Morgunblaðið - 30.08.1986, Blaðsíða 18

18“
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. ÁGÚST 1986
Spá um atvinnu-
horfur lækna
Á vegum læknafélaga Norðurlandanna hefur um nokkurra
ára skeið verið starfandi vinnuhópur, sem meðal annars vinnur
að reglulegum framtíðarspám um fjölda lækna og atvinnuhorf-
ur. Fulltrúi Læknafélags Islands í hópnum hefur verið gjaldkeri
félagsins, Sveinn Magnússon læknir við Heilsugæsluna i
Garðabæ og kynnti hann síðustu spár hópsins á aðalfundi Lækna-
félags íslands á Sauðárkróki 22.-23. ágúst sl. Spáin bendir til
offjölgunar lækna innan fárra ára.
I árslok 1985 voru 693 læknar starfandi á íslandi og 290 íslensk-
ir læknar starfandi erlendis. Við gerð spárinnar var gert ráð fyrir
því, að 60 læknastúdentar útskrifuðust frá Háskóla Islands 1986,
50 útskrifíst 1987 og 1988 en frá og með 1989 hafi fjöldatakmarkan-
ir haft áhrif og 36 útskrifist. Gerð var ráð fyrir óbreyttum aldri við
upphaf náms, svo og óbreyttum eftirlaunaaldri, jafnfram var ekki
gert ráð fyrir fjölgun íslenskra lækna erlendis.
Að gefnum þessum forsendum um fjölgun lækna, var gert ráð
fyrir að eftirspum eftir læknum, þar er aukning á stöðugildum, yrði
2,5% á ári fram til 2010. Þær forsendur sem áður eru nefndar eru
allar umdeilanlegar og gætu breytingar á þeim haft áhrif til beggja
átta, en útkoman sést á eftirfarandi töflu, þar sem meðal annars
má sjá, að atvinnulausir iæknar á íslandi verða flestir um 1995,
alls 150.
Framboð og eftirspurn eftir læknum á íslandi
framti!2010
Ár Framboð Eftir- spurn Atvinnu- lausir
1985 685 685 0
1990 890 775 115
1995 1025 875 150
2000 1130 990 140
2005 1215 1120 95
2010 1330 1270 60
1400 ____
1300 -
1200 .
1100 -
1000
900
800 -
700
FRAMBgp-
,-D EFTiRáPURN
....f

600 ■
. 1985
1990
1995
----r-y
2000
.....
2005
2010
Hópurinn hefur gert svipaða spá fyrir hvert hinna Norðurland-
anna. I Danmörku eru nú þegar 400 atvinnulausir læknar. Er reiknað
með að þar nái atvinnuleysi lækna hámarki um 1995 og verði þá
um 1.700 atvinnulausir.
í Finnlandi er spáð atvinnuleysi, sem nái hámarki um 2005, þar
verði þá 2.600 læknar atvinnulausir. Á sama tíma muni atvinnu-
leysi einnig ná hámarki í Noregi og Svíþjóð og vera um 2.100 í
Noregi en 3.500 í Svíþjóð.
Fyrir öll Norðurlöndin lítur þetta þannig út:
NORÐURLÖND
Framboð og eftirspum eftir læknum
Ár Frambod Eftirepurn Offramboð
1985 56.300 55.500 56.800 -1.300
1990 65.600 63.800 61.000 + 2.800
1995 72.800 70.900 64.100 + 6.800
2000 79.100 76.900 67.900 + 9.000
2005 83.300 81.000 71.600 + 9.400
2010 85.000 82.600 75.800 + 6.800
»4
B2 -
•O
78
70
74
72
70 -
«8
«2
CO -
sa
50 -
Fjöldi lækna í þús.
Ef tlrspurn

/..-
aooB
2010
1025 1020 1005 2000
Þessi þróun í átt að offjölgun lækna hefur meðal annars orðið til
þess að yfirvöld hafa dregið úr fjölda læknastúdenta á Norðurlöndun-
um, til dæmis í Danmörku úr 620 í 400, í Svíþjóð úr 1026 í 845.
