Morgunblaðið - 25.04.1987, Blaðsíða 39

38P°
MORtíUNBLÁÐIÐ, LAUGAkDAGl/R 26. APRÍL' 198T
Efemia F. Valgeirsdóttir hafnaði í fjórða sœti á Byl frá Ytra-Vall-
holti og hér fara þau á „fallegu" kýrstökki sem dómararnir gáfu
fjrir 8,4-8,0-8,0. _________________
Snjóboltar geta oft komið í góðar þarfir þegar kergja angrar tamn-
ingamanninn og hér hefur Kvika frá Halldórsstöðum fengið sendingu
(sjá ljósa blettinn á lendinni) frá Ingimar Ingimarssyni tamninga-
manni Hólabúsins og þar með gat knapinn, Rósa Hreinsdóttir, haldið
áfram sýningu sinni.
Hér þurfti engan snjóbolta á Kviku og raunar flýtti hún sér um of
því Rósa hafði ekki ráðrúm til að ná banananum sem hún átti að éta
í boðhlaupinu en nærstaddur aðstoðarmaður kom aðvífandi með
bananann.
Merya frá Hólum sigraði í gæðingakeppninni en knapi á henni var
Ingimar Ingimarsson.
Björn Víkingur heldur fimlega i taumana þegar hann stjórnar Me-
Iódíu frá Hjarðarhaga, enda ekki við öðru að búast því hann er
klæddur alíslenskum ullarvettlingum.
Hvert var tilefnið?
Opið bréf til Páls Kr. Pálssonar í tilefni af fréttaviðtali í
sjónvarpi 14. apríl sl. um málefni Steinullarverksmiðjunnar
eftirÞórðH.
Hilmarsson
í framhaldi af fréttaviðtali því
sem þú lést hafa við þig 14. apríl
sl. um málefni Steinullarverksmiðj-
unnar hefur fjöldi fólks snúið sér
til mín og innt mig skýringa á því
hvað þú hugsanlega hafir haft í
huga með viðtalsbirtingunni og þá
einnig hvað eigi út úr orðum þínum
að lesa, umfram það sem þegar
hefur komið fram í grein er ég rit-
aði um málefni verksmiðjunnar og
birtist í Morgunblaðinu 8. apríl sl.
Þar sem ég geri ráð fyrir að svip-
aðar spumingar hafí vaknað hjá
fleirum, tel ég rétt að árétta nokk-
ur atriði málsins um leið og ég vil
gera athugasemdir við málflutning
þinn og hugsanlegt tilefni, sem ég
reyndar held að sé byggt á ein-
hverjum misskilningi.
Málefnaleg umQöllun hlýtur ætíð
að vera af hinu góða, spumingin
er einungis hvar hún á að fara fram
og hverjir em þátttakendur.
Snúum okkur fyrst að tilefninu.
Tvennt vakti athygli mína.:
í fyrsta lagi verður ekki betur
fundið en þú sért að árétta þegar
fram komnar athugasemdir mínar
um málefni verksmiðjunnar, þó
áherslumunur sé ef til vill einhver,
því báðir virðumst við sammála um
að áhætta geti verið allnokkur á
fyrstu ámm rekstrarins þó að rétt
sé að halda honum áfram úr því
sem komið er.
í öðm lagi fínnst mér athyglis-
vert að sjónvarpið sá ekki ástæðu
til að leita álits forsvarsmanna fyr-
irtækisins eða fá fram viðhorf
eigenda til þessara mála yfírleitt.
Hér var því um einhliða miðlun
að ræða af hálfu sjónvarpsins og
sem af einhverjum ástæðum hefur
verið talin heppilegri eða áhrifa-
meiri, þó hin hlutlausa upplýsinga-
miðlun væri þar með látin lönd og
leið.
Ég verð því að játa að eftir situr
nokkur vafí um hið raunverulega
tilefni, vafi sem verður meiri þegar
farið er yfír sjálfan málflutninginn,
því þar tel ég þig að hluta til hafa
misskilið forsendur hlutaijáraukn-
ingarinnar, sem þú deilir á að ekki
sé nægilega mikil til að tryggja
framtíðarrekstur.
