Morgunblaðið - 10.01.1989, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. JANÚAR 1989

Á myndinni eru talið frá vinstri: Björgúlfur Andrésson forstöðumað-
ur Hjálpartækjabankans, Trausti Sigurlaugsson formaður Sjálfs-
bjargar í Reykjavík, Sigurður Björnsson, Vikar Davíðsson og Lýður
Hjálmarsson hjá Sjálfsbjörgu og Guðmundur Bjarnason heilbrigðis-
og tryggingamálaráðherra.
Fremst á myndinni eru talið frá vinstri: Margrét Margeirsdóttir deildarstjóri í félagsmálaráðuneytinu,
Guðmundur Bjarnason heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra, Haukur Björnsson viðskiptafræðingur,
Helgi Seljan félagsmálafulltrúi Öryrkjabandalags íslands, Arinbjörn Kolbeinsson læknir, Jóhann Pétur
Sveinsson formaður Sjálfsbjargar, Geir Hallgrimsson Seðlabankastjóri og Guðjón Magnússon aðstoðar-
Iandlæknir og formaður Rauða kross Islands.
Hjálpartækjabankinn
flytur í nýtt húsnæði
NÝTT húsnæði Hjálpartækjabankans að Hátúni 12 var vígt við hátíð-
lega athöfii á laugardag. Húsið er byggt af Rauðakrossinum og Sjálfs-
björg og fær bankinn fyrstu hæð og hálfan kjallara hússins en Sjálfs-
björg efri hæð, hálfan kjallara og tengihús að sjálfú Sjálfsbjargar-
húsinu. Með þessu nýja húsnæði er Hjálpartækjabankinn búinn að fa
mjög góða aðstöðu en eldra húsnæði bankans á horni Nótaúns og
Skipholts var bæði orðið allt of lítið og aðkoman að því erfið. Reglu-
leg starfsemi Hjálpartækjabankans hófst árið 1976 en til hans leita
að meðaltali 1000-1200 manns í hveijum mánuði og má reikna með
að 10% landsmanna hafi einhvern tíma á ævinni þörf fyrir hjálpartæki.
Hjálpartækjabanki Rauða kross göngustafir, hækjustafir, ýmiss kon-
Islands og Sjálfsbjargar var stofnað-
ur 30. desember 1975. Regluleg
starfsemi hófst á miðju ári 1976 í
þáverandi miðstöð Rauða krossins
við Nóatún og Skiphoit í Reykjavík.
Fyrsti starfsmaður Hjálpartækja-
bankans, Björgúlfur Andrésson, hóf
störf 1. mars 1976 og hefur verið
forstöðumaður bankans allt til þessa
dags.
Starfssvið Hjálpartækjabankans
er sala og leiga hinna ýmsu hjálpar-
tækja fyrir fatlað fólk og aldrað en
starfssvæðið er allt landið. Áður en
Hjálpartækjabankinn hóf starfsemi
sína var miklum erfiðleikum bundið
að útvega ýmis hjálpartæki. Helstu
tæki sem bankinn hefur á boðstólum
eru hjólastólar, göngugrindur,
ar tæki til að nota við bað og sal-
emi, ýmis tæki til notkunar í eld-
húsi, svo sem sérútbúin hnífapör,
drykkjaráhöld, sjúkrarúm, lyftur og
margs konar einnota hjálpartæki.
Til Hjálpartækjabankans leita að
meðaltali 1000-1200 manns í hveij-
um mánuði og má reikna með að
10% landsmanna hafi einhvern tíma
á ævinni þörf fyrir hjálpartæki.
Mest af þeim tækjum sem í boði eru
eru greidd af sjúkratrýggingadeild
Tryggingastofnunar ríkisins að fullu
eða 70% fýrir einstaklinga, og þau
yfirleitt skilaskyld.
Hjálpartækjabankinn er eina
stofnun sinnar tegundar í landinu.
Hann er rekinn sem sjálfseignar-
stofnun í eigu tveggja félaga eins

Ábendingar frá
LÖGREGLUNNI:
Læsingar hurða
Alltaf er eitthvað um að brotist er inn í íbúðir fjölbýlishúsa.
Venjulega er farið inn um útidymar, þrátt fyrir að þær hafi
verið læstar. Eigendur og húsfélög fjölbýlishúsa ættu að gefa
læsingarbúnaði híbýla sinna alveg sérstakan gaum. Venjulega
er um tiltölulega einfaldan læsingarbúnað að ræða og í allmörg-
um tilvikum alls ófullnægjandi ef fyllsta öryggis ætti að vera
gætt. Nauðsynlegt er að læsingarbúnaðurinn sé þannig að ekki
sé hægt að opna hann utanfrá nema með lykli. Til þess þarf
vandaðar skrár, eins og þá sem sést á myndinni.
Að ýmsu öðm þarf og að
hyggja ef fólk vill vera nokkuð
ömggt um híbýli sín; læsingar á
svalahurðum, krækjur á gluggum
o.fl. Þá er ekki óalgengt að brot-
ist sé inn í geymslur fjölbýlishúsa.
