Morgunblaðið - 11.03.1988, Blaðsíða 54

ÍA
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. MARZ 1988
HeunAiin
i h\zcÁ(X dtt úlfcildínn
tór ?"
Ast er ...
að veita rigningu í sum-
arfríinu enga athygli.
TM R«g. U.S. Pat Otf,—aH rlghts reserved
01986 Los Angeles Tlmes Syndlcate
.'-œXA
Mér þykir Platon vera við
hæfi. Þetta er gull af
skepnu!
Er ekkí eitthvað að?
Ágæti Velvakandi.
Það er víst hjátrú að taka við
skilaboðum í draumi. Hvað er um
barn sem þögult réttir upp hendum-
ar til að það verði upp tekið? Um-
hverfi blasir skýrt við. Innst í kyrrð-
inni skynjast þjáningin sem hrópar
til himins þó allt annað þegi.
Fleiri eru til verkefni fyrir tölv-
umar.en að framleiða rangar tölur
sem berast til okkar í gluggabréfí
frá einhverri innheimtunni. Auka-
atriði er, þó ylhýra málinu sé mis-
þyrmt í leiðinni. Festu þarf til að
tapa ekki höfuðáttunum á kross-
götunum og láta ekki álfana ginna
sig og síðan æra. Því þá steinger-
ast tröllin er sólin kemur upp.
Tölvur munu gjörðar með þeirri
hind að niðurstaða fer eftir því
hvemig í þær er látið.
Stundum dettur manni í hug að
ákveðnar greiðar vísinda þjóni þeim
tilgangi einum, að þátttakendur
geti heiðrað og Iofsungið hvem
annan. Ég dáist að dugnaðarlega
vísindamanninum sem sagði sig úr
akademíunni, þegar hann komst að
raun um að fundimir fjölluðu ein-
göngu um það hverjir ættu í hana
að komast. Oft hefur mig undrað
hamaganginn og eftirmálana sem
verða þegar menntunarstaða með
völdum og fríðindum losnar. Má
líkja þessu við það, þá er mér verð-
ur sú skyssa á, að missa niður físk-
bita utandyra í sólskini að sumar-
lagi. Ábyrgð er helst að fínna hjá
eigendum og tryggjendum öku-
tækja, sem dæmd eru valda tjóni,
jafnvel með kyrrstöðu sinni. En
aðra ábyrgð á mistökum og sóun
fjármuna er helst að fínna hjá
„henni Brúnku gömlu sem sligast
ekki undan því sem riddarinn ber“,
þ.e.a.s. skattgreiðendumir í
landinu. Þessi samábyrgð alþýðu á
glórulausu bmðli yfírstétta hefur
viðgengist með helstu „hámenning-
arþjóðum" í nokkur þúsund ár.
Hver hefur ekki áhuga á velferð
bama? Svo til hver einasti maður
ef marka má orð. En getur það
verið með óþægilegu staðreyndirn-
ar, að sér lærðir láti eins og vanda-
málið sé ekki til, með fáeinum heið-
arlegum undantekningum þó. Mál-
efni bamavemdar í raun. Lélegur
árangur starfsmanna getur stafað
af of lágu kaupi og skorti á réttind-
um, vegna meintrar vanrækslu ríkis
og skattborgara.
Verkefíii er til fyrir vísindin.
Finnið þau böm sem em barin og
niðurlægð af forráðamönnum. Tak-
ið flölda-prósentuna. Gleymið ekki
kynferðislegu áreitninni eða glæp-
unum. Takið prósentuna. Finnið
Til Velvakanda.
Þeirri spumingu var varpað að
Sigurbimi Einarssyni biskupi í
Sjónvarpinu þann 3. þ.m., hvort
menn ættu að líða fyrir mistök sín
alla ævi og var mál Waldheims þar
sérstaklega dregið fram í dagsljós-
ið. Mér virtist biskupinn komast að
þeirri niðurstöðu, að slíkt gæti kom-
ið til greina. Nú veit ég ekki, hvort
Waldheim var sekur um misferli, á
meðan hann nauðugur gegndi her-
þjónustu í þýska hemum, og starf-
aði þar sem túlkur. Hitt viðurkenn-
ir hann, að honum hafí ekki verið
ókunnugt um hin ýmsu hryðjuverk
nasista, en segir, að þá hafí hann
verið ungur að ámm, og langað til
þess að lifa, en það var dauðasök
að óhlýðnast eða andmæla skipun-
um yfírmanna í þýska hemum.
Um þetta segir Richard E. Laut-
erback í bók sinni „Réttlæti en ekki
hefnd“. Það er þýskur hermaður
sem segir frá fyrir rússneskum
rétti:
„Ég hegðaði mér samkvæmt
skipunum, ég var dauðadæmdur,
ef ég framkvæmdi ekki skipanir.“
þau böm sem em ofsótt og kvalin
af öðmm bömum og em oft einna
berskjölduðust í skólunum, eða á
heimleið frá þeim þegar „gengi“
gerir þeim fyrirsát. Takið prósent-
una. Finnið þau böm sem njóta
fleiri en eins þessa áðurtöldu
lífsgæða endemis. Takið þessa pró-
sentu líka. Látið síðan niðurstöður
í tölvu og reiknið. Svo er að svara
freku bamaiegu spumingunni: Er
ekki eitthvað að?
Bjarni Valdimarsson
Ennfremur segir hann: „Það jafn-
gilti okkar dauðadómi, ef við and-
mæltum þeim skipunum, sem við
fengum, eða framkvæmdum þær
ekki.“ (Bls. 335 og 336.)
