Morgunblaðið - 23.09.1988, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. SEPTEMBER 1988
Margaret Thatcher í opinberri heimsókn á Spáni:
Reuter
Margaret Thatcher, forsætisráðherra Bretlands, heilsar Juan Carlos
Spánarkonungi áður en hádegisverður þeirra hófst í Zarzuela-höll
i Madrid í gær.
Deildi hart við Gonzales
um grundvallarsteöiu EB
Madríd. Reuter.
MARGARET Thatcher, forsætisráðherra Bretlands, kom í opinbera
heimsókn í gær til Spánar og átti viðræður við starfsbróður sinn
Felipe Gonzales. Ónefhdir embættismenn sögðu leiðtogana hafa
deilt hart um nokkur helstu grundvallarstefnumið Evrópubandalags-
ins en Thatcher hefur að undanförnu lýst sig andvíga því að vald
framkvæmdastjómar EB verði aukið á kostnað þjóðþinga einstakra
aðildarlanda.
Thatcher átti fund með Gonzales
í embættisbústað spænska forsæt-
isráðherrans í einu úthverfa Madrid
en þetta er í fyrsta skipti sem for-
sætisráðherra Bretlands kemur í
opinbera heimsókn til Spánar.
Thatcher sagði fréttamönnum að
fundurinn hefði verið sérlega gagn-
legur. Breskir embættismenn sögðu
leiðtogana á hinn bóginn hafa deilt
hart einkum um fjármagnsflæði og
sköttun Qármagns, sem EB hefur
á pijónunum er sameiginlegur
markaður bandalagsríkjanna geng-
ur í gildi árið 1992 en Thatcher er
andvíg. Spænskir embættismenn
vildu ekki gera mikið úr deilum
forsætisráðherranna en sögðu
greinilegt að sjónarmið þeirra færu
ekki fyililega saman í ýmsum veiga-
miklum atriðum.
Leiðtogamir lögðu hins vegar á
það áherslu að stefna þeirra á vett-
vangi innanlandsmála væri furðu
svipuð en hagvöxtur er óvíða meiri
í aðildarríkjum EB en í Bretlandi
og á Spáni. Þau Thatcher og Gonza-
les þóttust á hinn bóginn sjá ýms
hættuleg teikn á lofti vegna of-
þenslu og kváðust sammála um að
helsta verkefnið á sviði efnahags-
mála væri að hamla gegn verð-
bólgu. Þau sögðust hins vegar ekki
sammála um hvaða leiðir væru
heppilegastar í þessu skyni.
Embættismenn sögðu að deilu
ríkjanna vegna yfirráða yfir
Gíbraitar hefði ekki borið á góma
en þetta aldagamla deiluefni hefur
spillt fyrir samskiptum Breta og
Spánveija í gegnum tíðina. Thatch-
er ítrekaði fyrri ummæli sín í vik-
unni er hún sagði að ekki kæmi til
greina að semja um framtíð Gíbralt-
ar án þess að tekið væri fullt tillit
til sjónarmiða fbúanna sem eru um
30.000. Spænskir embættismenn
hafa sagt að þeir bindi vonir við
að aukin samskipti íbúanna og
Spánveija muni leiða til þess að
þeir óski eftir því að sameinast
Spáni.
Að afloknum fundinum með
Gonzales snæddi Thatcher hádegis-
verð í boði Junas Carlos Spánarkon-
ungs.
í dag, föstudag, mun Thatcher á
ný eiga viðræður við Gonzales og
er almennt búist við því að þær
muni einkum snúast um samvinnu
ríkjanna í því skyni að hefta starf-
semi hryðjuverkamanna. í mars-
mánuði skutu breskir hermenn þijá
skæruliða írska lýðveldishersins til
bana á Gíbraltar eftir að hafa feng-
ið upplýsingar um ferðir mannanna
frá yfirvöldum á Spáni.
Sameinuðu þjóðirnar:
Fé skortir til endur-
reisnar í Afganistan
Reutcr
Japanski krónprínsinn, Akihito, undirrítar embættiseið til að aflétta
opinberum skyldum af öldnum og sjúkum föður sínum, Hirohito
keisara.
