Morgunblaðið - 15.03.1988, Blaðsíða 52

52 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. MARZ 1988
Undankeppni íslandsmótsins í sveitakeppni lauk um helgina:
Sjö af átta sveitum úr
Reykjavík í úrslitum
Áttunda sveitin kom inn sem varasveit í undanúrslitin
Morgunblaðið/Arnór
Bræðurnir Grettir og Frímann Frímannssynir og félagar þeirra,
Stefán Ragnarsson og Pétur Guðjónsson komu inn í undankeppnina
sem varasveit. Þeir höfðu allt að vinna sem þeir og gerðu og koma
aftur í bæinn um páskana til að spila um íslandsmeistaratitilinn.
Talið frá vinstri: Grettir, Pétur, Frímann og Stefán.
__________Brids______________
Arnór Ragnarsson
SVEITIR Pólaris, Grettis
Frímannssonar, Fatalands,
^Braga Haukssonar, Atlantik,
Flugleiða, Verðbréfamarkaðar
Iðnaðarbankans og sveit Sverris
Kristinssonar spila til úrslita um
íslandsmeistaratitilinn í 8 sveita
úrslitakeppni sem fram fer á
Hótel Loftleiðum um bænadaga
og páska. Þennan rétt unnu sveit-
irnar sér í 32 sveita úrslita-
keppni sem lauk sl. sunnudags-
kvöid í Gerðubergi i Breiðholti.
Hörkukeppni var í þremur riðlum
af flórum og var ekki útséð hvaða
sveitir kæmust í úrslit fyrr en í
mótslok að B-riðlinum undanskild-
um. Þar sigraði sveit Flugleiða með
169 stigum af 175 mögulegum,
vann alla sína leiki með miklum
mun. í öðru sæti varð sveit Atlant-
ik sem vann sína leiki einnig mjög
sannfærandi og tapaði aðeins fyrir
Flugleiðum 9-21.
I A-riðli var sveit Asgríms Sigur-
bjömssonar efst fyrir síðustu um-
ferðina, en spilaði gegn Pólaris í
síðustu umferðinni. Sveit Pólaris
hafði tapað fyrsta leiknum í mótinu
illa og fóru hamförum eftir það og
var því við illan að eiga fyrir Sigl-
fírðingana, enda fór það svo að
þeir töpuðu leiknum 2—25 og kom-
ust því ekki í úrslitin, en sveitin
hefír oft spilað í 8 Iiða úrslitum
undanfarin ár. Hins vegar kom sveit
Grettis Frímannssonar á óvart og
varð í öðru sæti í riðlinum eftir að
hafa fengið gott veganesti í fyrstu
umferðinni þegar þeir sigruðu Pól-
aris 25—4. Sveit Grettis kom ann-
ars inn sem varasveit fyrir Aust-
firðinga.
Lokastaðan í A-riðli:
Pólaris 131
Grettir Frímannsson 126
Asgrímur Sigurbjörnsson 116
Jón Þorvarðarson 116
Sigfús Öm Ámason 111
Guðjón Einarsson 88
Hörður Pálsson 83
Sævar Guðjónsson 53
í B-riðlinum voru strax teikn á
lofti eftir tvær umferðir og hélt
fram sem horfði.
Lokastaðan í B-riðli:
Flugleiðir 169
Atlantik 151
Delta 106
Þorsteinn Bergsson 89
Sigmundur Stefánsson 88
Jón Andrésson 78
Kristján Guðjónsson 64
Erla Sigurjónsdóttir 62
Sveit Fatalands var í nokkrum
sérflokki í C-riðli. Sveitin hafði þeg-
ar tryggt sér sæti í úrslitunum fyr-
ir síðustu umferðina en hörku-
keppni var um annað sætið. Fyrir
síðustu umferðina stóð sveit Braga
Haukssonar best að vígi með 106
stig en átti að spila við Fataland.
