Morgunblaðið - 02.09.1988, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. SEPTEMBER 1988
19
80 manns á Indlandskynningu
Um 80 manns sóttu Indlandskynningn í nýjum samkomusal Útsýn-
ar í Álfabakka 16 síðastliðið þriðjudagskvöld. Þar var kynnt
næsta heimsreisa Útsýnar til Indlands, Nepal og Sri Lanka, sem
farin verður í nóvember næstkomandi. Heimsóttar verða sögugr-
ægar borgir Indlandss, svo sem Delhi, Jaipur Agra, Khajuraho
og Varanasi. Síðan verður haldið til höfuðborgar Nepals, Kath-
mandu við rætur Himalayafjalla og farnar kynnisferðir þaðan.
Loks verður farið til Sri Lanka, eyjarinnar, sem áður hét Ceylon
og dvalist þar i viku. Þetta er níunda heimsreisa Útsýnar og tek-
ur hún 26 daga. Á myndinni er Ingólfur Guðbrandsson, stjórnar-
formaður Útsýnar að kynna væntanlega lieimsreisu'
Afsláttur á skattskuld-
um þarf stoð í lögum
Borgaryfirvöld hafa verulegar
efasemdir um fyrirhugaðan af-
slátt fjármálaráðuneytisins á
skattskuldum, að sögn Davíðs
Oddssonar borgarstjóra. Segir
hann að borgarsjóður hljóti þó
að fylgja í kjölfar ríkissjóðs og
hafi bréf þess efnis verið sent í
ráðuneytið. Ljóst sé að reglur
um afsláttinn þurfi lagastoð,
gildandi ákvæði í lögum um
tekjustofna sveitarfélaga veiti
ekki nægilegt svigrúm. Snorri
Olsen, deildarstjóri í fjármála-
ráðuneytinu, segir að afsláttur-
inn verði varla veittur án laga-
heimildar. Hugsanlega mætti
setja reglurnar með fyrirvara
um samþykki Alþingis, en það
myndi skapa töluverða óvissu hjá
skuldurum. Líklegra væri að béð-
ið yrði afgreiðslu þingsins sem
kemur saman í október á stjórn-
arfrumvarpi um skattaafslátt-
inn.
um lækkun á skattskuldum vegna
þess þorra launþega sem staðið
hefur í skilum. En telja verði erfítt
fyrir borgarsjóð að fylgja ekki í
kjölfarið. Með því megi m.a. ein-
falda aukna vinnu Gjaldheimtunnar
vegna samninga um skattskuldim-
ar.En um þetta þurfí að setja lög.
I bréfí borgarráðs segir að van-
skil einstaklinga vegna gjalda í
borgarsjóð hafí numið rúmum millj-
arði króna í ársbyijun. Einnig að
innheimta Gjaldheimtunnar á eftir-
stöðvum með dráttarvöxtum hafí
verið 9% lakari í júlímánuði síðast-
liðnum en á sama tíma í fyrra. Þá
kemur fram í bréfínu að þótt tekist
hafí frá áramótum að innheimta
tæpan milljarð af fjögurra milljarða
eftirstöðvum gjaldheimtunnar, hafí
heildareftirstöðvamar aðeins lækk-
að um 460 milljónir. Skýringin sé
hækkun dráttarvaxta um 635 millj-
ónir.
I bréfínu segir að huga þurfí að
nokkmm atriðum sérstaklega. Að-
spurður um þau segir Snorri Olsen:
„Um meðhöndlun sóknargjalda og
kirkjugarðsgjalda er ljóst að við
höfum ekki heimild til að færa þau
niður. Þessi gjöld renna ekki í ríkis-
sjóð og em ekki með í dæminu.
Annars er þama oftast um lágar
upphæðir að ræða. Hvað varðar
innheimtukerfí vegna þeirra sem
greiða skuldimar á þremur éða níu
mánuðum má koma fram að unnið
er að gerð tillagna um það í ráðu-
neytinu.
Stjóm Gjaldheimtunnar í
Reykjavík hlýtur að ákveða hvort
fjölga þurfi starfsfólki um tíma og
auka við húsnæðið vegna átaksins.
Ráðuneytið mun fela skattstjómm
að vinna að þeim málum þar sem
skattur hefur verið áætlaður vegna
skorts á framtölum. Að sjálfsögðu
koma innheimtar skattskuldir strax
til skipta borgar og ríkis eins og
verið hefur.“
Atlantshaf sbandalagið:
Mannvirkjanefndin
í heimsókn á Islandi
Brussel, frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
NEFND sú er fer með málefni
Mannvirkjasjóðs Atlantshafs-
bandalagsins kemur i heimsókn
til íslands í dag. Nefndin ferð-
ast um landið og skoðar þær
framkvæmdir sem unnið er að
og ræðir við embættismenn í
utanríkisráðuneytinu og yfir-
menn varnarliðsins á Keflavík-
urflugvelli. Nefndin heldur aft-
ur utan á mánudag.
