Morgunblaðið - 08.03.1989, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. MARZ 1989
17
bjóðanda. Bar hann sigurorð af
andstæðing sínum og jafnan síðar
er hann gaf kost á sér til þingsetu.
Sat hann á Alþingi 1931—1934 og
1937—1942 og gat sér þar sem
annars staðar hinn bezta orðstír.
Þegar Bjami læknir hóf afskipti
af stjómmálum var hann ósjálfrátt
kominn í forystusveit flokks síns.
Það gerði skarpskyggni hans og
glæsimennska. Hann var formaður
fulltrúaráðs Sjálfstæðisflokksins í
Ilafnarfirði um margra ára bil og
í miðstjóm Sjálfstæðisflokksins sat
hann 1940-1951.
Á vettvangi stjómmálanna sem
annars staðar, ávann Bjami læknir
sér traust og virðingu samstarfs-
manna sinna. Um Bjama ritaði for-
maður Sjálfstæðisflokksins, Jóhann
Hafstein, forsætisráðherra m.a. á
útfarardegi hans:
„Ég átti eftir að eiga þess síðar
kost, að kynnast Bjama Snæbjöms-
syni, meðal annars vegna starfa
hans í miðstjóm og þingflokki Sjálf-
stæðismanna. Hann var í mínum
augum ákaflega sérstæður per-
sónuleiki. Hann var mjög hávaxinn
maður, en hreykti sér ekki. Gekk
varfæmislega um, var svipmikill en
mildur að sjá. Hann var hægur í
tali, en rökfastur ogtillögugóður."
Þótt Bjami Snæbjömsson gerðist
forystumaður Sjálfstæðisflokksins
og einn aðalframbjóðandi hans í
Hafnarfírði, þar sem löngum hefur
verið háð hörð pólitísk bárátta með
ósvissum úrslitum, hafði það engin
áhrif á félagsmálastörf hans.
Hann var alls staðar eftirsóttur
félagi, hvort heldur var í menning-
ar- eða líknarfélögum.-
Formaður Hafnarfjarðardeildar
RÍ. frá stofnun 1941—1948, for-
maður Krabbameinsfélags Hafnar-
flarðar 1949—1963 og í stjóm
Krabbameinsfélags íslands. Félagi
Karlakórsins Þrasta og söngfélagi
í mörg ár. Um langan tíma áhuga-
samur félagi málfundafélagsins
„Magna":
Uppeldi Bjama læknis, félags-
starfíð, þátttaka hans í félagsmál-
um gerði það að verkum, að hann
var gjörkunnugur öllu fjármála- og
atvinnulífí 'landsmanna. Þau tæki-
færi sem honum vom gefin á vett-
vangi opinberra mála, notaði hann
líka til hins ítrasta, til þess að leggja
sitt til að efla atvinnulíf samborg-
ara sinna og vera í fararbroddi þar
sem annars staðar.
Hann lagði víða gjörva hönd á
plóginn. Setti á stofn prentsmiðju,
gaf út vikublað, meðal stofnenda
að iðnaðar- og útgerðarfyrirtækjum
og lagði oft drjúgt af mörkum til
þess að auka atvinnulíf samborgara
sinna. Hann var iíka ófeiminn við
að láta í ljósi skoðanir sínar ef hann
taldi að rangt væri stefnt.
í stjóm íjölmargra atvinnufyrir-
tælqa sat Bjami, m.a. Raftækja-
verksmiðjunnar hf. og Fiskveiði-
hlutafélaginu Stefni.
Tvær þekktar peningastofíianir
óskuðu eftir starfskröftum Bjama
læknis Snæbjömssonar. í stjóm
Sparisjóðs Hafnarfjarðar sat hann
frá 1951—1965 og tók þar við for-
mennsku 1958. í Landsbankanefnd
sat hann 1942 til 1957.
Bjami læknir Snæbjömsson var
sérstæður persónuleiki bæði í sjón
og raun. Hann var hávaxinn, mynd-
arlegur á vallarsýn teinréttur á
gangi til hins síðasta. Hvar hann
kom var viðtekin prúðmennska
hans og stilling samfara góðvilja
og einbeitni. Reisn hans og andlegt
atgervi vakti að vonum athygli
þeirra sem hann hafði samskipti við.
Jón Pálmason, fyrrverandi ráð-
herra og alþingisforseti segir Mbl.
8. marz 1949 um Bjama lækni sex-
tugan:
„Hann er einn af þeim tiltölulega
fáu mönnum sem aldrei fellur
skuggi á við náin kynni og sem
maður treystir því betur sem við-
kynningu verður lengri og nánari.