Tvær sveitir voru með 97 stig og
ein með 94 stig. Þrátt fyrir að Bragi
tapaði fyrir Fatalandi 13—17 marði
hann annað sætið þótt naumara
gæti það ekki orðið.
Lokastaðan í C-riðli:
Fataland 145
Bragi Hauksson 119
Dröfn Guðmundsdóttir 118
Sigfús Þórðarson 115
Sigurður Steingrímsson 106
Gunnar Berg 89
ÆvarJónasson 76
Bemhard Bogason 55
í D-riðli voru margir kallaðir en
fáir útvaldir. Þar stóð sveit Verð-
bréfamarkaðar Iðnaðarbankans
best að vígi fyrir síðustu umferðina
með 115 stig. Valtýr Jónasson frá
Siglufírði hafði 109 stig og-Sverrir
Kristinsson 104 stig. Þá vom 3
sveitir með yfir 90 stig og áttu
fræðilegan möguleika á 2. sæti.
Hamingjudísimar vom hliðhollar
Sverri og hans mönnum og hafði
hann eins stigs forskot á Valtý
þegar upp var staðið og spilar í 8
liða úrslitum.
Lokastaðan í D-riðli:
Verðbréfamarkaðurinn 139
Sverrir Kristinsson 125
Valtýr Jónasson 124
Samvinnuferðir/ Landsýn 120
Alfreð Viktorsson 114
Jón Steinar Gunnlaugsson 102
Sigurður Ámundason 65
Halldór Tryggvason 27
Hin unga sveit Samvinnu-
ferða/ Landsýnar verður að bíta í
það súra epli að komast ekki í úr-
slitin.
í næstsíðustu umferð gerðist sá
atburður að sveit Bemhards Boga-
sonar mætti ekki fullmönnuð tl leiks
— aðeins 3 af 6 spilumm mættu
og má búast við einhverjum eftir-
köstum af því. Þá er eftir að sjá
hvemig verður með keppni sem
hugsuð var sem B-úrslitakeppni
samhliða úrslitunum. Var að heyra
á utanbæjarmönnum að þeir myndu
ekki allir láta sjá sig í þeirri keppni.
Þó nokkuð var af áhorfendum á
mótinu. Keppnisstjóri var Agnar
Jörgensson.
Sjálfstæða bændastétt
í stað eyðibýlastefnu
eftir Ólaf
Björnsson
Verkefnastjóm ungs sjálfstæðis-
fólks í landbúnaðarmálum vinnur
nú að mótun tillagna varðandi
framtíð landbúnaðar á íslandi. Ljóst
er að hér er um mjög viðamikinn
og viðkvæman málaflokk að ræða
og mörg sjónarmið og ólíkir hags-
munir sem taka þarf tillit til.
Þetta verk verður því ekki hrist
fram úr erminni en hálfnað er verk
þá hafíð er. Hinsvegar er mjög
mikilvægt að hafíst er handa nú
þegar bændur hafa einungis fjögur
ár eftir til að aðlaga sig breyttum
aðstæðum. Spumingin er því: Að
hveiju eru bændur að aðlaga sig?
Hvernig er staðan?
Eins og flestir vita er staða land-
búnaðar á íslandi afar slæm og
kemur þar margt til. Ef við byijum
á að skoða dökku hliðamar má
nefna eftirfarandi.
1. Neysla kindakjöts dregst stöð-
ugt saman á innanlandsmark-
aði, jafnhliða hruni á erlendum
mörkuðum.
2. Stöðug skerðing framleiðslurétt-
ar ógnar mjög afkomu margra
bænda, en veldur einnig of háu
verði, því minni framleiðsla þarf
samt að standa undir auknu
milliliða- og afætubákni.
3. Sífelld aukning milliliðabáknsins
leiðir til sífellt meiri óhag-
kvæmni í rekstrinum.
4. Alltof hátt verð til neytenda
miðað við það sem gerist í ná-
vgrannalöndunum dregur bæði
úr sölu og veldur lakari lífskjör-
um en ella þyrfti.
5. Einokun á sölu og vinnslu er
allt of mikil.