íslendingar munu mennta hlutfallslega flesta lækna fram til 2010,
þrátt fyrir takmörkun við 36 læknanema á ári.
FJÖLDIÍBÚA Á LÆKNIÁ NORÐURLÖNDUNUM
FRAM TIL 2010
Ár Danmörk Finnland tsland Nores-ur Svíþjóð Medaltal
1985 350 470 350 450 390 410
1990 310 400 270 380 34C 350
1995 300 350 230 330 300 320
2000 290 320 210 300 270 290
2005 280 300 200 270 260 270
2010 280 300 180 260 250 270
Takmarkanir n ágran nalan d anna lækna á fslandi árlega í stað 36. inn i læknadeildir myndu saxnsvara útskrift 20—22
Staðarsel, fegursta gata Reykjavíkur 1986.
Reykjavík:
j
Umhverfismálaráð veitir viður-
\
kenningu fyrir snyrtilegt umhverfi
Umhverfismálaráð Reykjaví-
kur hefur veitt 13 aðilum viður-
kenningu fyrir gott framtak í
fegrunarmálum í borginni.
Viðurkenningu sem fegursta
gata Reykjavíkur hlaut Staðarsel í
Breiðholti og viðurkenningu fyrir
snyrtilegt umhverfi við fjölbýlishús
hlutu Qölbýlishúsin við Miðleiti 5
til 7 og fjölbýlishús við Flyðru-
granda 2 til 10 og 12 til 20. í
umsögn dómnefndar segir m.a. að
bygging hússins við Miðleiti sé
glæsileg og lóðarfrágangur einstak-
lega skemmtilegur. Haldist hann í
hendur við byggingarframkvæmdir
og telji matsmenn að slíkt sé til
fyrirmyndar. Dómnefnd telur húsin
við Flyðrugranda falla vel að um-
hverfi sínu og veita skjól gegn
hafgolunni. Þá segir að leikaðstaða
bama sé góð. Frágangur svo og
viðhald sé til fyrirmyndar.
Fyrirtæki og stofnanir, sem fá
viðurkenningu fyrir snyrtilegt um-
hverfi em: Póstur og sími, Ármúla
25, Hitaveita Reykjavíkur, Grensás-
vegi 1, Kristján Siggeirsson hf.
Hesthálsi 2 til 4, _Smith og Norland'
hf. Nóatúni 4, ísól hf., Skipholtil •
17, Tollvörugeymslan hf. Héðins-
Gerfihnattamóttökuskermar:
Hátt í 50 seldir en að-
eins leyfi fyrir 18
MÓTTÖKUTÆKJUM fyrir sjónvarpsefni sem sent er um gervi-
hnetti hefur fjölgað nokkuð í sumar, en verulegur hluti þeirra hefur
ekki verið skráður. Samgönguráðuneytið hefur veitt leyfi fyrir 18
skermum, en seljendur segjast hafa selt um 50.
Tveir aðilar flytja inn móttöku-
tæki, Hljómbær hf. og Rafeind sf.
Þorvaidur Sigurðsson hjá Hljómbæ
sagði að þeir hefðu selt um 20
tæki, og Amar Hákonarson hjá
Rafeind sagðist hafa selt um 30
skerma í sumar. Að sögn Halldórs
S. Kristjánssonar skrifstofustjóra í
samgönguráðuneytinu hafa aðeins
verið veitt 18 leyfi til að setja upp
skerm. Leyfið kostar nú um 5 þús-
und krónur.
Helstu skýringamar sem þeir
gátu gefið á þessum misbresti á
skráningum voru að ekki væri búið
að afgreiða alla skermana, nokkur
leyfi bíði afgreiðslu í ráðuneytinu,
auk þess sem sumir skermamir
væru hjá söluaðilum úti um land,
sem ekki þurfa að skrá þá strax.
