Morgunblaðið - 11.03.1987, Page 21

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. MARZ 1987
21
Lituð teikning eftir Federico Fellini (Pierre Matisse).
Concetto Spaziale eftir Lucio Fontana (Marisa del Re).

. , n V * • * «
' < ‘ ‘
4 | \ 4 % %
i í i | » ; '
1 , •
•» *• ; t % • . > *.
\ ♦ • s. v. • r * i \ •
• i » *i » \> • j, ■ 1 • >''
• ~ ' *» « ; * % t.. . *. * • 1 ■ .
K I , 7 * * i > , * *
f : * • .»•• •• ,*•» \u
> ••>. .• i. ' ' •>
• ■•■».
gæslumanni til okkar, því að þetta
kom okkur á óvart.
í galleríi hins fræga áhrifavalds
Sidney Janis voru til sýnis nýlegar
litljósmyndir eftir hina nafnkunnu
Annie Leibowitz, og hafði sýningin
vakið mikla athygli og fengið góða
dóma í blöðunum. Vel gerðar mynd-
ir af amerískum vettvangi, að dómi
okkar Tryggva, en varla meir.
Þau frægu gallerí Kennedy og
Marlborough eru í ríkmannlegri
byggingu númer 40 við götuna. í
Kennedy-galleríinu var það mesta
úrval af nýrri og eldri grafík-
myndum, sem ég sá í ferðinni, og
þeim var svo vel fyrir komið á
veggjum borðum og skápum, að það
eitt var mikil opinberun. Hér er
jafnt hægt að festa sér grafík eftir
Martin Schongauer (1450—1491),
meistara 20. aldarinnar sem og allt
þar á milli í miklu úrvali. Sérsýning
var á litlum vatnslitamyndum og
teikningum eftir meistara John
Marin gerðum á árunum 1908—
1950 og var hún mjög lifandi. Einn-
ig var sérstök sýning á meisturum
ameríska málverksins frá 1753—
1985. Þetta gallerí sérhæfír sig
auðsjáanlega á hinu sígilda í
amerískri og erlendri list og er í
hæsta gæðaflokki sem slíkt.
Á Marlborough stóðu yfír tvær
miklar sérsýningar, annars vegar á
verkum Kokoschka og hins vegar
á verkum Texas-málarans John
Alexander (f. 1945), sem lifír í
Houston og New York. Hér nutu
myndir Kokoschka sín öllu betur
en á Guggenheim-safninu, voru í
réttu umhverfi.
Allt á víst að vera stærst og
mest í Texas, og víst voru dúkar
John Alexanders 20 að tölu þeir
langstærstu, sem við sáum þennan
dag á sérsýningum, og það sem
merkilegra var, þá voru þeir allir
seldir og það í upphafi sýningarinn-
ar. Kæmi mér alls ekki á óvart, þó
að þessi skrautlegu risamálverk
hafí öll með tölu selst í hús olíu-
fursta heimasýslunnar og jafnvel
að einn þeirra standi að baki kaup-
unum. Þetta er í öllu falli ekki list,
sem teldist gjaldgeng í hina merk-
ari sýningarsali Evrópu og kom það
okkur í opna skjöldu að sjá slík
málverk á þessum stað. Málverk
John Alexanders minna dálítið á
Bemard Buffet, en tæknin er þó
ekki eins afgerandi og myndflötur-
inn skrautlegri og ofhlaðnari. Að
sumu leyti Iíkjast myndir Alexand-
ers stækkaðri útgáfu mynda Kára
Eiríkssonar. Hið volduga Marlboro-
ugh-gallerí, sem hefur ýmsa af
þekktustu listamönnum heimsins á
snæram sínum, virðist þannig leyfa
sérýmislegt.
Á stóram svölum galleríisins með
dýrlegu útsýni mátti sjá stóra, ein-
falda skúlptúra eftir Femando
Botero, vin Erró, sem tekist hefur
að ná fótfestu í New York og selst
fyrir verð, sem er upp í skýjunum.
Þeir tóku sig mjög vel út, svo eink-
ar mannlegir og uppranalegir, mitt
í hinu kuldalega tækniumhverfi.