Lítum þessu næst á nokkur at-
riði er fram komu í sjálfu viðtalinu.
1. Þú riijar upp forsöguna að
stofnun verksmiðjunnar og bendir
á að rangir sérfræðingar hafí verið
fengnir til að meta rekstrargmnd-
völlinn. í þessu sambandi nefnir þú
að sérfræðingar Superfos og Rock-
wool hefðu verið heppilegri
umsagnaraðilar. Ekki skal ég dæma
um það hversu vel var að undirbún-
ingi málsins staðið eða hvort einn
sérfræðingurinn hefði verið öðmm
heppilegri og hæfari. Hitt er þó
augljóslega rökleysa að ætla aðilum
frá Superfos og Rockwool að vera
hlutlausum í mati á fjárfestingu
sem þessari, þar sem þeir em bein-
ir keppinautar verksmiðjunnar.
Lítið gagn er hins vegar að frekari
vangaveltum um fortíð, þar sem
staðreyndir blasa við og forsendu-
brestir augljósir.
2. Þú telur að auka eigi hlutafé
um a.m.k. 140 milljónir króna og
tryggja þar með rekstraröryggi í
framtíð. Sem framkvæmdastjóra
Steinullarverksmiðjunnar liði mér
að sjálfsögðu betur með 140 milljón
króna framlag, en 72 milljónir, þar
sem slíkt tryggði að öllum líkindum
stöðugleika í rekstrinum á komandi
ámm. Staðreyndir málsins em hins
vegar þær að það verða ekki lagðar
fram 140 milljónir í Steinullarverk-
smiðjuna í einu lagi, heldur verður
hlutafjárframlagið 72 milljónir.
Ástæðan er einföld. Steinullar-
verksmiðjan er hlutafélag og
ákvörðun hluthafa um hlutafjár-
framlag byggist á því hver von sé
um arð af því framlagi. Nú er það
Þórður H. Hilmarsson
„Hér var því um ein-
hliða miðlun að ræða
af hálfu sjónvarpsins
og sem af einhverjum
ástæðum hefur verið
talin heppilegri eða
áhrifameiri, þó hin
hlutlausa upplýsinga-
miðlun væri þar með
látin lönd og Ieið.“
svo, eins og reyndár hefur komið
fram áður, að óvissa ríkir um það
hvort hluthafar muni fá arð af 72
milljóna króna framlagi.
Þess vegna má vel færa rök fyr-
ir því út frá hreinum arðsemisfor-
sendum að stokka beri spilin og
lýsa eigi fyrirtækið gjaldþrota. Ef
hins vegar hreinar félagslegar for-
sendur ættu að ráða ákvarðanatök-
unni ætti hlutafjárframlagið
sjálfsagt að vera sem mest til að
tryggja stöðugleika í rekstri.
Samþykki hluthafar að leggja
hinar umræddu 72 milljónir fram,
gera þeir það því að jöfnu, út frá
arðsemislegum og félagslegum for-
sendum. Þetta framlag nægir ekki
til að útiloka hættu á rekstrarerfið-
leikum á næstu árum, en gefur
samt möguleika á að láta reyna á
rekstrargrundvöll fyrirtækisins
þannig að hugsanlega fáist arður
ef vel gengur.
Verði þróunin neikvæð þurfa
hluthafar að öllum líkindum að end-
urmeta stöðuna að 2—3 árum
liðnum og þá jafnvel standa frammi
fyrir því að leggja annaðhvort fram
enn meira hlutafé, eða stöðva rekst-
urinn. Með því að leggja til að
hlutafé verði 140 milljónir ert þú
því í raun að krefjast þess að eig-
endur taki einvörðungfu mið af
félagslegum forsendum við mat á
hlutafjárframlagi.
3. Þú telur forsendur um verð
og magn óraunsæjar en þó ekki
bjartsýnar. Hér hittir þú að sjálf-
VORNÁMSKEIÐ Greiningar- og
ráðgjafarstöðvar ríkisins um
fatlanir barna verður haldið dag-
ana 6. og 7. maí nk. í fundarsal
ríkisins í Borgartúni 6 í
Reykjavík. Efni námskeiðsins er
„Þroski og þroskafrávik —
Fyrstu árin“. Verður í fyrirlestr-
um og umræðuhópum fjallað um
eðlilegan þroska barna og grein-
ingu frávika, auk þess sem fjall-
að verður um orsakir og meðferð
seinþroska.
