Morgunblaðið - 27.07.1988, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. JÚLÍ 1988
9
Hjartans þakkir til allra, sem sýndu mér vin-
semd meÖ heimsóknum, gjöfum og kveÖjum á
80 ára afmœlisdegi minum þann 11. júlí sl.
ÓlafurÞ. Guðmundsson,
Hvassaleiti 56.
Ég er Tvíburi ý&j}__
'EG VIL TALA I/IÐ ÞIG
Persónukort: Hvererég? Hvaða hæfileika hef ég?
Hvað veikleika? Get ég skilið mig betur?
Framtíðarkort: Hvaða sjó sigli ég þetta árið?
Hvarermeðbyr, mótbyr, blindskerog öruggar
siglingaleiðir?
Samskiptakort: Ég elska maka minn, en getum við
skilið hvort annáð betur?
Sjáifsþekking er forsenda framfara.
Hringdu og pantaðu kort
STJ0RNUStfEKI “ygr£n,arísfma
•STO)
I LAUGAVEGI 66 SIMI 10377 I
Gunnlaugur Guðmundsson
> > >
••
ODYRU KULUTJOLDIN
KOMIN!
ALLUR VIÐLEGU-
OG SPORTBÚNAÐUR
TIL LEIGU OG SÖLU
\0O'
SPORTLEIGAN

3 M. Kr.5.900-
• Kr. 6.900-
VIÐ UMFERÐARMIÐSTÖÐINA S - 91/19800
I ferdalagid
Sportblússur, buxur, skyrturog peysur.
Aldrei meira úrval.
GElSÍPr
Að gera sem flesta íslendinga
að hlutabréfaeigendum!
tanfornu hefur áii sérslaA umræða um hvcrnigkoma sem liiið þckkir lil þissara viðskipla, scm cru
umvcrulcguin hlulabrcfamarkaði hcrlcndis. drjúnur þáll í fjármálalili nájjrannalanda ok»
'flir vcrrtur lcilasl virt art svara nokkrum spurn- óltasl þvi slika kynjavcrp scm ..markað fr
"<*eulcika sliks markaðar á Islandi og hvaða og vil kalla raunvcrulcj-an hlulahrcfl
• hafi i fi»r m«*ðsrr Frhliiia. m „ rramlakssamir cinslaUí"--
Markaður framtaksins
í nýjasta hefti þjóðmálaritsins Stefnis er meðal annars rætt um
þá möguleika sem íslenskur hlutabréfamarkaður gæti boðið upp
á og hvaða breytingar hann gæti haft í för með sér. í Stakstein-
um í dag er gripið niður í tvær greinar um þetta mál.
Aukinn heild-
arspamaður
Ragnar Önundarson,
bankastjóri, ritar grein i
nýjasta hefti Stefnis þar
sem hann leitast m.a. við
að svara þeirri spumingu
hvaða áhrif það hafí að
á íslandi vanti markað
með áhættufj ármagn. í
grein sinni segir Ragnar:
„í fyrsta lagi sýnist
mér einsýnt að áhættufé
hljóti að vera mun minna
við slík skilyrði en það
vseri ella. Einstök fyrir-
tæki, og þvi einnig hag-
kerfíð i heild, hafa því
minna þol gegn áföUum
og óstöðugleika, sem er
eins og allir vita sérstakt
vandamál hjá okkur. At-
vinnuöryggi er því minna
en ella væri.
í öðru lagi myndi virk-
ur hlutafj ármar kaður
vafalaust einnig auka
heUdarspamað lands-
manna, með þvi að i boði
væm fjölbreyttari ávöxt-
unarmöguleikar, sem
gæfu margir hvetjir
ávöxtun sem væri í hærri
kantiniun á markaðinum.
Við erurn þvi sennUega
skuldugri þjóð nú en við
værum, ef betur hefði tU
tekist.
1 þriðja lagi finnst mér
allt benda tU þess, að
vegna skorts á aðgangi
að hlutafjármarkaði afíi
fyrirtækin sér oft nýs
eiginfjár með hagnaði i
ríkari mæli en eUa væri.
Ef þessi þróun er rétt,
þá leggja neytendur fyr-
irtækjunum tU fé sem
þeir sem sparifjáreigend-
ur gætu allt eins lagt
fram, og fengið eignar-
hlut í félögunum að auki.
Þessa fer fólk að ein-
hveiju leyti á mis við nú.
í fjórða lagi er ávöxt-
unin á hlutafjármarkað-
inum í beinu sambandi
við rekstrarárangur fyr-
irtækjamia sjálfra. Það
er augljóslega heppUegt
að verulegur hluti fjár-
magns fyrirtækja hafí
afkomutengda ávöxtun
og jafn augljóst að sú
einhliða notkun lánsfjár
sem hér tíðkast leiðir
hins vegar til ófamaðar."
