Morgunblaðið - 30.08.1986, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. ÁGÚST 1986
15
í gegnum tíðin hefur það verið hlutskipti Sveins
að taka við verðlaunum en hér hefur hann enda-
skipti á hlutunum og afhendir Ingimari Ingimars-
syni verðulaun fyrir Seif frá Keldudal á hestamóti
Skagfirðinga í sumar.
Af mörgum góðum hrossum sem komið hafa úr
ræktun Sveins er án efa þeirra bestur Kjarval 1025.
Einar Oder Magnússon situr hestinn og er myndin
tekin á Landsmótinu.
greina en taka þetta í notkun og
prófa það. Hitt er annað mái hvort
þetta verður eitthvert eilífðar fyrir-
komulag, það skal ég ekki segja
um.“
Ein sígild spuming Sveinn, erum
við á réttri leið í ræktuninni?
„Ég held að það sé engin spum-
ing, ég er kannski ekki nógu
kunnugur í öðrum hémðum en ég
tel það aldrei nógsamlega brýnt
fyrir mönnum að vanda betur til
hryssanna sem leiddar eru undir
bestu stóðhestana. Ég heid að fram-
þróunin verði örari ef við væmm
almennt með betri hryssur hjá góðu
hestunum. Því miður er það þannig
að við emm með of margar lélegar
hryssur í ræktuninni. Það þarf að
tryggja að bestu hryssurnar fari
undir bestu stóðhestana.
En það sem háir hinum almenna
hrossabónda er að hann neyðist oft
til að selja bestu hryssumar úr stóði
sínu. Ég tel ekki rétt að gera slíkt
þótt hátt verð sé boðið því það má
segja að þá sé verið að taka af
höfuðstól ræktunarinnar. Þá er
einnig erfitt fyrir marga ræktendur
að selja góða stóðhesta vegna hárra
skatta af slíkum sölum og þá á ég
við þá sem ekki hafa lifibrauð sitt
af búskap."
Þá barst talið að upprekstrarmál-
um en eins og flestum mun kunnugt
telja hrossabændur í Skagafírði að
ræktuninni sé stefnt í voða ef mönn-
um verður endanlega meinaður
aðgangur með hross að afréttunum.
Sveinn er einn þeirra sem rekur
hross á afrétt og var hann spurður
hvað væri að frétta af þessum
málum.
„I sumar var unnið að gróður-
kortagerð af Reynistaðaafrétti sem
er hér í vestanverðum Skagafirði.
Ég vona og trúi ekki öðru en að
þeir menn sem þar voru að verki
hafí sannfærst um að þessi afréttur
sé mjög góður og þá á ég við afrétt-
inn frá Vatnsskarði og norður allan
Skaga. Ég tel mig þekkja þessi fjöll
mjög vel, þetta er ákaflega grösug-
ur afréttur. Þama eru dalir sem
liggja mjög lágt og í miklu skjóli.
Það snjóar þarna snemma vetrar
og hann liggur yfir allan veturinn
og þetta land grær snemma. Það
er þarna hæðarmunur sem skiptir
hundruðum metra og þó það sé jafn-
vel lítill gróður í byggð getur verið
kominn ágætis hagi upp á þessum
dölum.“
Ykkur virðist mikið kappsmál að
halda rétti ykkar til að reka hross
á afrétt, hversvegna leggið þið svo
mikla áherslu á þetta, er það beitar-
þröng í þéttbýlinu eða eitthvað
annað?
„Það er alls ekki vegna beitar-
þrengsla á láglendi. Eg tel það
grundvallarskilyrði til þess að
íslenski hesturinn geti fengið að
þróast að getu og þroska að hann
fái að alast upp við þær aðstæður
sem afrétturinn býður upp á. Ef
við förum að reka hrossin niður á
láglendi og ala þau þar upp, jafnvel
í litlum hólfum, þá breytast þau á
stuttum tíma. Þau verða aldrei eins,
ég held það sé sama hvaða dýrateg-
und við tökum, hún aðlagast alltaf
þeim aðstæðum sem hún elst upp
við og að mínu mati er þetta algert
grundvallarskilyrði ef ekki á illa að
fara.“
Þar sem viðtalið hófst með því
að getið var um góðan árangur
Sveins í ræktunarstarfinu á undan-
gengnum árum fer vel á því að
enda það með stuttri umfjöllun um
þær upprennandi stjömur sem
Sveinn er með í uppeldi og koma
væntanlega fram á næstu árum sem
tamdir gæðingar.
Sveinn sagði það reyndar erfítt
að segja til um hver væri upprenn-
andi stjarna og hver ekki, en því
væri eigi að leyna að þeir feðgar
væru með einn þriggja vetra gaml-
an hest sem væri reyndar slysafang.
