Morgunblaðið - 18.05.1988, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. MAÍ 1988
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Fiskeldi Eyjafjarðar hf. er til húsa í nyölgeymslu gamallar síldarverksmiðju sem hætti starfsemi sinni
árið 1968. Lýsistankamir á bak við byggingarnar eru heppilegir undir klakið að mati Ólafs. Á bak við
þá sést f hluta af sjávarlóni sem heppilegt er að hafa til staðar, en Norðmenn eru farnir að prófa sig
áfram með þorsk- og steinbítseldi í slfkum lónum.
Hlutafé Fiskeldis Eyjafjarðar aukið um 50 millj. kr.:
Verðum að ná í stóra
lúðu o g fara út í klak
- segir Ólafur Halldórsson fiskifræðingur
Á AÐALFUNDI Fiskeldis Eyja-
fjarðar, sem haldinn var síðast-
liðinn fimmtudag, var ákveðið
að auka hlutafé fyrirtækisins um
allt að 50 miiyónir króna á næstu
tveimur til þremur árum. Hlutafé
þess stendur nú f 13,5 mil^ónum
króna og eru stærstu hluthafar
Akureyrarbær og Byggðastofn-
un með tvær milljónir hvor. Á
fundinum var Iögð fram skýrsla
tveggja starfsmanna fyrirtækis-
ins, þeirra Ólafs Halldórssonar
fiskifræðings og Erlendar Jóns-
sonar liffræðings. Skýrslan var
kynnt hluthöfum, sem eru yfir
þijátfu talsins. í henni eru raktar
helstu forsendur fyrir lúðueldi
og helstu kostir slfkrar ræktunar
á Hjalteyri sérstaklega. Stjórn
fyrirtækisins ræður því með
hvaða hætti hlutafé verður auk-
ið, en með slfkri aukningu getur
fyrirtækið byggt upp húsakost
sinn og frekari rannsóknir. Eins
árs reynslutfmi er nú liðinn síðan
fyrirtækið hóf starfsemi sfna og
hafa allar framkvæmdir og til-
raunastarfsemi til þessa verið
fjármagnað með eigin fé.
Engar skuldir
„Þess eru örugglega ekki mörg
dæmi að fyrirtæki hafi ekki ein-
hvem skuldahala, en eigið fé hefur
verið látið duga til þessa og lán
látin eiga sig,“ sagði Þorleifur Þór
Jónsson atvinnumálafulltrúi Akur-
eyrarbæjar og fjármálastjóri fyrir-
tækisins. „Núverandi hluthafar
hafa forkaupsrétt á nýjum hluta-
bréfum, en síðan má stjómin róa á
önnur mið og það albesta væri auð-
vitað að bjóða hlutabréfin á frjáls-
um markaði," sagði Þorleifur.
Starfsemi Fiskeldis Eyjafjarðar
hófst í fyrrasumar með því að út-
búin var aðstaða á Hjalteyri. Starfs-
menn fyrirtækisins héldu vestur á
BreiðaQörð og veiddu um 500 smá-
lúður og sex stórlúður sem þeir
fluttu norður með flutningabíl. Af-
föll voru eðlileg miðað við reynslu
annarra. Ólafur Halldórsson sagði
að athugunum hefði gjaman verið
skipt í þrennt. í fyrsta lagi fóru
fram umhverfísrannsóknir í Eyja-
fírði, allt frá Svalbarðseyri og út
að Hrísey. „Við höfum farið á sjó
eru niðurstöður okkar nánast allar
jákvæðar. Við stefnum að því að
halda starfseminni áfram og ætlum
þá í klak, enda verður það að koma
til, eigi lúðueldi að verða alvöruat-
vinnugrein. Uppbyggingin nú verð-
ur að miðast við að ná í klakfísk —
stóra lúðu.
í sumar ráðgerum við að fara
aftur í Breiðafjörðinn og ná í 80
til 100 stórlúður, en gera má ráð
fyrir einhveijum afföllum. Þessi
villti fískur þarf um það bil ár til
aðlögunar áður en hann fer að
hrygna í eldi og miðast öll okkar
uPPby®nnK við það. Við búumst
þó ekki við verulegu hrognamagni
fyrr en þar næsta vor. Þá munum
við jafnframt halda í þessar 500
smálúður, sem við nú höfum, og
verða þær okkar undaneldislúða
eftir Qögur til fimm ár þegar þær
hafa náð kynþroska. Á meðan við
bíðum eftir að fískurinn aðlagist,
erum við sannfærðir um að Norð-
menn muni ná miklum framförum
á sviði lúðueldis. Þá getum við tek-
ið þær niðurstöður og aðlagað þær
íslenskum staðháttum," sagði Ólaf-
ur.
