Morgunblaðið - 28.07.1987, Side 41

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. JÚLÍ 1987
41
A FERÐ UM ASTRALIU
Þannig sá
ég Astralíu
eftir Matthildi
Björnsdóttur
Það lá við að kyrrðin bergmál-
aði, svo mikil var hún um lágnættið
í þessum skógi vaxna dal. Þó fjöldi
manns væri þar í tjöldum og hjól-
hýsum heyrðist ekki múkk. Það var
eins og allir þögnuðu ósjálfrátt í
þessari kyrrð.
Næsta dag á að fara í gönguferð-
ir í nágrenninu. Sá dagur rann upp
bjartur og fagur og sá fyrsti sem
virkilega reyndi á Islending. Hitinn
fór hæst í þrjátíu og átta stig.
Hrifning og undrun yfir stórkost-
legri náttúrufegurð og sérkennilegu
listasamspili hennar nær þó að hefja
hugann upp fyrir óþægindi hitans,
alla vega nokkra fyrstu klukku-
tímana.
Við röltum í hægðum okkar og
gáfum okkur tíma til að skoða jafnt
skordýrin sem skriðu við fætur okk-
ar sem hið fallega útsýni sem blasti
við, smájurtir jarðar og hinar ýmsu
trjátegundir. Maurahjarðir unnu
stíft og létu engan trufla sig. Snigl-
amir sinntu ekkert um að reyna
að breyta hraðanum þó við væmm
á ferð. Skrautleg fíðrildin flögmðu
milli marglitra blóma og völdu sér
besta safann úr hverju blómi.
Það er svo sérkennilegt að skynja
kyrrð þessa svæðis, hún er einhvem
veginn öðm vísi en kyrrðin hér á
íslandi. Það er eins og þessi kyrrð
sé svo gömul, eins og bergið undir
fótum okkar og sum trén sem á
vegi okkar verða. Fáir em á ferli
og við emm ein í heiminum þar sem
við mjökum okkur áleiðis upp hæð-
ina í átt að gömlum bústað, „Vil-
pena Pound Homestead", sem á
sínum tíma hefur verið mjög af-
skekktur og fólk líklega orðið að
bjarga sér á afurðum náttúmnnar.
Við röltum áleiðis að vesturhluta
fjallgarð Vilpena Pound. Margvís-
legan gróður ber fyrir augu og
nýútspmngin „Hops“ í mörgum lit-
um gleðja augað. Sprotar sem
standa sprelllifandi upp úr fölnu tré
sýna styrk og mátt lífsins yfír dauð-
anum.
Græna rönd eucalyptus-trjáa bar
við lágan fellingaijallgarð vestur
af Vilpena Pound. Hitinn er að
nálgast fjömtíu stig, en þægileg
gola dró úr áhrifum hans.
Leiðin til baka tók lengri tíma
enda naut golunnar ekki lengur við
til að blása á kinnamar. Það var
að byija að skella á mistur sem dró
eins og móðu fyrir sólu.
Nú fór hitinn smám saman að
reyna á þolrifin. Okkur miðaði í
áttina að bflnum, en mér fannst sú
leið mun lengri en hin. Það var
gott að setjast inn í bflinn skamma
stund. En ekki var til setunnar boð-
ið. Næst var að klifra í átt að
Vilpena Pound-útsýnisstað þar sem
sást vítt yfír til margra átta. Nú
reyndi fyrst fyrir alvöru á dæluna
og þol skapsmuna í hitanum. En
engin miskunn — „áfram hærra,
áfram hærra upp við skulum ná“ —
og náðum og útsýnið var stórkost-
legt og hefði verið enn meira ef
rykmistur hefði ekki byrgt fyrir
sólu. Þama mátti einnig sjá ýmsar
jurtir. Lítill burkni sem faldi sig
undir steini var eins og óvæntur
happdrættisvinningur. Bergið undir
fótum okkar er ljósrautt og í mjúk-
um fellingum. Sums staðar myndar
það myndræna kletta. Börkur á
einu tré á vegi okkar myndar reglu-
lega tígla og þannig má lengi sjá
Gömlu trén taka sig vel út í kvöldhúminu.
á þeirri stundu.
Kvöldið leið við ýmislegt dund
áður en myrkrið skall á. í myrkrinu
mátti sjá mannverur læðast með
lukt í hendi fram og til baka um
svæðið, en samt var allt svo hljótt.
