Morgunblaðið - 11.03.1987, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. MARZ 1987
25
aðrir trúverðugri riddarar fylkja
liði, þeir beijast undir merki rósar-
innar, þessir boðberar jafnaðar-
manna munu berjast fyrir málum
Alþýðuflokksins, þar sem velferðar-
mál og fólkið sjálft er sett í öndvegi.
Hveijir þekkja ekki þessi baráttu-
mál jafnaðarmanna, svo semjöfnun
skattbyrðar og upprætingu skatt-
svika. Jafna skiptingu þjóðartekna.
Uppstokkun á spilltu banka- og
sjóðakerfi. Niðurfellingu á útflutn-
ingsbótum. Eignaráð fólksins á
auðlindum landsins. Launatekjur
af 40 st. vinnuviku dugi flölskyldu
til framfærslu. Kaupleigukerfi á
íbúðum sé fyrir hendi. Sameiginleg-
ur lífeyrissjóður fyrir alla lands-
menn. Mætt verði íbúðaþörf
aldraðra og öryrkja. Dregið sé úr
fjáraustri í óarðbærar fjárfestingar
hins opinbera. Niðurfelling tekju-
skatts á launafólki. Jöfnun atkvæð-
isréttar. Aukið sjálfstæði sveitarfé-
laga. Alþýðuflokkurinn aðhyllist
blandað hagkerfi, þar sem einstakl-
ings-, félags- og ríkisrekstur eru
reknir samhliða, og kostir þessara
rekstrarforma fullnýttir.
Þessi mál og mörg önnur munu
Alþýðuflokksmenn vinna að. Það
er svo undir kjósendum komið,
hvort þeir veita stuðning við að
hrinda þeim í framkvæmd.
Landsmenn eru búnir að fá nóg
af 15 ára setu Framsóknarflokksins
í ríkisstjómum, þar sem hafta- og
kvótakerfi tröllríður öllu.
Landsmenn eru búnir að fá nóg
af Hafskipsforustu Sjálfstæðis-
flokksins þar sem 1. boðorðið er:
Hirðum gróðann en þjóðnýtum tap-
ið.
Alþýðuflokksmenn fylkja sér
undir merki rósarinnar, þar er sig-
urlið á ferð, vertu með í baráttunni,
þvi með því tryggir þú best framtíð
þína.
Höfundur er rafvirki og skipar
6. sætiá lista Alþýðuflokksins á
Reykjanesi.
„Það er ekki hægt að
ætla að þeir, sem nú
ráða málum hreppsins,
skilji þá stemmningu er
fylgdi því er skáldin
gengu um stræti eða
gerðu sig heimakomin
og settust inn í eldhús
og hófu upp samræður
um pólitík, skáldskap
eða annað, sem fólkið
hafði áhuga á.“
anum eins og hjá Kristmanni, þótt
veglegri sé. Sennilega hefur Gísli
haft það í huga, að hér hafi gengið
um dyr nokkrir af þeim listamönn-
um, sem skapað hafa verðmæti,
sem þjóðin mun geyma með sér um
langan aldur.
Heilt listamannahverfi verður
ekki hrist fram úr erminni á einum
Það má þakka fyrir, ef kominn verð-
ur skriður á þetta mál um aldamót-
in. A meðan verðum við að reyna
að sjá til þess, að ritsmíðar og
munir glatist ekki.
Eg hitti á förnum vegi hér um
daginn Svan, son Jóhannesar úr
Kötlum. Sagði hann mér, að skrif-
borð föður síns væri hjá sér, og að
öll handrit af skáldverkum væru
geymd í kössum heima hjá móður
sinni ásamt ýmsu öðru. Sennilega
er líkt á komið hjá öðrum. Ritsmíð-
arnar geymdar í kössum og þegar
fram líða stundir — hvað verður
um kassana og annað því um líkt?
Þar sem hreppsnefndin hefur
framkvæmdavaldið verður hún að
taka forystu í þeim málum. Það sem
hún þarf fyrst og fremst að gera er:
l.Firðlýsa öll hús og mannvirki
við Frumskóga.
2. Ekki verði leyfðar neinan bygg-
ingar við götuna til viðbótar
þeim sem þar eru fyrir.
3. Breyta nafni götunnar í sitt
upprunalega nafn, Skáldagata.
