Morgunblaðið - 05.10.1986, Qupperneq 41

40
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. OKTÓBER 1986

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 500 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakiö.
Samskipti á
j afnr éttisgrund velli
Samskipti íslands og Banda-
ríkjanna hafa verið mjög
náin og góð allt frá því í heims-
styrjöldinni síðari. Bandaríkin
eru vissulega stórveldi og ís-
lendingar smáþjóð, en samt
hafa tengsl þjóðanna að jafnaði
verið á grundvelli jafnréttis-
hugmynda. Bandaríkjamenn
hafa gert sér grein fyrir því,
að þeir þurfa að taka tillit til
þeirrar sérstöðu, sem fámenni,
menning og lífshættir Islend-
inga, skapar, og það höfum við
kunnað að meta og það hefur
aukið virðingu okkar fyrir stór-
veldinu. Þennan skilning virtist
hins vegar skorta á tímabili nú
nýlega, þegar bandarískir emb-
ættismenn höfðu í hótunum við
okkur. Vonandi er sá ágrein-
ingur brátt úr sögunni. Deil-
umar um sjóflutninga fyrir
vamarliðið undanfarin tvö og
hálft ár voru líka alvarlegar
fyrir samband þjóðanna, en nú
hefur verið fundin á þeim lausn,
sem er skynsamleg og sann-
gjöm. Því ber að fagna.
í ræðu, sem Þorsteinn Páls-
son fjármálaráðherra flutti í
gær á fundi íslensk-ameríska
verslunaráðsins í Washington,
fjallaði hann ýtarlega um hin
margþættu samskipti okkar við
Bandaríkin og staldraði einkum
við hin viðskiptalegu og
pólitísku tengsl. Hann minnti
á, að fáar þjóðir heims ættu
meira undir hindrunarlausum
alþjóðaviðskiptum en íslend-
ingar, þar sem útflutningur
okkur nemur um helmingi þjóð-
arframleiðslunnar. Hann benti
á, að Bandaríkin væru stærsta,
einstaka útflutningsland okkar.
Þangað færu um 27% heildar-
útflutningsins, en tæplega 7%
af innflutningum kæmi þaðan.
Útflutningur íslendinga gæti
ekki skipt sköpum fyrir mark-
aði okkar í Bandaríkjunum eða
Evrópu, en hann réði úrslitum
um afkomu þjóðarinnar. „An
jafnræðis á alþjóðamörkuðum
fær efnahagsstarfsemi [íslend-
inga] ekki þrifíst. Hvers konar
hindranir og viðskiptaþvinganir
eru eðli máls samkvæmt eitur
í okkar beinum," sagði fjár-
málaráðherra.
Þorsteinn Pálsson gerði
hvaladeiluna og deiluna um sjó-
flutningana að sérstöku um-
fjöllunarefni í ræðu sinni. Hann
lagði áherslu á, að íslendingar
teldu það óréttmæta afskipta-
semi af innanríkismálum
sínum, ef Bandaríkjastjóm ætl-
aði með vísan til laga um
vemdun dýrategunda, að knýja
íslendinga til að hætta hval-
veiðum í vísindaskyni, sem
fram fæm á grundvelli alþjóða-
samþykkta. „Frá okkar sjónar-
miði á að skera úr ágreiningi
um þau efni á vettvangi Al-
þjóðahvalveiðiráðsins og ekki
annars staðar. Frekari afskipti
ríkisstjómar Bandaríkjanna af
því, hvaða ákvarðanir íslensk
stjómvöld taka um hvalveiðar,
yrði aðeins vatn á myllu þeirra
sem vilja af annarlegum hug-
myndafræði- og hugsjónaá-
stæðum spilla hinu góða
sambandi þjóðanna og reka
fleyg í samstarf lýðræðisþjóð-
anna í vamarmálum," sagði
hann.
Fjármálaráðherra áréttaði
síðan, að bandaríska vamarlið-
ið á Islandi dveldist hér á
gmndvelli tvíhliða samnings
þjóðanna, er veitti Islendingum
úrslitavald um allt er varðar
framkvæmd hans í landi þeirra.
