Morgunblaðið - 24.02.1989, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. FEBRÚAR 1989
3
Borgarráð:
Sebrabrautir yfir
flórar akrein-
ar lagðar niður
Morgunblaðið/Bjöm Guðmundsson
Vetrarríki í Ólafsvík
BORGARRÁÐ hefur samþykkt að leggja niður sebrabrautir fyrir
gangandi vegfarendur, þar sem þær ná yfir Qórar akreinar þar af
tvær í sömu átt. Að sögn Þórarins Hjaltasonar hjá umferðardeild
Reykjavíkurborgar er þetta gert til að fækka slysum en komið hefur
í ljós að hætta er á slysum þegar bifreið á hægri akrein stöðar fyr-
ir fótgangandi vegfaranda en bifreiðin á vinstri akrein ekur hann
niður.
upplýsingamar fengnar erlendis
frá. Þó hafa menn alltaf getað séð
hættuna við fjögurra akreina götur,
þar sem tvær akreinar eru í hvora
átt.“
Flestar aðrar sebrabrautir auka
slysahættu en athuga þarf aðstæð-
ur á hveijum stað með tilliti til
umferðarþunga og fjölda gangandi
vegfarenda. Samkvæmt þýskum
leiðbeiningum má ekki leggja
sebrabraut yfir tvær akreinar og
þegar um eina akrein í hvora átt
er að ræða þá þarf fjöldi gangandi
vegfarenda að vera 100 á klukku-
stund og íjöldi bifreiða 300 til 600.
Má þó vera 600 til 1200 ef um-
ferðareyja er í miðjunni. „Að þess-
um skilyrðum uppfylltum auka
sebrabrautir umferðaröryggið ann-
ars minnka þær það,“ sagði Þórar-
inn. „Ef lítið er um gangandi veg-
farendur muna bifreiðastjórar siður
að það er sebrabraut á staðnum og
ef umferðin er lítil þá gengur fólk
gjaman yfir til hliðar við brautina.“
Fyrirhugað er að setja upp gang-
brautarljós við Reykjaveg og ljós
verða við Miklatorg, en á undan-
fömum ámm hafa víða verið sett
ljós í stað sebrabrauta. Þá er búið
að samþykkja að setja upp gang-
brautarljós yfir Lækjargötu við
Skólabrú, yfír Hverfisgötu við
Klapparstíg auk þess sem sett verða
ljós yfír Kleppsveg við Laugames-
veg.
„Þekking manna á umferðarör-
yggi á sebrabrautum hefur aukist
undanfarin ár,“ sagði Þórarinn.
„Tölfræðilega er erfitt að sýna fram
á hættu á hverjum stað og em
Tekju- og eignaskattur einstaklinga:
Skattskuldir fyrir staðgreiðslu
gerðar upp með skuldabréfiim
3,5 milljarðar úti-
standandi
FJÁRMÁLARÁÐHERRA kynnti
í gær reglur um uppgjör á skatt-
skuldum einstaklinga vegna
tekju- og eignaskatts áður en
staðgreiðsla var tekin upp. Verð-
ur þeim einstaklingum sem
skulda skatt boðið að gera upp
skuld sina við rikissjóð með
skuldabréfúm til 3, 4 eða 5 ára.
Sagði Qármálaráðherra að um
3,5 milljarðar króna væru i van-
skilum með þessum hætti og
dreifðist sú upphæð á um 10.000
framteljendur. Síðustu 4-5 mán-
uði hefðu verið gerðar upp 600
m.kr. af svona skuldum og taldi
ráðherra það ábendingu um að
í þessari ákvörðun væri að skatt-
skuldir yrðu ekki felldar niður. Slíkt
fordæmi hefði getað haft alvarlegar
afleiðingar í för með sér. Það væri
heldur ekki réttlátt né þjóðfélags-
lega siðrænt. Ekki verður heldur
gefinn neinn afsláttur af áföllnum
dráttarvöxtum.
Geta þeir einstaklingar sem eiga
ógreiddar skattskuldir frá því fyrir
staðgreiðslu samið um uppgjör á
þeim með skuldabréfum til 3,4, eða
5 ára. Skuldabréfin verða með jöfn-
um mánaðarlegum afborgunum
með fyrstu afborgun þann 15. júní
1989 og verðtryggð miðuð við láns-
kjaravísitölu. Skuldabréf til 3 ára
munu bera 1,5% vexti, skuldabréf
til 4 ára 2,5% vexti og skuldabréf
til 5 ára 3,5% vexti. Skuldabréfin
skulu verðtryggð með þeim hætti
sem innheimtustofnanir telja viðun-
andi, t.d. með fasteignaveði, banka-
ábyrgð eða sjálfskuldarábyrgð
tveggja manna. Skuldabréfin verða
í innheimtu hjá ríkisféhirði.