Maðurinn er stilRur og prúður í
allri framgöngu, orðfár og alvöm-
gefínn; en þó glaðlyndur, ljúfur og
alúðlegur hvar sem hann er að
hitta. Hann er mjög greindur maður
og gjörhugull, rökfastur ræðumað-
ur, góðviljaður og traustur í allri
starfsemi. í stuttu máli er hann
maður, sem á í ríkum mæli hin
í hálfa öld vakti Bjarni læknir
yfir lífí og heilsu Hafíifirðinga.
fomu góðu einkunnarorð: „Hann
er hvers manns hugljúfi".
Sakir sinna fjölþættu starfa var
Bjami læknir landskunnur maður.
hann hafði víða lagt hönd á plóg.
Þeir em ótaldir sem leituðu til hans,
ekki hvað síst þegar vanda bar að
höndum og hann gat haft þar áhrif.
Trúi ég að flestir ef ekki allir hafí
haft sömu sögu að segja og dr.
Bjami Benediktsson, forsætisráð-
herra og formaður Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavíkurbréfi Mbl.
21. maí 1967:
„Hvar sem Bjami Snæbjömsson
hefur komið við sögu, fer af honum
sama orð. Öllum kemur saman úm
að hann sé maður sem ekki megi
vamm sitt vita, óvenjulega góður
og gegn. Sízt er of sterklega til
orða tekið, þótt sagt sé, að hann
er sannarlegt göfugmenni."
Óefað þekktu Hafnfírðingar
Bjama lækni best. Ekki aðeins
vegna læknisstarfa hans eða félags-
mála, heldur og vegna þess alls, sem
hann gerði fyrir samborgara sína
til þess að létta þeim með einum
eða öðmm hætti iífsbaráttu þeirra,
enda naut Bjami læknir vinsælda
svo einsdæmi var.
í ljóði eftir Jón Helgason, verka-
mann, sem hann flutti Bjama við
heiðursborgarakjör hans og birtist
með grein þessari kemur glöggt
fram hver hugur Hafnfírðinga til
Bjama Snæbjömssonar læknis var.
Saga Hafnarfjarðar á þessari öld
mun víða varðveita nafn Bjama
læknis Snæbjörnssonar, svo kom
hann við sögu bæjarins í meira en
hálfa öld, sem ástsæll og góður
læknir, mikilvægur félagsmálamað-
ur og traustur forystumaður.
Á bæjarstjómarfundi 8. mars
1968 þegar Bjami Snæbjömsson
var kjörinn heiðursborgari Hafnar-
flarðar fómst Áma Grétari Finns-
syni, bæjarfulltrúa, m.a. svo orð er
hann mælti fyrir tillögunni um heið-
ursborgara kjör Bjama:
„Það eitt að tillagan um heiðurs-
borgarakjör Bjama Snæbjömsson-
ar er borin fram af fulltrúum allra
þeirra stjómmálaflokka og samtaka
sem fulltrúa eiga í bæjarstjórn nú
og vitað er að hún muni hljóta sam-
þykki allra bæjarfulltrúa, sýnir best
hvert starf Bjami Snæbjömsson
læknir hefur innt af hendi fyrir
Hafnfírðinga og hvert stórmenni
hann er.“
Bjami Snæbjömsson var í
einkalífí sínu mikill gæfumaður. Öll
hans hugsun, öll hans störf, bám
þess vott. Hann lét það heldur ekki
liggja í láginni, að svo hefði verið.
Af ritsmíð hans um foreldra sína,
má glöggt sjá, hve æska hans var
hamingjurík. Af hans eigin vömm
heyrðu þeir sem við Bjarna höfðu
samskipti hve hamingjusöm þau
vom og samhent, hann og hans
mikilhæfa eiginkona, frú Helga
Jónasdóttir, en henni kvæntist
Bjami 19. nóvember 1921. Helga
er fædd að Bakka í Hnífsdal 21.
desember 1894, dóttir þeirra hjóna
Guðnýjar Jónsdóttur og Jónasár
i>orvarðssonar útvegsbónda þar.
