Morgunblaðið - 24.02.1989, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. FEBRÚAR 1989
17
sjálfkjörinn til forustu. Varð hann
forstjóri Landsvirkjunar um mitt ár
1965 og hóf þá hvort tveggja í senn
að byggja upp stjóm og rekstur
hins nýja fyrirtækis og undirbúa
útboð og framkvæmdir við Búrfells-
virkjun. Var hin farsæla bygging
þessa mikla mannvirkis ótvírætt
hátindurinn á starfsferli Eiríks
Briems.
Með byggingu Búrfellsvirkjunar
var brotið blað í tækniþróun hér á
landi. Þetta var ckki eingöngu
vegna stærðar virkjunarinnar, en
hún fjórfaldaði nánast framleiðslu-
getu vatnsorkuvera hér á landi,
heldur krafðist bygging hennar
lausnar á mörgum nýjum tæknileg-
um vandamálum, sem fylgja beizlun
hinna stóru jökulfljóta hér á landi.
Má þar til dæmis nefna ísvandamál-
in, en margir voru vantrúaðir á, að
þau mætti leysa tryggilega, nema
með óheyrilegum kostnaði. Þótt
Eikríkur væri að sjálfsögðu ekki á
meðal manna, sem glímdu beint við
hönnunarvandamál virkjunarinnar
eða sæi um daglega stjóm fram-
kvæmda, hvíldi á herðum hans meg-
inþungi ábyrgðarinnar á vali þeirra
lausna og aðferða, sem að lokum
var treyst á. Ekki er ofsagt, að
Búrfellsvirkjun hafi verið eldvígsla
íslenzkra verkfræðinga, tækni-
manna og verktaka, sem eftir þetta
voru fullfærir um að glíma við hvaða
verkefni sem var við virkjun
íslenzkra fallvatna. Sú erlenda þátt-
taka í hönnun og framkvæmdum,
sem nauðsynleg var við Búrfell,
heyrir sögunni til, og íslendingar
standa nú hverri þjóð annarri á
sporði um alla þætti í virkjun, jafn-
vel mestu stórfljóta hér á landi. Þar
er nú enn að verki sá hópur hæfi-
leikamanna, sem brutu ísinn við
Búrfell undir forustu Eiríks Briems
fyrir tæpum aldarfjórðungi.
Framkvæmdum við Búrfell var
vart lokið, þegar hafínn var undir-
búningur að næstu stóráföngum við
virkjun Þjórsár og Tungnaár. Komu
þar fyrst miðlunarmannvirki við
Þórisvatn, en síðan virkjanir
Tungnaár við Sigöldu og Hraun-
eyjafoss, en með hveijum áfanga
jókst hlutur íslendinga í hönnun
mannvirkjanna, framkvæmd verks-
ins og eftirliti með því. Var Eiríki
kappsmál, að svo mætti verða. í
þessu naut hann þess eiginleika að
vera mikill mannþekkjari og óvenju-
lega glöggskyggn á hæfíleikamenn,
sem hann valdi til samstarfs við sig.
En fátt skiptir meira máli en gott
mannval fyrir farsælan framgang í
rekstri fyrirtækis, þegar til lengdar
lætur.
Þegar á leið áttunda áratuginn
fóru heilsa og kraftar Eiríks að
gefa sig, enda sparaði hann hvor-
ugt, hvorki í starfi né leik. Hélt
hann þó enn áfram störfum um
hríð, þrátt fyrir vaxandi sjúkleika,
unz hann óskaði lausnar á árinu
1983. Sjúkdómserfíðleikum sínum
síðustu árin tók Eiríkur með þeirri
karlmennsku og æðruleysi, sem ein-
kenndi allt hans líf, og lífsgleði sinni
og skopskyni hélt hann óskertu til
hinzta dags.
Nú að leiðarlokum stendur Eirík-
ur Briem mér skýrar fyrir hugskots-
sjónum en flestir aðrir, sem ég hef
kynnzt á lífsleiðinni. í fari hans var
ekkert hversdagslegt, geðið stórt,
gáfumar djúpar og lífsgleðin leik-
andi létt. Við erfíðustu vandamál
glímdi hann af skarpri rökvísi, þekk-
ingu og yfirvegun. Á gleðifundum
var hann hveijum manni skemmti-
legri og betri félagi. Eftir standa
minningamar um allar góðu stund-
imar, sem við Dóra áttum með
Eiríki og Maju-Gretu og vináttu sem
aldrei féll skuggi á. Ég vil fyrir
hönd okkar beggja og félaga minna
í stjóm Landsvirkjunar færa Maju-
Gretu, sonunum tveimur og fjöl-
skyldum þeirra innilegustu samúð-
arkveðjur.