Reglur þessar ná einungis til ein-
staklinga sem ekki höfðu tekjur af
atvinnurekstri eða sjálfstæðri starf-
semi eða höfðu reiknað endurgjald
og einungis er um að ræða skuldir
sem eiga rætur sínar að rekja til
álagningar fyrir tekjuárið 1986 eða
fyrri ár. Umsóknarfrestur er til 15.
apríl nk. og sagði ráðherra þennan
skamma frest eiga að gefa til kynna
að um hreingemingu væri að ræða.
Verður öllum einstaklingum sem
sækja um að fá skuldir sínar greidd-
ar með þessum hætti svarað fyrir
30. maí nk.
Innheimtustofnunum verður falið
að meta efnahag umsækjenda og
hvemig samning hann geti staðið
undir. Ef efnahagur umsælqanda
er það góður að talið er að viðkom-
andi geti greitt skuldina á skemmri
tíma verður umsókn hans hafnað.
Félagsmálastofiiun Reykjavíkur:
stór hluti fólks vildi standa í skil-
um þó að það hefði lent i erfið-
leikum. Þeir aðilar sem ekki
gerðu upp nú fyrir 15. apríl yrðu
að horfast i augu við það að inn-
heimtuaðilar gerðu viðhlítandi
ráðstafanir.
Ólafur Ragnar Grímsson sagði á
blaðamannafundi í gær að kjaminn
Nítján kynferðisafbrota-
mál til meðferðar árið 1988
Sex mál kærð til Rannsóknarlögreglu ríkisins
GREINARGERÐ um Qölda og vinnslu kynferðisafbrotamála, sem
borist hafa Félagsmálastofiiun Reykjavíkurborgar hefúr verið lögð
Eram í Félagsmálaráði. Að sögn Aðalsteins Sigfússonar sálfræðings
fékk stofiiunin 15 mál til meðferðar á árunum 1984 til og með 1987
og tengdust 23 börn þeim málum, en árið 1988 var fjallað um 19
mál þar af voru 16, þar sem talið var að um meint kynferðisafbrot
væri að ræða. 35 börn tengjast málunum á einn eða annan hátt og
er meðalaldur þeirra 6,7 ár en börnin eru á aldrinum 1 til 15 ára.
Nær undnatekningarlaust eru brotin framin innan heimilanna.
Bjórinn:
Frjáls álagn-
ing í veit-
ingahúsum
Á fúndi sem ríkisstjórnin boðaði
til með veitingamönnum i gær
greindi Ólafúr Walter Stefáns-
son skrifstofústjóri i dómsmála-
ráðuneytinu frá því, að ákvæði
um hámarksálagningu á áfengi
sem selt er í veitingahúsum verði
ekki látið gilda um bjór. Veit-
ingamönnum verður þvi heimil
fijáls álagning á þeim bjór sem
seldur verður i veitingahúsum.
Hámarksálagning á áfengi sem
selt er í veitingahúsum er 50% fyr-
ir áfengi sem selt er í heilum eða
hálfum flöskum, en 80% fyrir áfengi
sem selt er í minni skömmtum.
Samkvæmt þessu hefði hámarksá-
lagning á bjór sem seldur verður í
flöskum í veitingahúsum mátt vera
50% , en hámarksálagning á bjór
sem seldur verður úr krana hefði
mátt vera 80%.
„í greinargerðinni er tekið saman
núverandi ástand við vinnslu kyn-
ferðisafbrotamála og bent á hveiju
þyrfti að breyta," sagði Aðalsteinn.
„Þetta var alveg nýr málaflokkur
fyrir starfsmenn stofnunarinnar að
fást við í fyrstu og því nauðsynlegt
að móta viðunandi vinnubrögð þeg-
ar í upphafi. Snemma árs 1987 var
komið á vinnuhóp sem mótaði
ákveðnar reglur um starfshætti og
í framhaldi var sett á laggimar
svokallað sifjaspellsteymi. Upphaf-
lega var ákveðið að halda .fundi á
tveggja vikna fresti en þeir urðu
40 á síðasta ári og sýnir það best
þörfina og tíðni afbrotanna."