Sá er sonarsonur Gusts 923 og
dóttursonur Hervars 963. Sagðist
Sveinn þá vera orðinn blindur á
öðru eða jafnvel báðum augum ef
þessi hestur brygðist. Þá eru einnig
til nokkrir tvævettlingar undan
Þætti 722 og vonaðist Sveinn eftir
að þar væru innan um hestar sem
ættu eftir að skila einhvetju.
í vor notaði Sveinn Gust 923 á
hryssur sínar með einni undantekn-
ingu þó, einni hryaaunni var haldið
undir Goða, sem er einn af Þáttar-
sonunum, en móðirin er Hervör.
Af þessu má sjá að skyldleikarækt-
in er stunduð af kappi á Sauðár-
króki og sagðist Sveinn nota það
ræktunarform að vissu marki og
myndi gera áfram meðan hann
verði ekki fyrir alvarlegum áföllum.
En hann bætti við með bros á vör
að vitringamir segðu að skyldleika-
rækt væri nú ekki það sem koma
skyldi.
Þá var Sveinn í lokin spurður
hvort hann hefði áhuga á að nota
einhveija af þeim stóðhestum sem
verið hefðu í sviðsljósinu undanfarið
sem væru þó ekki úr hans ræktun
og svarið kom stutt og laggott: „Ég
hef vissan áhuga fyrir Náttfara
776, aðrir vekja ekki áhuga minn.
riuriniii
iiimviM
Sími 31182
Frumsýnd samtímis í Reykjavík og í London
sjúklingur og dó aðeins rúmlega
tvítugur.
Þegar ég kom fyrst að Laxamýri
fyrir um það bil 20 árum var mér
boðið í kaffí til Laxamýrarhjóna og
gota víst flestir veiðimenn borið
vitni þeirri gestrisni sem þeir nutu.
Mér er boð þeirra sérstaklega
minnisstætt og sú umhyggja fyrir
gestunum, sem þeim var eðlislæg.
Frú Elín var fáguð og myndarleg
húsmóðir, svipmikil og fijálsleg í
fasi, glaðlynd, greind og hreinlynd.
Þau Jón voru trúuð og er ég þeim
þakklátur fyrir góðar fyrirbænir.
Laxá í Aðaldal er perla meðal
íslenskra vatna. Náttúrufegurð er
óvíða eða hvergi meiri og stað-
hættirnir lifna í ótal sögum og
ævintýrum. Menn tengjast þessum
stað einstökum og óijúfandi bönd-
um. Elín og Jón á Laxamýri eru í
tnínum huga samofín sögu þessa
landsvæðis, enda áttu þau ríkan
þátt í að móta hana, því fram-
kvæmda þeirra og atorku sér víða
stað. Þau létu t.d. hætta kistuveið-
inni í Laxá árið 1941, en síðan
hefur einungis verið stundið stang-
veiði í ánni. Þúsundir veiðimanna
standa í þakkarskuld við Laxamýr-
arfólk fyrir þessa ákvörðun.
Samstarf stangveiðimanna og
Laxamýrarbænda hefur nú staðið í
tæpa hálfa öld og ekki borið skugga
á. Laxá er og verður væntanlega
lengi enn perla á jarðríki og hvergi
yndislegra að stunda veiðiskap.
Laxamýri er ákaflega fögur
kostajörð og þar hafa lengi setið
höfðingjar í beztu merkingu þess
orðs: hagir menn til orða og verka,
framsýnir. Þar hefur íslensk menn-
ing staðið traustum fótum og
Laxamýrarfólk hefur lagt fram
drjúgan skerf til hennar. Þar er
hátt til lofts og vítt til veggja í öll-
um skilningi.
Nú er skarð fyrir skildi þar sem
frú Elín er gengin, en breytni henn-
ar og eljusemi mætti verða öðrum
fordæmi; þegar afhjúpaður var
minnisvarði um Jóhann Siguijóns-
son skáld árið 1980 var flutt eftir
hana frumort kvæði. Þá var hún
87 ára gömul.
Fyrir hönd Laxárfélaga þakka
ég frú Elínu og Jóni áratuga vin-
áttu, gestrisni og hlýhug í okkar
garð. Guð blessi minningu þeirra.
Börnum þeirra og öði-um ástvinum
votta ég dýpstu samúð.
Orri Vigfússon
Lambert
SSTKsíiu’.
SííSÍ-
MÖ9n»» r'
1

There Can Be V Only One
VELKOMIN I TONABIO
p-ROM ANOTHER TIME COMES A MAN OF GREAT POWER.
A MAN OF INCREDIBLE STRENGTH.
AN IMMORTAL ABOUT TO FACE HIS GREATEST CHALLENGE...
' 'í'í/