„Það brýtur í bága við anda
þess samnings, ef önnur þjóðin
krefst sérréttinda, sem ekki em
bein ákvæði um í samningnum
sjálfum," sagði hann. Og hann
bætti við: „Telji Bandaríkja-
menn sig ekki geta haldið úti
kaupskipaflota, nema hann
njóti Vemdar til flutninga til
bandarískra herstöðva í fjar-
lægum löndum, á það rætur
að rekja til þess, að um mis-
brest er að ræða í útgerð
skipanna. Hvers vegna má lög-
mál samkeppninnar ekki gilda
almennt í sjóflutningum?"
Ráðherra nefndi einnig, að
þeirri skoðun hefði vaxið fylgi
á íslandi að undanfömu að
samband okkar við Bandaríkin
hefði goldið þess á síðustu
missemm, að í Washington
hefðu menn ekki nægilegan
skilning á sérstöðu landsins og
hinu sérstaka sambandi, sem
tókst að skapa milli þjóðanna
fyrir um 40 ámm. Hann taldi,
að það ætti að vera kappsmál
ráðamanna í löndunum báðum
að sjá til þess að misskilningur
eða skortur á vitneskju um
aðstæður hjá hvomm um sig
leiddi ekki til vandræða, sem
stofnað gætu hinu mikilvæga
samstarfí þjóðanna í öryggis-
málum í hættu eða spillt þeim
viðskiptatengslum, sem hafa
myndast milli þeirra. Undir
þessi orð tekur Morgunblaðið
heilshugar.
Dagana, sem liðnir eru
frá því, að hin óvænta
tilkynning um
Reykjavíkurfund þeirra
Ronalds Reagan,
Bandaríkjaforseta, og
Mikhails Gorbachev,
aðalritara sovéska
kommúnistaflokksins, barst hingað höfum
við aðeins fundið smjörþefinn af því, sem
koma skal. Það hefur ekki farið fram hjá
neinum, að mikið stendur til og það er
sjálfur forsætisráðherra okkar, Steingrím-
ur Hermannsson, sem er í slagnum
miðjum, ef marka má fréttir. A milli þess,
sem hann ræðir við erlenda og innlenda
blaðamenn, er forsætisráðherrann að
skipuleggja nýtingu hótela og ferðir flug-
véla til landsins. Hann kvartaði undan því
á fimmtudaginn, að sér þættu höfðingjam-
ir í austri og vestri heldur seinir að taka
ákvarðanir. Annað er vonandi uppi á ten-
ingnum hér á landi.
Á það hefur verið bent, að ekki ætti
að vera þörf á því fyrir forsætisráðherrann
að hafa afskipti af einstökum framkvæmd-
arþáttum, enda hefur verið skipuð sérstök
nefnd ^ embættismanna til að annast þá
hlið. Á hinn bóginn er á það að líta, að
hér er svo mikið í húfi fyrir land og þjóð,
að ábyrgðin á því, sem miður fer lendir
með einum eða öðrum hætti á ríkisstjóm-
inni og þá ekki síst oddvita hennar, sem
samþykkti hin óvenjulegu tilmæli um að
efna til þessarar stuttu en mögnuðu heims-
kynningar á íslandi og þeim, sem landið
byggja.
Eðlilegast er að sjálfsögðu, að nú um
helgina verði opinberlega og afdráttarlaust
með tilkynningu skýrt frá því, hvert menn
eigi að snúa sér til að unnt sé að hnýta
alla enda saman í tæka tíð, svo að allt
gangi snurðulaust fyrir sig. Það er til
dæmis með öllu óviðunandi, að þeir, sem
þurfa að svara fyrirspumum erlendra
blaðamanna um það, hvert þeir eigi að
snúa sér til að fá vitneskju um hina
íslensku hlið málsins séu í þeirri aðstöðu
að geta varla bent á neinn annan en for-
sætisráðherra landsins.