Þær em oft á tíðum auðveldar
viðureignar fyrir þann eða þá sem
hafa hug á að nálgast það, sem
þar er innan dyra. Oft er ekki
takmarkaður aðgangur fólks að
geymsluhúsnæðinu eða búnaður
þannig að hann er jafnvel verri
en enginn, en verðmæti, sem þar
em geymd, slík að eigandanum
finnst tjónið tilfinnanlegt.
Lögreglan vill benda eigendum íbúða eða húsfélögum fjölbýl-
ishúsa á að kynna sér vel ástand þessara mála, ráðfæra sig
við fagmenn verslana, sem selja viðurkenndan varning á þessu
sviði og framkvæma síðan þær breytingar, sem telja má nauð-
synlegar til uppfyllingar fyllsta öryggis. Slík fjárfesting getur
borgað sig margfalt til varðveislu verðmæta og til að koma í
veg fyrir þau óþægindi, sem af innbrotum leiða.
og áður hefur komið fram. Að frá-
dregnum upphaflegum framlögum
eignaraðila er bankinn rekinn fyrir
eigið fé, það er að segja hann nýtur
engra beinna styrkja eða framlaga,
að fráteknum vemlegum fjárstuðn-
ingi frá eignaraðilum til nýbygging-
ar bankans og fleira.
Eins og áður sagði hóf bankinn
starfsemi sína á miðju ári 1976 i
húsakynnum á horni Nóatúns og
Skipholts er Rauðikrossinn lagði til
gegn hóflegri leigu. Aðkoma að hús-
inu var jafnan erfið við miklar um-
ferðargötur og rýmið varð fljótlega
of þröngt. Nokkur bót varð þó á er
bankinn fékk til umráða allan kjall-
ara Skipholtseignar Rauðakrossins.
Var húsnæðið þá orðið samtals 273
fermetrar.
Eftir að Rauðikrossinn var búinn
að selja eignimar við Nóatún og
Skipholt og hann fluttur í húseign
sína við Rauðarárstíg var orðið ljóst
að nauðsynlegt var að koma upp
framtíðarhúsnæði fyrir bankann.
Gömul hugmynd um að staðsetja
hann við hús Sjálfsbjargar við Hátún
var þá endurvakin og gerðu aðilar
með sér samning um húsbyggingu
fyrir Sjálfsbjörg og Hjálpartækja-
bankann 22. júlí 1987 þar sem bank-
inn fengi fyrstu hæð og hálfan kjall-
ara en Sjálfsbjörg efri hæð, hálfan
kjallara og tengihús að sjálfu Sjálfs-
bjargarhúsinu. Er önnur hæð húss-
ins ráðgerð fyrir samkomusal og
með rými fyrir skrifstofur.
Eignarhluti bankans í nýbygging-
uni er samtals 682 fermetrar með
helming kjallara og telst 40,62% af
nýbyggingunni allri. Hlutdeild í lóða-
réttindum bankans að Hátúni 12 er
904 fermetrar með 6,49% eignarað-
ild að heildarlóð Sjálfsbjargar. Á
bankinn nú þinglesna eignaraðild að
sínum hluta en í samningi aðila var
gert ráð fyrir, að bankinn kosti fram-
kvæmdimar að því marki sem stjóm
hans telur fært en að eignaraðilar
leggðu til fé sem þá vantaði.
Byrjunarframlög eigenda voru
lóðaréttindin frá Sjálfsbjörg, metin
á rúmar 2,4 m.kr. og á móti sama
fjárhæð í reiðufé frá Rauðakrossin-
um, sem byggt var á í byrjun fram-
kvæmda. Þá hefur Landsbankinn
veitt lán, sem riðið hefur baggamun
um framkvæmdina, en eignaraðilar
hafa séð um afganginn, þannig að
dæmið er að ganga upp.
í samantekt á kostnaði og gerðri
áætlun er gert ráð fyrir að bygging-
arkostnaður í heild verði 53 m.kr.
og skiptist þannig að 40,62% eða
um 21,5 m.kr. greiðast af bankanum
og 59,38% eða um 31,5 m.kr. greið-
ast af Sjálfsbjörg. Er hér átt við
húsnæðið tilbúið undir tréverk og
málningu en sameign fullfrágeng-
inni að því frátöldu að búið er að
fresta lyftukaupum í austurenda
byggingarinnar og frágangi á lóð
og hlaði, þ.m.t. bílastæðum.
tólf árum hefur verið rekstraraf-
gangur eða að jafnaði 3,8% af veltu.
Hefur það samt engan vegin dugað
til að fjármagna uppbyggingu bank-
ans og hafa því eignaraðilar, Rauði-
krossinn og Sjálfsbjörg, oftar en einu
sinni hlaupið undir bagga með óaft-
urkræf framlög sem nú nema sam-
tals 21. m.kr., þar með taldri sann-
gjamri húsaleigu. Hefur þetta skipt
sköpum fyrir uppbyggingu bankans
og þá þjónustu sem hann hefur get-
að veitt. Má segja að þetta frum-
kvæði Rauða krossins og Sjálfs-
bjargar við að koma þessu þjónustu-
fyrirtæki á iaggimar hafi sparað
ríkisvaldinu stórar fjárhæðir og auk-
ið þjónustu á þessu sviði.
