Morgunblaðið - 20.10.1988, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, PIMMTUDAGUR 20. OKTÓBER 1988
13
Þetta gerum við
Rétt þykir að vekja athygli á, að
í eystri og vestari gangiTCjarvals-
staða stendur nú yfir myndlistar-
sýning barna á dagvistarheimilum
höfuðborgarsvæðisins.
Stöðugt fleirum verður það ljóst,
að myndlist bama er stórmerkilegt
fyrirbæri, og að iðkun myndmennt-
ar á öllum skólastigum hefur
ómælda uppeldislega þýðingu.
Er böm hafa tekið þeim mestu
framförum, sem mannskepnan
gengur í gegnum á lífsleiðinni, sem
er fyrsta árið, er næmi þeirra gagn-
vart umhverfínu orðið ótrúlega mik-
ið, og nú vakna með þeim skynræn-
ir og skapandi hæfileikar, sem
þroskast og dafna, allt þar til bam-
ið lærir að lesa. Þessir skynrænu
hæfíleikar em eitt það mikilvæg-
asta, sem náttúran gefur manninum
og þróast miklu lengur hjá fmm-
stæðum þjóðflokkum en í hinum
„siðmenntaða" heimi, og er hér ein-
faldlega um að ræða tilfinninguna
fyrir sköpunarverkinu og náttúr-
unni allt um kring. Virðingin fyrir
náttúmnni og dulmögnun hennar
er þannig ólíkt meiri hjá þeim fyrr-
neftidu og um leið tilfínningin fyrir
því að ekki megi taka meira frá
henni en menn geti gefið til baka.
Eins og ég hefí iðulega bent á, þá
lagði Platon mikla áherslu á þýð-
ingfu þess að „ala upp í list" —
hann var þar trúlega að benda á
það að ekki mætti gleyma hinum
skapandi atriðum og að þróa bijóst-
vitið, — sem er svipað því sem
Rabelais sagði löngu seinna, að
böm væm eldur, sem ætti að
tendra, en ekki skálar til að hella
í. En nútíma kennsla minnir því
miður alltof oft á svissneskar gæs-
ir, sem trekt er rekin ofan í og fóð-
urblöndunni síðan hellt í eftir kúnst-
arinnar reglum, til að þær megi
gildna sem mest. Það er mjög
ánægjulegt að vita til þess að mynd-
mennt skuli vera jafn ríkur þáttur
í leikjum og störfum bama á dag-
vistarheimilum borgarinnar og
fram kemur á sýningunni á Kjar-
valsstöðum og vissulega má sjá þar
margan góðan hlut. En sjálfsagt
hefði verið hægt að gera sýninguna
betur úr garði, hafa hana markviss-
ari, því að satt að segja gætir sums
staðar ofhlæðis.
Veigurinn í sýningunni er hin
skynræna dýpt í pensilskrift og
vinnu bama, sem víða á sér fagur-
lega stað, en það er einmitt þetta,
sem allir góðir listamenn em að
reyna að tileinka sér og er í raun
lqaminn í allri óformlegri (inform-
el) list, sem ennþá á sterk ítök hjá
mörgum núlistamanninum. Ein
grein hennar, sem er einmitt hin
hreina, skynræna pensilSkrift, úr-
eldist aldrei í málverki.
I gegnum útrás tjáþarfarinnar
lærir bamið meira um lífið í kring-
um sig en mögulegt er að halda
að því með útskýringum, því að
kjami lífsins er að uppgötva og
upplifa og sá hæfíleiki er allri lestr-
arkunnáttu og í raun allri menntun
æðri...
Mikið við lítið
Tvær andstæður eru áberandi
þættir í allri myndlist, sem eru mik-
ið við lítið, eða stórt á móti smáu
— þetta sem útlendir nefna makro-
kosmos á móti mikrokosmos, eða
öfugt.
Þessi atriði hljóta að koma upp
í hugann við skoðun sýningar Sig-
rúnar Eldjám á Kjarvalsstöðum,
en þar hefur hún hengt upp 32
nýlegar olíumyndir í hálfum vestur-
sal.
Olíumálverk eftir Sigrúnu Eld-
jám er nú eitthvað alveg spánýtt
og óþekkt, því að hingað til hefur
hún verið þekkt fyrir grafík sína
og bókalýsingar. I grafík er hún
vafalaust brautryðjandi um notkun
hinnar vandmeðfömu tækni
„mezzotintu" hérlendis, í öllu falli
veit ég ekki um neinn hérlendan
listamann, sem hefur unnið jafn
margar myndir og áleitið í tækn-
inni.
Málverk Sigrúnar einkennast af
fyrirferðarmiklum landslagsform-
um, eða formum sem greinilega em
sótt í landslagið og þá einkum
hamra, klettadr anga, og bergmynd-
anir. A móti þessum ábúðarmiklu
formum teflir hún svo agnarsmáum
mannverum, sem annað tveggja
standa uppi á klettabrúnunum eða
svífa í rýminu. Til að binda þetta
og skapa tilfínningu fyrir jafnvægi
og fjarlægðum bætir hún við línum,
er skera myndflötinn, beinum lá-
réttum og lóðréttum línum, iðulega
skáhöllum svo og bogaíínum.
Þessi leikur er í hæsta máta
áhugaverður, þegar listakonunni
tekst best upp, svo sem í hinum
stóru myndum „Drangar" (9) og
„Höfði" (11) og litlu myndunum
„Klif“ (18) og „Brún“ (19), en þess-
ar myndir sannfæra mig meira en
aðrar um, að Sigrún eigi erindi inn
á svið málverksins.
Hins vegar er ekki að neita, að
myndimar eru nokkuð eintóna og
litimir á tíðum full fölir, en hér
bíður Sigrúnar einmitt heilmikið
rannsóknarsvið, haldi hún áfram á
þessari braut.
Þessar myndir opinbera ríka til-
fínningu fyrir mannlífínu og náttúr-
unni, jafnframt því sem í þeim er
heimápekilegur undirtónn.

* verða síðasVJf
NúíerhVe^haustouKanaf
að set'ja n'ðu úrva\ at
^aontWboð'nv*"**'"
Vi»«ninnun*a«nag
woni —”
blómGUGl
Gróðurhúsinu v/Sigtún Sími: 68 90 70