Jafnstiga Norðmönnum
Það var ekki fyrr en upp úr 1980
að farið var að huga að lúðu sem
eldisfiski og það var fyrst árið 1985
að það tókst að klekja út lúðuhrogn-
um og halda lífi í seiðunum. „Með
því að byija snemma vonumst við
til að geta orðið jafnstiga Norð-
mönnum í lúðueldi. Framfarimar
hjá Norðmönnum hafa verið mjög
örar á síðustu þremur árurn," sagði
Ólafur.
Þorleifur Þór sagði að fyrirtækið
ætlaði að reyna eftir fremsta megni
að koma sem mestu I framkvæmd
fyrir það hlutafé sem innheimtist
svo að fyrirtækið lenti ekki í sömu
erfiðleikum og allt of mörg fiskeld-
isfyrirtæki hafa lent í, það er að
vera með allt of mikinn Qármagns-
kostnað á herðunum. „Það er ein-
mitt flármagnskostnaðurinn sem er
að drepa flest fyrirtæki í dag og
við ætlum okkur að reyna að forð-
ast lántökur í lengstu lög, eða að
minnsta kosti þangað til við sjáum
fram á að geta greitt lánin til
baka.“ Fiskeldi Eyjafjarðar hefur
ekki notið neinna opinberra styrkja
enn sem komið er. Fyrirtækið sótti
um styrk til Rannsóknaráðs ríkisins
fyrir ári, Þá var beiðninni synjað,
en fyrirtækið hefur sótt á ný um
styrk í ár. Ólafur sagði fyrirtækið
þó hafa notið velvildar og aðstoðar
Hafrannsóknastofnunar.
Ákveðið þróunartímabil
Ólafur sagði að markaðshorfur
lofuðu góðu. „Verð á lúðu er hátt
og á vetuma er það hærra en á
eldislaxi. Við höfum heyrt að mark-
aðssérfræðingar hafí síst áhyggjur
af markaðssetningu. Lúðueldi er
ekki til í dag. Menn eru að glíma
við seiðaframleiðsluna þessa stund-
ina. Við íslendingar erum orðnir á
eftir í laxeldinu. Við framleiðum
mjög lítið af heimsframleiðslunni
og tölur benda til að árið 1990
komi aðeins 1% af eldislaxi frá ís-
iandi. Með því að fara af stað nú
með nýja tegund, sem mikill áhugi
er fyrir víða um heim, erum við að
taka þátt frá upphafí. Til þess að
gera þetta að veruleika, verðum við
að ganga í gegnum okkar þróun-
artímabil sjálfír. Við getum ekki
horft til annarra landa og ætlast
til að fá einhvem heildarpakka það-
an eða eitthvert lúðueldisforrit.
Aðstæður hér em aðrar heldur en
í nágrannalöndunum og því fyrr
sem við byijum, því betur stöndum
við í samkeppninni við aðrar þjóð-
ir,“ sagði Ólafur.
Á aðalfundinum gekk Pétur
Bjamason framkvæmdastjóri ís-
tess, sem var formaður stjómar
Fiskeldis Eyjafjarðar sl. ár, úr aðal-
stjóm og fór í varastjóm. í stað
hans var Kristján Jóhannesson
framkvæmdastjóri DNG kjörinn í
aðalstjóm. Aðrir í stjóm em: Vil-
helm Þorsteinsson fyrir hönd ÚA,
Jóhannes Kristjánsson fyrir hönd
Akureyrarbæjar, Ingimar Brynj-
ólfsson fyrir hönd Amameshrepps
og annarra sveitahreppa sem hlut
eiga í fiskeldinu og Sigurður Guð-
mundsson fyrir hönd Byggðastofn-
unar. Varamaður auk Péturs er
Ásgeir Amgrímsson.
Margmenni
á Vorblóti
að Bjargi
Landssamtökin Þroskaþjálp og
Öryrkjabandalagið gengust fyrir
samkomum á fjórum stöðum á
landinu sl. laugardag. Samkom-
urnar nefndust Vorblót og fóru
fram I Kópavogi, Hnifsdal, Egils-
stöðum og í húsi Sjálfsbjargar á
Akureyri, Bjargi, þar sem fjöldi
manns mætti.
Á Akureyri lék blásarasveit tón-
listarskólans við innganginn. Egill
Olgeirsson frá Húsavík flutti ræðu,
X-tríóið lék, Páll Jóhannesson ópem-
söngvari kom fram og Ingimar Eyd-
al sá um að leika tónlist á milli at-
riða. Séra Pétur Þórarinsson kynnti.
Vorblótin vom haldin í tilefni af
víðtæku samstarfi heildarsamtaka
fatlaðra. Skipuð hefur verið nefnd
svokallaðra Ræðara til að sjá um
tveggja ára félagslega fram-
kvæmdaáætlun, sem á að hafa það
að markmiði að bæta tengsl fatlaðra
og annarra landsmanna, efla fræðslu
um málefni fatlaðra og sjá til þess
að tölvumiðstöð fatlaðra verið efld
til muna. Þá á samkvæmt áætluninni
að stofna sérþjálfaða stuðningshópa
fyrir foreldra á hverju svæði og
stofna leikhús á vegum Þroskahjálp-
ar og Öryrkjabandalagsins.