4. Haft sé samband við listamenn-
Þar var yndi hans
eftirJóhann
Hjaltason
í nýlegum fréttabæklingi Hins
íslenska bókmenntafélags er meðal
annars rætt um ársrit félagsins,
Skírni, sem mun vera elsta tímarit
á Norðurlöndum. Hefur verið í
gangi í 160 ár, allt frá því að ritið
hóf göngu sína úti í kóngsins Kaup-
mannahöfn 1827.
I bæklingnum er stutt og grein-
argott yfirlit um efni og innihald
hins nýjasta Skímisárgangs 1986,
sem er íjölbreyttur og með viða-
mesta móti, eða töluvert á fimmta
hundrað blaðsíður. Þó að efni ár-
gangsins sé yfirleitt áhugavert og
fróðlegt er mér það ekki allt jafn
hugleikið, tek þar gjarnan eitt fram
yfir annað. Til dæmis: Minningu
dr. Jóns Helgasonar prófessors og
skálds í Kaupmannahöfn, Auð og
Eklu eftir dr. Sigurð Nordal, Efling
kirkjuvaldsins og ritun Landnámu
eftir Einar G. Pétursson, og síðast
en ekki síst tvo langa og bráð-
snjalla ritdóma. Anna, eftir Bjama
Vilhjálmsson fyrrverandi þjóð-
skjalavörð um bækur Vilmundar
landlæknis: Með hug og orði og
hinn eftir Hjört Pálsson skáld, um
Bókmenntaþætti Matthíasar Jo-
hannessens.
Ritdómur Bjarna er nákvæmur
og ítarlegur, að því er varðar efni
bókanna og auk þess nokkur per-
sónulýsing á höfundi, svo sem:
„Lengi má um það deila, hvað er
máttur og hvað vanmáttur, enda
bregðast menn misjafnlega við
ásköpuðum hneigðum sínum. En
hitt er víst, að úr þeim efniviði, sem
í Vilmundi bjó, hefði vafalaust mátt
gera marga menn og þá alla mikil-
hæfa, eins og Haraldur konungur
ina eða ættingja þeirra og þeir
hvattir til að munum verði hald-
ið til haga eða fá að taka í
vörslu þar til listamannahverfið
eða hluti af því verður að veru-
leika.
Hver lóð í Skáldagötu er
1200-1500 fm svo það er rúm þar
fyrir höggmyndir og skúlptúra.
Þijár efstu lóðimar í götunni eru
auðar, þar væri hægt að setja niður
elsta hús þorpsins og fleira sem
talist gæti til minjagripa.
Það er ekki hægt að ætla að
þeir, sem nú ráða málum hrepps-
ins, skilji þá stemmningu er fylgdi
því er skáldin gengu um stræti eða
gerðu sig heimakomin og settust
inn í eldhús og hófu upp samræður
um pólitík, skáldskap eða annað,
sem fólkið hafði áhuga á. Þeir voru
allstaðar aufúsugestir. Ennþá hitn-
ar gömlum Hvergerðingum um
hjartarætumar þegar hugsað er um
þau kvæði, stökur og botna, sem
skáldin vörpuðu á milli sín, þegar
vel lá á þeim. Eða á garðyrkju- og
listamannahátíðunum, þegar skáld-
in réðu ekki við sig og hleyptu
skáldfáknum taumlaust. Nú er
komin önnur tíð og önnur blóm í
haga.
Þótt hér hafi verið talað um
skáldin, þá bjuggu fleiri í Skálda-
götu, sem gátu kastað fram vísu.
Þeirra á meðal var Valdís Halldórs-
dóttir, kona Gunnars Benediktsson-
ar. Gat hún oft ekki stillt sig um
að senda skáldunum kveðju í
bundnu máli er þau gengu framhjá
og umsvifalaust var snúið sér við
og svarað í sömu mynt. Fleira má
nefna — nágranni Kristjáns frá
Djúpalæk um tíu ára skeið var Hild-
ur Björnsdóttir Michelsen. Sendi
hún vini sínum skeyti í tilefni af
sjötugsafmælinu í sumar:
Þér heillaósk vil flytja í fáum orðum.
Með frægð og snilli ertu sannur maður.
Og vertu alltaf eins og þú varst forðum
af öllu hjarta bæði sæll og glaður.
Höfundurer starfandi í Heilsu-
hæli NLFI, Hveragerði.
Sigurðsson hafði á orði um Gissur
biskup ísleifsson.