Námskeið þetta er ætlað fagfólki
úr hinum ýmsu stéttum sem vinna
sögðu snöggan blett því hvorki ég
né þú getum ábyrgst hvað framtíð-
in ber i skauti sér. Það er jafn
auðvelt fyrir þig að telja forsendur
óraunhæfar og fyrir mig að telja
þær varfæmar eða raunsæjar. Síst
vil ég vera talinn óraunsær eða
bjartsýnn í máli sem þessu, því ég
hef ítrekað bent á hversu erfitt er
í raun að meta áhættuna m.a. vegna
þess hve verksmiðjan hefur starfað
stutt og þar af leiðandi hve mikið
á eftir að reyna á markaðsstyrk
íslensku steinullarinnar. Ég vil því
ri§a upp aftur helstu forsendur
arðsemisathugana þeirra sem fram-
kvæmdar hafa verið.
a) Markaðsforsendur um heima-
markað em unnar af Rann-
sóknastofnun byggingariðnað-
arins og byggja þvi allar
magntölur á áliti hlutlausra og
utanaðkomandi aðila.
b) Arðsemisútreikningar byggja á
kostnaðarforsendum úr rekstri
1986 með innreiknuðum hag-
ræðingaraðgerðum, sem þegar
hefur verið hmndið i fram-
kvæmd.
c) Ekki er gert ráð fyrir neinum
útflutningi þrátt fyrir að hann
geti orðið a.m.k. 500—800 tonn
á árinu 1987 eða allt að 20%
af framleiðslunni.
d) Ekki er gert ráð fyrir lækkun
raforkukostnaðar pr. tonn,
vegna bættrar nýtingar, né
lækkunar rekstrarkostnaðar
vegna brottfalls söluskatts á
aðföng með tilkomu virðisauka-
skatts, enda séu þessi atriði til
að mæta hugsanlegum vanáætl-
unum á öðmm sviðum.
Þrátt fyrir þetta er hægt að
benda á mörg atriði sem geta farið
úrskeiðis og myndu þar af leiðandi
leiða til verri útkomu en byggt er á.
En vegna þess hve erfítt er að
spá um frámtíðina má færa enda-
laus rök með og á móti hugsanlegri
þróun.
Taki hluthafar ákvörðun um að
láta reyna á rekstrargmndvöllinn
með 72 milljóna króna framlagi
gera þeir það út frá fullri vitneskju
um hugsanlega áhættu sem felst í
ekki hærra framlagi en jafnframt
í trúnni á, að líkur séu til að takast
megi að tiyggja reksturinn og hugs-
anlega gera hann arðvænlegan í
framtíð.
Ég er því enn í vafa um tiiefni
fréttaviðtalsins, þar sem þessar
staðreyndir sem ég hef upp talið
ættu að vera þér ljósar. Eg teldi
þó, þar sem þú sem forstjóri Iðn-
tæknistofnunar ert starfsmaður
iðnaðarráðuneytisins, eðlilegt að við
ættum frekari skoðanaskipti um
málið á þeim vettvangi og yfírfær-
um forsendur jafnt með starfs-
mönnum þess, sem og öðmm
eigendum.
Virðingarfyllst.
Höfundur er framkvæmdastjórí
Steinullarverksmiðjunnar.
með böm, jafn fotluð sem ófötluð.
Þetta er í annað skipti sem grein-
ingarstöðin boðar til vornámskeiðs.
Fyrir ári síðan var haldið námskeið
um hreyfíhömlun bama og sóttu
það um 120 manns úr heilbrigðis-
og uppeldisstéttum.
Væntanlegir þátttakendur til-
kynni þátttöku sína til Greiningar-
stöðvar ríkisins, Sæbraut 1 á
Seltjamamesi, fyrir 1. maí nk. Þátt-
tökugjald er kr. 3.000 og er innifalið
í því námskeiðsgögn, máltíðir og
kaffi.
Greiningarstöð ríkisins:
Námskeið um þroska og
þroskafrávik barna