Morgunblaðið - 02.09.1988, Blaðsíða 31

31
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. SEPTEMBER 1988
Þuríður Guðmunds
dóttir - Minning
Fædd 16. nóvember 1907
Dáin 23. ágúst 1988
Ef þú sérð gamla konu,
þá minnstu móður þinnar
sem mildast átti hjartað
og þyngstu störfin vann
og fórnaði þér kröftum
og fegurð æsku sinnar
og fræddi þig um lífið og gerði úr þér mann.
(Davíð Stefánsson)
Bak við heiðríkju hugans blundar
sorgin þegar blómin deyja og engin
fegurð er meiri en sú sem býr í
göfugu hjarta, því lífshamingjan er
undir því komin að trúin á hið góða
sé túlkuð á kærleiksríkan hátt og
með þroskandi dómgreind sinni
geti maðurinn fundið döprum hugs-
unum þann farveg að hvert líf og
hver sál deyi aldrei, aðeins sé um
vistaskipti að ræða líkt og dagurinn
sem hverfur inn í nóttina og nú
vilja endurminningar vefjast liljum
morgunsins þegar ég hugsa til
móður minnar sem fræddi okkur
um lífið og elskaði allt og alla.
Hún fæddist í Tjamarkoti á
Stokkseyri 16. nóvemberf 1907, ein
af átta bömum þeirra hjóna Jó-
hönnu Guðmundsdóttur og Guð-
mundar Vigfússonar sem þar
bjuggu og hlaut hún nafnið Þuríð-
ur, eftir ömmu sinni sem heitir í
höfuð Þuríðar formanns.
Á þeim tíma var Stokkseyri ekki
stór bær og lífsbaráttan erfið og
léku all naprir vindar um bæinn
þegar vetrarmyrkrið grúfði yfir. Oft
kom það fyrir að bömin vom full-
klædd látin vera í rúmum sínum
vegna kulda og út um hélaðar rúð-
umar sást ekki fyrr en móðir þeirra
hafði sett glóð úr eldavél í glugga-
kistuna.
En bjartir vetrardagar gátu líka
verið skemmtilegir, þá gullu við
hlátrasköll bama, skautað var á
Löngudælu, eða rennt sér á hrossa-
leggjum milli Stokkseyrar og Eyr-
arbakka, en í hillingum sáust bratt-
ir tindar Vestmannaeyja rísa úr sæ.
Geislar bemskunnar gleymdust
ekki þegar hún sagði okkur frá
uppvaxtarárum sínum, og bros
færðist þá yfir andlit hennar sem
átti svo auðvelt með að hlæja. í
skóla hafði kennari hennar kallað
hana brosmild vegna hennar ljúf-
mildu og gleðiríku framkomu; and-
leg verðmæti sem fylgdu hennar
ævibraut. Hversu hugljúf hún var.
Hún eignaðist góða vinkonu, Sigríði
Júníusdóttur frá Seli á Stokkseyri,
og slitu þær aldrei þeim vináttu-
böndum meðan báðar lifðu, Sigríður
lést á sl. ári og varð það móður
minni mikill söknuður. En fljótt líða
bemskuárin og fimmtán ára að aldri
kveður hún æskustöðvar sínar með
fagurt veganesti hlýrra hugsana og
vinnur fyrir sér um tíma í Þorláks-
höfn, en flyst síðan til Reykjavíkur
og ræður sig í vist til þáverandi
forsætisráðherra, Jóns Magnússon-
ar, og konu hans, frú Þóru. Þar
undi hún hag sínum vel og dvaldi
hún lengi hjá þeim og sýndu þau
þessari glaðlyndu stúlku mikla
ástúð og umhyggju sem dóttir væri,
en þau hjón vom bamlaus. Seinna
sagði móðir mín mér að þau hefðu
viljað fá hana sem kjördóttur. Á
heimili frú Þóm og Jóns var oft
gestkvæmt, sem vonlegt var, bæði
íslenskir og erlendir áttu þangað
erindi. Var því oft annasamt hjá
starfsfólki sem varð að vera á þön-
um og fyrir kom að ef þjónustufólk-
ið var ekki til staðar þegar finu
frúmar mættu á staðinn í kjóli og
hvítu létu þær yfirhafnir sínar detta
á gólfið.
