Morgunblaðið - 03.01.1987, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 1987
Morgunblaðið/Ámi Sæbcrg
Margrét Atladóttir með dótturina sem hún fæddi ki. 04.36 á nýárs-
dag.
Fyrsta barn ársins
Fyrsta barnið á nýju ári í eiga eitt barn fyrir, soninn Atla,
Reykjavík er stúlkubam, dóttir sem er 20 mánaða. Litla stúlkan
hjónanna Margrétar Atladóttur vó 3436 grömm og var 50 cm á
og Bjama Ásgeirs Jónssonar. Þau lengd.
Stóreignaskattur á fyrirtæki sameiginlegt
stef numál stj órnarandstöðuflokkanna:
Hugsanlegur grunnur
slj órnarviðr æðna
- segir Svavar Gestsson formaður
Alþýðubandalagsins
STÓREIGNASKATTUR á félög
og fyrirtæki er sameiginiegt
stef numál stjórnarandstöðu-
flokkanna en í svörum við
áramótaspurningum Morgun-
blaðsins sögðu formenn þessara
flokka að stóreignaskattur væri
ijálfsögð tekjuöflunarleið fyrir
ríkissjóð. Svavar Gestsson for-
maður Alþýðubandalagsins sagði
í samtali við Morgunblaðið að
þetta gæti hugsanlega verið
grundvöllur að væntanlegum
stjórnarmyndunarviðræðum eft-
ir næstu alþingiskosningar.
„Nú við fjárlagaumræðuna flutti
Alþýðuflokkurinn tillögu um eigna-
skattsviðauka upp á 400 miljónir.
Þar vöktum við athygli á að skatt-
lagning fyrirtækja á Islandi er mjög
lág, og einnig vöktum við athygli á
því gífurlega góðæri sem nú ríkir
og við teljum óumdeilt að fyrirtæk-
in njóti á þessu ári. Því eru rök
fyrir því að nú þegar ríkissjóður er
rekinn með bullandi halla verði allt
gert sem hægt er til að draga úr
þeim hallarekstri og fyrirtæki axli
stærri hlut af skattbyrðinni. En
þarna var eingöngu um að ræða
hækkun eignaskatts á félög og við
ætlum þessari skattheimtu ekki
fastan sess í skattkerfmu heldur á
hún að vera í eitt ái og styðst við
tímabundin rök,“ sagði Jón Baldvin
Hannibalsson formaður Alþýðu-
flokksins þegar Morgunblaðið innti
hann nánar eftir hugmyndum
flokksins um stóreignaskatt.
Jón var spurður hvort Alþýðu-
flokkurinn hefði horflð frá því að
leggja stóreignaskatt á einstakl-
inga. „Við höfum ekki lagt fram
tillögu aftur um stóreignaskatt á
einstaklinga og ástæðan er sú að
við teljum allt tekjuöflunarkerfí
ríkisins vera komið í rúst. Það þýð-
ir að við þurfum að endurskoða
skattakerfið í heild, bæði tekju-
skatta og neysluskatta og afstaða
til stóreignaskatta á einstaklinga
bíður raunverulega eftir heildarend-
urskoðun á skattakerfínu".
„Þegar við erum að tala um stór-
eignaskatt erum við ekki að tala
um eignir venjulegs fólks heldur
miklu stærri umsvif sem þýðir að
þetta eru aðallega fyrirtæki sem
við höfum í huga," sagði Svavar
Gestsson formaður Alþýðubanda-
lagsins. „Við höfum lagt aðal-
áherslu á að breyta reglum um
álagningu tekjuskatts svo skattar
yrðu lagðir á fyrirtækin í mjög
auknum mæli. Nú er lagður skattur
á skrifstofu- og verslunarhúsnæði
og höfum við verið méð tillögur um
að tvöfalda hann. Einnig gerum við
ráð fyrir að fjármagnstekjur, vext-
ir, afföll og þvíumlíkt verði skatt-
lagt og bankar og verðbréfasölur
verði framtalsskyldar," sagði Svav-
ar.
Svavar sagði að Alþýðuflokkur-
inn hefði meir og meir verið að
taka undir hugmyndir Alþýðu-
bandalagsins í þessu máli og þegar
hann var spurður hvort þama væri
hugsanlegur grundvöllur fyrir
stjómarmyndunarviðræður að lokn-
um kosningum svaraði hann því
játandi.