Heimsóknir af þessu tagi em
fastur liður í starfsemi nefndarinn-
ar. Árlega heimsækja nefndar-
menn tvö til þrjú af aðildarríkjum
bandalagsins til að kynnast að-
stæðum á hvetjum stað af eigin
raun. Nefndin heimsótti ísland
síðast árið 1977 og hefur síðan
farið um öll hin aðildarríkin þannig
að röðin var komin að íslandi aft-
ur. Formlega em það stjómvöld í
aðildarríkjunum sem bjóða nefnd-
inni í heimsókn.
í íslandsferðinni verða 25 nefnd-
armenn ásamt fylgdarliði, eða alls
39 manns. Það er bandaríski flug-
herinn sem flytur gestina til og frá
iandinu. Gert er ráð fyrir því að
nefndarmenn ræði við embættis-
menn frá vamarmálaskrifstofu ut-
anríkisráðuneytisins og sömuleiðis
yfírmenn vamarliðsins á Keflavík-
urflugvelli. Samkvæmt venju snú-
ast viðræðumar um mannvirki og
mannvirkjagerð sem snerta öryggi
og vamir landsins, bæði þá aðstöðu
sem fyrir er og eins þarfir í fram-
tíðinni. Nefndarmenn munu að öll-
um líkindum fljúga yfir vinnusvæði
þeirra ratsjárstöðva sem nú er ver-
ið að reisa og heimsækja a.m.k.
eitt þeirra. Að mannvirkjanefnd-
inni standa allar aðildarþjóðir
NATO nema íslendingar og Spán-
veijar.
Gert hefur verið ráð fyrir í fjár-
málaráðuneytinu að lokið verði að
semja við einstaklinga um uppgjör
gamalla skattskulda fyrir 1. desem-
ber næstkomandi. Snorri Olsen seg-
ir að yrði beðið afgreiðslu lagafrum-
varps veittist knappur tími til að
sækja um samninga og afgreiða
umsóknimar. Því myndu allar dag-
setningar að líkindum færast aftur.
Reiknað sé með um það bil einum
og hálfum mánuði frá því að regl-
umar tækju gildi þar til greiðslur
hæfust. Þar af færu 25 dagar í
umsóknir, innheimtumenn fengju
15 daga til að svara þeim og fyrstu
greiðslur ættu að berast 5 dögum
eftir það.
í bréfi borgarráðs til fjármála-
ráðuneytisins kemur fram að inn-
heimta skulda á opinberum gjöldum
sé vissulega erfiðari eftir að stað-
greiðsla skatta var tekin upp. Deila
megi um hugmyndir ráðuneytisins
Veljið örug’gar göngn-
leiðir fyrir börnin
SKÓLASTARF er í þann veg að
hefjast og um 14 þúsund börn á
baraaskólastigi hefja skólagöngu
á næstu dögum. í tilefni þess bein-
ir lögreglan þvi til foreldra að
þeir aðstoði börn sin i yngstu
bekkjum við að velja öruggustu
gönguleiðir að skóla og fylgi þeim
áleiðis fyrstu dagana.
Ómar Smári Armannsson aðstoð-
aryfirlögregluþjónn sagðist vilja
beina því til foreldra að þeir hugi
að því hvar böm þeirra eigi örugg-
asta leið frá heimili sínu að skóla.
Hann kvaðst vilja hvetja til þess að
undirgöng sem víða hafa verið lögð
undir fjölfamar umferðargötur í
íbúðarhverfum verði notuð meira en
þegar er. Hann kvaðst vilja ráð-
leggja foreldrum að fylgja ungum
bömum, óvönum í umferð, í skóla
fyrst um sinn, sjá hvemig þau hagi
sér í umferðinni og leiðbeina þeim
um það sem betur má fara.
Ómar kvaðst einnig vilja benda
ökumönnum á þá auknu slysahættu
sem jafnan skapaðist í íbúðarhverf-
um og nágrenni skóla á þessum
árstíma og beindi því til ökumanna
að þeir hafí í huga að á næstu dögum
mun fjöldi bama stíga sín fyrstu
sjálfstæðu skref í umferðinni.
Aðalfundur Stéttarsambandsins:
Ógreitt afurðainnlegg njóti
forgangs við gj aldþrotaskipti
Stj’órn Stéttarsambandsins hefur óskað eftir lagasetningn er tryggi að svo verði
Akureyri. Frá Halli Þorsteinssyni, blaða-
manni Morgunblaðsins.
HAUKUR Halldórsson, formað-
ur Stéttarsambands bænda,
fjallaði meðal annars um mál-
efni sláturhúsanna í ræðu sinni
við setningu aðalfundar Stéttar-
sambandsins. Sagði hann að
veik staða margra sláturleyfis-
hafa væri mikið áhyggjuefni,
Aðalfundur Stéttarsambands bænda:
„Matarskatturinn“ hefur
reynst mikið óheillaspor
- segir Haukur Halldórsson, formaður Stéttarsambandsins
Akureyri. Frá Halli Þorsteinssyni, blaða-
manni Morgunblaðsins.