Amar sagðist hafa áætlað í vor
að markaður hér á landi væri fyrir
150 skerma í ár, og var hann bjart-
sýnn á að sú spá stæðist, þar sem
sala myndi væntanlega aukast með
haustinu. Bar þeim Amari og Þor-
valdi saman um að kaupendur væru
aðallega fyrirtæki, einkum
skemmtistaðir og hótel, og svo bet-
ur stæðir einstaklingar. Minna væri
um að fjölbýlishús eða íbúar við
götur keyptu móttökubúnað.
Tækjabúpaður af einföldustu
gerð kostar um 165 þúsund. Það
er skermur og einn móttakari, en
þannig geta notendur áðeins horft
á eina rás í einu. Ef fleiri móttakar-
ar eru tengdir við skerminn er
hægt að horfa á fleiri rásir í einu.
Hver viðbótarmóttakari kostar 40
til 50 þúsund.
Leyfi fyrir fyrsta skerminum var
veitt 14. mars í vor. Samkvæmt
lögum mega mest 36 notendur
tengjast hverjum móttökuskermi.
Sjónvarpsefnið kemur um gervi-
hnöttinn Eutelsat F-l, sem flytur
10 sjónvarpsrásir. Annar sjónvarps-
gervihnöttur fórst með Ariane-
eldflaug nýlega, þannig að ekki
verða aðrir hnettir á lofti fyrr en í
fyrsta Iagi á næsta ári þar sem
bæði bandaríska geimskutlan og
evrópsku Ariane-flaugamar hafa
verið kyrrsettar vegna óhappa, að
sögn Gústafs Amar, yfirverkfræð-
ings hjá Pósti og síma.
Notendur hér á landi verða að
verða sér úti um leyfi hjá rétthafa
efnisins til að horfa á efnið, og er
seljendum móttökutækjanna skylt
að skila þeim þannig frá sér að
kaupandinn geti aðeins horft á þær
rásir sem hann hefur fengið leyfi
til að horfa á. Má aðeins selja þann-
ig tæki hér að það sé hægt að loka
rásunum, en söluaðilum bar saman
um að það væri lítið mál fyrir kunn-
áttumenn að breyta því aftur.
í gegnum þennan eina gervihnött
senda 12 stöðvar. Tvær frá Bret-
landi, Sky Channel sem sendir út
skemmtiefni 18 tíma á sólarhring
og Music Box sem sendir út tónlist
allan sólarhringinn. Þessar stöðvar
virðast einna vinsælastar, að sögn
viðmælenda blaðsins, þrátt fyrir að
útsending Sky Channel sé send út
brengluð, þannig að það þarf að
kaupa sérstakt tæki til að ná send-
ingunni og kostar það um 40 þús.
krónur stykkið.
Einnig em allvinsælar tvær
stöðvar sem senda út frá Hollandi.
Europa TV sendir út tónlistarefni
og kvikmyndir. Hin rásin, Film
Net, var einnig oft nefnd til þrátt
fyrir að hún veiti engin leyfi til að
horfa á það efni sem hún sendir
út en það em nær eingöngu banda-
rískar bíómyndir. Sama gildir um
svisshesku stöðina Teleclub. Tvær
stöðvar em á svokölluðum austur-
geisla gervihnattarins, sem sést illa
hér. Á þeim geisla em önnur þýska
stöðin, 3 Sat, og stöð frá Lúxem-
borg, RTL-Plus. Hin þýska stöðin,
SAT 1, sendir út fréttir, fræðslu-
og skemmtiefni á þýsku.
Þá nást einnig sendingar ítalska
sjónvarpsins, RAI, sem ekki virtist
mikill áhugi fyrir. Þá er aðeins ótal-
in rás TV-5, sem er ein rása franska
sjónvarpsins. Hún sendir mikið út
menningarefni, og er öllum heimilt
að horfa á hana. Um hennar rás
senda einnig tvær aðrar stöðvar.
Önnur, New World Channel, sendir
út kristilegt efni á sunnudags-,
mánudags- og þriðjudagsmorgnum,
en hin, World Net, er á vegum
Menningarmiðstöðvar Banda-
ríkjanna, og fer um hana frétta-
sending frá kl. 12 til 14 alla daga.