„Við höfum stutt þær hugmyndir
sem hafa verið inni á þingi um
aukinn skatt á stóreignir og komið
með tillögur um slíkt þegar hefur
verið spuming um það að hreyfa
fé til samneyslunnar," sagði Guðrún
Agnarsdóttir formaður þingflokks
Kvennalistans þegar Morgunblaðið
spurði hana í hveiju hugmyndir
flokksins um stóreignaskatt væm
fólgnar. „Slíkt þarf þó að vera í
samhengi við uppstokkun á skatta-
kerfínu og það þarf að vera virkt
eftirlit með því að þetta fé heimtist
en glatist ekki,“ sagði Guðrún Agn-
arsdóttir.
Forsætisráðherra um hækkun Landsvirkjunar:
Þessi ákvörðun
veldur vonbrigðum
Fyrirtækið kom mikið til móts við tilmæli ríkissljórnar-
innar, segir Jóhannes Nordal
STJÓRN Landsvirkjunar hefur
ákveðið að fara ekki að tilmælum
ríkisstjórnarinnar um að hækkun
á gjaldskrá fyrirtækisins verði
ekki meiri en 4%. Gjaldskrá
stofnunarinnar hækkar um 7,5%
frá áramótum, en að mati stjórn-
arinnar mun það aðeins valda
4,5% hækkun á smásöluverði raf-
magns. Steingrímur Hermanns-
son, forsætisráðherra, sagði að
þessi ákvörðun ylli sér miklum
vonbrigðum. „Ég er hræddur um
að þessi hækkun valdi því að
hækkanir á opinberri þjónustu
fari yfir þau mörk sem við sett-
um með bréfi til samningsaðila
í kjarasamningunum í desem-
ber,“ sagði Steingrímur. „Þetta
gæti valdið því að launahækkanir
verði meiri 1. marz en gert var
ráð fyrir i kjarasamningunum.
Þessi ákvörðun er mér undrunar-
efni því í stjóm Landsvirkjunar
silja nokkrir af aðalráðgjöfum
ríkissljórnarinnar á ýmsum svið-
um.“
Jóhannes Nordal, stjórnarfor-
maður Landsvirkjunar, vísaði
ummælum forsætisráðherra á bug
og sagði að hann teldi fyrirtækið
hafa komið eins mikið til móts við
tilmæli ríkisstjómarinnar og hægt
væri. „Staðreyndin er sú að raun-
verð raforku frá Landsvirkjun hefur
farið spækkandi á undanfömum
árum. Á árinu 1986 lækkaði raun-
verðið þannig um 10% sem hafði í
för með sér 200 milljóna króna
greiðsluhalla fyrir fyrirtækið á því
ári. Hækkunin nú er mun minni en
sú sem við fómm fram á í upphafí
sem veldur því að greiðsluhalli verð-
ur umtalsverður á næsta ári, auk
þess sem það kemur niður á skulda-
stöðu okkar." Jóhannes sagði að
hækkunin á gjaldskrá fyrirtækisins
héldist í hendur við verðbólguspá
samninganna, sem er 7,5% á þessu
ári.
„Að sjálfsögðu tel ég mjög æski-
legt að fyrirtæki greiði niður skuldir
sínar, og minnki þannig fjármagns-
kostnaðinn. Ég tel hinsvegar að
Landsvirkjun hafi mun meira svig-
rúm en stjóm hennar vill vera láta
og það hefði verið æskilegt að fyrir-
tækið hefði tekið meiri tíma í að
greiða niður sín lán,“ sagði
Steingrímur. „Landsvirkjun virðist
aðeins skoða dæmið út frá fyrirtæk-
inu sjálfu. Á endanum hefur þessi
hækkun áhrif á afkomu allra heim-
ila í landinu og undirstöðuatvinnu-
vegir þjóðarinnar þurfa að borga
brúsann með hærri launum."
Jóhannes sagði að Landsvirkjun
hefði ekki getað lengt lán sín án
þess að taka erlend lán umfram það
sem leyft var í lánsfjárlögum. Hann
taldi að hækkun á smásöluverði
raforku af völdum gjaldskrárhækk-
unar fyrirtækisins yrði í fullu
samræmi við yfírlýst markmið
stjómvalda.