SÖLUSKATTUR á matvöru liefur valdið gífurleguni samdrætti í
sölu hrossakjöts, og auk þess hafa framleiðendur grænmetis og
kartaflna ekki getað veitt honum út í verðlag þessara afurða. Á
aðalfundi Stéttarsambands bænda sagði Haukur Halldórsson, form-
aður Stéttarsambandsins, að ítrekað hafi verið reynt að skapa skiln-
ing fjármálayfirvalda á þeim erfiðleikum, sem álagning söluskatts
á þessi matvæli veldur, en án árangurs.
Haukur sagði að álagning sölu-
skatts á matvæli hafí verið mikið
óheillaspor, og við endanlegan frá-
gang virðisaukaskattsmálsins væri
æskilegast að stjómvöld sæju að
sér og afnæmu matarskattinn.
Verði hins vegar haldið fast við slíka
skattheimtu hafí Stéttarsambandið
lagt áherslu á að lögfest verði lægra
skattþrep á matvælum, líkt og gert
er í flestum löndum Vestur-Evrópu,
utan Norðurlandanna. Ljóst væri
þó að meðal embættismanna ríkis-
ins væri mikil andstaða við þessa
hugmynd, og því haldið fram að
slík skattheimta væri mjög erfíð í
framkvæmd, og opni auk þess fyrir
leka í kerfínu. Sagði Haukur að í
öðrum Evrópulöndum.væri ekki lit-
ið á tvö skattþrep sem vandamál
við innheimtu virðisaukaskatts, og
þætti sér undarlegt ef íslenskir
skattheimtumenn væru starfi sínu
verr vaxnir en starfsbræður þeirra
í Mið-Evrópu. Auk þess væri slíkt
kerfí með lægra skattþrepi í raun
og veru nú þegar í framkvæmd við
innheimtu söluskatts af físki, og
ekki hefðu heyrst kvartanir um að
sú skattheimta gengi illa.
„Ég tel að Stéttarsambandið eigi
á næstunni að beita öllu afli til að
fá því framgengt, að við innheimtu
væntanlegs virðisaukaskatts verði
lægra skattþrep haft á matvörum,
og leita jafnframt eftir stuðningi
annarra hagsmunahópa við þá
kröfu," sagði Haukur Halldórsson.
og í haust væru fyrirsjáanlegir
erfiðleikar af þessum sökum
varðandi slátrun á nokkrum
stöðum. Yfirvofandi hætta á
gjaldþroti nokkurra sláturleyf-
ishafa vekti jafnframt upp
spurningar um réttarstöðu
bænda varðandi ógreidd af-
urðainnlegg.
Stjóm Stéttarsambandsins leit-
aði í vor álits þeirra Þorgeirs Ör-
lygssonar lagaprófessors og
Tryggva Gunnarssonar borgar-
dómara á réttarstöðu bænda í til-
vikum sem þessum. Er það álit
þeirra að réttarstaða bænda sé
mjög veik. Ógreitt afurðainnlegg
nýtur samkvæmt áliti þeirra einsk-
is forgangs, og er skipað í hóp
almennra viðskiptakrafna við upp-
gjör þrotabús, en það þýðir að
verðábyrgð sú sem ríkisvaldið veit-
bændum samkvæmt búvöru-
samningnum er haldlítil í slíkum
tilfellum.
Stjóm Stéttarsambandsins hef-
ur óskað eftir því við ríkisstjórn-
ina, að tryggt verði með lagasetn-
ingu að ógreitt afurðainnlegg njóti
sama forgangs og tryggingar og
ógreidd laun njóta við gjaldþrota-
skipti.
Haukur sagði að ef slíkt ákvæði
fengist ekki lögfest, þá virtust
tvær leiðir vera færar til að tryggja
hagsmuni bænda. Annars vegar
ír
að afurðaverð væri greitt beint til
bænda án milligöngu afurðastöðv-
anna, og hins vegar að einstakir
bændur eða hópar bænda geri
samning við afurðastöð um slátr-
un, sölu og uppgjör afurðaverðs,
og þeim viðskiptum verði haldið
skýrt aðgreindum frá annarri
starfsemi viðkomandi fyrirtækis,
þannig að ljóst sé að um umsýslu-
sölu sé að ræða.
Varðandi áform um úreldingu
sláturhúsa sagði Haukur, að þau
vektu vonir um að lækka mætti
hlutfall sláturkostnaðar í verði
kindakjöts. Stéttarsambandið væri
því meðmælt að lagt verði tíma-
bundið gjald á heildsöluverð kinda-
kjöts til þess að greiða fyrir slíkri
hagræðingu, í þeirri von að hún
myndi fljótlega skila árangri í
lækkuðum sláturkostnaði og
traustari stöðu sláturleyfishafa
almennt.
„Það er auðvitað öllum ljós sá
vandi sem það skapar í atvinnu-
málum einstakra byggðarlaga ef
leggja þarf niður sláturhús. Stjórn
Stéttarsambandsins hefur því lagt
á það áherslu í umræðum um þessi
mál, að reynt verði að fínna ný
verkefni fyrir þær byggingar, sem
hætt verður að nota sem slátur-
hús, og verði Byggðastofnun feng-
in til liðs í þeim málum," sagði
Haukur Halldórsson.