Morgunblaðið - 02.09.1988, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. SEPTEMBER 1988
Morgunblaðið/KGA
Stjóm norræna sjávarlíffræðingaráðsins. Talið frá vinstri: Lars Afzelius, Kurt Ockelmann, Jörundur Svavarsson, Torgeir Bakke, ritari
stjómarinnar, Erkki Leppákoski og Torleiv Brattegard.
Fundur norræna sjávarlíffræðiráðsins:
Rannsóknir vegna eitraðra þör-
unga og seladauða efstar á baugi
Á MARGAN hátt hefur þetta
ár verið viðburðaríkt í sögu
rannsókna í sjávarlíffræði á
Norðurlöndum. Á vormánuð-
um olli veirusjúkdómur mikl-
um seladauða við strendur
Svíþjóðar og Danmerkur. Um
70 til 80% allra landsela á
þessum slóðum drápust. Á
sama tima eyddu eitraðir þör-
ungar lífi í sjónum við vestur-
strönd Svíþjóðar og suður-
strönd Noregs. Sjávarlíffræð-
ingar á Norðurlöndunum hafa
í sumar grafist fyrir um or-
sakir seladauðans og þörun-
gaplágunnar, en rannsóknir
þessar voru aðalefni fundar
Norræna sjávarlíffræðiráðs-
ins hér á landi nýverið.
Norræna sjávarlíffræðiráðið var
stofriað árið 1956. Það starfar á
vegum Norðurlandaráðs. Tilgangur
ráðsins er að auka samskipti og
tengsl á milli sjávarlíffræðinga á
Norðurlöndunum, þá einkum sjáv-
ariíffræðinga sem eru í framhaldss-
námi.
Stjómin fundar einu sinni á ári
og var síðasti fundur hennar hald-
inn hér á landi. í stjóm sjávarlíf-
fræðiráðsins situr einn fulltrói frá
hveiju Norðurlandanna. Stjómina
skipa dr. Jörundur Svavarsson, dós-
ent við líffræðiskor Háskóla ís-
iands, dr. Torieiv Brattegard, for-
stöðumaður 'sjávarrannsóknar-
Jörundur Svavarsson: „Nám-
skeið á vegum norræna sjávarlif-
fræðingaráðsins hafa stuðlað
mjög að bættri menntun sjáv-
ariíffræðinga á Norðurlöndum.“
stöðvarinnar í Bergen, dr. Erkki
Leppákoski, prófessor við Ákbá
háskólann í Finnlandi, dr. Kurt
Ockelmann, lektor við sjávarrann-
sóknarstöð Kaupmannahafnarhá-
skóla og dr. Lars Afzelius, forstöðu-
maður Tjámö sjávarrannsóknar-
stöðvarinnar í Svíþjóð. Ritari stjóm-
arinnar er dr. Torgeir Bakke, rann-
sóknarstjóri NIVA í Noregi.
Að sögn Jörundar Svavarssonar
er starfsemi ráðins helst fólgin í
skipulagningu námskeiða og veit-
Lars Afzelius hefur stjórnað
rannsóknum á seladauða við
strendur Sviþjóðar og Danmerk-
ur i sumar.
ingu dvalar- og ferðastyrkja til að
auðvelda sjávarlíffræðingum að
kynnast starfsemi og sækja mennt-
un á hinum Norðulöndunum. „Norr-
æna sjávarlíffræðiráðið hefur staðið
fyrir 130 námskeiðum víðs vegar
um Norðurlönd sem um 1600 sjáv-
ariíffræðingar hafa sótt,“ sagði Jör-
undur Svavarsson þegar hann var
inntur éftir umfangi starfseminnar.
„Reynt er að halda eitt námskeið í
hveiju Norðurlandanna árlega en
slík námskeið eru haldin annað
Torleiv Brattegard stjórnaði
rannsóknum á eitruðum þörtmg-
um sem herjuðu á strendur Nor-
egs og Svíþjóðar fyrr á þessu ári.
hvert ár hér á landi. Sem dæmi um
slík námskeið má nefiia námskeið
um líffræði sjófugla sem haldið var
hér á íslandi á síðasta ári. Háskóli
íslands hélt námskeiðið sem fór að
stærstum hluta fram á Látra-
bjaigi." Jörundur segir námskeiðin
nauðsynleg til þess að breiða út þá
þekkingu sem til staðar er í háskól-
um á Norðurlöndunum. Þau eru
einkum ætluð nemendum í fram-
haldsnámi sem vilja sérhæfa sig á
einhverju sviði sjávariíffræði.
Samvinna nauðsynleg
„Á fundi okkar núna var meðal
annars gengið frá hugmyndum um
námskeið á vegum ráðsins sem
halda á næsta ár,“ segir Jörundur.
„Meðal þeirra má nefna námskeið
í Bergen um eitraða þörunga, en
þeir hafí sem kunnugt er valdið
miklum skaða að undanfömu. Á
námskeiðinu er ætlunin að þjálfa
fólk í að þekkja þessa þörunga í
sundur og hvemig megi greina þá.