Bjöm Tryggvason, formaður
stjómar Hjálpartækjabankans,
sagðist við opnunina hafa áhyggjur
af því að Tryggingastofnun væri að
hugleiða byggingu stórrar miðstöðv-
ar og innflutning á hjálpartækjum.
Þar með væri hún komin í beina
samkeppni við Hjálpartækjaban-
kann og teldi a.m.k. Rauðikrossinn
að þá væri grundvellinum kippt und-
an stofnuninni og jafnvel eins gott
að ríkið tæki reksturinn yfir.
Guðmundur Bjarnason, heilbrigð-
is- og tryggingarmálaráðherra, opn-
aði síðan húsið formlega. Sagði hann
þetta vera mikla hátíðarstund og
mætti þarna með sanni sjá hve dygg-
an stuðning ríkið fengi í þessum
málum frá einstaklingum. Þakkaði
hann öllum þeim aðilum og einstakl-
ingum sem leggðu sitt af mörkum
varðandi málefni fatlaðra.
Fiskverð á uppboðsmörkuðum 9. janúar.
FISKMARKAÐUR hf. í Hafnarfirði
Hassta Lægsta Meðal- Magn Heildar-
verð verð verð (lestir) verð (kr.)
Þorskur 57,00 40,00 55,46 9,492 526.413
Þorskur(ósl.) 51,00 48,00 58,82 14,361 729.756
Ýsa 120,00 90,00 105,00 2,853 299.612
Ýsa(ósl.) 110,00 110,00 110,00 0,177 19.470
Undirmálsýsa 28,00 28,00 28,00 0,450 12.740
Karfi 36,00 36,00 36,00 0,014 522
Steinbítur 50,00 50,00 50,00 0,063 3.150
Hlýri 50,00 50,00 50,00 0,035 1.775
Lúða 200,00 185,00 194,08 0,073 14.265
Langa 15,00 15,00 15,00 0,103 1.545
Rauömagi 30,00 30,00 30,00 0,015 465
Hrogn 63,00 63,00 63,00 0,013 806
Tindaskata 10,00 10,00 10,00 0,201 2.010
Samtals 57,88 27,827 1.612.529
Selt var aðallega úr Stakkavík ÁR, Mumma KÓ, Gullfara HF og frá Tanga hf. f dag veröur selt óákveðið magn úr ýmsum bátum.
FAXAMARKAÐUR hf. í Reykjavík
Þorskur 56,00 38,00 48,33 29,504 1.425.818
Ýsa 125,00 30,00 93,28 0,915 85.352
Lúða(smá) 110,00 110,00 110,00 0,003 330
Lýsa 20,00 20,00 20,00 0,055 1.100
Samtals 49,63 30,477 1.512.600
Selt var úr netabátum. í dag verður selt úr netabátum.
FAXAMARKAÐUR hf. í Reykjavík 7. janúar.
Þorskur 48,00 38,00 47,28 7,368 348.334
Ýsa 120,00 100,00 119,32 1,501 179.093
Steinbítur 42,00 29,00 30,32 0,236 7.156
Lúöa 405,00 290,00 380,18 109,00 41.440
Keila(ósL) 12,00 12,00 12,00 0,160 1.920
Samtals . 61,65 9,374 577.943
Selt var úr netabátum.
FISKMARKAÐUR SUÐURNESJA hf.
Þorskur 53,00 52,50 52,98 17,850 945.750
Ýsa 100,50 41,50 90,53 0,866 78.398
Ufsi .23,50 20,50 23,13 8,727 201.870
Karfi 43,00 43,00 43,00 0,040 1.720
Steinbítur 23,00 15,00 16,71 0,318 5.314
Lúöa 200,00 200,00 200,00 0,010 2.000
Hrogn 156,00 156,00 156,00 0,128 19.965
Samtals 44,92 27,951 1.255.557
Selt var aðallega úr Baldri KE, Hvalsnesi GK og Þorbirni hf. [
dag verða meöal annars seld 30 tonn, aöallega af þorski, úr
Skarfi GK, 2 tonn af ýsu og 6 tonn af þorski úr Eldeyjar-Boða GK.
Morgunblaðið/RAX
Björn Tryggvason stjórnarfor-
maður Hjálpartækjabankans.
Með hinni nýju byggingu er bank-
inn búinn að fá eins góða aðstöðu
og hægt er að ætlast til, á ákjósan-
legum stað miðsvæðis við hlið höfuð-
stöðva Sjálfsbjargar og Öryrkja-
bandalagsins. Starfsmenn bankans
eru ánægðir með aðstöðuna og allan
frágang.
Frá því Hjálpartækjabankinn tók
til starfa og til ársloka 1987 hefur
velta hans 15 faldast að raunvirði.
Var hún 45 m.kr. króna á árinu
1987 en endanlegar tölur liggja ekki
fyrir um árið 1988. Níu af þessum