðal áhorfenda. Það vantar í
rauninni ekkert nema Franz Josef
keisara hummandi í stúku sinni
til þess að tónleikagestir geti
ímyndað sér að þeir séu komnir
aftur til velmektardaga Habs-
borgaranna og Valsakónganna.
Að venju hefur Sinfónfuhljóm-
sveit íslands fengið til liðs við sig
erlenda gesti og að þessu sinni
em það þau Gerhard Deckert
hljómsveitarstjóri og söngkonan
Katja Drewing. Deckert hefur
komið hingað til lands áður, hann
stjómaði uppfærslu íslensku óper-
unnar á Leðublökunni sfðastliðið
vor. Hann var spurður hvers
vegna hann héldi að Vínartónlistin
nyti enn jafnmikilla vinsælda og
raun er á þótt Strauss og þeir
félagar allir séu vart taldir til til-
komumestu tónskálda sögunnar.
Popptónlist 19. aldar
„Ungt fólk hefur sagt við mig,“
svaraði Deckert brosandi, „að
Vínartónlistin hafí verið popptón-
list nítjándu aldar og það er margt
til í því. Mergurinn málsins er sá
að tónlist Strauss og annarra Vfn-
artónskálda höfðar til allra, held
ég að ég megi segja, aldur, stétt,
menntun og þess háttar gildir
einu. Það geta allir haft gaman
af þessari tónlist. Satt að segja
held ég að valsinn sé í blóðinu á
hveijum manni. Þegar maður er
hamingjusamur og vill slaka á,
þá er gott að hlusta á valsa. Þeir
höfða líka til fótanna og hver
hefur ekki gaman af því að dansa?
Þetta held ég að sé leyndarmálið."
Deckert ætti að vita um hvað
hann er að tala því hann er sjálfur
Vínarbúi og heftir því væntanlega
dmkkið í sig þessa tónlist með
móðurmjólkinni. Þótt ekki sé hann
aldurhniginn hefur hann þegar
náð býsna langt og meðal annars
verið aðstoðarmaður hjá heims-
frægum hljómsveitarstjómm eins
og Karl Böhm og þeim gamla ref
Herbert von Karajan. Arið 1974
var Deckert ráðinn hljómsveitar-
stjóri við Ríkisópemna í Vín og
hefur þar að auki stjómað fjöl-
mörgum kunnum hljómsveitum
og ber þar Fílharmóníuhljómsveit-
ina í Vín hvað hæst. Hann hefur
að sjálfsögðu stjómað flutningi
margs konar verka en heldur enn
tryggð við tónlistina sem hann var
alinn upp við. Nú er hann til að
mynda nýkominn frá Austur-
Berlfn þar sem hann stjómaði sex
Kreditkortafyrirtækin hafa
áhuga á aukinni þjónustu
FERÐASKRIFSTOFAN Útsýn
auglýsti um sfðustu helgi að
eigendur Visa-greiðslukorta geti
nú staðfest farpöntun með einu
símtali, greitt hluta ferðakostn-
aðar eða allan ferðakostnað með
jöfnum mánaðargreiðslum og
greitt ferðakostnað í einstakl-
ingsferðum með Visa-korti.
Að sögn Amar Petersen mark-
aðsfulltrúa hjá Visa íslandi geta
korthafar nú látið bakfæra fasta
upphæð mánaðarlega til greiðslu
inn á ferðir til útlanda. Einnig geta
þeir greitt allan ferðakostnað í einu
með kortinu og þar með fengið
þann staðgreiðsluafslátt sem boðið
er upp á.
Þjónusta við kort-
hafaaukin
„Fyrirtækið hefur smám saman
verið að auka þjónustu sína við
korthafa," sagði Öm. „Á síðasta
ári var korthöfum boðið upp á að
greiða leikhúsmiða með einu sím-
tali. Kortið gildir þá sem trygging
enda hringir korthafínn í leikhúsið
og gefur upplýsingar sem enginn
annar á að geta gefíð upp. Þetta
gaf mjög góða raun og var tekið
upp hjá öðmm leikhúsum nú í vet-
ur.“
Öm var spurður hvort búast
mætti við að á næstunni yrði hægt
að greiða td. gíróseðla og happ-
drættismiða með kreditkortum.
Hann sagði að á döfínni væri að
ræða þessi mál, en ekkert væri
hægt að segja um það enn, hvort
samningar tækjust. „Af okkar hálfu
er ekkert því til fyrirstöðu að taka
upp samvinnu við happdrættin hvað
þetta varðar, sérstakléga með til-
komu tölvuvæðingar hjá þeim.
Þetta yrði ódýr lausn fyrir þau og
þóknunin sem greidd yrði fyrir
þessa þjónustu yrði í lágmarki.
