Morgunblaðið - 05.11.1986, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. NÓVEMBER 1986
Veröldin er
enn fögur
Bókmenntir
Jóhann Hjálmarsson
REYKJAVÍKURLJÓÐ.
Útgefandi: Heimdallur, félag
ungra sjálfstæðismanna í
Reykjavik, 1986.
Reykjavíkurljóð eru gefin út í
tilefni 200 ára afmælis Reykjavíkur
og hefjast á tilvitnun í Austur-
stræti Tómasar Guðmundssonar
þar sem vikið er að sextán skáldum
í fjórða bekk. Fá þeirra sextán
skálda sem Tómas yrkir um urðu
raunveruleg skáld og er ekki ólík-
legt að sagan muni endurtaka sig
um skáld Reykjavíkurljóða. En það
fer vel á því að ungt fólk freisti
þess að tjá sig í ljóði og viðleitnin
bendir til þess að ljóðlist eigi enn
sín ítök og iðkun hennar þyki eftir-
sóknarverð.
í augum Tómasar Guðmudssonar
var Reykjavík borg æsku og fegurð-
ar. Viðhorf skáldanna í Reykjavík-
urljóðum eru hin sömu. „Reykjavík
er eins _ og rós“, yrkir Bjamey
Kristín Ólafsdóttir. „Eins og regn-
boginn fagur er Reykjavík öll“,
yrkir Edith Randy. Gerður Kristný
Guðjónsdóttir lýsir viðhorfi sínu til
borgarinnar með því að kalla fram-
lag sitt: Kæra Reykjavík. Guð-
mundína Ó. Magnúsdóttir yrkir um
„alla þá töfra“ sem borgin á. Krist-
inn Gíslason yrkir um „stóru
ástkæru Reykjavík". Ólafur Þ.
Stephensen persónugerir borgina í
ljóðinu Reykjavíkurást og líkir
henni við „sveitastúlku og heims-
konu í senn“. Ólöf Ásgeirsdóttir
ávarpar borgina sína með orðuhum:
„Borgin mín fagra". Ragnhildur
Ásgeirsdóttir fínnur Paradís í
Reykjavík: „Hreint loft, fagur him-
inn, tær dropi“. Sólveig Bima
Daníelsdóttir birtir eins konar
stefnuskrá skáldanna sem felst í
yfírlýsingunni: „Reykjavík er góð
borg, sem gott er að búa í, lífíð þar
er skemmtilegt."
Hið jákvæða viðhorf til borgar-
innar og borgarlífsins kemur þó
ekki í veg fyrir að eitthvað er ekki
eins og það á að vera. Meðal þess
em rónar og stress sem Ragnhildur
Ásgeirsdóttir yrkir um. Ekki er
heldur allt með felldu í Næturverð-
inum eftir Tryggva V. Líndal. í
honum em á ferli leðurblökumaður,
óreglumaður og svarta maría. Svo
em í bókinni ljóð sem lýsa nokkmm
innri átökum. Eitt slíkra ljóða er
Desember eftir Guðrúnu Jenný
Jónsdóttur. Desember er meðal
fárra ljóða þar sem gerð er tilraun
til að beita ljóðrænu myndmáli.
Mörg ljóðanna í bókinni gjalda
þess að þau em of almennt orðuð,
lagt er meira upp úr því að tjá hug
sinn til borgar og mannlífs en draga
upp myndir sem spegla viðhorfín.
Yfirlýsingar fara oftast illa í skáld-
skap. Þetta gildir þó til dæmis ekki
um laglegt ljóð eftir Láms Jón
Guðmundsson: Grös borgarinnar.
Tvö erindi verða að nægja sem
dæmi:
Á berangri breiðholta
berst lágvaxin grastó
fyrir tilveru sinni
I friðsælu fossvoga
fagnar hávaxið punktstrá
sólrikum morgni
Nauðsyn myndmáls í ljóði má
ítreka með því að vitna í ljóðið
Reykjavík eftir Stefán Snævarr þar
sem segir m.a.: „ljósin stara á hús
sem veifar öngu tré“.
En Stefán mun vera eldri og
reyndari en flest önnur skáld
Reykjavíkurljóða. Sama er að segja
um Ragnhildi Ófeigsdóttur sem á
þrjú ljóð í bókinni. Þau skera sig
úr, ekki síst fyrir rómantískt mynd-
mál sem lýsir sér vel í Móðir mín:
augu hennar
voru eins og í bami sem hefur villst
á heiðum úti um haust
þegar frostið sprettur á lynginu
eins og lítil glitrandi blóm
I Reykjavíkurljóðum, þessari
vinalegu afmæliskveðju til borgar-
innar, eru einnig ljóð eftir Dagnýju
H. Lilliendahl, Hjördísi Sigurðar-
dóttur, Hrafnkel Óskarsson, Jóhann
Valdimarsson, Ólöfu Ásgeirsdóttur,
Ómar Gíslason og Sigríði Halldórs-
dóttur.