6. Styrkir til nýbúgreina eru fálm-
kenndir og hafa nýst mjög illa.
Ymsar bjartar hliðar má þó
nefna:
1. -íslendingar eiga ómengaða nátt-
úru og geta framleitt heilbrigða
og góða vöru lausa við lyf og
eiturefni.
2. Vegakerfí, rafmagnslínur og
önnur uppbygging í sveitum
landsins er í þokkalegu horfi.
3. Víða eru miklar auðlindir ónot-
aðar; bæði jarðhiti og önnur
nýting vatns, t.d. fískirækt í ám
og tjörnum. Þá er ræktun nytja-
skóga og ferðamannaiðnaðar í
sveitum óplægður akur.
4. Ungt sjálfstæðisfólk er reiðubúið
til að leggja mikið á sig til þess
að landbúnaður verði sjálfstæð
atvinnugrein og losni úr þeirri
kerfísáþján sem er að gerá
bændur og skattgreiðendur
gjaldþrota og mun að lokum
leiða tii þess að sveitir landsins
leggjast í auðn.
Hvað viljum við?
Verkefnastjórnin er í tengslum
við fjölda ungs fólks víðs vegar um
landið. Við sendum þessu fólki
spurningar og hugleiðingar okkar
og þannig verður þetta stór hópur
sem vinnur að málefnastarfinu.
Meginniðurstöður úr fyrstu gögn-
um eru eftirfarandi:
a) Flestir vilja leggja núverandi
búvörulög niður og þar með
kvótakerfí í núverandi mynd.
Nokkrir vilja halda kvótanum
en þá verður hann að vera versl-
unarvara.
b) Flestir 'vilja styðja við nýbú-
greinar og þá með leiðbein-
ingaþjónustu og skattaíviln-
unum.
c) Búvörusamninga vilja menn
almennt feiga.
d) Ungir sjálfstæðismenn vilja
hafa það fijálst hvaða rekstr-
arform menn kjósa við bú-
rekstur.
e) Ýmis sjónarmið eru uppi
varðandi niðurgreiðslur allt
frá því að leggja þær niður
til þess að segja þær nauð-
synlegt hagstjómartæki.
f) Útflutning vill ungt sjálf-
stæðisfólk aðeins stunda sé
hann hagkvæmur.
Það er því ljóst að mikil breyting
þarf að verða á núverandi kerfí svo
ungt sjálfstæðisfólk telji það full-
nægjandi. Jafnframt er ljóst að
þrátt fyrir mismunandi áherslur er
ekki svo langt milli þeirra sem búa
úti á landsbyggðinni og þeirra sem
búa hér á höfuðborgarsvæðinu þó
stundum bafí verið reynt að láta
líta svo út. Við sem í verkefnastjóm-
inni störfum bindum miklar vonir
við þetta starf og víst er að það fer
vel af stað.
Búvörulögin þarf
að afnema
í dag eru í landinu í gildi lög nr.
46 frá 27. júní 1985 um fram-
leiðslu, verðlagningu og sölu á bú-
vörum, með síðari breytingum. í
daglegu tali eru þau nefnd búvöru-
lög og á þeim byggist allt það bákn
sem landbúnaðarkerfi er í dag.
Þessum lögum verður að breyta í
veigamiklum atriðum eða fella þau
alveg niður eigj að verða breyting
á þeirri eyðibýlastefnu sem nú ríkir.
Sem dæmi um möguleika sem þá
sem þá myndu opnast væru kjöt-
markaðir, ekki ósvipaðir fiskmörk-
uðunum sem við þekkjum, þar sem
selt yrði kjöt á uppboði.
Til greina kæmu einkum tvær
tegundir af uppboðum, annarsvegar
á sláturfénaði á fæti, en hinsvegar
á óunnum kjötvörum. Sami markað-
ur gæti reyndar haft hvort tveggja
á boðstólum. Slátrun væri einfald-
lega þjónusta sem hver og einn
gæti fengið keypta, bæði einstakl-
ingar og fyrirtæki. Þetta gæfí t.d.