Japan:
Akihito krónprins
leysir föður sinn af
Genf. Reuter.
SADRUDDIN Aga Khan prins, yfirmaður áætlunar Sameinuðu þjóð-
anna um uppbyggingu í Afganistan er átökum þar lýkur, segir mik-
ið skorta á að nægilegu fé hafi veríð heitið til endurreisnar í landinu.
Gert er ráð fyrír að áætlunin muni kosta um 1,166 miHjarð Banda-
ríkjadala (rúmlega 50 mil(jarða ísl. kr.) en fram til þessa hafa aðild-
arríki SÞ aðeins heitið að greiða um 97 milljónir dala eða 8% af
Hirohito biður
um sjónvarp á
sjúkrabeðinn
Tókýó. Reuter.
RÍKISSTJÓRN Japans sam-
þykkti í gær að létta opinberum
skyldum af Hirohito keisara sem
nú er þungt haldinn og fela þær
syni hans Akihito krónprínsi.
Hirohito er 87 ára gamall og
veiktist á mánudagskvöld. Lækn-
ar sögðu í gær að hann hefði
braggast nokkuð eftir þijár blóð-
gjafir.
Fyrir ári síðan tók krónprinsinn
síðast við keisaraskyldunum þegar
faðir hans lagðist veikur. Hirohito,
sem verið hefur þjóðhöfðingi síðan
árið 1926, náði sér svo um áramót
eftir uppskurð og tók aftur við
embættisstörfum keisara í janúar.
í gær spurðist það út að keisar-
inn aldni hefði náð sér nógu vel á
strik til að biðja um sjónvarpstæki.
Hirðmenn Hirohitos sögðu að hann
vildi horfa á keppni í fjöl-
bragðaglímu sem nú fer fram í
Tókýó enda væri keisarinn mikill
áhugamaður um þá íþrótt.
Veikindi Hirohitos hafa valdið
nokkurri upplausn í stjómmála-
vafstri í Japan. Sosuke Uno, ut-
anríkisráðherra Japans, hefur
frestað heimsókn til Bandaríkjanna
vegna veikinda þjóðhöfðingjans og
opinberri heimsókn De Mita, for-
sætisráðherra Ítalíu hefur einnig
verið aflýst.
fjárhæðinni.
Fénu verður veitt til að aðstoða
afganska flóttamenn við að komast
aftur til heimalandsins, endurbæta
samgöngur og jafnframt til að reisa
ný íbúðarhús, skólabyggingar, at-
vinnufyrirtæki og sjúkrahús. Um
milljón Afgana er talin hafa týnt
lífí í stríðinu og nær helmingur þjóð-
arinnar hefur flúið heimili sín.
Fyrrgreind áætlun mun verða
framkvæmd á hálfu öðru ári. Aga
Khan segir að næstu þijú ár þar á
eftir þurfi að 840 milljónir Banda-
ríkjadala til viðbótar.
„Samtök Sameinuðu þjóðanna og
þjóðir heims hafa nú möguleika á
að sýna hvað hugtakið samstaða
merkir, að lokinni grimmilegri styij-
öld sem staðið hefur í nær áratug,"
döll sagði Aga Khan. 12. október
Rabin vamarmálaráðherra var í'
einni af verslunum Khan Younis-
bæjar þegar steinblökk var kastað
af þaki næstu byggingar og lenti
hún á svölum í fimm metra flar-
lægð frá honum. Síðan var kastað
steinum að honum þegar öryggis-
verðir fylgdu honum í skotheldan
herbfl. Þrír hermenn tóku þegar á
rás og leituðu árásarmannanna.
Fregnir bárust ekki af því hvort
einhveijir hefðu verið handteknir.