Á þessum tíma kynntist móðir
mín sigldri konu, að nafni Ása
Wright, sem seinna settist að á
Trinidat og bauð Ása henni með
sér til útlanda, en ævintýraeyjan í
Karabíska hafinu heillaði hana ekki,
heldur eyjamar sem hún sá heiman
frá sínum æskustöðvum. Það er
engin ættjarðarást til ef maður er
ekki stoltur af landi sínu vom henn-
ar orð, og mætti margur maðurinn
hafa þau að leiðarljósi. Vor eitt
ræður hún sig í vinnu til Vest-
mannaeyja. Hér var atvinna mikil
og hirigað flykktist fólk víðsvegar
af landinu í atvinnulfyt. Hér vann
hún við heimilisstörf á ýmsum stöð-
um á daginn og þegar hún átti frí
frá húshjálpinni vann hún við fisk-
vinnslu á kvöldin og um nætur.
Engin var tæknin heldur var það
handaflið sem gilti og hörð hafa
þau kjör verið, þegar einn húsráð-
enda hennar lét hana gjalda sér
helming launa sinna fyrir að vinna
á öðmm stöðum, en þegar starfs-
gleði er annars vegar var minna
hirt um réttlæti.
Hér í eyjum kynntist hún tilvon-
andi eiginmanni sínum, Páli Jó-
hannesi Guðmundssyni, sjómanni
frá Fáskrúðsfirði. í vertíðarlok fara
þau saman austur á firði með gömlu
strandferðaskipi og löng hefur sú
sjóferð verið því vegna þoku var
skipið viku á leiðinni.
Þau setjast svo að á fæðingarbæ
Páls og stofna til búskapar í húsi
foreldra hans, Sandgerði, og giftast
um haustið 1926. A Fáskrúðsfirði
bjuggu þau á níunda ár og eignuð-
ust þar sín fyrstu böm, þau Pétur
Ólaf, Valdísi Viktoríu, Má Guðlaug
en fjórða bam sitt misstu þau 6
mánaða gamalt.,
Páll stundaði sjómennsku en hún
vann með uppeldi bamanna sem
þar stigu sín fyrstu spor. Oft hlýtur
að hafa verið þröngt í húsi þegar
bömunum fjölgaði, en foreldrar
Páls, þau Snjólaug Jónsdóttir og
Guðmundur Mikkelsen, mátu
tengdadóttur sína mikils og voru
henni hjartfólgin og ætíð síðan sló
bjarma á þær stundir þegar hún
minntist þeirra, og þá sagðist henni,
að hún hefði átt þá bestu tengdafor-
eldra er til væru og hún kunni að
meta góðvild sem henni var sýnd.
Þegar þau voru orðin fullorðin og
áttu erfitt um vik heimsótti hún þau
á hverjum degi í kjallarann á Búðar-
felli. En svo kemur að því að foreldr-
ar mínir flytjast til Vestmannaeyja
vorið 1935 og setjast að á Þingeyri
við Skóiaveg. Þar bjuggu þau fyrstu
árín og fæddust þeim þar tvö börn,
þau Biynja Jónína og sá sem þetta
ritar. Nú vom þau afi og amma
flutt til eyja og bjuggu hjá dóttur
sinni, Petm Guðnýju, og manni
hennar, Runólfi Runólfssyni á Búð-
arfelli. En lífsgangan var ekki auð-
veld og fyrir stómm bamahópi var
að sjá og ekki hægt að fóstra börn-
in í dagheimilum meðan stritað var
fyrir vexti þeirra, hún vildi hafa
okkur hjá sér, vemda og veija sem
hug hennar var kært og heilagt.
Bömin vom sólargeislar og sálar-
meðvitund hennar, með sínum and-
legu auðæfum auðgaði hún lífið og
veitti okkur fagran arf í veganesti.
Saltfísk og heimavinna var þá
stunduð hér, við þann starfa var
svo um hríð. Snemma á morgnana
fór hún með bömin með sér út á
stakkstæðin, bjó um þau yngstu við
einhvem stakkinn, en þau sem eldri
vom hjálpuðu til við að breiða fisk
eða snúa beinum. Svona hélt lífið
áfram um stund, vorið 1941 flyst
fjölskyldan að Héðinshöfða hér í
bæ og þar eignuðust þau fjögur
■böm, þau Einar Sævar, Guðmund,
Snjólaugu og Jóhönnu og vom því
börnin orðin 10 talsins. Um svipað
leyti flyst þar önnur fjölskylda með
stóran bamahóp, þau Ásdís Guð-
mundsdóttir og Gísli Gíslason.