Jóhannes Nordal
Gamall vinur er kvaddur í dag.
Með Eiríki Briem er horfínn einn af
brautryðjendum íslenskra orkumála.
Undirritaður kynntist Eiríki á
unga aldri. Mér er í minni glampinn
í augum föður míns þegar hann sagði
að Eiríkur ætlaði að líta við eftir
vinnu því í nafna sínum Briem hafði
hann séð manninn sem gæti stuðlað
að því að draumar hans um virkjan-
ir fallvatna landsins mundu rætast.
Enda skrifaði hann í gestabók
Búrfellsvirlq'unar eftir gangsetningu
hennar, að eftir þessum degi hefði
hann beðið í 50 ár, og lætur það
nærri, því Sætersmoen lagði fram
áætlanir og teikningar Búrfellsvirkj-
unar árið 1918.
Nú að leiðarlokum vil ég þakka
Eiríki þá alúð sem hann sýndi föður
mínum til æviloka, en hann færði
honum kærkomnar fréttir stórhuga
manna um virkjanir og stórfram-
kvæmdir en í fararbroddi í þeim hópi
stóð Eiríkur. Hann lagði það á sig
að sitja einn hjá gömlum nafna sínum
sem hafði tapað það mikilli heym
að hann naut helst samskipta við
einn mann í einu.
Það er ekki aðeins athafnamaður-
inn Eiríkur Briem sem kvaddur er í
dag heldur gagnmerkur maður sem
ekkert var óviðkomandi. Hann var
jafn upplýstur um heimsmálin samt-
íðarinnar, um mannkynssöguna og
sögu lands og þjóðar. Minni hans var
ótrúlegt. Það var eins og það sem
hann hafði einhveiju sinni numið
væri honum ávallt tiltækt.
Eiríkur annaðist marga stærstu
verksamninga sem gerðir hafa verið
á íslandi. Lipurð hans og ekki síður
festa, skapaði honum virðingu við-
semjenda sinna og auðveldaði það
framgang mála. Leikni hans í stærð-
fræði var honum til mikillar hjálpar
við öll þessi flóknu mál.
Honum var lagið að kasta fram
stöku við ýmis tækifæri og eru marg-
ar ferstiklur hans gjaman á vörum
þeirra sem til þekktu, svo hnyttnar
voru þær og skemmtilega fram sett-
ar.
Ég lýk þessum fátæklegu orðum
með þakklæti fyrir kjmni við góðan
dreng og samvistir við hann og hans
fjölskyldu í gegnum árin og bið Guð
að blessa minningu hans.
Karl Eiríksson
Kveðja frá Rafinagns-
veitum ríkisins
Hinn 17. febrúar sl. lézt Eiríkur
Briem, fyrrverandi framkvæmda-
stjóri Landsvirkjunar og þar áður
rafmagnsveitustjóri ríkisins.
Með honum er horfínn einn af
merkustu brautryðjendum þjóðar
okkar í rafvæðingu landsins. Eiríkur
Briem, rafmagnsfræðingur, tók við
starfí rafmagnsveitustjóra rikisins
1. janúar 1947, eða þegar við stofn-
un Rafmagnsveitna ríkisins. Að lo-
knu námi f raforkuverkfræði við
Tækniháskólann í Stokkhólmi árið
1939 starfaði hann við Statens Vatt-
enfallverk í Svíþjóð, hjá Rafmagn-
sveitu Reykjavíkur og Rafmagnseft-
irliti ríkisins og öðlaðist þar þá þekk-
ingu og reynslu, sem nauðsynleg var
til að takast á við þau verkefni, sem
framundan voru við rafvæðingu
landsins og þá sérstaklega dreifbýlis-
ins._
Á undangengnum árum hafði Raf-
magnseftirlit ríkisins undir stjóm
þáverandi framkvæmdastjóra þess,
Jakobs Gíslasonar, síðar raforku-
málastjóra, verið falið að sjá um
ýmsar framkvæmdir við rafvæðing-
una, en Rafmagnsveitur ríkisins og
Héraðsrafmagnsveitur ríkisins tóku
við því verkefni við stofnun fyrirtækj-
anna.
