Morgunblaðið - 28.07.1987, Blaðsíða 42

42~ .... ......................................~ MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. JÚLÍ 1987
Að ógleymdum listaverkum þeirra semm fyrstir byggðu landið.
fyrirbyggja skemmdir á verkunum
af mannavöldum.
Eftir að hafa virt þessi listaverk
frumbyggjanna fyrir okkur og
skoðað hin sérkennilegu bláu blóm
sem skaparinn hefur hannað til að
þola mikinn þurrk lá leiðin í átt til
borgarinnar Clare. Nú var ferðin
senn á enda. í tilefni þess fengum
við okkur gistingu á hóteli enda
orðin þreytt á tjaldbúskap.
Frá Clare fórum við og skoðuðum
litla söguþorpið Mintola og húsið
Martindale Hall. Litla söguþorpið
minnti aðeins á Swan Hill, þar voru
litlar verslanir og gallerí og hest-
vagnar óku milli ævafomra hús-
anna sem stóðu eins og af gömlum
vana. Meira en hundrað ára gömul.
Martindale Hall á að baki sér
sérstaka ástarsögu. Húsið sem er
álíka stórt og glæsilegt og við gæt-
um hugsað okkur sumarbústað
Lúðvíks flórtánda byggði Edmund
Bowman árið 1892 handa unnustu
sinni sem þá var í Englandi. Hann
hafði beðið hennar en hún sagðist
ekki koma fyrr en hann hefði byggt
handa sér hús eins og það sem for-
eldrar hennar áttu. Vegna ástar til
stúlkunnar lagði hann allt sitt í
sölumar og mikið meira en það,
hann steypti sér í skuldir til að
verða við þessari ósk hennar. Til
að sýna hve mikið hann lagði í söl-
umar fyrir heitmeyna skal frá því
sagt, að á þessum tíma kostuðu
venjuleg íbúðarhús fímm hundmð
pund, en þetta hús kostaði hann
þijátíu og sex þúsund pund. En í
fyllingu tímans þegar þetta tígulega
hús í gregoríönskum stíl hafði risið
neitaði hún að koma. Nú stendur
það sem minnisvarði um dýrt
hryggbrot. í dag er það notað sem
minjasafn og sýnt með húsmunum
þeim sem seinni eigendur skildu
eftir er háskólinn í Adelaide tók við
yfírráðum þess. Nú geta gestir
fengið að njóta þess að búa í þessu
glæsilega húsi sem hefur konung-
legar tröppur með tvö stór pálmatré
sitt til hvorrar hliðar. Frá tröppun-
um er mikilfenglegt útsýni yfír þá
ellefu þúsund ferkílómetra lands
sem tilheyra eigninni.
Clare er lítil friðsöm og fíjósöm
borg þar sem vínbúgarðar em allt
um kring. Þegar staðið er uppi á
hæsta útsýnispunkti blasa vínberja-
akramir við svo langt sem augað
eygir. Víða á þessum vínbúgörðum
gefst kostur á að koma og smakka,
aðallega vom þetta rauðvín og hvít-
vín sem vom á boðstólum nema þá
í stærstu vínverksmiðjum þar sem
um fleiri tegundir var að velja.
Nálægt Clare er Seven Hill. Það
er gömul og fræg bruggverksmiðja
munka af Jesúítareglu sem hóf
starfsemi sína árið 1852. Þegar við
vomm á ferðinni var sunnudagur
og munkamir í messu svo við gátum
hvorki hitt þá né skoðað víngerðina.
í Barossa Valley em margar vín-
verksmiðjur. Seppelt-víngerðin er
ein þeirra og er gömul og rótgróin.
Húsin sjálf em gömul en þeim er
mjög vel við haldið, allt í röð og
reglu. Þar í kring er fallegur garð-
ur sem skartar ilmandi rósum.
Þangað kemur fólk oft um helgar
með nestið sitt og einu sinni á ári
er hátíð þar sem ijöldamörgum
blöðmm er hleypt út í himinhvolfíð.