Til marks um þau vandamál, sem við
er að etja, eru reglumar, sem settar voru
á föstudag um það, að fyrir utan frétta-
menn þurfa erlendir farþegar, sem koma
í flugvélum til landsins að hafa í höndum
staðfestingu, sem flugvallarstarfsmenn
meta gilda um að þeir hafi tryggt sér
húsnæði á íslandi. Fundir, sem þessir
draga alltaf að sér hópa, sem vilja koma
skoðunum sínum á framfæri - ekki endi-
lega við þá Reagan og Gorbachev - heldur
hinn mikla §ölda fréttamanna, sem safn-
ast saman í kringum höfðingjana. Eins
og þegar hefur komið fram hafa til dæm-
is landflótta sovéskir gyðingar skýrt frá
því, að þeir ætli að fjölmenna hingað til
að minna á þær hörmungar, sem þeir
mega þola, er fá ekki að flytjast frá Sov-
étríkjunum. Líklega voru fyrrgreindar
reglur settar á föstudaginn til að hafa
stjórn á ferðum mótmælahópa. Hindranir
af þessu tagi hafa verið eitur í beinum
Íslendinga og eru vonandi enn. Á hinn
bóginn er til þess að líta, að þessar reglur
gilda aðeins um þá, sem koma flugleiðis.
Hvemig staðið verður að málum gagnvart
þeim, sem koma á sjó, er óljóst. En á það
má minna, að fyrir rúmu ári, þegar ut-
anríkisráðherrar þeirra þjóða, sem taka
þátt í öryggisráðstefnu Evrópu hittust í
Helsinki, leigðu sovéskir andófsmenn sér
skip og sigldu til Helsinki - ef til vill til
að komast í kringum reglur, eins og hér
hefur verið lýst. En Finnar hafa verið órag-
ir við að setja strangar reglur um hegðan
almennings, þegar þeir taka að sér að
skipuleggja fundi af þessu tagi.
Staðarvalið
Eðlilegt er, að menn velti fyrir sér hvers
vegna ísland varð fyrir valinu. Fyrir þá,
sem lifa og hrærast í alþjóðastjómmálum,
skipta ákvarðanir um slík atriði miklu.
Kunnar em fréttir af því, að mikilvægir
fundir geti ekki hafíst vegna þess, að þeir,
sem eiga að sitja þá, geta ekki komið sér
saman um það, hvemig borðið á að vera
í laginu eða hvemig stólum er raðað um-
hverfís það. Undanfama daga hafa fulltrú-
ar þeirra Reagans og Gorbachevs skoðað
krók og kima í mörgum húsum hér í borg-
inni til að geta tekið ákvörðun um það,
hvert þeirra sé heppilegast. Ekki hafa
borist tíðindi af því, að stórpólitískar deilur
séu um húsin, hins vegar hefur því verið
fleygt, að ákvarðanir hafí dregist á langinn
vegna þess að Sovétmenn þurfi að fá grænt
ljós frá Moskvu en á hinn bóginn geti
Bandaríkjamennimir tekið af skarið á
staðnum.
Eduard Shevardnadse, utanríkisráð-
herra Sovétríkjanna, er nú á ferðalagi í
Vesturheimi. Eftir að tilkynnt hafði verið
um fundinn og staðarvalið var hann spurð-
ur: Hvers vegna ísland? Hann svaraði á
þá leið, að staðurinn væri fallegur og róleg-
ur. Þá væri unnt að hittast hér án þess
að of mikið veður væri gert út af því.
Einnig var það haft eftir ráðherranum,
að hér væri öryggi vegna vem bandaríska
vamarliðsins auk þess sem hann hefur
látið orð falla á þann veg, að ýmsar aðrar
aðstæður hér á landi stuðli að því að góð-
ur árangur náist á fundinum.
Utanríkisráðherramir Shevardnadse og
George Shultz hafa báðir komið hingað
áður á ferðum sínum yfír Atlantshaf.
Raunar var Shultz hér á fundi þeirra
Georges Pompidou, Frakklandsforseta, og
Richard Nixon, Bandaríkjaforseta, 1973,
en þá var hann fjármálaráðherra Banda-
ríkjanna. Em það í sjálfu sér góð meðmæli
með því, hvemig staðið hefur verið að
móttöku þessara áhrifamiklu manna, að
þeir hafa greinilega ekki lagt stein í götu
þess, að húsbændur þeirra komi hingað
líka. Shevardnadse var hér 30. október
1985 og eins og einhverjir muna kannski
varð dálítill hvellur og fíölmiðlafár vegna
þess að bandarískar herþotur vom að at-
hafna sig á Keflavíkurflugvelli í þann
mund, sem vél sovéska utanríkisráðherr-
ans var að hefja sig á loft. Var helst að
skilja á upphafsmönnum þeirrar furðulegu
uppákomu í blöðunum, að líklega myndi
Shevardnadse aldrei líta land og þjóð réttu
auga eftir það. Raunin er önnur - en þetta
atvik er góð áminning um það fyrir leið-
togafundinn, hvemig unnt er að blása upp
mál út af engu.
