Morgunblaðið - 23.09.1988, Blaðsíða 1

80 SIÐUR B/C/D
217. tbl. 76.árg.
FÖSTUDAGUR 23. SEPTEMBER 1988
Prentsmíðja Morgimblaðains
Hér varö slysið
á Piper Alpha-
*** borpallinum I júli
Aberdeery;
f SKOTLAND.
Dundei
Sprenging verður
í Ocean Odyssey
Edinborg,«.i,
s. Glasgow
Norður-

Armenía:
Kremlverjar senda skríð-
dreka á ffötur Jerevans
Moskvu, Daily Teleirraph osr Reuter. ^ —
Moskvu, Daily Telegraph og Reuter.
SKRIÐDREKAR og brynvarðir
vagnar streymdu inn á götur
Jerevans, höfuðborgar Armeniu,
í gær og virðist nú sem þolin-
mæði Kremlverja í garð þjóðern-
issinnaðra Armena sé senn á
þrotum. Enn sem komið er hafa
engar fregnir borist af skothríð
eða mannfalli, en einn forystu-
maður í hópi þjóðernissinna
sagði í simtali við blaðamann The
Daily Telegraph: „Við búumst
við átökum þá og þegar.“ Þrátt
fyrir að yfirvöld hafi bannað
Danmörk:
Samkomulag’
um að brúa
Stórabelti
Kaupmannahöfn, frá Nils Jergen Bruun,
fréttaritara Morgunblaðsins.
EPTIR margra ára þref hefur
loks náðst samstaða um það með-
al danskra stjóramálafiokka að
lagt skuli í að brúa Stórabelti —
sundið sem aðskilur Fjón og Sjá-
land.
Hér ræðir um mestu mannvirkis-
gerð Dana á þessari öld, ef ekki frá
upphafi. Litlabelti, sem aðskilur
Fjón og Jótland, er þegar brúað.
Þeir flokkar, sem loks hafa náð
samkomulagi um þessa samgöngu-
bót, eru annars vegar stjómarflokk-
amir þrír, íhaldsmenn, Venstre og
radíkalar, og hins vegar jafnaðar-
menn, miðdemókratar og Kristilegi
þjóðarflokkurinn.
Milli Sjálands og eyjarinnar
Sproga verða grafin jámbrautar-
göng, en fyrir ofan göngin verður
brú, sem bílaumferð fer um. Frá
Sprogo til Fjóns verður lögð brú
fyrir bæði jámbraut og bílaumferð.
Gert er ráð fyrir að framkvæmd-
imar kosti alls um 116 milljarða
íslenskra króna.
frekari mótmæli komu meira en
100.000 manns saman á Óperu-
torginu í miðborg Jerevans og
hlýddu þar á ræður meðlima
liinnar U-manna Karabakh-
nefiidar, sem telja má hina óopin-
beru fulltrúa óánægðra Armena.
Hermenn og lögregla í Armeníu
og Azerbajdzhan reyndu að halda
almenningi í skefjum í gær, en íbú-
ar Sovétlýðveldanna tveggja deila
hart um yfirráð sjálfsstjómarhér-
aðsins Nagomo-Karabakh.
Þar var lýst yfir „sérstöku
ástandi" á miðvikudag, sem í raun
jafngildir herlögum þrátt fyrir að
stjómin í Moskvu þræti fyrir það.
íbúar í Jerevan tjáðu Reuters-
fréttastofunni að hermenn hefðu
lokað af mörgum svæðum í Jerevan
í von um að koma mætti í veg fyr-
ir mótmæli. Mótmælaaðgerðir hafa
verið daglegt brauð í Armeníu svo
mánuðum skiptir.
í ríkissjónvarpi Sovétstjómarinn-
ar vom sýndar fréttamyndir af
bryndrekum, sem lokuðu Lenín-
torgi í Jerevan af. íbúar borgarinn-
ar munu þó hafa þyrpst út á göt-
ur, en önnur umferð var ekki um
þær. Vildu þeir mótmæla nýrri of-
beldisöldu, sem reið yfir Nagomo-
Karabakh fyrir skömmu.
Flestir fóru áleiðis til Óperutorgs
og fengu í fyrstu að fara inn á torg-
ið. Þegar mannfjöldinn var farinn
að nálgast 100.000 lokaði herinn
torginu af og leyfði fólki að fara
þaðan, en enginn fékk að fara inn
á það. Þegar kvölda tók varð her-
mönnunum ljóst að mannfjöldinn
var þeim öldungis ofviða og drógu
þeir sig þá í hlé. Bættist þá enn í
hópinn, sem á torginu var.
Mikil þjóðemisólga hefur verið
við rætur Kákasus á þessu ári og
deiia Armenar og Azerbajdzhanar
hart um landamæri Sovétlýðveld-
anna, sem verið hafa umdeild allt
frá borgarastyijöldinni, sem sigldi
í kjölfar valdaráns bolsévikka árið
1917. Hafa armenskir íbúar héraðs-
ins Nagomo-Karabakh, sem em í
Gemayel skipar her-
stjórn yfir Líbanon
Bcirút, Reuter.
AMIN Gemayel, forseti Líban-
ons, skipaði í gær herstjórn til
þess að stjórna hinu
stríðshijáða landi. Skipun þessi
sigldi í kjölfar þess að þinginu
mistókst hvað eftir annað að
velja eftirmann Gemayels.
