Morgunblaðið - 11.03.1987, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. MARZ 1987
t
Eiginrnaður minn,
JAKOB GÍSLASON,
fv. orkumálastjóri,
lést í Borgarspítalanum 9. mars.
Sigríður Ásmundsdóttir.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaöir og afi,
BJARNI PÉTURSSON WALEN,
fyrrv. bústjórl á Kópavogsbúinu,
veröur jarösunginn frá Kópavogskirkju fimmtudaginn 12. mars
kl. 13.30. Þeir sem vildu minnast hans láti Krabbameinsfélagið
njóta þess.
Svanborg Sæmundsdóttir,
Elísabet Berta Bjarnadóttir,
Magni S. Bjarnason, Barbara Bjarnason
og barnabörn.
t
Maöurinn minn,
ÓLAFUR ÞÓRARINSSON,
bakarl,
Bakkakotl,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 13. mars kl.
13.30. Jarösett í Gufuneskirkjugarði.
Þeim sem vildu minnast hins látna er bent á fatlaöa og lamaða.
Fyrir hönd ættingja og vina,
Birna Norðdahl.
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
BERGNÝ ÓLAFSDÓTTIR,
áður til heimilis á Hringbraut 74,
veröur jarðsungin frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 12. mars
kl. 15.00.
Þeir sem vildu minnast hinnar látnu vinsamlegast láti líknarstofn-
anir njóta þess.
Sigurbjörg Margrót Guðvaldsd. Guðmundur Sigfússon,
Gunnar Sæmundsson, Ásta Halldóra Agústsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Maðurinn minn og faðir okkar,
HÖRÐUR MARKAN,
pípulagningameistari,
Sörlaskjóli 66,
verður jarðsunginn frá Neskirkju fimmtudaginn 12. mars kl. 15.00.
Málfrfður Jörgensen
og börn hins látna.
t
Móðir okkar og tengdamóðir,
ANNA ÁRNADÓTTIR,
Vesturbraut 10,
Hafnarfirðl,
verður jarðsungin frá Þjóðkirkjunni í Hafnarfiröi fimmtudaginn 12.
mars kl. 13.30.
Sigríður Björgvinsdóttir,
Bjarni Björgvinsson,
Arnbjörg Björgvinsdóttir,
Árni Vilhjálmsson,
Aðalsteinn Valdimarsson,
Ásdís Þórarinsdóttir,
Jóhann G. Bergþórsson,
Helga Magnúsdóttir.
t
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur hlýhug og vináttu
vegna andláts og útfarar móður okkar, tengdamóöur og föðursystur,
MARGRÉTAR ÖNNU GUÐMUNDSDÓTTUR,
Brekku, Hofsósi.
Jakob Einarsson,
Bjargmundur Einarsson,
Björn Einarsson,
Elsa H. Jónsdóttir,
Einar Einarsson,
Hermína Jónasdóttir,
Þorsteinn Kristjánsson.
t
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúð, ómetanlega hjálp og vinar-
hug við fráfall
JÓHANNESAR BALDURS STEFÁNSSONAR,
Kleifum.
Stefán Jóhannesson, Brynja Bernharðsdóttir,
Jóhannes L. Stefánsson, Unnur Guðjónsdóttir
og systkini hins iátna.
Kveðjuorð:
Cand, mag, Bjarni
Vilhjálmsson
Fæddur 12. júní 1915
Dáinn 2. mars 1987
Bjanii var fæddur 12. júní 1915
á Nesi í Norðfirði, þar sem foreldr-
ar hans bjuggu. Þau voru bæði
Norðfirðingar, Kristín Ámadóttir
frá Grænanesi og Vilhjálmur Stef-
ánsson útvegsbóndi frá Skálateigi.
Einhvem tíma sagði Bjami mér að
nafn sitt væri þannig til komið að
vitjað hefði verið nafns bæði hjá
móður hans og annarri konu í Norð-
firði. Þeim birtist í draumi maður
sem þeim var lítt kunnur, Bjami
Gíslason, formaður í Reykjavík, en
drukknaði 11. júní fyrir austan.
Dóttir hans var Ánna, sem skömmu
síðar gerðist prestskona í Odda á
Rangárvöllum.
Bjami varð stúdent frá Mennta-
skólanum á Akureyri 1936 og hóf
síðan nám við Háskóla íslands. Þar
lauk hann kennaraprófi í íslenskum
fræðum (cand. mag.-prófi) vorið
1942. Þeir voru tveir sem luku slíku
prófi það skólaár, Bjami og
Steingrímur Pálsson, báðir með
fyrstu einkunn. Prófessorar deildar-
innar voru þá þrír í íslenskum
fræðum, Sigurður Nordal, Alexand-
er Jóhannesson og Ámi Pálsson.
Auk þeirra var Bjöm Guðfinnsson
þá orðinn kennari við deildina.