í sömu byggingu og Gallerí Holly
Solomon er til húsa, sem segir frá
í sérstakri grein síðar, er og hið
nafntogaða Kraushaar-gallerí, sem
trúlega tengist Kraushaar þeim, er
stífast sankaði að sér pop- og op-
listinni á sínum tíma. Safn hans var
selt til Evrópu að honum látnum
1968, og sá ég það í Haus der
Kunst í Munchen sama ár.
Ameríkumenn vildu svo kaupa það
aftur að fáum áram liðnum fyrir
margfalt verð, en það var ekki falt.
Enga sáum við þar- poþ-listina, en .
mjög vel gerð myndverk eftir þijár
valkyijur á ónefndum aldri þær
Elise Manville, Jane Wasey og Isa-
belle Siegel.
Á Zabiriskie var sýning á
skúlptúr og verkum í pappír eftir
Mary Frank og vora það vel gerðar
og persónulegar myndir í anda ný-
bylgjunnar með eldri gildi í bland.
Okkur kom á óvart að sjá málverk,
er vel gátu minnt á norræna erfða-
venju í lartöslagi eftir einhvem
David Lund (f. 1925 í Ne\tf York)
hjá Grace Borgenicht. En vissu-
lega vora þau vel gerð, enda
málarinn gamalgróinn og vel þekkt-
ur vestra.
í byggingunni kom mér einna
mest á óvart sýning á skúlptúram,
mósaik og skarti frá Egyptalandi
til foma og klassíska heiminum hjá
Edward H. Merian. Vora sumar
myndirnar frá allt að 1500 fyrir
Krists burð. Og allt var falt til
þeirra, sem eiga aurinn. Mörg fleiri
gallerí skoðuðum við á 57. götu
vestur, m.a. Maeght-Lelong, en
fátt minnisstætt nema máski litaðir
skúlptúrar Richards Tuttle hjá
Blum-Hellman.
Á sömu götu austur era allnokk-
ur gallerí og flest og þekktust í
einni byggingu númer 41, og þar
er til húsa hið þekkta gallerí Pierre
Matisse, og stóð þar yfír sýning á
lituðum teikningum eftir Federico
Fellini, sem hann hafði gert við
Kvikmyndimar La Dolce Vita —
Satyricon — Amarcord — II Casan-
ova og fleiri. Þetta vora eins konar
hugmyndir að persónum, búningum
og sviðsmyndum. Var fróðlegt að
kynnast þessari hlið kvikmyndajöf-
ursins, þótt engan veginn teljist
hann til hinna stóra í málaralist-
inni. Þessu galleríi, sem er eitt hið
fínasta, sem við komum í, var lokað
fyrr en öðram í byggingunni, og
var það eingöngu fyrir ágengni
mína og velvilja starfsfólksins, að
við fengum að skoða sýninguna.
Hjá David MacKee var frábær
sýning á „Installationum", sem gert
hafði Loren Madsen (f. 1943). Hef
ég sjaldan séð jafn hámákvæm
vinnubrögð, byggð á rými, tíma og
umhverfí.
Marisa Del Re bauð upp á sýn-
ingu á Italanum Lucio Fontana, og
hér kynntist maður nýjum hliðum
þessa sérkennilega ítalska mynd-
verkasmiðs, sem gerði svo margt
sáraeinfalt, sem engum hafði dottið
í hug áður og varð heimsfrægur
fyrir, — þvl hann gerði það á sinn
sérstæða hátt og nefndi stefnuna
„Concetto Spaziale".
André Emmerich kynnti heima-
gerða smágrafík Davids Hockney
og var það mjög hressileg og lif-
andi sýning. Englendingurinn frægi
kann með sanni sitt fag.
Öll galleríin í þessari byggingu
eru í hæsta gæðaflokki og hver sá
lukkunnar pamfíll, er þangað kemst
með sýningu. •>
Af þessari upptalningu, sem ég
hef ekki lengri, má Ijóslega ráða
framboðið af list í New York, og
þó er aðallega greint frá einu sýn-
ingarsalahverfi af mörgum.