Skipunin var gefin út á mið-
nætti í gærkvöldi, en þá rann
sex ára kjörtímabil Gemayels
út.
Þetta reyndist þó vera skamm-
góður vermir því Gemayel hafði
ekki fyrr skipað herstjómina þeg-
ar þrír ráðherranna, múslimamir,
sögðu af sér. Leiðtogi herstjómar-
innar er Michel Aoun, en hann
er kristinn maroníti.
Ónafngreindir heimildamenn
tjáðu Reuters-fréttastofunni að
skipan herstjómarinnar mætti
m.a. rekja til þess að Gemayel
hefði mistekist að mynda ríkis-
stjóm, sem bæði kristnir menn
og múslimar gætu sætt sig við.
Vald hins 35.000 manna hers
hefur dvínað undanfarin ár, en
herir hinna ýmsu fylkinga krist-
inna manna og múslima stjóma
mestum hluta landsins.
Óttast er að framundan kunni
að vera enn meiri ólga en fyrir
var og sagði Nahib Berri, leiðtogi
Amal-shíta, ráðstöfun þessa í
raun ekki vera neitt annað en
valdarán hersins.
yfirgnæfandi meirihluta, krafist
þess að það verði innlimað í Arm-
eníu á ný. Að baki býr einnig fom
rígur, en Armenar eru kristnir og
Azerbajdzhanar múslimar.
Sjá frétt á síðu 22.
Morgunbla«& 1 AM
Olíuborpallurinn Ocean Odyssey sést hér standa í ljósum logum. Reuter
Olíuborpallur á Norðursjó:
Giftusamleg björgun
eftír mikla sprengingu
Aberdeen. Dailv TelegraDh. ^ ^ ^ ^
Aberdeen, Daily Telegraph.
BJÖRGUN áhafnar olíubor-
pallsins Ocean Odyssey tókst
vonum framar í gær og hafa
menn á orði að allt hafi farið
fram eins og gert er ráð fyrir
í handbókum. Eins manns —
loftskeytamanns borpallsins —
er saknað, en 66 var bjargað
heilum á húfi eftir að sprenging
varð í borpallinum og eldur
læstist um hann.
Áhöfnin komst nær öll í björg-
unarbáta, en þaðan var henni
bjargað um borð í þyrlur, sem
fluttu mennina um borð í tvö
birgðaskip skammt frá. Margir
vom ierkaðir, en enginn meiddur.
Eftir að fyrstu fréttir bámst af
sprengingunni var óttast að allt
að 40 manns hefðu farist og liðu
nokkrar klukkustundir áður en
staðfest var að aðeins eins væri
saknað. Leit að honum vær hætt
eftir að sól gekk til viðar, en verð-
ur haldið áfram í dag.
Slysið á sér stað 11 vikum eftir
að eldsvoðinn um borð í Piper
Alpha-borpallinum átti sér stað í
aðeins um 70 sjómílna fjarlægð,
en þá fómst 167 manns. Það slys
varð til þess að öryggisreglur um
borð í olíuborpöllum á Norðursjó
vom allar hertar.
Sprengingin varð skammt fyrir
hádegi í gær, en þá var verið að
bora í tilraunaskyni. Talið er að
borað hafi verið niður í mikið gas-
hólf, en við það hafi mikið jarðgas
leitað upp á yfirborðið með slíkum
þrýstingi að ekki varð við neitt
ráðið. Starfsmenn olíuborpallsins
höfðu þó ráðrúm til þess að sjó-
setja einn björgunarbát áður en
gasið braut sér leið upp á yfirborð-
ið og sprengingin varð. Eldur
breiddist undraskjótt út, en um
leið og sprengingin varð var sent
út neyðarkall frá pallinum. Ekki
er ljóst hvort það var loftskeyta-
maður pallsins, sá er enn er sakn-
að, sem sendi út neyðarkallið.
Björgunarstarf hófst þegar í
stað og var því stjómað frá stjóm-
stöð bresku strandgæslunnar í
Aberdeen. Fjölda skipa var stefnt
að pallinum og um einn tugur
þyrlna lögðu af stað frá Bretlandi
og Noregi, en auk þess fóm tvær
þyrlur frá herskipinu Illustrious í
loftið. Það var á heimleið frá TE-
AMWORK 88, flotaæfingu Atl-
antshafsbandalagsins á Noregs-
hafi.
Áhöfn borpallsins kom til
Aberdeen í gærkvöldi, en vildi
ekkert segja um málið við blaða-
menn.
Enn er barist við eldinn og sagði
talsmaður björgunarmiðstöðvar
hins konunglega flughers í Pitre-
avie að ástandið færi versnandi.
„í 300 m radíus umhverfís pallinn
er sjórinn eitt eldhaf,“ sagði hann.
Jarðgas streymir enn upp á yfir-
borðið og er engin leið að spá fyr-
ir um hvenær unnt reynist að
stöðva eldinn. Eldar loguðu glatt
í Piper Alpha löngu eftir að slysið
þar átti sér stað og tók það hóp
sérfræðinga í eldsvoðum sem þess-
um undir stjóm Texas-búans Red
Adair nokkrar vikur að ráða niður-
lögum hans.