Málatilbúnaður
Eins og fram hefur komið á síðum
Morgunblaðsins undanfama daga, skiptast
menn nokkuð í tvö hom, þegar rætt er
um efnislega hlið leiðtogafundarins. Ann-
ars vegar em þeir, sem binda töluverðar
vonir við að risaveldin stefni eindregið að
því að ná samkomulagi um takmörkun
vígbúnaðar, og hins vegar þeir, sem segja,
að fundir af þessu tagi séu lítið annað en
fí'ölmiðlasýning, er gefí falskar vonir. í
fyrri hópnum em stjómmálamenn en í
hinum síðari fyrrverandi stjómmálamenn,
landflótta Sovétmenn og margir frétta-
skýrendur fíölmiðla auk svokallaðra
sérfræðinga í alþjóðamálum.
Ef marka má tilkynninguna, sem gefín
var út í Moskvu og Washington á þriðju-
daginn, er það tilgangur fundarins hér að
undirbúa fund leiðtoganna í Bandaríkjun-
um síðar á þessu ári. Tilkynningin gefur
alls ekki til kynna, að mikils sé að vænta
á fundinum. Ummæli talsmanna ríkis-
stjóma landanna síðan þykja á hinn bóginn
benda til annars. Eða eins og einn hinna
erlendu blaðamanna sagði við þann, sem
þetta ritar: Það hefur verið gefíð það sterk-
lega í skyn að einhvers sé að vænta á
fundinum, að hingað koma mun fleiri Qöl-
miðlamenn en reiknað var með í upphafi.
Sú staðreynd, að Reagan og Gorbachev
tókst að halda því leyndu í tíu daga, frá
20. til 30. september, að þeir ætluðu að
hittast á íslandi veldur því vafalaust einn-
ig, að ijölmiðlar treysta ekki alfarið
fullyrðingum um, að ekkert sérstakt eigi
eftir að gerast í Reykjavík.
Evrópueldflaugarnar
Hvers er þá að vænta? Ef tekið er mið
af þeim yfírlýsingum, sem gefnar hafa
verið undanfarið, beinist athyglin helst að
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. OKTÓBER 1986
41
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 4. október
meðaldrægum kjamorkueldflaugum í Evr-
ópu, Evrópueldflaugunum svonefndu.
Sovétmenn urðu fyrstir til að koma slíkum
flaugum fyrir, SS-20-eldflaugunum, og er
tæpur áratugur síðan. 1979 ákváðu aðild-
arríki Atlantshafsbandalagsins að svara í
sömu mynt með því að bandarískar stýri-
flaugar og Pershing Il-flaugar yrðu settar
upp í fímm Evrópuríkjum. Samhliða tóku
ríkin ákvörðun um, að flaugamar yrðu
ekki fluttar til Evrópu, fyrr en reynt hefði
verið að semja við Sovétmenn um að þeir
fjarlægðu SS-20-flaugamar. Slíkir samn-
ingar tókust ekki og fyrir árslok 1983
komu fyrstu bandarísku flaugamar til
Bretlands og Þýskalands, þrátt fyrir harða
andstöðu friðarhreyfínga. Síðan hafa ítal-
ir, Belgar og Hollendingar einnig sam-
þykkt að taka við bandarískum flaugum.
Sovétmenn og Bandaríkjamenn settust
að samningaviðræðum í Genf um fækkun
meðaldrægu eldflauganna í lok nóvember
1981. Þá lá fyrir tillaga frá Reagan um
það, hvemig ætti að standa almennt að
viðræðum um takmörkun vígbúnaðar og
yrði fyrsta skref hennar, að horfíð yrði frá
uppsetningu bandarísku Evrópuflauganna,
ef Sovétmenn fíarlægðu allar meðaldrægar
eldflaugar sínar. Var þessi tillaga kölluð
„núll-lausnin“. Sovétmenn féllust ekki á
hana enda vonuðu þeir, að friðarhreyfíng-
amar og stjómarandstæðingar í Evrópu-
löndunum fímm kæmu í veg fyrir, að
bandarísku flaugamar yrðu fluttar þang-
að. Það gerðist ekki og í nóvember 1983
slitu Sovétmenn viðræðunum í Genf í
mótmælaskyni við uppsetningu bandarísku
flauganna.