Næsti dagur var mun mildari og
við ókum um og skoðuðum dali og
gilskominga í nágrenninu. Víða eru
litlar paradísir. í einum dalnum sem
heitir Bunyeroo blasir amarhreiður
við uppi í tré. Þannig þræðum við
staði sem hver um sig býður upp á
eitthvað nýtt. Einn dalurinn ein-
kenndist af fjöldamörgum gulum
wattle-runnum sem eru af mímósu-
ætt þannig að dalurinn var í gulum
og gulbrúnum lit og sá gróður og
litur algerlega ríkjandi. Þó litadýrð
gróðurs sé mikil er hann þó ekki
eina náttúrufyrirbærið sem skartar
mörgum litum. Hin aldna jörð býr
einnig yfir mörgum litatilbrigðum
sem koma mismikið fram bæði eft-
ir stöðu sólar og árstíðum. Svæðið
myndaðist á tertiertímabilinu og er
ríkt af ýmsum jarðfræðilegum ger-
semum. Myndbreytt berg, gos,
storkuberg og granít er allt að finna
þar á litlu svæði við Mount Painter
sem er paradís fyrir steinasafnara.
Þannig mætti lengi telja upp ýmis-
legt sem gerir þetta svæði eftir-
sóknarvert fyrir allt áhugafólk um
náttúrufræði.
Það væri hægt að vetja árum og
mánuðum í að þræða þetta víðáttu-
mikla svæði og ávallt að vera að
sjá eitthvað nýtt.
Það sem þó einkennir allt svæðið
er hinn mjúki rauði sandsteinn sem
ýmist rís upp sem klettur eða mynd-
ar sérkennileg lög í jörðinni. Fjólu-
bláa blómið „Salvation Jane“ er
einnig að fínna víðast hvar. Rautt
berg, gulir wattle-runnar, Salvation
Jane, græn eucalyptus-trén og hops
í mismunandi litum skiptast á um
að mynda hinar ýmsu litasamsetn-
ingar sem svæðið er svo þekkt fyrir
og svo auðvitað fjöldinn allur af
öðrum blóma- og tijátegundum.
Euro-kengúrur hoppa, emu spíg-
sporar og kanínur sjást þjóta úr
einni holu í aðra. Ég sá stórum,
loðnum brúnum búk bregða fyrir
sem gæti hafa verið wombat en sá
hann ekki svo vel að ég sé viss.
En þannig er þessi þjóðgarður,
ríkur af hverskonar náttúruauðæf-
um í ýmsum myndum. Við höldum
áfram könnunarleiðangrinum.
Eftir hæfílega langan akstur
þennan dag tjöldum við í fyrsta sinn
„in the bush“ eins og Ástralinn
segir. Við fundum lítinn gilskoming
eða dal og Malcolm fékk allt í einu
þá hugmynd að aka ekki meira
þann daginn, en tjalda þarna og
hafa það rólegt. Það var mjög
skemmtileg reynsla. Reynsla hans
sem „skógarmanns" naut sín til
fulls. Þama liðaðist lítil á eða læk-
ur, nóg var af sprekum í eldinn.
Þessi litli dalur var umkringdur
rauðleitum ijöllum. Gróðurfarið ein-
kenndist af eucalyptus-tijám,
stráum af harðgerðri tegund og
nokkur blómstrandi rauð hops voru
þama á milli til að gleðja augað.
Geislandi kvöldsólin lék fallegan
dans við sjóndeildarhringinn og
kastaði sérkennilegum bjarma á
rauð fjöllin f kring svo þau urðu
logagyllt. Síðan urðu þau svo smátt
og smátt svört í skugga sólarleysis
en himinninn þess í stað mun
skrautlegri og lék í litum frá
hvítgráum og allt upp í svargrá ský
með rauðgylltum skýjum sér við
hlið sem lýsti upp himininn upp um
stund rétt áður en hið helsvarta
myrkur tók völdin.
Vel þurr eucalyptus-sprekin ilm-
uðu vel er eldurinn náði að leysa
ilmefnin úr viðjum í hitanum.
Við snæddum kvöldverð við varð-
eld í þessum litla dal sem við áttum
ein. Eftir hann fékk ég fylgd
Malcoms við vasaljós niður að ánni
eða læknum til að þvo mér. Það
var sérkennileg tilfínning að vera
að þvo sér þama við þessar aðstæð-
ur. Þetta var eins og maður gæti
hugsað sér kvikmynd frá löngu liðn-
um tíma í óbyggðum Ástralíu. Ég
hefði ekki getað ímyndað mér að
ég ætti þetta eftir. Én enginn veit
Jól í sól.
listfengi skaparans í móður náttúru.
Við höfðum ekki mjög langa við-
dvöl þama vegna þess hve hitinn
var farinn að angra mig. Skömmu
eftir að við vomm komin aftur nið-
ur í dalinn kom hellirigning og
hitinn lækkaði um ein tíu stig. Ekki
ætti að þurfa að lýsa feginsand-
varpi sem leið frá bijósti íslendings
tPl
ÍSLAND
tasmanía’

5. GREIN
sína ævina fyrr en öll er, eins og
sannast á þessu ævintýri.