Af þeim 19 kynferðisafbrotamál-
um sem starfsmenn Félagsmála-
stofnunar höfðu afskipti af árið
1988, beindist athyglin að aðstæð-
um 21 bams auk systkina eða 35
bama. „Með nokkurri vissu átti
gmnur um afbrot ekki við rök að
styðjast í þremur tilfellum en hins-
vegar varð niðurstað athugunar sú
að svo hafi verið í 16 tilfellum,"
sagði Aðalsteinn. „Bamavemdar-
nefnd Reykjavíkur kærði sex mál
til Rannsóknarlögreglu ríkisins á
síðasta ári en hafa ber í huga að
sum mál em þannig vaxin að ekki
er talið forsvaranlegt að leggja
fram kæm. Þetta er matsatriði í
hvert sinn og stjómast meðal ann-
ars af því hversu vel tekst að afla
upplýsinga."
Sagði Aðalsteinn að starfsmenn
Félagsmálastofnunar ynnu að mót-
un og samræmingu í vinnubrögðum
við vinnslu þessara mál milli þeirra
sem eiga að Qalla um þau, en það
em sjúkarhús, bamavemdanefndir,
rannsóknarlögregla og meðferða-
stofnanir. „Það er ekki nóg að
Bamavemdamefnd Reykjavíkur
ásamt öðram stærri nefndum fjalli
um málin sem upp koma. Það þurfa
fleiri að koma til, til að tryggja
réttarstöðu bamsins. Þegar um
sifjaspell er að ræða, hvílir sönnun-
arbirgðin á ákæmvaldinu. Ef hinn
ákærði neitar þá duga ekki skýrslur
sérfræðinga, sem hafa kynnt sér
ástandið, til að sakfella hann,“
sagði Aðalsteinn.
Rétt er að taka fram að þó mál
séu ekki kærð til Rannsóknarlög-
reglunnar þá tekur Bamavemdar-
nefnd undnatekningarlaust ákvörð-
un í málefnum bamsins, sem á að
tryggja því öryggi og viðeigandi
meðferð. Ákvarðanir bamavemdar-
nefndar em ekki háðar niðurstöðum
undirréttar eða hæstaréttar hafi
málin farið þá leið. „Bamavemdar-
nefnd ber fyrst og fresmt ábyrgð
gagnvart baminu og vinnur nefndin
að því að finna með hvaða hætti
er hægt að auka vægi þeirra upplýs-
inga sem bamið gefur gagnvart
geranda," sagði Aðalsteinn.
„Vinnsla þessara mála er krefjandi
fyrir alla málsaðila og mikilvægt
að samstarf sé gott milli bama-
vemdamefndar, rannsóknarlög-
reglu og dómskerfis. Þetta em við-
kvæm mál, vandmeðfarin og mikil-
vægt að ffamganga starfsmanna
sé yfirveguð og markviss. Það er
ekki nóg að stærri bamavemdar-
nefndir skipuleggi vinnu sína heldur
verður að vera fullur skilningur á
málefnum þessara bama annars-
staðar í kerfinu. Það er algerlega
óforsvaranlegt þetta misræmi, sem
er í daglegri vinnslu málanna milli
opinberra stofnana, sem oft leiðir
til þess að bamavemdamefndir
neyðast til að taka erfíðar ákvarð-
anir en þegar þær hafa verið tekn-
ar kemur fyrir að bömin séu van-
rækt af hinu opinbera. Við eigum
langt í land með að búa bömum
það réttaröryggi sem þeim ber.
Ég er viss um að kynferðisafbrot
hafa alltaf átt sér stað þó mörg
þeirra séu fyrst núna að koma í ljós.
Fólk er opnara en áður gagnvart
vísbendingum í aðbúnaði og hegðun
bama. Þó vantar mikið þar á og
þá sérstaklega held ég að bama-
deildir og slysadeildir spítalanna
megi taka sig á. Ég vil benda á að
samkvæmt 18. grein laga um
vemdun bama og ungmenna er
kveðið sérstaklega á um skyldur
opinberra starfsmanna, svo sem
lækna, kennara og hjúkmnarfræð-
inga um að gera bamavemdar-
nefndum viðvart ef þeir verða varir
við misferli í uppeldi og aðbúnaði
bama og ungmenna í starfi sínu.
Þetta á reyndar einnig við um allan
almenning."