Morgunblaðið - 03.01.1987, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 1987
23
eftirBjörn
Friðfinnsson
Að undanfömu hefur þeirri skoð-
un verið haldið á lofti, að sveitarfé-
lögunum beri að lækka útsvarspré-
sentu sína á árinu 1987, þar eð
mikil tekjuhækkun launþega á ár-
inu 1986 mun skila sér í mun meiri
tekjuhækkun sveitarsjóða á árinu
1987 að óbreyttri útsvarsprósentu
heldur en fyrirsjáanleg útgjalda-
aukning þeirra verði.
Þjóðhagsstofnun er borin fyrir
því, að tekjur sveitarfélaga muni
af þessari ástæðu hækka um einn
og hálfan milljarð umfram útgjöld
á næsta ári, ef útsvarsprósentur
haldist óbreyttar.
Um þessar mundir situr 221
sveitarstjóm landsins á rökstólum
um fjárhagsáætlun næsta árs og
hefur fmmvarp til fjárhagsáætlun-
ar þegar verið tekið til fyrri umræðu
í stærstu sveitarfélögunum. Hér er
um að ræða nýlega kjöma fulltrúa
kjósenda og ákvörðun þeirra er
vissulega vandasöm, en hlýtur að
mótast af aðstæðum á hveijum
stað.
Ekki er hægt að mæla með því
við sveitarstjómir, að þær lækki
útsvarsprósentu sína að svo stöddu.
Til þess liggja ýmsar ástæður.
í fyrsta lagi er þess að geta, að
ríkisstjórn og stuðningsmenn henn-
ar á Alþingi létu áskoranir sveitar-
stjórna varðandi mál Jöfunarsjóðs
sveitarfélaga sér í léttu rúmi liggja,
þegar fjárlög vom afgreidd á jóla-
föstu. Skerðing á lögbundnum
tekjustofnum sjóðsins, sem sérstak-
lega er ákveðin með ákvæði í
lánsfjárlögum auk skerðingar, sem
leiðir af afnámi landsútsvars af
gasolíusölu til fiskiskipa og skerð-
ing, sem leiðir af almennri lækkun
tolla, nemur um 400 milljónum
króna. Þar að auki nema útgjöld
sjóðsins vegna ráðstafana, sem
gerðar vom til þess að stoppa upp
í fjárlagagat ársins 1984, um 200
milljónum króna. Skerðingin á Jöfn-
unarsjóði kemur jafnt við fjárhag
stórra sem lítilla sveitarfélaga, en
alveg sérstaklega kemur hún við
fjárhag stijálbýlissveitarfélaganna,
þar sem framlag Jöfnunarsjóðs
nemur verulegum hluta af tekjum
sveitarsjóða.
I öðm lagi er rétt að geta þess
að stjómir stærri sveitarfélaganna
hafa þegar fallist á tilmæli forsætis-
ráðherra um mun minni lækkun
þjónustugjalda sveitarfélaganna en
kostnaðarþróun gefur tilefni til.
Þannig mun t.d. Reykjavíkurborg
taka á sig tugmilljóna útgjöld vegna
aukins rekstrarhalla af dagvistun
Bjarni hættir
sem bæjarstjóri
á Húsavík 1. maí
BJARNI Aðalgeirsson, bæjar-
stjóri á Húsavík, lætur af störf-
um hinn 1. maí næstkomandi að
eigin ósk. Bjarni gerði grein fyr-
ir þessari ákvörðun sinni á
bæjarráðsfundi á þriðjudags-
morgun.
Bjarni sagði í samtali við Morg-
unblaðið að í ráðningarsamningi
sínum hefði verið gert ráð fyrir að
hann hætti störfum sem bæjarstjóri
á þessu kjörtímabili, sem er hið
þriðja sem hann gegnir starfinu.
Hann kvaðst að undanfömu hafa
stundað trillubátaútgerð og hefði
hann áhuga á að snúa sér alfarið
að því starfi. Ekki hefur verið tekin
ákvörðun um eftirmann Bjama í
stöðu bæjarstjóra á Húsavík.