Gnýfari — málað 1986.
Sýning Björg-
vins Sigurgeirs
Myndlist
Bragi Asgeirsson
í eystri sal Kjarvalsstaða sýnir
Björgvin Sigurgeir Haraldsson 64
myndverk er hann nefnir „Pastel"
— Málverk. Þetta er fimmta sýning
Björgvins, sem hefur komið víða
við á íslenzkum myndlistarvett-
vangi og er m.a. þekktur listaskrif-
ari. Þetta er mikil sýning sem
Björgvin hefur komið fyrir í Kjarv-
alssal og vafalítið öflugasta framlag
hans til myndlistar um dagana.
sieur
Pastel er vandmeðfarin tækni er
býr yfir miklum möguleikum og
blæbrigðaríkidómi. Auðvelt er að
ná hér fram þekkilegum litaáhrifum
en hins vegar jafn erfítt að beisla
tæknina til úrskerandi árangurs.
Á sýningu Björgvins kemur það
greinilega fram að honum eru þess-
ar staðreyndir fullkomlega ljósar
því hann reynir fyrir sér á breiðu
sviði.
Því er fjarri að hann ofhlaði
myndimar og það er einmitt í mynd-
um hinna fíngerðari blæbrigða, sem
dæmið gengur upp og hann nær
sterkustu áhrifunum. Því fer einnig
fjarri að það séu jafnan hinir hvellu
og skæru litir, sem hafa mest áhrif
og kemur þetta ákaflega greinilega
fram á sýningu Björgvins Sigur-
geirs. Einföld form og einfaldir litir
skila hér einmitt eftirminnilegustu
áhrifunum. Hér vil ég nefna mynd-
ir eins og „Bugur“ (8), „Heiðar-
brún“ (17), „Höfuðstafír" (21),
„Hafblik" (22), „í hnotskurn" (25),
„Kaldi" (30), „Rjóður" (32),
„Blokkir) (33), „Heilabrot" (53),
„Gul nótt“ (54) svo og myndirnar
íslensk framleiðsla
......
Jón Ragnarsson, íslandsmeistari í rallakstri 1986:
„Við vissum að þetta yrði erfitt því nú var snjór yfir öllu - en á góðum
bíl, með góðan aðstoðarmann og ekki síst vegna dekkjanna sem hafa
alveg frábært grip og rásfestu tókst okkur að sigra.
OG ÞÓ AÐ MARGT MAN KOMIÐ TIL MÁ AÐ STÓRUM HLUTA
ÞAKKA NORÐDEKK SIGURINN.U
GUMMI
VINNU
STOFAN
HF
RÉTTARHÁLSIS. 84008/84009/ SKIPHOLTI35 S. 31055
nr. 61-64.
Þetta er máski full mikil upptaln-
ing mynda en það er vegna þess
að ég tel Björgvin á réttri braut í
þessum myndum og að hér sé um
sterkustu hlið hans að ræða í mynd-
listinni. Hefði sýningin orðið mun
hrifmeiri ef hann hefði einungis
lagt áherslu á slíkar myndir og
aðrar þeim líkar. Á þessari sýningu
kemur t.d. fram að stórar pastel-
myndir eru merkilega rúmfrekar á
vegg.
Annað sem ég tók eftir er að
Björgvin hefur bætt sig mikið í lit
og vafalítið hefur það nokkuð að
segja að hann hefur um árabil kennt
litafræði við Myndlistar- og hand-
íðaskóla íslands. En slík kennsla
er mjög auðgandi ef rétt er haldið
á spilunum. í sumum myndum
Björgvins nálgast hann jafnvel fút-
úrisma, en það mun öðru fremur
vera vegna margvíslegra tilrauna
við efniviðinn en beinna áhrifa.
Um ýmislegt virðist Björgvin
sækja fýrirmyndir sínar til alheims-
ins, tímans og rýmisins — í senn
fjarlægðarinnar sem nálægðarinn-
ar. Þetta er mjög áleitið myndefni
í nútímanum og birtist í fyölþættri
mynd í verkum hinna ólíkustu lista-
manna.
Þetta er hressileg sýning og rétt
er að benda á hve sýningamar þrjár
að Kjarvalsstöðum sem nú em í
gangi eru ólíkar, enda virðist það
ekki vera sama fólkið sem ratar á
þær.
Það má slá því föstu að íslenzk
myndlist verður stöðugt fjölþættari
og það er styrkur hennar.