Vilmundur Jónsson var eftir-
minnilegur maður hveijum þeim,
sem honum kynntist. Hjá honum
fóru saman leiftrandi gáfur og sterk
skapgerð, enda var honum margt
til lista lagt. Hann var orðheppinn
og kjamyrtur. Hann var ör í lund
og átti þá til að vera skjótráður og
dómharður. Hann var hamhleypa
til allra verka og lét til sín taka á
fjölmörgum sviðum þjóðlífsins.
Hans mun því lengi verða minnst
sem eins af afburðamönnum íslend-
inga á 20. öld.“
Undirritaður vill taka undir það
af alhug, að allir, sem einhver kynni
höfðu af Vilmundi landlækni Jóns-
syni, jafnvel þó lítil væru, munu
ljúka einum munni upp um það, að
hans verði lengi minnst sem eins
af afburðamönnum þjóðarinnar á
þessari öld.
Ritdómur Hjartar Pálssonar um
Bókmenntaþætti Matthíasar
skálds og ritstjóra Johannessen er
einnig ítarlegur, fróðlegur og snjall,
þótt þar sé ekki um neina úttekt
að ræða á persónugerð bókarhöf-
undar, aðra en þá, að sagt er að
Jóhann Hjaltason
stundum ráði fræðimaðurinn ferð-
inni, stundum skáldið og blaðamað-
urinn, en þegar best láti renni
þessar þijár lindir saman í einn
meginstraum og geri Þættina að
bókmenntum um bókmenntir.
í fyrmefndum fréttabæklingi er
berum orðum sagt, að Skímir eigi
nú nokkuð á brattan að sækja og
árgjöld heimtist verr en áður. Slíkt
kemur trúlega fáum á óvart í fjöl-
miðlaheimi nútímans, þó að ég
minnist þess frá löngu liðnum
æskudögum, hve Skímir var mér
árlega mikill aufúsugestur og jafn-
an síðan.
I svonefndri Prestssögu Guð-
mundar biskups góða Arasonar er
frá því greint, að hann 19 ára gam-
all á síðasta fímmtungi 12. aldar,
hugði til utanferðar með föðurbróð-
ur sínum og fóstra, Ingimundi presti
Þorgeirssyni, og barst þá á í upp-
hafi ferðarinnar og urðu skipreika
hjá Þúfuboðum, norðan Skjalda-
Bjarnarvíkur á Ströndum. Meðal
annarra slysa og óhappa drap fyrir
borð bókakistu Ingimundar prests,
sem rak suður yfír fjörðinn og bar
að landi á Drangaströnd, að nokkr-
um tíma liðnum. Þá er prestur
frétti til bókakistu sinnar flýtti hann
sér þangað, að þurrka sjóvott inni-
hald hennar, því að: „Þar var yndi
hans, sem bækurnar voru.“ Gömul
saga, sem alltaf er ný í vpru landi.
Bækur hafa ávallt verið íslending-
um sérstakt yndi. Þess er því að
vænta, að hið aldna tímarit Skímir
megi enn sem fyrr verða lesendum
sínum yndi og yndisauki um langa
framtíð.
Höfundur er fyrrverandi kennari
og fræðimaður.
M/
ÞOR
/l94óUl98ó\
LÆSILe?-
ferðA
'hATÍÐ!
Hinn frábæri Tommy
Hunt skemmtir í allra
síðasta -'inn.
Sunnudaginn
15. mars nk.
Húsið opnað kl. 19.00. Gestum
sem koma fyrir kl. 20.00 boðið
upp á lystauka.
Fjölbreytt skemmtidagskrá;
Santos sextettinn ásamt Guð-
rúnu Gunnarsdóttur leikur fyrir
dansi.
Grínistinn Ómar Hinn vinsæli Raggi
Ragnarsson fer á Bjarna syngur
kostum með glæ- nokkur lög.
nýtt prógram ásamt
Hauki Heiðari.
Costa del Sol ferðavinningar frá ferðaskrifstofunni Sögu.
Veislustjóri og stjórnandi bingósins; Guðlaugur Tryggvi Karlsson.
Ferðaskrifstofan SQQQ kynnir sérstaklega ferðir til Costa del Sol, Tyrk-
lands og Túnis.
MatseðiII kvöldsins: Eldsteikt nautafillé
Jarðarberjarjómarönd með ferskum jarðarberjum.
Borðapantanir hjá veitingastjóra í símum 23333 og 23335.
Ferðahátíð I Þérscafé — SAGA til næsta bæjar!