Ólafur Halldórsson
á þriggja vikna fresti allt síðasta
ár og fylgst með breytingum á sjáv-
arhita, seltu, súrefni og dýrasvifí.
Þá söfnuðum við físki í Breiðafirði
til að sjá hvemig hann þrifíst og
dafnaði á Hjalteyri. í þriðja lagi
höfum við gert úttekt á aðstæðum
á Hjalteyri með tilliti til þeirra
mannvirkja, sem hér em og sjávarl-
óns, sem hægt er að nýta til eldis
á ýmsum öðmm sjávarfiskum.
Norðmenn em til dæmis famir að
framleiða þorskseiði í slíkum sjáv-
arlónum."
Niðurstöður jákvæðar
Mannvirkin á Hjalteyri tengjast
síldarbræðslunni sem var í rekstri
fram til ársins 1968 og er eldið í
þeim hluta húsnæðisins sem áður
var mjölskemma. Þá em til staðar
nokkrir heillegir lýsistankar, sem
gætu nýst í lúðueldið. Fiskeldi Eyja-
flarðar hefur fengið vilyrði frá Am-
ameshreppi um að leigja eða kaupa
helming húsnæðisins, sem er um
1.000 fermetrar, en í hluta hús-
næðisins er rekin saltfískverkun á
vegum kaupfélagsins. „Mér fínnst
þetta eina ár, sem liðið er, hafa
gengið mjög vel. Við höfum gert
allt það sem tii stóð á einu ári og
Evrópumóti að Jaðri
frestað um eitt ár
GA fær þriggja ára atvinnumótasamning í staðinn
Atvinnugolfmóti 80 erlendra
kvenkylfinga, sem halda átti á
vegum Golfklúbbs Akureyrar að
Jaðri fyrstu vikuna í ágústmán-
uði, hefur verið frestað rnn eitt
ár. Ástæða þess mun vera sú að
golfmótið hafði verið tvibókað
og verður haldið í sumar í Skot-
landi. Þessi mistök uppgötvuðust
fyrir um það bil mánuði og hafa
forráðamenn Professional Golf-
ers Association og Golfklúbbs
Akureyrar átt í samningaumleit-
nnnm síðan.
Þær hafa leitt það af sér að GA
hefur fengið þriggja ára samning
við PGA og heldur því atvinnugolf-
mót kvenkylfínga fyrstu helgina í
ágúst á næsta ári, 1989. Þá fær
Golfklúbbur Akureyrar að halda
atvinnukylfíngamót 1990 og 1991,
eitt Evrópumótanna hvort árið.
„Þetta fyrirkomulag er okkur miklu
hagstæðara. Við höfum tryggt okk-
ur þijú mót í stað eins auk þess sem
okkar var að verða ljóst hve undir-
búningstíminn var orðinn skamm-
ur,“ sagði Ámi Jónsson fram-
kvæmdastjóri GA.
Ámi sagði að metþátttaka yrði
á vinsælasta móti GA, Arctic Open,
sem haldið verður dagana 23., 24.
og 25. júní nk. Sextíu erlendir kylf-
ingar hafa látið skrá sig til þátt-
töku. Alls væri hægt að taka á
móti 120 þátttakendum í það heila
og að öllum Kkindum þarf að tak-
marka fjölda íslendinga á mótið.
„Við emm búnir að fylla öll hótel-
rými í bænum þessa viku og emm
nú að reyna að fá inni á Eddu-
hótelum á Þelamörk og Hrafnagili."
Ámi sagði að áhugi fyrir Arctic
Open-mótinu væri geysilegur og
fyrir skömmu hefði hann fengið
fyrirspum frá golftímariti í New
York sem senda vildi fólk á mótið
og ástralskt tímarit hefði jafnframt
fjallað um starfsemi GA og Jaðars-
völlinn á blaðsíðum sínum fyrir
stuttu.
Kylfingar á Akureyri em nú í
þann veginn að ljúka smfði 200
fermetra húsnæðis á vellinum sem
nýta á undir vélageymslu, viðgerð-
arstarfsemi og kaffístofu fyrir vall-
arstarfsmenn, sem verða hátt í 40
í sumar. Nú er unnið að stórátaki
í gróðursetningu tijáa á golfvellin-
um, sem er um 94 hektarar að
stærð. Gróðursettir verða tugir þús-
unda tijáa um völlinn í sumar, en
nokkur sfðustu ár hafa kylfíngar
sett sér það að markmiði að gróður-
setja 10.000 tré ár hvert. í ár verða
þau þó mun fleiri, að sögn Áma.