Klukkan var ekki Orðin margt
er Óli lokbrá lokaði augum okkar
þetta kvöld. Þeim mun fyrr og bet-
ur nutum við morgunsólarinnar á
þessum friðsama stað. Hún var sér-
stök og að mörgu leyti ekki síðri
en kvöldsólin þar sem hún baðaði
fjöllin í ferskum, nývöknuðum geisl-
um sínum. Himinninn var dökkblár
og fyöllin dökkappelsínurauð. Litim-
ir vom mjög sterkir og óvenjulegir
fyrir okkur hér í norðrinu. Græn
trén puntuðu síðan upp á dýrðina.
Við tendmðum bálið að nýju í morg-
unsólinni til að fá okkur kaffi. Eg
brá mér síðan í leiðangur til að
skoða og mynda umhverfið í þess-
ari sérkennilegu birtu. Nokkrir
galah-fuglar sátu á grein og létu
ekkert raskað ró sinni í morgun-
kyrrðinni.
Það hljóta að vera viss meðmæli
með landinu og eða íbúum landsins
hve dýr og fuglar em oft gæf.
Fuglar sitja oft kyrrir þó fólk sé á
ferð og kengúmr stoppa og virða
þessar furðuvemr fyrir sér er þær
sjá fólk fara hjá.
En við höldum ferðinni áfram og
virðum dýrð þessa mikla þjóðgarðs
enn frekar fyrir okkur. Leið okkar
liggur um litlu þorpin eða bæina
Blinman og Wilmington. Blinman
er svo lítið þorp að íbúatölu er ekki
getið. Þetta er gamalt kopamámu-
þorp og gegnir aðeins þjónustuhlut-
verki fyrir ferðamenn sem eiga leið
um þjóðgarðinn. Wilmington er
varla mikið stærra. Aðeins ein aðal-
gata. En heimurinn getur verið lítill
þó komið sé á svo afvikinn stað.
Ég brá mér inn í verslun á staðnum
til að kaupa drykk handa okkur,
verslunareigandinn var forvitinn
■ um hreiminn í enskunni og spurði
hvaðan ég væri. Er ég hafði frætt
hann á því varð hann glaður og
undrandi því hann hafði verið á
íslandi í maí á sama ári, 1986.
Þetta var sérkennileg tilviljun
fannst mér því ekki koma svo marg-
ir Ástralir til íslands. Þó þeir séu
duglegir að ferðast líkt og við.
Frá þessum litlu þorpum liggur
leiðin til Leigh Creek, þar rétt hjá
er virkjunin Aroona Dam. Stífla
sem framleiðir rafmagn fyrir nær-
liggjandi svæði. Þetta virkjunar-
þorp er mjög svo stílhreint. 011 hús
em eins, ljósmáluð með háum girð-
ingum í kring. Götur og gangstéttir
sömuleiðis og allt eins og stirðnað.
Þess er gætt að hafa hlutina þann-
ig að sem minnst þurfí af vatni. í
stað grass er möl þar sem gras
væri og trén eru þannig að þau
þurfí sem minnst vatn. Ekki get
ég sagt að mér finnist þetta beint
vinalegt umhverfí.
Á þessari leið má sjá margar
húsarústir jámbrautarstöðva. Þær
eru oft einu leifamar sem minna á
löngu liðið blómaskeið jámbrauta
og náma. Húsin sem nú em aðeins
misheillegir þaklausir veggir gætu
sagt okkur ýmsar sögur af mannlíf-
inu og öllu því magni eðaþmálma
úr jörð sem hefur farið hjá. Á þess-
um slóðum einkennist landslag af
miklum víðáttum, mjúkfelldum fell-
ingaíjöllum í flarska og lágum
gróðri. Sólin stimir á himin og jörð.
Næstu nótt völdum við okkur
tjaldstæði við eina af þessum húsa-
rústum. Kvöldsólin sló logagylltum
bjarma á umhverfið svo að lá við
að rústimar sem voru úr gulum
sandstein sýndust standa í ljósum
logum.
Næsta morgun skoðuðum við
hella sem fmmbyggjamir höfðu
skreytt. Þetta vom nokkrir hellar
með mismunandi myndum, en allar
vom þær táknrænar fyrir líf þeirra,
trú og gildi lífsbaráttu. Hendur
þeirra, spor emu og ýmis dýr sem
öll höfðu gildi fyrir líf þeirra vom
á einhvem hátt máluð og mörkuð
á hellisveggina með náttúmlegum
efnum sem þeir unnu úr jurtum og
blóði dýra. Rimlum hafði verið kom-
ið fyrir við hellismunana til að