Fyrirhugað er að koma á beinu
sambandi milli Visa íslands og
stærstu viðskiptavina fyrirtækisins
á þessu ári og hefur því þegar verið
komið á milli Flugleiða og Visa ís-
lands. Fyrirtæki sem eiga fasta
viðskiptamenn geti látið millifæra
greiðslur á þennan hátt án mikils
kostnaðar. Éf ríkisstofnanir kæmu
á slíku sambandi gæti ríkið sparað
stórar upphæðir í innheimtukostn-
aði og öðru. Einnig mætti búast við
betri heimtum. En hið opinbera
hefur ekki tekið þátt í þessum við-
skiptum hingað til að undanskildri
slysadeildinni á Borgarspítalanum.
Það væri hins vegar mjög einfalt
að koma þessu kerfí á.
Þessi aukna þjónusta höfðar til
þess hóps sem alltaf stendur í skil-
um en hefur lítinn tíma til að fara
í banka til að greiða reikninga sína,“
sagði Öm Petersen að lokum.
Áhugi á viðskiptum
við happdrættin
Grétar Haraldsson markaðsfull-
trúi Kreditkorta sf. sagði að á
næstu dögum yrði hægt að greiða
ferðakostnað og staðfesta ferðir
hjá Samvinnuferðum-Landsýn með
Eurocard. Hann sagði að ekki væri
hægt að tala um að hér væri um
nýjung að ræða því áður hafa
handhafar greiðslukorta getað gert
viðskipti í gegnum síma, t.d. í leik-
húsunum og einnig hafa þeir getað
greitt smáauglýsingar í dagblöðum
með þessum hætti.
„En það þarf margt að athuga í
sambandi við þessa þjónustu. Hvað
gerist t.d. ef farþeginn þarf skyndi-
lega að hætta við ferðina og eins
ef viðkomandi stendur ekki í skilum
við greiðslukortafyrirtækið?" sagði
Grétar.
Grétar var spurður hvort fleiri
nýjungar væru á döfinni. „Við höf-
um mikinn áhuga á viðskiptum við
stóru happdrættin. Hér er um mikla
peninga að ræða. Það eina sem
vefst fyrir okkur er að við teljum
svolítið hættulegt að gera samninga
um mánaðarlegar greiðslur langt
ffarn í tímann. Astæður eru margar,
svo sem vanskil korthafa o.fl. En
það er ekki vafi á því að þetta er
góð hugmynd og ég er sannfærður
um að slíkt kerfí myndi auka sölu
á happdrættismiðum ef boðið væri
upp á kreditkortaþjónustu."
Hvað varðar greiðslu á gíróseðl-
um frá ríkisstofnunum sagðist Grét-
ar vera hræddur um að langt væri
í land með að þær tækju upp kredit-
kortaþjónustu. Hann sagði að lík-
lega væri rfkið ekki tilbúið til þess.
„Aftur á móti er Kreditkort sf. til-
búið til þess. Það er vilji fyrirtækis-
ins að handhafar kortanna geti
notað þau sem mest og á sem flest-
um stöðum," sagði Grétar Haralds-
son.
Mismunandi greiðslu-
fyrirkomulag
Mismunandi reglur gilda um
greiðslufyrirkomulag hinna ýmsu
greiðslukorta. Diners og American
Express greiða reikninga kaup-
manna um hálfum mánuði eftir að
viðskiptin eiga sér stað, en Euro-
card og Visa allt að 45 dögum síðar.
Ferðaskrifstofan Atlantic er
umboðsaðili Diners hér á landi og
Ferðaskrifstofan Útsýn er með
umboð fyrir American Express. ís-
lenskum viðskiptavinum er ein-
göngu heimilt að versla fyrir kortin
erlendis, en erlendir handhafar
kortanna og íslendingar sem búa
og starfa erlendis geta notað þau
hér. Nokkur hundruð fyrirtæki og
verslanir hér á landi taka við kort-
um frá Diners og American Ex-
press, hótel, veitingahús, bflaleigur
og verslanir sem versla með íslensk-
ar vörur. Kaupmenn geta sent
kortafyrirtækjunum reikning við-
skiptavinanna sama dag og við-
skiptin hafa átt sér stað, og átt von
á greiðslu innan tveggja vikna.
Viðskiptavinir kortafyrirtækjanna
hafa 45 daga lágmarks greiðslu-
frest og hámark 60 daga gagnvart
kortafyrirtækjunum. Morgunblaðið
spurði þá Öm Petersen og Grétar
Haraldsson hvort Visa og Eurocard
hyggðust breyta greiðslutilhögun
og gera upp við kaupmenn á
tveggja vikna fresti. Þeir svörðu
því báðir neitandi og sögðu ástæð-
una vera þá að fyrirtæki þeirra
tækju mun lægri þóknun en Ámer-
ican Express og Diners.