Fleiri vom kennaramir ekki. Þáttur
í prófinu var tveggja vikna heima-
ritgerð með tvöföldu vægi til
einkunnar. Efni í ritgerð Bjarna var
„Nýyrði og málvöndun Jónasar
Hallgrímssonar í stjömufræði Urs-
ins“. Slíkt efni var honum jafnan
hugstætt þótt ævistarf hans yrði
meir við skóla, auk könnunar og
útgáfu margvíslegra heimilda.
Eftir að Bjami lauk kandídats-
prófí var hann að minnsta kosti
eitt ár blaðamaður við Alþýðubiað-
ið, og var lengi ötull stuðningsmað-
ur Alþýðuflokksins. Þá var hann
framkvæmdastjóri Menningar- og
fræðslusambands alþýðu 1943—44.
Samhliða námi stundaði Bjami
að sjálfsögðu ýmis störf, hóf
snemma íslenskukennslu og kenndi
víða, enda liðu mörg ár þar til hann
fékk fasta stöðu. Hann kenndi í
forföllum annarra á háskólaárum
sínum, meðal annars við Mennta-
skólann í Reykjavík og Samvinnu-
skólann. Hann kenndi við
Alþýðuskólann f Reykjavík frá 1939
eða fyrr til 1947, og var forstöðu-
maður síðustu vetuma. Einnig
kenndi hann nokkra vetur við
Námsflokka Reykjavíkur frá stofn-
un þeirra 1939, við Verslunarskóla
íslands 1945—47, Kennaraskóla
íslands 1947—58, Gagnfræðaskól-
ann við Vonarstræti 1955—58,
Leiklistarskóla Þjóðleikhússins
1956—57 og aukakennari við Há-
skóla íslands var hann 1962—63.
Jafnframt þessu annaðist hann
íslenskukennslu í Ríkisútvarpinu
1946— 56. Þá flutti hann mörg út-
varpserindi um íslenskt mál
1947- 55.
Hann var lengur eða skemur
prófdómari við ýmsa skóla, lengst
við Laugamesskólann, 1944—64,
einnig Háskóla íslands (málfræði)
frá 1963.
Störf hans í tengslum við
Fræðslumálaskrifstofuna munu
hafa orðið til þess að honum var
fengin formennska í nefnd þeirri
sem sá um landspróf miðskóla og
því starfi gegndi hann 1948—64.
Það starf var ekki alltaf mikið þakk-
að, en miklu skipti að því væri sinnt
af dugnaði og samviskusemi sem
léti ekki haggast. I sambandi við
Guðmunda Vilhjálms-
dóttir - Minning
I dag er til moldar borin góð
kona og mikil ættmóðir.
Guðmunda fæddist 8. okt. 1907
í Vinaminni á Eyrarbakka en þar
bjuggu foreldrar hennar, hjónin
Gíslína Erlendsdóttir og Vilhjálmur
Ásgrímsson. Guðmunda var næst-
elst bama þeirra, elstur var Vil-
hjálmur Sigursteinn (VSV),
blaðamaður og rithöfundur í
Reykjavík (lést 1966), þá Erlendur,
fv. deilarstjóri, Ingibjörg húsmóðir
og Gíslína, skrifstofustúlka, öll í
Reykjavík.
Vorið sem Guðmunda fermdist
fluttist fjölskylda hennar til
Reykjavíkur og þar bjó hún ætíð
síðan. Eins og önnur ungmenni
þeirra tíma þurfti hún snemma að
fara að vinna. Þá sótti fólkið ýmist
til sveita eða í sjávarplássin og var
Guðmunda nokkur ár í margvís-
legri vinnu: vist á nokkrum stöðum,
einnig í fiskvinnu og um tíma hjá
frú Olsen í Garðastræti en hún
hafði kostgangara og gaf þeim gott
fæði, í það minnsta lærði Guð-
munda margt hjá henni í matargerð
sem ekki var beinlínis hversdags-
fæði þá. Einnig var hún í kaupa-
vinnu á sumrin og það var einmitt
þegar hún var kaupakona á Skeið-
unum sem hún kynntist myndarleg-
um kaupmanni, Guðmundi Kr. H.
Jósepssyni, en hann var ættaður
úr Kjósinni. Þau gengu í hjónaband
í ágúst 1926 og bjuggu til að byrja
með á ýmsum stöðum í Reykjavík.
Þau gengu í Byggingarfélag alþýðu
og fluttu árið 1935 í þriggja her-
bergja íbúð við Hofsvallagötu. Þetta
var ein af „stóru" íbúðunum og
veitti ekki af, því þegar þau fluttu
inn voru bömin orðin sex og fjögur
áttu eftir að bætast við.
Á þessum árum var lúxus að
flytja í nýja íbúð, það var lúxus að
hafa rennandi vatn og þvottahús,
hvað þá baðaðstöðu inni í íbúðinni.