Annað dæmi er námskeið sem verð-
ur á Álandseyjum um lífræna
mengun vegna fískeldis. Þar er
ætlunin að að kanna afdrif umfram
fóðurs og úrgangsefna frá fiskum
og áhrif þeirra á umhverfí kvíanna.
Áhrif fískeldis á umhverfíð hafa
verið talsvert rannsökuð á hinum
Norðurlöndunum og eflaust er
áhugavert fyrir íslendinga að taka
þátt í þessu námskeiði. íslenskir
sjávarlíffræðingar hafa fullan hug
á að rannsaka áhrif fískeldis hér á
landi betur.“
Annar gildur þáttur í starfsemi
Norræna sjávarlíffræðiráðsins em
styrkveitingar margs konar. Veittir
em ferðastyrkir svo að ungir norr-
ænir sjávarlíffræðingar megi kom-
ast á alþjóðlegar ráðstefnur til að
kynna niðurstöður rannsókna sinna
og til að kynnast starfi vísinda-
manna annars staðar á Norðuriönd-
um. Auk þess em á hveiju ári veitt-
ir styrkir til náms og rannsókna
fyrir einn ungan sjávarlíffræðing í
hveiju NorðUrlandanna. Allt er
þetta hugsað til þess að stuðla að
aukinni samvinnu norrænna sjáv-
arlíffræðinga.
Veirusjúkdómur veldur
seladauða
Dr. Lars Afzelius, forstöðumaður
Ijámö sjávarrannsóknarstöðvar-
innar hefur stjómað rannsóknum á
seladauða við strendur Svíþjóðar
og Danmerkur í sumar. Hann var
beðinn um að greina frá þeim, en
um árabil hafa umfangsmiklar
rannsóknir farið fram við sjávar-
rannsóknarstöðina í Tjámö á
líffræði sela. Dýrin hafa meðal ann-
ars verið merkt þannig að hægt er
að fylgjast með ferðum þeirra,svo
miklar upplýsingar lágu fyrir þegar
selafárið byijaði.
„Þetta hefiir svo sannarlega ver-
ið einstakt sumar,“ segir Lars. „í
aprfl síðast liðnum urðum við þess
varir að mikið var um fósturlát hjá
urtum við strendur Svíþjóðar. í maí
reið holskeflan yfír og landselur
drapst unnvörpum við Kattegat.
Lars segir ástæðu hins mikla sela-
dauða vera veimssjúkdóm sem
lagst hefði á dýrin. „Veira þessi er
af hópi „picoma" veira sem leggst
gjaman á spendýr," heldur Lars
áfram. „Atferii dýranna réð því
hversu hratt sjúkdómurinn breiddist
út, því að selimir töluvert á ferð-
inni nema á þeim tíma sem þeir
kæpa. Lætur nærri að um 6 þúsund
selir séu dauðir af um 8 þúsund
dýmm á þessum slóðum. Það svar-
ar til 70 til 80% allra landsela við
strendur Svíþjóðar og Danmerkur."
Guðrún
Einarsdóttir
sýnir í Hafn-
argalleríi
GUÐRÚN Einarsdóttir hefur
opnað sýningu á verkum sínum
í Hafnargalleríi.
Þetta er fyrsta einkasýning Guð-
rúnar í Reykjavík og sýnir hún ijór-
ar olíumyndir, unnar á striga á
undanfömum mánuðum.
Hafnargallerí er opið á verslun-
artíma og stendur sýningin til 7.
september.
(Fréttatilkynning)
Guðrún Einarsdóttir sýnir verk
sín í Hafnargalleríi.
Morgunblaðið/KGA
Berja- o g skemmti-
ferð ms. Fagraness
ÁRLEG beija- og skemmtiferð fjölskyldunnar á vegum ms.
Fagraness verður farin laugardaginn 3. september. Lagt
verður af stað kl. 10:00 frá Isafirði og farið á Sandeyri á
Snæfjallaströnd þar sem er gott beijaland.
Bátsferðin tekur um það bil
eina og hálfa klukkustund og
verður nægur tími til beijatínslu.
Þeir sem ætla með eru beðnir að
hafa samband við skrifstofu H.F.
Djúpbátsins, eða við Upplýsinga-
miðstöð ferðamála, Ingólfsstræti
5 í Reylgavík, fyrir föstudags-
kvöld.
Sumaráætlun skipsins í Jökul-
firði og á Homstrandir er nú lok-
ið en regluleg áætlun um Isa-
fjarðardjúp er allt árið um kring.
Ferðirnar eru á þriðjudögum og
föstudögum og er farið frá
ísafirði kl. 8:00.
ívið fleiri farþegar fóm með
skipinu í sumar en í fyrra og allt-
af er nokkuð um leiguferðir fyrir
einstaka hópa. Sömuleiðis hefur
nokkur aukning orðið á bifreiða-
flutningi milli Isafjarðar og Bæja
á Snæfjallaströnd. Þar sem skipið
getur aðeins flutt fimm bifreiðar
í ferð hefur komið fyrir ekki hafi
allir komist með sem vildu. Þess
vegna er nauðsynlegt að panta
tímanlega.
(Úr frcttatilkynninjfu)