Morgunblaðið - 21.12.1986, Page 47

Morgunblaðið - 21.12.1986, Page 47
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. DESEMBER 1986 47 sem verða skyldi og orðinn er. Vígsla þessa kirkjuhúss fór fram þremur árum síðar, 5. desember 1948, eftir nær 8 ára bækistöð safnaðarins í bíósal Austurbæjar- skólans. Ekki hentaði húsrýmið nýja til stórvirkja, sízt aðstaðan hjá kórnum, sem hafði aðsetur á litlum palli yfir anddyri, umhverfis stórt stofuorgel. Og ekki rýmkað- ist, þegar þarna kom pípuorgel 6 árum síðar. En samt sem áður lifn- aði nú mjög yfir kirkjulegu starfi. T.d. var farið að messa tvisvar á sunnudögum (fyrir fullorðna), og kirkjukórinn tók að sinna átaka- meiri verkefnum. Arið 1974 var suðurálma kirkjutumsins tekin í notkun til messugerða, og rýmkað- ist þá að mun um kórinn. Pípuorg- elið var flutt á milli og var notað til skamms tíma. Fýrsti samsöngur kórsins eftir að í kirkjuna kom var haldinn 12. maí 1950 og endurtekinn §órum dögum síðar, þó ekki eins að öllu leyti. Efnisskráin var fjölbreytt. Byrjað var á tveimur íslenskum lögum eftir Sigvalda Kaldalóns og Þórarin Guðmundsson, síðan sungnir níu morgun- og kvöld- söngvar eftir danska tónskáldið C.E.F. Weyse, og svo var endað á kantötunni „Jesu, meine Freude" eftir Dietrich Buxtehude, þar sem þrír kórfélagar sungu einsöng og fjórir hljóðfæraleikarar aðstoðuðu. Sama haust var efnt til tvennra annarra tónleika. Hinir fyrri fóru fram í Hraungerðiskirkju í Flóa í október. Þar var Buxtehude-kant- atan flutt og með henni fimm kirkjuleg lög útlend (án undirleiks) og fjögur íslensk þjóðlög (sálma- lög), þar sem Sverrir Kjartansson (kórfélagi) söng einsöng, en við þessi lög voru leikin kóralforspil eftir íslensk tónskáld. Sverrir var nokkrum sinnum einsöngvari með kórnum á þessum árum. Snemma vetrar voru svo haldnir Bach- hljómleikar í Hallgrímskirkju með aðstoð tveggja einsöngvara, Sig- urðar Skagfields og Ama Jónsson- ar, og fimm hljóðfæraleikara. Voru þar á efnisskránni 12 lög, þ.á m. tvær aríur úr kantötum, svo og kóralforspil. Vorið eftir (1951), þegar kórinn minntist 10 ára starfsafmælis síns, hafði hann tvö söngkvöld í kirkj- unni með breyttu efnisvali að nokkru leyti, en aðalverkið var önnur kantata eftir Buxtehude: „Hvað mun oss skilja frá kærleika drottins?" í því verki sungu aftur þrír kórfélagar einsöng og fjórir hljóðfæraleikarar léku. Annars hafði kórinn minnzt afmælisins innan vébanda sinna með því að efna til kaffisamsætis, þar sem prestar, meðhjálpari og sóknar- nefndarmenn voru meðal boðs- gesta ásamt konum sínum. Fengu kórinn og söngstjórinn þar marga góða umsögn og hvatningu. Fyrr- verandi formaður kórsins, Þór- hallur Bjömsson (sem nú er látinn), flutti frumort kvæði, sem vert er að komist á prent. Það er óður til tónlistargyðjunnar og sönghvöt: í bijósti voru blundar voldug þrá, hún bæríst rótt ( mannsins hjartaslætti. En stundum rts hún himingnæf og há sem hafsins brim — i fegurð, tign og mætti, og lyftir vorri sál i unaðsómi, svo undrahátt frá lífsins dökka grómi. Þinn sprota tak, ó tigna dís, og slá einn töfrahljóm, já láttu múrínn faila, sem bindur vora heitu hjartans þrá, lát hljóm þinn til vor ná og fagurt gjalla. Gef vorri sálu sýn í æðri heima, sorg vorrí og smæð, ó lát oss böm þín gleyma. Seg hug þinn allan, heimsins þjáða lif, lát hróp þitt gjalla, syng þitt skapaljóð. Upp, upp til ljóssins fijáls þú sála svíf, syng Guði dýrð til heilla vorri þjóð. Árið 1952 var mikið söngár, því að þá var haldið Norrænt kirlq'u- tónlistarmót í Reykjavík, hið fímmta í slíkri röð, og stóð að því Félag íslenskra organleikara, sem stofnað hafði verið árið áður. Verk- efnum fyrir mótið var skipt á fjóra kirkjukóra Reykjavíkurprófasts- dæmis, Dómkórinn, Hallgríms- kirkjukór, Neskirkjukórinn og Hafnarflarðarkirkjukór, en orgel- leikarar þriggja þessara kirkna voru í stjóm organistafélagsins, dr. Páll ísólfsson (formaður), Páll Halldórsson og Páll Kr. Pálsson (undirritaður viðhafði þá stundum þann orðaleik í spaugi, að „þrípælt“ væri í stjóminni!) Flutt voru kór-, einsöngs- og orgelverk frá Norðurlöndum, þ.á m. Færeyj- um, og komu hingað 33 erlendir gestir, organleikarar, tónskáld og einsöngvarar. Kór Hallgrímskirkju tók að sér að æfa og flytja fínnsku kórlögin. Fékk hann til liðs við sig u.þ.b. 10 manns til viðbótar, og má sjá í heimild að kórinn hefur komið 24 sinnum saman til æfínga gagngert í þessu skyni. í sænska blaðinu Kyrkomusikemas Tidning frá þessum tíma getur að líta þenn- an dóm um flutning kórsins á fínnsku lögunum: „Finnland bauð fram efnisskrá, þar sem gaf að heyra kórlög eftir Madetoja, Salon- en, Stenius og Maasalo. Eftir hinn síðastnefnda var meiriháttar tón- verk, Psalmi 42, fyrir einsöngvara, kór og orgel, og stjómaði höfund- urinn sjálfur. Honum og öðmm viðstöddum Finnum kom það mjög á óvart, hve góð fínnskan var hjá kórnum. Áheyrendur furðuðu sig einnig yfír fullkomnu söngöryggi kórsins." Kórinn tók einnig þátt í flutn- ingi íslenzku efnisskrárinnar, söng lög eftir Karl 0. Runólfsson og Þórarin Jónsson. Allir tónleikar þessa merka mots fóm fram í Dómkirkjunni 3,—10. júlí 1952. En þess er vert að geta, að þetta sama vor hafði kórinn haldið tvenna tónleika í heimakirkjunni. Félag íslenskra organleikara lét áfram til sín taka og hóf röð kirkju- tónleika undir heitinu Musica sacra (helgitónlist). Haustið 1952 tóku kór og söngstjori Hallgrímskirkju að sér að halda tónleika í þessu teikni, og vom þeir í Fríkirkjunni. Þar sungu þrír kórfélagar einsöng og níu hljóðfæraleikarar léku, þ.