þann möguleika að viðskiptavinur-
inn gæti komið og valið sér það sem
honum líst best á, með aðstoð bón-
dans. Uppboðsfyrirtækin væru í
einkaeign eða hlutafélög, væru fjar-
skiptamarkaðir og gætu því verið
hvar sem er á landinu. Reksturinn
væri íjármagnaður með uppboðs-
Ólafur Björnsson
„Það er því ljóst að mikil
breyting þarf að verða á
núverandi kerfi svo ungt
sjálfstæðisfólk telji það
fullnægjandi. Jafnframt
er ljóst að þrátt fyrir mis-
munandi áherslur er ekki
svo langt milliþeirra sem
búa úti á landsbyggðinni
og þeirra sem búa hér á
höfuðborgarsvæðinu þó
stundum haf i verið reynt
að láta líta svo út.“
gjaldi á selda einingu. Starfsmenn
þyrftu ekki að vera margir en af-
köstin gífurleg, hér er því um mjög
ódýrán millilið að ræða. Ekki er
óhugsandi að varan sé flutt á mark-
aðinn og boðin upp í stórum skemm-
um en slfkt virðist þó fjarlægara
en fjarskiptamarkaðir, einkum
varðandi lambakjöt, vegna þess hve
stuttan tíma ársins mesta slátrunin
og kjötvinnslan fer fram. Kostirnir
við markaði af þessu tagi eru marg-
ir og nefna má:
1. Framleiðslu- og vinnslukostnað-
ur lækkaði vegna aukinnar hag-
kvæmni í framleiðsluferlinu.
Jafnframt myndi söluvaran
batna, því samkeppni yrði virk.
2. Framleiðendur væru sjálfkrafa
hvattir til að lengja sláturtíð
vegna hærra verðs sem kaup-
endur vildu greiða fyrir nýmeti
á þeim árstímum sem það er
illfáanlegt. Sláturtíð stæði
minnst frá 1. júlí til 1. des ár
hvert.
3. Bændur fengju umbun fyrir hag-
sýni og dugnað en ekki fyrir
hæfíleikann að snapa sér fé úr
opinberum sjóðum. M.ö.o.; þeir
sæktu afkomu sína til neytenda
fremur en til embættismanna og
almenningur nyti góðs af. í stað
hálfopinberra verkamanna
kæmu sjálfseignarbændur í
sveitirnar og byggð myndi eflast
samhliða þessar þróun.
5. Hin óæskilega og ósanngjarna
andúð almennings á bændum og
landbúnaði snerist til betri veg-
ar.
6. Möguleikar á útflutningi mundu
stóraukast því að með þessum
hætti ættu einstaklingar og fyr-
irtæki aðgang að hráefninu á
aðgengilegan hátt. T.d.. gæti
skapast grunnur að öflugu út-
flutningsfyrirtæki, hugsanlega
að hluta til í eigu erlendra að-
ila/kaupenda (veitinga- og hótel-
kveðjur), en í dag getur slíkt
fyrirtæki ekki fengið hráefni því
SIS græðir meira á því að geyma
kjötið en selja það.
Fijáls og sjálfstæður land-
búnaður
Ég varpaði í upphafí greinarinnar
þeirri spumingu fram að hveiju
bændur ættu að aðlaga sig á næstu
fjórum árum. Svar mitt er: Fijálsum
og sjálfstæðum landbúnaði þar sem
afkoma bænda yrði betri en hún er
í dag vegna aukins frelsis og minna
bákns, kerfis þar sem krónur skatt-
borgaranna fara í annað en greiða
fyrir vöru sem fer á öskuhaugana.
Það er svo margt sem þeir nýttust
betur til, en þó best, fengju þeir'
að vera áfram hjá fólkinu sjálfu.
Höfundur er formaður verkefnis-
stjórnar Sambands ungra sjálf-
stæðismanna um landbúnaðarmál.