Þegar Rabin var spurður um ár-
ásina sagðist hann ekki hafa tekið
eftir neinu. Hann viðurkenndi að
Israelum hefði ekki tekist að bæla
niður óeirðimar á hemumdu svæð-
unum og varaði Palestínumenn við
því að þjáningar þeirra tækju ekki
enda meðan ofbeldið héldi áfram.
verður haldin ráðstefna á vegum
SÞ þar sem fjallað verður um málið
og er þess vænst að aðiidarríkin
heiti hærri greiðslum til áætlunar-
innar. Aga Khan sagðist vona að
um næstu áramót yrði búið að fá
loforð um nær 500 milljónir dala.
Talið er að framlög olíuframleiðslu-
rílq'a múslima ásamt framlögum
Sovétrílq'anna og nokkurra þeirra
iðnríkja, sem ekki hafa enn heitið
neinu fé, muni duga til að ná þessu
takmarki.
Hann hafnaði einnig tillögu Frelsis-
samtaka Palestínumanna, PLO, um
að hemumdu svæðin lytu stjóm
Sameinuðu þjóðanna.
Háttsettur starfsmaður Hjálpar-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna
sagði að læknir stofnunarinnar
hefði reynt að fá herinn til að heim-
ila að 18 ára gamall maður, sem
var skotinn á miðvikudag eftir að
hafa kastað steinum, yrði sendur á
sjúkrahús. Honum hefði verið sagt
að einhver ættingja táningsins
þyrfti fyrst að bera kennsl á hann
til að tryggja greiðslur fyrir að-
hlynningu á sjúkrahúsi.
Að minnsta kosti 279 Palestínu-
menn og sex ísraelar hafa fallið
síðustu níu mánuði í óeirðunum á
hemumdu svæðunum.
Japanir mótmæla
árás á Hirohito
Tókýó. Reuter.
STJÓRNVÖLD í Japan hafa
mótmælt harðlega forystu-
grein í Lundúnablaðinu Sua.
Fyrirsögn leiðarans var: „Keis-
arans illa bíður vist í helvíti".
í greininni segir meðal annars:
„Af tveimur ástæðum finna menn
til leiða nú þegar Hirohito keisari
liggur banaleguna. Sú fyrri er að
hann skuli hafa tórt svo lengi.
Hin síðari er að hann skuli gefa
upp öndina án þess að honum
hafi verið refsað fyrir einhveija
verstu glæpi sem þessi grimma
öld hefur upplifað."
Talsmaður japanska utanríkis-
ráðunej’íisins sagði í gær að
sendiráð Japans í London hefði
komið mótmælum á framfæri við
dagblaðið Sun. Hann vildi ekki tjá
sig um innihald mótmælabréfsins
en sagði að forystugreinin hefði
verið „full af iílgimislegum at-
hugasemdum og væri í raun ekki
svara verð“.
í greininni segir að sú ákvörðun
Bandamanna að draga Hirohito
ekki fyrir dóm sem stríðsglæpa-
mann eftir skilyrðislausa uppgjöf
Japana árið 1945 hafi verið skilj-
anleg í ljósi pólitískra aðstæðna.
„En hún gerði þessu illa afstyrmi
kleift að ljúka ævi sinni með ró
og spekt."
„En snart hann undir lokin,"
heldur blaðið áfram, „einhver
vottur af þeim sársauka sem hann
olli mergð fómarlamba? Ekki vit-
um við það. En þegar hann gei-
spar golunni er víst að hans bíður
heiðurssæti í helvíti!“
Israel:
Arás gerð á Rab-
in á Gaza-svæðinu
Khan Younis. Reuter.
YITZHAK Rabin, varnarmálaráðherra ísraels, slapp naumlega þegar
Palestínumenn köstuðu að honum steinum er hann var á ferð um
bæinn Khan Younis á Gaza-svæðinu í gær. Táningur, sem varð fyr-
ir skoti þegar hann kastaði gijóti að hermönnum á miðvikudag, lést
þar sem herínn hafði neitað að senda hann á sjúkrahús þar til
kennsl yrðu borin á hann, að sögn starfsmanns Hjálparstofhunar
Sameinuðu þjóðanna á Gaza-svæðinu.