Einu ári síðar eða í nóvember 1984 til-
kynntu Bandaríkjamenn og Sovétmenn
síðan sameiginlega, að þeir myndu að
nýju hefja viðræður um takmörkun vígbún-
aðar í Genf. Til þeirra var síðan gengið í
mars 1985. Þar er rætt um eftirtalin við-
fangsefni:
1. Leiðir til að draga úr eyðingarmætti
og fækka kjamorkuvopnum í langdrægum
eldflaugum.
2. Leiðir til að fíarlægja eða fækka
meðaldrægum eldflaugum.
3. Gagneldflaugakerfí og geimvamir.
Eins og áður sagði beinist athyglin nú
einkum að meðaldrægu eldflaugunum. Það
er talið, að í Genf hafí tekist að gera drög
að einhvers konar samkomulagi um fækk-
un Evrópueldflauganna. Sovétmenn hafa
fallið frá fyrri skilyrðum um að eldflaugar
Frakka og Breta komi til álita í slíku sam-
komulagi og Bandaríkjamenn setja það
ekki lengur sem skilyrði, að Sovétmenn
Qarlægi SS-20-eldflaugar sínar frá Asíu,
það er flaugar, sem ná ekki til skotmarka
í Vestur-Evrópu án þess að vera fluttar í
evrópskan hluta Sovétríkjanna.
Eins og málum er háttað nú er það sem
sé von margra, að á þessu sviði hinna
flóknu viðræðna um takmörkun vígbúnað-
ar verði unnt að komast að einhverri
niðurstöðu á Reykjavíkurfundinum.
Merkið frá Reykjavík
Mikil leynd hefur hvílt yfír Genfar-
viðræðunum. Þannig að allt, sem um þær
er sagt, eru óstaðfestar vangaveltur. Nú
hafa Bandaríkjamenn farið þess á leit, að
fullkomin leynd hvíli einnig yfír Reykjavík-
ur-viðræðunum. Engu að síður mun sá
herskari fjölmiðlamanna, sem hingað kem-
ur, hafa nóg að gera þó ekki væri til
annars en að réttlæta kostnaðinn við ís-
landsförina. En hér kunna að gerast
merkilegir atburðir, sem réttlæta ekki að-
eins kostnað fjölmiðla heldur umstangið
allt og fundinn sjálfan.
1968 var efnt til utanríkisráðherrafund-
ar Atlantshafsbandalagsins hér á landi -
ráðgert er að halda annan slíkan fund hér
næsta vor - þar var Sovétríkjunum og
fylgiríkjum þeirra innan Varsjárbanda-
lagsins gefíð merki, sem síðan hefur verið
kallað merkið frá Reykjavík (Reykjavík-
signal), og var túlkað á þann veg, að
Atlantshafsbandalagsríkin væru fús til að
hefja viðræður um öryggismál við Varsjár-
bandalagið. Raunar má segja, að til þess
tíma sé unnt að rekja þróunina í samskipt-
um austurs og vesturs á þessu sviði síðan.
REYKJAVIK
Ekkert bendir til að sambærileg þátta-
skil verði í sambúð austurs og vesturs í
Reykjavík að þessu sinni. Á hinn bóginn
kynni Reykjavík að verða kennd við mark-
vert samkomulag um fækkun kjamorku-
eldflauga, ef spár þeirra, sem bjartsýnastir
eru, rætast.
Afmæli Háskóla íslands
Háskóli íslands er 75 ára á þessu ári
og er þess minnst með margvíslegum
hætti um þessar mundir. Þegar Háskólinn
átti hálfrar aldar afmæli árið 1961 var
þess einnig minnst með miklum glæsibrag.
Háskólahátíð fór þá fram hinn 6. október,
en við það tækifæri var Háskólabíó tekið
í notkun í fyrsta sinn. Þá voru kennarar
skólans alls 90 að tölu og stúdentar 780.
Nú eru fastir kennarar um 230 og stunda-
kennarar, sem hafa mismikla kennslu með
höndum, ekki færri en 800. Háskólastúd-
entar eru orðnir um 4.500.