Eiríkur Briem hófst þegar handa,
í samvinnu við Jakob Gíslason, ra-
forkumálastjóra, við lausn þeirra
gífurlegu verkefna, sem fyrir lágu,
en á þessum tíma má segja að raf-
væðing næði einungis til helztu þétt-
býlisstaða, en rafvæðing dreifbýlisins
var á algjöru byijunarstigi.
Á fyrstu árum Rafmagnsveitna
ríkisins var ráðist í byggingu Göngu-
skarðsárvirkjunar, Rjúkandavirkjun-
ar, Þvi-rárvirkjunar og endurbygg-
ingu Laxárvatnsvirkjunar. Háspenn-
ulínur voru lagðar frá Elliðaánum tii
Suðumesja og frá Sogi að Selfossi,
Eyrarbakka, Stokkseyri og Hvera-
gerði. Þá var lögð lína frá Laxárvirlq'-
un til Húsavíkur.
í framhaldi af þessum fram-
kvæmdum tók við árið 1953 svoköll-
uð 10 ára áætlun um rafvæðingu
landsins, sem varð eitt meginverk-
efni Eiríks Briem, sem rafrnagn-
sveitustjóra ríkisins á næsta ára-
tugnum. Hér var um að ræða virkjan-
ir, stofnlínur og viðamikið dreifíkerfi.
Erfitt er, í stuttu máli, að lýsa
áhrifum þeirra miklu framkvæmda,
sem fylgdu í kjölfarið með tilliti til
þeirra breytinga á lifnaðarháttum og
í atvinnulífi þjóðarinnar sem raun
varð á.
Eiríkur sagði mér oft sögur af
þvi, hver breyting varð á högum
manna þegar rafmagnið kom heim
í sveitarfélagið, heim á bæinn og
hver viðbrögð manna urðu.
Við, sem búum við rafmagnið sem
sjálfsagðan hlut nú á tímum, skiljum
slíkt vart.
Á þessu tímabili stjómaði Eiríkur
m.a. lagningu um 3.800 km há-
spennukerfís til um 65 kaupstaða,
kauptúna og byggðakjama og um
3.000 býla í sveitum, byggingu 7
vatnsorkuvera auk neðri virkjunar í
Laxá í umboði Laxárvirkjunar, yfir-
töku, endurbyggingu og stækkun
Qölmargra dísilrafstöðva og um 40
innanbæjarkerfa í kaupstöðum og
kauptúnum.
Árið 1965 tók Eiríkur Briem við
starfí framkvæmdastjóra Lands-
virkjunar, þar sem hann átti giftu-
ríkan starfsferil, en um það munu
aðrir fíalla.
Við hjá Rafmagnsveitum ríkisins
njótum enn ávaxta hins mikla starfs
Eiríks fyrir fyrirtækið og erum þakk-
lát fyrir þann tíma, sem við vomm
honum samferða.
1 ÚTSÍ Allt að ^ D iLA 10%
afsláttur
.. fl. ^ 1
piU * gluggat r 1 jöld Suðurlandsbraut 6, Sími: 91 - 8 32 15. 1
Um leið og mikilhæfur forystu-
maður er kvaddur sendum við hjónin
Maju-Gretu og fjölskyldu innilegar
samúðarkveðjur.
Kristján Jónsson
FERMINGARVEISLAN
- í GLÆSILEGUM VEISLUSÖLUM OKKAR.
f ÁR BJÓÐUM VIÐ HAGSTÆTT FERMINGARTILBOÐ:
ÞRÍRÉTTUÐ VEISLUMÁLTÍÐ OG GOSDRYKKUR
AÐEINS KRÓNUR; 1.985,- FYRIR MANNINN,
ENGIN AUKAGJÖLD - ÖLL ÞJÓNUSTA INNIFALIN.
ATHUGIÐ: TAKMARKAÐUR FJÖLDI DAGA LAUSIR.
HAFIÐ SAMBAND VIÐ VEITINGASTJÓRA SEM GEFUR
ALLAR NÁNARI UPPLÝSINGAR.
VEISLUSALIR ÞÓRSHALLAR FYRIR VEISLUR OG MANNFAGNAÐI
HVERT SEM TILEFNIÐ ER.