Margmenni var því í ekki stærra
húsi og ærsli mikil, varð því oft að
þræða hinn gullna meðalveg, en
húsfreyjurnar kunnu að leysa þá
vefi er þar spunnust. Milli þeirra
tveggja bar aldrei skugga þau 24
ár sem þær bjuggu í sama húsi.
Oft á dag heimsóttu þær hvor aðra
og spjölluðu saman yfir kaffibolla.
Á hveijum sunnudegi settu þær upp
hvíta svuntu og bökuðu pönnukökur
og við kunnum að meta slíkt góð-
gæti og fögnuðum hveijum sunnu-
degi með djúpri tilhlökkun. Við
krakkamir lékum okkur frá morgni
til kvölds og plægðum akra æskuár-
anna og ætluðum alltaf að vera til.
Oft og iðulegu komum við rifin og
skítug heim að kvöldi, en næsta
morgun lágu hrein og strokin fötin
við rúmin. Okkur fannst það eðli-
legt en hugsuðum ekki úti það hve
mikla vinnu hún þurfti að leggja á
sig til að klæða stóran barnahóp.
Oft huldi hún sína þreytu í húmi
nætur. Lengst af var faðir okkar
sjómaður og mæddi því mikið á
móðurinni, hún var bjargið í straumi
lífsins, hjá henni brotnuðu allar
mótbárur, hún breytti sorgum í
gleði og lífið fékk nýjan lit.
Vorið 1955 lést faðir okkar frá
fjórum börnum innan við fermingu.
Nóttina þá löngu hjúfraði mamma
yngstu börnin að sér og sefaði sorg
þeirra, hún var þá aðeins 47 ára
að aldri, með fómfysi sinni og elju-
semi axlaði hún ábyrgð sjómanns-
konunnar sem mikið mæðir á þegar
mest á reynir. Árin liðu og eldri
börnin fóru að heiman eitt og eitt.
Árið 1964 flytur svo íjölskyldan í
Pétursey hér í bæ og hefur átt þar
heima síðan. Frá morgni til kvölds
sat móðir okkar með pijónana sína
og pijónaði peysur og sokka sem
hún seldi til sjómanna. í gegnum
árin var Pétursey miðstöð ættarinn-
ar þar hittust systkini, bamabörn
og tengdaböm, allir vom velkomn-
ir. Seinustu árin var heilsu hennar
tekið að hraka. Þetta lagast sagði
hún gjarnan, þegar við spurðu um
líðan hennar, lífsgleðin var máttur
hennar. Ég man fyrst eftir móður
minni þegar hún sat við rúmin okk-
ar systkinanna á kvöldin, þá kenndi
hún okkur bænir, las fyrir okkur
sögur og ljóð.
Jákvætt hugar far greiddi götu
okkar á lífsleiðinni, svo lagði hún
hendi á enni okkar og við sögðum
vertu Guð faðir faðir minn í frelsar-
ans Jesú nafni.
Oft vitum við ekki hvað við höf-
um átt fyrr en við höfum glatað
því, þá leiðir maður hugann að því
hvers virði það var að hafa öðlast
að gjöf slíka móður sem fómaði sér
fyrir velferð bama sinna. Móðir
mín var ástrík kona og unni manni
sínum heitt og var mynd hans
greipt í huga hennar djúpum rótum.
Oft hefur angist hríslast um hennar
heitu taugar þegar hún vissi af
manni sínum á litlum bát í veðra-
hami. Iðulega vomm við send til
hans á bryggjuna með heitt kaffi á
flösku, sem ullarsokk hafði verið
smeygt yfir til að halda því heitu,
slík var ástúð hennar. Þegar fölnuð
laufin fóm að falla af hennar lífsins
tré minntist hún oft á mann sinn
hlýjum orðum. Þegar bamabömin
sátu í fangi hennar þá fundu þau
þá hvöt sem bjó innra með henni;
að hlúa vel að rótum þeirra er
lífsgöngu vom að heíja: Afkomend-
ur mömmu og pabba em orðnir 63.
Síðastliðið haust fór hún svo á
Hraunbúðir, dvalarheimili aldraðra,
og þar dvaldi hún seinustu mánuði
umvafin aðdáunarverðri aðhlynn-
ingu starfsfólksins.
Á hveiju kvöldi sátu böm og
bamaböm hennar hjá henni og
styttu henni stundir, en hún var
ekki sátt við það að starfsorkan
væri í rénum. Hún lést svo í Sjúkra-
húsi Vestmannaeyja 23. ágúst sl.