Það var verið að loka um það
bil er við komum. Við létum okkur
nægja að virða dýrðina fyrir okkur
og anda að okkur angan rósanna.
Enn var nokkur spölur til Adela-
ide svo við fengum okkur svala-
drykk áður en við lögðum í síðasta
spölinn heim.
Aftur í Adelaide
Borgin Adelaide blasir aftur við
og þreyttir en sæiir ferðalangar em
fegnir að koma heim.
Nú tekur brauðstritið við hjá
Malcolm sem snýr aftur til vinnu,
en ég ætla í ýmsa könnunarleið-
angra og athuga hvemig mér
gengur að rata.
Það er sérkennileg tilfinning að
standa allt í einu einn í þessari
borg hinum megin á hnettinum og
verða að fara í strætó. Fólkið lítur
út eins og það gæti verið íslending-
ar. En sá er munurinn að maður
sér ekki eitt einasta kunnuglegt
andlit. En það var gaman að fara
í bæinn og skoða mannlífíð. Nú
vom komnar jólaskreytingar jrfír
aðalgöngugötuna sem heitir Rundle
Mall. Rauðar lengjur með grænni
bjöllu vom strengdar yfír götuna
sem iðaði af sólglöðu mannlífí. Stórt
líkan af jólasveini trónaði einnig
yfir mannskapnum. Söluvagnar
með alls kyns afskomum blómum
settu svip á götuna og gömul kona
sat og spilaði á harmonikku í von
um að fá aur fyrir. Konur í kjól
einum klæða og karlmenn á skyrt-
unni, og kominn nóvember. Já,
okkur finnst það skiýtin tilhugsun
hér í norðrinu þar sem snjór og
kuldi tilheyra þessum árstíma og
mörgum fínnst engin jól ef engin
logndrífa er á aðfangadag. Jól í
sól. Fyrir utan stórverslanir stóðu
menn með hljóðnema og hátalara
og auglýstu vömr viðkomandi versl-
unar, tónlist og auglýsingaáróður.
Allir vildu fá alla til sín. En þrátt
fyrir það fannst mér lítil spenna í
loftinu. Það gerði líklega veður-
blíðan.
Fleira var gert en að mæla stræt-
in. í Adelaide er listasafn og
þjóð-náttúmgripasafn. í listasafn-
inu er töluvert af þekktum málverk-
um eftir ástralska listmálara. Það
er auðvelt að þekkja málverkin úr
safni málara frá Evrópu, það gerir
hin sérstaka birta og gróðurinn sem
einkennir Ástralíu og það sem helst
höfðar til þarlendra landslagsmál-
ara.
í þjóð-náttúmgripasafninu er
ekki mikið af þjóðminjum, en þeim
mun meira safn ástralskra dýra.
Að sjálfsögðu er fmmbyggjunum
og minjum frá þeim gefíð nokkurt
pláss. Og einnig eyþjóðunum þar í
kring. Er þar aðallega um að ræða
ýmis verkfæri og táknræna hluti
sem hafa átt mikinn sess í lífí þessa
fólks. Bátar, vopn og aðrir hlutir
sem gefa hugmynd um Iífshætti
eyjaskeggja.
Síðast skal telja mikið safn stein-
gervinga sem fundist hafa í þessari
fomu jörð.
Adelaide á einnig ýmsar merki-
legar styttur og minjar um þá sem
fyrstir hvítra manna námu land í
Ástralíu.
í hjarta borgarinnar er fallegur
gosbmnnur. Þessi gosbmnnur var
gerður í tilefni af komu Elísabetar
Englandsdrottningar árið 1963 og
er byggður á mjög þjóðlegum ein-
kennum, Murray-manninum og
fuglinum Ibis. Svarta svaninum og
Oukaparinga-konunni og Heron.