Ég er hræddur um að margir
hefðu farið að dæmi Waldheims, í
hans spomm, og þagað, til þess að
halda lífí, enda hefðu andmæli eng-
in áhrif haft.
Vegna þess að biskupinn er krist-
inn, eins og ég og þjoiðin telur sig
vera, má benda á alkunn orð, sem
Jesús Kristur sagði um fyrirgefn-
inguna, þegar Pétur postuli spurði
hann, hversu oft hann ætti að fyrir-
gefa bróður sínum, en Jesús sagði:
„Ekki sjö sinnum, heldur sjötíu
sinnum sjö.“ Og enn fremur: „Haf-
ið gát á sjálfum yður. Ef bróðir
þinn syndgar, þá ávita hann og ef
hann iðrast, þá fyrirgef honum. Og
þótt hann misgjöri við þig sjö sinn-
um á dag og snúi sjö sinnum aftur
til þín og segi „ég iðrast", þá skalt
þú fyrirgefa honum."
Eggert E. Laxdal
Margir hefðu farið
að dæmi Waldheims
Yíkverji skrifar
Astæða er til að óska hesta-
mönnum sérstaklega til ham-
ingju með Reiðhöllina, sem risin er
í Víðidal. Víkvetji fór á Hesta-
daga í Reiðhöllinni á sunnudaginn,
en slíkar skemmtanir vom fjórar
um helgina og var húsfyllir á þeim
öllum. Fjölmargir hestamenn á öll-
um aldri lögðu sig fram um að
skapa sem skemmtilegasta dagskrá
fyrir gesti á öllum aldri. Tókst vel
til og vill Víkveiji sérstaklega
nefna, hversu vel var gert við
yngstu gestina. Blandast honum
ekki hugur um, að Hestadagamir
em ekki aðeins fyrir hestamenn,
heldur sannkölluð flölskyldu-
skemmtun, sem vonandi verður
boðið upp á aftur sem fyrst.
XXX
Tvennt fannst Víkveija þó mega
fara betur á þeirri skemmtun,
sem hann sótti. Annað var það,
hversu mikill umgangur gesta var
á meðan á skemmtuninni stóð.
Reiðhöllin er þannig smíðuð, að
gestir koma upp í áhorfendapalla
fremst og ganga þaðan til sæta
sinna fyrir framan þá, sem fremst
sitja. Þessi galli kallar á ömgga
stjómun starfsmanna Reiðhallar-
innar. Á sunnudaginn vom gestir
að tínast til sæta sinna tuttugu
mínútum eftir að skemmtunin hófst
(má í leiðinni geta þess, að hesta-
menn stóðu við sitt og byijuðu á
réttum tíma) og spillti sú umferð
mjög fyrir gestum á fremstu pöll-
um. Og í lokin tók sig upp sú ár-
átta íslendinga að geta helzt ekki
setið til loka. Fjöldi gesta stóð upp,
þegar að síðasta atriðinu dró og
gekk svo frá sætum sínum á meðan
glæsileg fánareið fór fram. Þessi
umgangur skemmdi fyrir eins og
hinn.
Hitt atriðið, sem Víkveiji velti
fyrir sér eftir á, var sýning sölu-
hrossa. Spuming er, hvort slík sýn-
ing á að vera hluti almennrar dag-
skrár á svona skemmtun, eða ekki,
því slík sýning er auðvitað fyrst og
fremst fyrir þá, sem eru í kauphug-
Ieiðingum. Það væri þá heldur, að
hestakaup, eins og þau, sem sögur
fara af, yrðu tekin inn í dagskrána
gestum til skemmtunar.
En upp úr stendur, að Hestadag-
ar eru kærkomið skemmtiatriði og
þess utan ekki ólíklegir til að laða
fleiri að hestamennskunni en ella.
XXX
Nokkur orð í viðbót um hesta
og hestamennsku — þó af öðr-
um toga séu. Víkveiji fletti Gjallar-
homi, riti Samvinnutrygginga, á
dögunum og rak þá augun í fyrir-
sögn þess efnis að hestaslys væru
algengari en umferðarslys í Skaga-
fírði. Frétt Gjallarhoms er reyndar
sótt í Heilbrigðistíðindi og vitnað í
rannsóknir Óskars Jónssonar
heilsugæslulæknis á Sauðárkróki. í
fréttinni segir svo meðal annars:
„Árin 1984-86 leituðu 123
manns til heilsugæslustöðvarinnar
á Sauðárkróki vegna slysa sem
tengdust hestum, en „aðeins" 78
vegna umferðarslysa . . . Ef litið
er nánar á hestaslysin kemur í ljós
að þrír af hvetjum fjórum sem slös-
uðust voru karlmenn og helmingur
þeirra undir þrítugu. Annað hvert
hestaslys stafaði af því að reiðmað-
ur féll af baki, en sjötta hvert slys
vegna þess að hestur sló mann.
Fjórðungur slasaðra beinbrotnaði.
Ölvun var ekki algeng sem orsök
hestaslysa.
Þessar upplýsingar benda til þess
að hestaslys séu hlutfallslega þre-
falt algengari í Skagafirði en á
höfuðborgarsvæðinu, en tíðni um-
ferðarslysa nyrðra sé aðeins helm-
ingur þess sem er syðra. Samkvæmt
skýrslum Hagstofunnar eru um
7500 hross í Skagafíði eða fleiri en
á öllu höfuðborgarsvæðinu . ..“