Við sátum hjá henni síðustu stund-
imar uns allt var yfirstaðið, þá brá
ský fyrir sólu. Lífsgöngu ógleyman-
legrar móður var lokið og minnin-
gamar mnnu saman í eitt, hún var
sólin í lífi okkar sem geislandi
breiddi ástúð sína yfír brautir æfiár-
anna og kvaddi í kvöldroðaglóð.
Bjarmi hennar mun lifa að eilfíðu.
Far vel til fegri heima.
Kristinn Viðar Pálsson
t
Eiginmaður minn og faðir okkar,
SIGURÐUR SIGURSTEINSSON
bifreiðastjóri frá Akureyri,
til heimilis á Vallarbraut 5, Seltjarnarnesi,
lést 31. ágúst.
Anna G. Árnadóttir og synir.
t
Eiginmaður minn, faöir okkar, tengdafaöir og afi,
GARÐAR JÚLÍUSSON
rafvirki,
frá Vestmannaeyjum,
til heimilis að Reynigrund 13,
Kópavogi,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju í dag, föstudaginn 2. sept-
ember, kl. 15.00.
Þeim sem vilja minnast hans er bent á Krabbameinsfólagið eða
Samtök sykursjúkra.
Sigrföur Björnsdóttir,
BJörn Garðarsson, Fjóla Ingólfsdóttir,
Kristinn Garðarsson, Sigrún Barkardóttir
og sonarsynir.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
GUÐJÓN GÍSLASON
skipstjóri,
Suðurgötu 31, Sandgerði,
sem lést í Landspítalanum 24. ágúst sl., verður jarðsunginn frá
Hvalsneskirkju laugardaginn 3. sept. kl. 14.00.
Mikkalfna Finnbjörnsdóttir,
Ólaffa Kristfn Guðjónsdóttir, Jón Norðfjörð,
Finnbjörn Helgi Guðjónsson, Sigurlaug Markusdóttir,
Einar Sigurður Guðjónsson, Sigurbjörg Ólafsdóttir,
Oddný Bergþóra Guðjónsdóttir, Richard H. Eckard,
Helga Herborg Guðjónsdóttir, Bolli Thor Valdimarsson,
Gfsli Guöjón Guðjónsson, Helga Leona Friðjónsdóttir,
Benóný Guðjónsson, Ína Dóra Hjálmarsdóttir,
Kristján Jóhann Guðjónsson, Ingibjörg Hjördfs Einarsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
ÞORSTEINN BJÖRGVINSSON,
Stykkishólmi,
verður jarðsunginn frá Stykkishólmskirkju laugardaginn 3.
ember kl. 14.00.
F.h. vandamanna,
sept-
Rut Meldal Valtýsdóttir.
t
Alúðarþakkir fyrir auösýnda samúö og hlýhug við andlát og útför
eiginmanns míns, föður, stjúpföður, tengdaföður og afa,
BALDURS TRAUSTA EIRÍKSSONAR,
Mánabraut 24, Akranesi.
Guð blessi ykkur öll.
Aldfs Dúa Þórarinsdóttir,
Birgir Baldursson,
Kristín Baldursdóttir,
Danfel Baldursson,
Elsa Baldursdóttir,
Anna Þóra Baldursdóttir,
Eiríkur Baldursson,
Unnur Sigtryggsdóttir,
og barnabörn.
Jóhannes Friðriksson,
Þórleif Alexandersdóttir,
Ólafur Matthfasson,
Magnús Ólafsson,
Gróta Guðlaugsdóttir,
Ásgrfmur Ingólfsson
t Faðir okkar, afi og langafi,
MATTHÍAS KARLSSON,
Berghólum,
Keflavík,
lést 28. ágúst. Jaröarförin fer fram í Keflavíkurkirkju laugardaginn 3. september kl. 14.00. Þeim sem vildu minnast hins látna er
bent á Slysavarnafélag íslands.
Sigurður Hafsteinn Matthíasson, Óskar Júlfus Bjarnason, Hulda Sigrún Matthfasdóttir, Guðrún Sveinsdóttir, Benedikt Sveinsson, Laufey Hallgrímsdóttir, Guðmunda Júlfusdóttir,
Katarínus G. Ingvason
og börn, Dagbjört Hallgrfmsdóttir,
Svanfríður Hallgrfmsdóttir.