Fróðlegt er að fletta Morgunblaðinu frá
því f október 1961 og lesa frásögnina um
Háskólahátíðina. Þar kemur m.a. fram,
að Davíð skáld Stefánsson orti afmælisljóð
til skólans, þar sem hann líkir honum við
„helgilund". Það orð lýsir vel viðhorfí
margra íslendinga til skólans, a.m.k. fyrr
á árum, en líklega skortir nokkuð á að
hann njóti sama skilnings um þessar
mundir. Fjárveitingar ríkisins til Háskól-
ans bera þess t.d. naumast merki! Annað
orð í Morgunblaðinu frá þessum tíma er
orðið sjaldgæft á síðari árum, þ.e. orðið
„háskólaborgari", sem hefur yfír sér mjög
virðulegan og hátíðlegan blæ. Óneitanlega
er söknuður að því, ekki síst vegna þess að
í orðinu er fólgin ákveðin afstaða til mennt-
unar, sem þyrfti að vera meira áberandi
í þjóðfélaginu.
Vöxtur Háskólans
Á afmæli Háskólans 1961 var ritað um
vöxt hans og áhrif í Reykjavíkurbréf Morg-
unblaðsins. Þar sagði m.a.: „Þegar
Háskólinn tók til starfa voru íbúar
Reykjavíkur einungis um 12 þúsundir og
hér vantaði að sjálfsögðu margar þær
menntastofnanir, sem tíðast eru í háskóla-
bæjum. íbúunum hefur fjölgað og á
þessum 50 árum hefur verið aflað margs,
sem áður var ekki fyrir hendi. Enn er þó
flestu ábótavant og lengst af hljótum við
að sækja ýmiss konar sérfræðinám til
annarra landa. Engu að síður miðar í rétta
átt.“
Síðan fjallaði höfundur Reykjavíkur-
bréfs um Háskólabygginguna, sem þá var
aðeins 20 ára gömul. „Um það bil, sem
hún var tekin í noktun, var um það skrif-
að, að hún væri svo við vöxt, að hún yrði
sennilega ekki fullnýtt fyrr en eftir 5-600
ár. Nú er hún þegar fyrir nokkrum árum
orðin of lítil." Og hann hélt áfram: „í þessu
efni sem öðru verðum við að sníða okkur
stakk eftir vexti og gæta þess þó ætíð að
mennta æskulýðinn svo, að Islendingar
standi engum að baki. Það á ekki við um
háskólamenn eina, heldur um alla þjóðina.
Dr. Magnús heitinn Jónsson, prófessor,
komst eitt sinni að orði eitthvað á þá leið,
að sökum fámennis væri fátt, sem við
gætum keppt við aðrar þjóðir í, en þó
væri það eitt: Það að láta hvem einstakan
íslending verða betur menntaðan en hver
einstakur annarrar þjóðar maður er. Þetta
er mark, sem aldrei ætti að hvika frá. í
þeirri sókn eru íslenskir stúdentar forverð-
ir. Háskólinn hefur með starfí sínu lyft
allri íslenzku þjóðinni, og þá ekki sízt gert
Reykjavík að betri og menningarríkari bæ
en hún áður var.“
Hér er óneitanlega vel mælt og sú hug-
sjón, sem hér er borin fram, á jafn mikið
erindi við okkur á 75 ára afmæli Háskól-
ans 1986 og hún átti á 50 ára afmælinu
1961. Það er álitamál, hvort okkur hafí
miðað nægilega vel í þessa átt síðasta ald-
arfjórðunginn, en þó hafa verið unnin
þrekvirki í skóla- og menntamálum. Sú
staðreynd ætti að veita okkur byr og
hvetja okkur til að halda ótrauð áfram.
„Eins og fram hef-
ur komið á síðum
Morgunblaðsins
undanfarna daga,
skiptast menn
nokkuð í tvö horn,
þegar rætt er um
efnislega hlið leið-
togafundarins.
Annars vegar eru
þeir, sem binda
töluverðar vonir
við að risaveldin
stefni eindregið að
því að ná sam-
komulagi um
takmörkun vígbún-
aðar, og hins vegar
þeir, sem segja, að
fundir af þessu
tagi séu lítið annað
en fjölmiðlasýning,
er gefi falskar von-
ir.“