Verkamannabústaðimir nálguðust
óhóf, svo mikið vom þeir á undan
tímanum. Ungu hjónin vom ein-
staklega samhent við að hlynna að
hreiðrinu • sínu og ungahópnum og
kom sér vel að bæði vom nýtin og
hagsýn og bjuggu yfír kunnáttu
forfeðranna í meðferð kjöt- og fisk-
metis. Verkin á heimilinu vom dtjúg
og dagur húsmóðurinnar langur og
oft farið seint í svefninn.
Guðmunda var alla tíð hraust og
bömin fæddi hún heima. Fjölskyld-
an og heimilið vom sá garður sem
var ævistarfið hennar og hún rækt-
aði af heilum hug. Hún var lundgóð
og kát að eðlisfari en styggðist ef
henni fannst á sig hallað. I henni
bjó rík réttlætiskennd og í henni
fann hún meðal annars farveg í
jafnaðarstefnunni. Hún gaf sér
lítinn tíma til að taka þátt í félags-
málum en leyndi í engu í orðum
sínum með hvetjum hún stóð.
Hún naut þess að sjá hópinn sinn
stóra vaxa úr grasi og verða að
sjálfstæðum einstaklingum, gladd-
ist með þeim þegar vel gekk í
lífsbaráttunni, hryggðist við þeirra
mótlæti og átti til að segja til synd-
anna, en með hlýju og festu, þegar
henni leist ekki á blikuna.
Snemma eignaðist Guðmundur
vömbifreið og ók á Vörubifreiða-
stöðinni Þrótti ámm saman. Oft var
þungur róðurinn, þau hjónin kom-
ust í kynni við stopula atvinnu,
atvinnuleysi, kreppuárin og svo
rífandi vinnu þar á milli. Eina
lífsreglu höfðu þau að leiðarljósi,
hún gekk eins og rauður þráður í
gegnum allt þeirra líf. Sú Iífsregla
var: „Að skulda engum neitt en
vera helst aflögufær". Þau vora af
þeirri kynslóð sem ólst upp við það
að skömm væri að skulda og sækja
til annarra og þau lögðu metnað
það gaf hann út verkefni prófsins
1946—62, í þremur heftum, 1952,
1959 og 1962.
Þess er áður getið að Bjami hafði
ekki fasta stöðu fyrstu árin, og
raunar ekki fyrr en 1956, að hann
fékk hálfa stöðu við Kennaraskól-
ann og hálfa við Gagnfræðaskólann
við Vonarstræti. Hann varð svo
skjalavörður við Þjóðskjalasafn ís-
lands 1958. Þar varð helsti starfs-
vettvangur hans síðan, og starfi
þjóðslq'alavarðar gegndi hann frá
1968 til 1984 að hann lét af störfum
fyrir aldurs sakir.
Eftir að hann kom til starfa í
Þjóðskjalasafni sótti hann ýmsar
ráðstefnur og þing skjalavarða,
bæði á Norðurlöndum og í Utah í
Bandaríkjunum 1969, þar sem rætt
var um ættfræði og útflutning Evr-
ópuþjóða til Vesturheims, og um
það efni mun hann hafa rætt á
sagnfræðingaþingi í Kaupmanna-
höfn 1971.
Auk þessa hlóðust á hann ýmiss
konar félagsstörf. Hann sat í stjóm
Hins íslenska þjóðvinafélags frá
1956 til dánardægurs og var for-
seti þess nú síðustu árin. Hann var
ritari Hugvísindadeildar Vísinda-
sjóðs 1958—83, sat í Nýyrðanefnd,
sinn í að þurfa það ekki.
Böm þeirra urðu, eins og áður
sagði, tiu og em þessi: Hlöðver,
maki Esther Ingimundardóttir, ÓI-
afur, maki Alma Hansen, Guðrún,
maki Reynir Guðbjömsson, Vil-
hjálmur, maki Alda Guðbjömsdótt-
ir, Gísli, maki undirrituð, Ellen,
maki Ólafur Stephensen, Ásta,
maki Baldur Skaftason, Jósep, maki
Ólöf Björg Karlsdóttir, Sigríður,
maki Þorlákur Jóhannsson og Dag-
björt, maki Haraldur Sigurðsson.
Guðmundur lést árið 1969. Bjó
Guðmunda áfram í íbúðinni til
dauðadags, fyrct nokkur ár með
dóttur sinni en síðustu árin bjó dótt-
ursonur hennar hjá henni.
Fram á síðasta dag var hún að
sinna sínum, miðla öðmm af reynslu
sinni, gefa kaffi og með því og
stússa kringum þá sem litu inn.
Og alltaf var eitthvað að gerast því
afkomendurnir em 112 talsins og
enn bætist við.
Hún lést á 80. aldursári og varð
að ósk sinni að þurfa ekki að vera
upp á aðra komin.
Við þökkum henni góða sam-
fylgd, Guð blessi minningu hennar.
Þóra Elfa Björnsson