Sjá greinargerð Landsvirkj-
unar á bls. 35
Skólastjóra-
skipti í
Lækjarskóla
BJÖRN Ólafsson hefur verið
settur skólastjóri Lækjarskóla í
Hafnarfirði frá og með 1. jan-
úar síðastliðnum, en þá óskaði
Þorgeir Ibsen fráfarandi skóla-
stjóri eftir lausn frá störfum.
Björn hefur verið kennari við
Lækjarskóla frá árinu 1959, þar
af yfirkennari frá 1968.
Björn Ólafsson fæddist 30. nóv-
ember 1936 að Ámesi í Trékyllisvík.
Hann lauk stúdentsprófí frá M.A.
1958 og kennaraprófí 1959. Það
ár hóf hann störf við Lækjarskóla
í Hafnarfírði og hefur kennt þar
síðan.
Bjöm er kvæntur Sigrúnu Pét-
ursdóttur ljósmóður og og eiga þau
þijú böm.
Ekki hefur enn verið skipað í
stöðu yfírkennara Lækjarskóla.
Bensínhækkun
VERÐ á bensínlítra hækkaði um
eina krónu um áramótin. Orsök
þess er að ríkisstjórnin notfærði
sér lagaheimild til hækkunar
bensíngjalds. í prósentum talið
nemur hækkunin 4%.
Bensínlítrinn kostar nú 26 krón-
ur. Bensíngjaldið, sem rennur til
vegagerðar, nemur nú rúmlega tiu
krónum af verði hans.
Rafmagnsveita Reykjavíkur og RARIK:
Smásöluverð
raf orku hækkar
um 5,5%
RAFMAGNSVEITUR ríkisins
hafa ákveðið að hækka smásölu-
verð á raforku um 7% en heild-
söluverðið um 7,5% frá og með
áramótum. Sveinbjörn Óskars-
son, forstöðumaður fjármála-
sviðs, sagði að þessar ráðstafanir
væru nauðsynlegar til að standa
undir hækkun á gjaldskrá Lands-
virkjunar, og kostnaði vegna
launa, efnis og tækja. Rafmagns-
veita Reykjavíkur hækkar
hinsvegar gjaldskrá sína aðeins
um 5,5%. Að sögn Eiríks Briem,
fjármálastjóra, er það gert til að
vega upp á móti hækkun á raf-
orkuverði Landsvirkjunar auk
þess kostnaðar sem hlýst af því
að rafmagnsveitumar fá greitt
fyrir orkuna sex vikum eftir að
hún var keypt í heildsölu.
Eiríkur sagði að afkoma Raf-
magnsveitu Reykjavíkur væri betri
en nokkru sinni um þessi áramót.
og 7,5%
Því héldi „raunverð" raforkunnar
áfram að lækka, þar sem gjaldskrá-
in hækkaði minna en spá um
almennt verðlag á þessu ári eins
og á því síðasta. Hann sagði að
upphaflega hefði verið ráðgert að
hækkunin yrði 8,2% til þess að
standa undir fjárfestingu á árinu
1988. Frá því hefði verið fallið og
myndi 5,5% hækkun fyllilega
standa undir kostnaði á þessu ári.
Sveinbjöm sagði að þrátt fyrir
gjaldskrárhækkunina teldu Raf-
magnsveitur ríkisins sig ekki geta
staðið við þær fjárfestingar af
rekstrarfé sem gert var ráð fyrir í
fjárlögum. „Við munum reyna að
standa við þær fjárfestingar engu
að síður. Sennilega verður að taka
lán til þess að standa straum af
þeim kostnaði, en hvort þau verða
tekin erlendis eða innanlands er enn
óljóst," sagði Sveinbjöm.
Strætómiðar
hækka um 12-14%
FARGJALD fullorðinna með
Strætisvögnum Reykjavíkur
hækkar um 12% á morgun, úr
25 krónum í 28 krónur. A sama
tíma hækkar fargjald barna úr
7 krónum í 8 krónur, eða um 14%.
Eftir hækkunina verða fullorðn-
um seld farmiðaspjöld með 7 miðum
á 200 krónur. Spjöld með 26 miðum
sem kostuðu 500 krónur kosta
framvegis 530 krónur. Fyrir sama
miðafjölda greiða aldraðir og ör-
yrkjar 265 krónur. Farmiðaspjöld
með 28 miðum fyrir böm kosta 150
krónur.
1NNLEN-T