á.m. þrír organistar. Á efnis- skránni vom m.a. tvær kantötur eftir Buxtehude, önnur áður flutt og nefnd hér að framan, en hin „O væg þú, Drottinn, vorri synd“. Fyrir bragðið má telja að hinn róm- aði danski organleikari og tónskáld Dietrich Buxtehude (1637—1707) hafí verið eftirlætistónskáld Hall- grímskirkjukórs. Á þessum tón- leikum var þar að auki sungið lag eftir Pétur Guðjohnsen og tveir Davíðssálmar eftir Gunnar Wenn- erberg, landshöfðingjann sænska, sem samdi glúntalögin. Á jólaföstunni rúmu ári síðar hélt kórinn aðra Musica sacra- tónleika, og var þá tekin fyrir jólatónlist eingöngu. Þá hafði verið tekið í notkun nýtt pípuorgel í kirkjunni (12. september) og lék dr. Páll ísólfsson á það að_ því sinni. Sungin vom lög eftir ísólf Pálsson, Sigvalda Kaldalóns, Áma Bjömsson og Armas Maasalo. Einnig Jólakantata eftir Johann Samuel Beyer og kór- og einsöngs- verkið „Betlehemsstjama“ eftir Werther Carlson, sænskt tónskáld. Á 900 ára afmæli biskupsstóls í Skálholti árið 1956 tóku félagar í Kór Hallgrímskirkju þátt í flutn- ingi Skálholtskantötunnar, sem höfundurinn, dr. Páll ísólfsson, stjómaði fmmflutningi á, en hátíð- arljóðin orti sr. Sigurður Einars- son. Þar kom saman söngfólk úr mörgum kirkjukórum, einkum af Suður- og Suðvesturlandi. Árið 1948 hafði verið stofnað Kirkju- kórasamband Reykjavíkurpróf- astsdæmis og landssamband kirkjukóra þremur ámm síðar. Forgöngu að samtökum þessum hafði Sigurður Birkis þáverandi söngmálastjóri þjóðkirkjunnar. Til þess að gera langa sögu skamma skal það saman dregið, að kórinn hélt níu opinbera tón- leika til viðbótar hinum fyrr- greindu á ámnum 1959—72, sjö í Hallgrímskirkju, eina í Selfoss- kirkju (á hvítasunnu 1966) og eina í Laugameskirkju (í ársbytjun 1970). Helztu verk, sem þá vom flutt: Jólakantötumar „In dulce jubilo" eftir D. Buxtehude (íjórða kantata hans) og „Velkomið sértu Jesújóð" eftir W. Liibeck, kantötur eftir dönsku tónskáldin Axel And- ersen, Svend-Ove Maller (tvær), Poul Schierbeck og Soren Sarens- VEGNA FJ01DA FYRIRSPURNA BENDUM VIÐ Á Babydiner bamastóllmn vinsæli fæst á eftirtöldum stöðum REYKJAVÍK: Húsasmiöjan, Hagkaup, Dómus, Málarinn, JL. matvörumarkaður, Bókabúö Breiðholts, Veggfóðrarinn, B.B. Byggingavörur, Byggingamarkaðurinn, Mikligarður, KÓPAVOGUR: BYKÓ, GARÐABÆR: OLÍS, Smiðsbúð, HAFNARFJÖRÐUR: BYKÓ, Dröfn, Kf. Hafnfirðinga, Fjarðarkaup, KEFLAVÍK: Aþena, SELFOSS: G. Á. Böðvarsson, AKRANES: Skagaver, AKUREYRI: Öryggisól. Hægt að brjóta saman með einu handtaki. Tryggar festingar. Amaró„ HÚSAVÍK: Kaupfélag Þingeyinga, VESTMANNAEYJAR: Verslunin Brimnes. HORNAFJÖRÐUR: Kaupfélag Austur Skaftfellinga, PATREKSFJÖRÐUR: Verslun Sveins Þórðarssonar, SAUÐÁRKRÓKUR Kaupfélag Skagfirðinga, K. RICHTER hf. HEILDSÖLUBIRGÐIR SÍMI40900 ÁSKRIFENDUR AÐEINS EITT SIMTAL 691140 691141 Með einu sfmtali er hægt að breyta innheimtuað- ferðinni, Eftir það verða áskriftargjöldin skuldfærð á viðkomandi greiðslukortareikning mánaöarlega. GOTT FÓLK / SÍA

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.