Uppspretta
eiginfjár
Síðar i grein sinni seg-
ir Ragnar að fyrir nokkr-
um árum hafí verið tíl
staðar mildl eiginfjár-
miðlun á islenska fjár-
magnsmarkaðinum:
„Þetta streymi eigin-
fjár, sem alla tið var hálf-
gert feimnismál, átti sér
stað á þeim hluta fjár-
magnsmarkaðarins, sem
ekki er ætlast tíl að miðU
eigin fé. Þetta var verð-
bólgugróðinn.
Engin leið er tU að
henda reiður á verð-
bólgugróðanum. Frá
hvaða sparifjáreigendum
hann kom og tíl hvaða
lántakenda hann fór er
ekki vitað nú. Þó er
nokkuð hægt að átta sig
á einum stærsta þættin-
um, þvi verðbólgugróð-
inn var mestur af svo
nefndum endurseldum
afurðalánum, sem Seðla-
bankinn fjármagnaði
með bindiskyldu á inn-
lánsfé banka og spari-
sjóða.
Ef raunvextir afurða-
lána væru álíka neikvæð-
ir og þeir voru t.d. árin
1980-1983, næmi árlegur
verðbólgugróði af þeim
2-2,5 miUjörðum króna
að jafnaði miðað við nú-
verandi afurðalán. Sam-
bærileg tilfærsla eigin-
fjár stóð ekki árum held-
ur áratugum saman.
Þessa tílfærslu hafa
framleiðslugreinamar
nú misst. Ekkert hefur
komið í staðinn.
Þama vom sparifjár-
eigendur að leggja at-
vinnuvegunum tU eigið
fé, en framlagi þeirra
fylgdi ekki eignarréttur.
Hlutabréfin og stofn-
sjóðsskírteinin vom ekld
afhent.
Ég rifja þetta upp tU
að varpa ljósi á kröfur
um vaxtalækkun. En það
kemur e.t.v. ekki á óvart
að þeir sem nutu hinna
neikvæðu raunvaxta
árum saman líki fjár-
magnsmarkaðinum nú
við ófreskju."
40.000 kapí-
talistar
Þeir Ingi Erlingsson
og Þór Sigfússón rita
grein í Stefni þar sem
komið er inn á hlutafjár-
eign almennings:
„Svona lítUl markaður
sem sá islenski er mjög
viðkvæmur vegna smæð-
ar sinnar en ekki síður
mikUvægur en markaðir
í nágrannalöndunum. í
Bandaríkjunum em nú
um 42 miUjónir manna
beinir eða óbeinir þátt-
takendur á verðbréfa-
markaði. Ef sömu hlut-
föU væm hér á landi
mundi það þýða að um
einn af hveijum fímm
íbúum væm þátttakend-
ur á íslenska markaðin-
um. Rúmlega 40 þúsund
íslendingar væm fjár-
magnseigendur — kapí-
talistar. Um áhrif svo
gagngerra breytinga á
íslensku fjármálalifí þarf
ekki að fjölyrða um hér.
í Bretlandi er nú einn af
hveijum fimm kjörgeng-
um mönnum orðnir eig-
endur að fyrirtælqum
miðað við 13 af hundraði
árið 1983. Þarlendir telja
ljóst að breytingar i
þessa vem á síðastUðnum
árum séu að skila sér í
atvinnu- og stjómmál-
alífi. Breytingar eigi sér
stað á viðhorfum fólks
til fyrirtækjareksturs —
hann sé mun samtvinn-
aðri lífi fólks en áður
var. VerkföU í Bretlandi
hafa ekki verið eins tíð
á síðustu árum eins og
áður.
Við íslendingar ættum
að athuga stöðu okkar i
þessu sambandi en fá
lönd hafa slegið okkur
út í tiðni verkfalla á
hvem vinnandi mann á
síðari árum. Má vera að
svarið sé m.a. fólgið í þvi
að illa gangi að brúa bU-
ið milli atvinnurekenda
og launþega? Þetta
siðastnefnda viðfangs-
efni verður ekki farið út
i nánar en Ijóst virðist
að það má tengja spum-
ingunni um eignaraðUd
einstaklinga að fyrir-
tækjum, sem verðbréfa-
markaður getur stuðlað
að aukningu á. Erlendis
bendir margt tíl að dreif-
ing áhættu og ábyrgðar
hafi jákvæð áhrif á at-
vinnureksturinn og þar
með framleiðsluna í
landinu."
Ný óbundin bréf:
SJÓÐS-
BRÉF
3
Örugg skammtímaávöxtun!
í vaxandi verðbólgu skiptir miklu að
ávaxta peninga vel eigi þeir ekki að
rýrna. Með nýju skammtímabréfum
VIB, Sjóðsbréfum 3, fæst mjög góð
ávöxtun án þess að binda féð.
Búist er við að ávöxtun Sjóðsbréfa 3
verði 9-11% yfir verðbólgu. Innlausn
Sjóðsbréfa 3 er einíöld, íljótleg og án
kostnaðar.
Sjóðsbréf eru góður kostur!
VIB
VERÐBRÉFAMARKAÐUR IÐNAÐARBANKANS HF
Ármúla 7, 108 Reykjavik. Simi68 1530