Sameinandi fyrir þessi einkenni em
síðan þær þijár ár sem borgin fær
vatn sitt frá.
Adelaide er við sjó og þar er
yridisleg og hrein strönd. Þessi
strandlengja er iöng og skiptist í
svæði sem heita ýmsum nöfnum.
En sú sem er einna mest notuð er
Glenelg-ströndin. Þangað fómm við
síðasta laugardaginn minn í þessu
landi sólarinnar. Hitinn var nógur
fyrir mig, rúmlega tuttugu og fímm
gráður, en ekki Malcolm svo hann
kæddist bol og gallabuxum, en ég
bikini.
Sólin stimir bæði á himin og
haf. Hettumávamir spígspomðu
innan um sóldýrkendur sem lágu í
heitum, gulum sandinum milli þess
sem þeir vættu sig í volgum sjón-
um. Seglbrettin svifu léttilega á
sléttum sjónum eins og stór fíðr-
ildi. Friðsældin var mikil.
Eftir að við höfðum legið nægju
okkar í sólinni röltum við í fjöru-
borðinu, vættum tæmar og skim-
uðu eftir skeljum.
Grasagarður Adelaide
Einn af þessum síðustu dögum
notaði ég til að skoða grasagarð
Adelaide og dýragarðinn sem er
einn sá elsti í Ástralíu. Sólin var á
sínum stað á himninum morguninn
sem ég lagði af stað. Eg var ein
því Malcolm var í vinnu. Fáir voru
á ferli svo snemma morguns nema
starfsfólk við snyrtingu beða. Ótal
tegundir blóma og mnna eru þama
sem ættuð eru frá ýmsum heimsálf-
um, frá Afríku, Brasilfu og víðar.
En margar voru breiðumar af fal-
legum blómstrandi rósum og
kamelíum. Allt var svo snyrtilegt
og vel skipulagt. Eucalyptus-tré,
fíkjutré og pipartré voru meðal
þeirra tegunda sem ég þekkti í stóra
tijágarðinum sem tilheyrði grasa-
garðinum. Þar var hópur fólks
saman kominn sem átti það sameig-
inlegt að hafa ættleitt böm frá
Kóreu og eyjunum þar í kring. í
rósagarðinum voru kennslukonur
með hóp af fímm og sex ára bömum
sem vom að læra vistfræði. Þama
er mjög mikið gert af því að fara
með nemendur á öllum aldri í vett-
vangsrannsóknir. Sjá mátti að
aginn var mikill á þessum litlu böm-
um.
Er ég hafði andað að mér nægju
minni af blómaangan og virt fyrir
mér fallegu trén og stóru risakakt-
usana rölti ég yfír í dýragarðinn.
Dýragarðurinn í Ádelaide var
stofnaður árið 1878 og opnaður
árið 1883 svo hann er rúmlega
þijátíu ámm eldri en Taroonga
Park í Sydney. Í þessum dýragarði
em öll áströlsk spendýr ásamt ýms-
um þeim dýmm sem flestir dýra-
garðar heims skarta. Eins og
ljónum, gíröffum, tígrisdýmm, öp-
um og fleirum. Kínversk panda er
þama og pelíkanar spóka sig um
virðulegir á svip eins og styttur.
Svartir, ástralskir svanir með sinn
rauða gogg og sína gráu unga.
Samskonar mörgæsir og við sáum
ganga á land við Philips Island
syntu þama í lítilli tjöm og sýndust
enn minni en fyrr. Emu var þama
að sjálfsögðu, kengúmr af nokkmm
gerðum og þannig mætti lengi telja.
Gestir garðsins þennan dag vom
af ýmsu þjóðemi eins og þjóðin.
Ég sá þama fmmbyggja sem vora
að einhveiju leyti komnir til móts
við vestræna „menningu", en heldur
sýndist mér þeir vansælir í þeirri
veröld.
■HÍL.
Dýrasta hryggbrot sem ég veit um.
Stimir bæði á himin og haf . . .