Þú svalar lestrarþörf dagsins
' sjöum Moggans!
bama og SVR, en gjöldum fyrir
þjónustuna verður haldið niðri.
I þriðja lagi er nú orðið ljóst, að
margar, sveitarstjómir hafa treyst
um of á spár um 7% verðbólgu,
þegar þær ákváðu að lækka út-
svarsprósentu sína eftir febrúar-
samningana á þessu ári. Kostnaðar-
þróun sveitarfélaganna hefur orðið
allt önnur og á verri veg eins og
upplýsingar um mikla tekjuhækkun
launþega bera með sér, en stærsti
þátturinn í útgjöldum sveitarsjóða
em vinnulaun og útgjöld þeim
tengd. Þau sveitarfélög, sem lækk-
uðu útsvarsprósentuna mest, eiga
nú í verulegum greiðsluörðugleik-
um og verða því væntanlega að
hækka prósentuna til þess að ná
jafnvægi í fjármálum sínum á nýjan
leik.
í fjórða lagi er ekki Ijóst, hver
þróun máta verður varðandi iau-
naútgjöld sveitarfélaganna á næsta
ári. Enn er eftir að gera kjarasamn-
inga við flesta starfsmenn þeirra
og svokallaðir „fastlaunasamning-
ar“ á samningssviði aðila ASÍ geta
bætt við þau laun, sem nýlega var
samið um milli aðila ASI, VSÍ og
VSS.
Enn er mikill þrýstingur um
launahækkanir og veldur því vafa-
laust sú spenna, sem nú ríkir á
vinnumarkaðinum. Miklar útflutn-
ingstekjur eru ein af ástæðum
þessarar spennu, sem m.a. kemur
fram í því að fjölda fólks vantar til
starfa á vinnumarkaðinum. En ekki
síðri ástæða er hinn mikli greiðslu-
hálli ríkissjóðs, sem aðilar vinnu-
markaðarins og rfkisstjómin hafa
samið um að viðhalda. Lífskjörum
á íslandi verðúr aldrei haldið uppi
til lengdar með seðlaprentun og
lántökum fyrir rekstrargjöldum
hins opinbera. Það er þvl ekki
spuming um hvort, heldur hvenær
verður að grípa til nýrra og harka-
legra aðgerða til tekjuöflunar fyrir
ríkissjóðs.
Ríkissjóður hefur ýmsar leiðir til
þess að auka tekjur. Sveitarfélögin
hafa þar færri kosti og því verður
að hvetja sveitarstjómir til varfæmi
í fjármálastjóm sinni. Útsvarslækk-
un hefur e.t.v. í för með sér
stundarvinsældir, en þeim mun var-
anlegri er fordæming íbúanna á
þeirri sveitarstjóm, sem missir bux-
Björn Friðfinnsson
umar niður um sig f fjárhagslegum
efnum.
Höfundur er formaður Sambaads
ísl. sveitarfélaga.
ENSKUSKOLINN
TÚNGÖTU 5, SÍMI 25330
★ Láttu nú einu sinni ný-
ársheitið rætast!
★ Lærðu tungumálið
tímanlega fyrir sumar-
fríið
★ Bættu við kunnáttuna
★ Gríptu tækifærið og
hringdu strax í síma
2533Ö
Innritun stendur yfir
★ Enskuskólinn
7 vikna enskunámskeið tvisvar í
viku.
Morgunnámskeið kl. 10-12
Síðdegisnámskeið kl. 1-3 og 3-5
Kvöldnámskeið 6.30-7.30 og
8.30-10.30.
★ Happy Hour 5.30-6.30 þrisvar í
viku
★ Evrópuskólinn
7 vikna námskeið,
þýska, ítalska,
spænska, franska
og íslenska.
★ Erlendir
kennarar
★ Æskuskólinn
12 vikna nám-
skeið, enska fyrir
börn 10-12 ára.
Unglinganám-
skeið, enska fyrir
unglinga 13-15
ára.
★ Sanngjarnt
verð
★ Viðskiptaskólinn
Viðskiptaenska,
verslunarbréf og
tæknienska, mis-
munandi löng
námskeið.
★ Öll námsgögn
innifalin