Helga var manni sínum einstakur
lífsfömnautur. Hvenær sem til
manns hennar var leitað, var hún
ætíð boðin og búin og hversu oft
var ekki heimilið orðið að sjúkra-
stofu. Svo önnum kafinn sem Bjami
læknir var, hafði hann minni tíma
en hann óskaði fyrir böm þeirra
fímm; Jónas, Snæbjöm, Málfríði,
Bjama og Kristjönu, sem öll hafa
stofnað sitt heimili, en látinn er
Snæbjöm. Frú Helga gegndi hlut-
verki stnu þar sem annars staðar
með snilld. Öll hafa böm þeirra
reynst hinir nýtustu þjóðfélags-
þegnar. Foreldrar Bjama, þau Mál-
fríður og Snæbjöm, tóku í fóstur,
ungan dreng, Tómas Einarsson,
sem átti ævinlega skjól hjá Helgu
og Bjama og þau tóku til sín við
lát foreldra Bjama. Hann er nú
látinn.
Þegar Bjami læknir var gerður
að heiðursborgara Hafnarfjarðar,
sagði hann: „Áð ætti hann þetta
skilið, þá væri það fyrst og fremst
að þakka tveim konum; móður sinni
og konu sinni.“
Betur er ekki hægt að lýsa hug
Bjama til móður og eiginkonu, enda
mat hann þær að verðleikum og lá
ekki á þeirri skoðun sinni, að hefði
hann ekki notið svo frábærrar um-
hyggju og skilnings konu sinnar og
móður, þá hefði honum ekki tekist
að gera allt það sem honum tókst
að gera, og svo fjölmörgu góðu
komi til leiðar.
Bjami læknir Snæbjömsson and-
aðist 24. ágúst 1970, 81 árs að
aldri. Útför hans var gerð með
virðulegum og látlausum blæ á veg-
um bæjarstjómar Hafnarfjarðar og
hann kvaddur af Hafnfírðingum svo
og fjölmörgum öðmm.
Þegar ég í dag minnist Bjama
læknis Snæbjömssonar minnist ég
vinar og samstarfsmanns með
þakklæti. Ég og kona mín flytjum
frú Helgu Jónasdóttur, þar sem hún
dvelur á hjúkrunarheimilinu Skjóli
kveðjur okkar og fjölmargra Hafn-
fírðinga svo og víðar frá.
Við biðjum að á ævikvöldi megi
hún uppskera eins og hún hefur til
unnið.
Ljóð þetta flutti Jón Helgason
verkamaður í Hafnarfirði, Bjarna
Snæbjömssyni þegar hann var kjör-
inn heiðursborgari Hafnarfjarðar:
Heill þér Bjami; Allir taki undir
Er þú hlýtur lofsorð verðuskulduð
Inntir dáðir dags- og næturstundir
Dauða bægja frá í mörgum stað
Um hálfa öld með reisn má hér rekja
Ríkulegu heilla sporin þín
Sem hlýtur meðal bæjarbúa vekja
Beztu þökk við starfs þíns yfírsýn
Orðstír þinn nú rís sem hæst, þó raunar
taki halla
Röðli þeim er markar þína j arðlí fsd agabraut
Guð þig styðji og blessi um tíma og eilífð alla
Alla þína niðja og lífs þíns förunaut
Ritist nafn þitt allan aldur jarðar
Inn í hveija sögu
HAFNARFJARÐAR

>, - \
.

4 '.1. 'm é^:W

Guðni Franzson,
klarinettuleikari.
Þorsteinn Gauti Sigurðsson,
píanóleikari.
Guðni Franzson og
Þorsteinn Gauti
í Hafharborg
Tónlist
Egill Friðleifsson
Hafiiarborg 5.3. ’89
Flytjendur: Guðni Franzson,
klarinettuleikari. Þorsteinn
Gauti Sigurðsson, pianóleikari.
Efnisskrá: Verk eftir D. Mil-
haud, C.Saint-Saens, E.Satie,
A.Messager, W.Lutoslawsky,
C.Debussy og J.Brahms.
Guðni Franzson klarinettuleikari
og Þorsteinn Gauti Sigurðsson
pfanóleikari efndu til tónleika í
hinni nýju og glæsilegu menning-
ar- og listastofnun Hafnarfíarðar,
Hafnarborg, sl. sunnudag, og voru
með vandaða og viðamikla efnis-
skrá, þar sem frönsk tónskáld vom
fyrirferðarmikil.
Hafnarborg er einkar aðlaðandi
og menningarlegur staður. Hljóm-
burður er þar mjög góður og að-
staða öll til tónleikahalds til fyrir-
myndar. Nú er kominn í húsið nýr
og vandaður flygill af Fazioli-gerð.
það er einróma álit þeirra píanista,
sem reynt hafa gripinn, að hér sé
um sérlega hljómfagurt og gott
hljóðfæri að ræða, sem mikill feng-
ur er að' Það hlýtur því að vera
spennandi valkostur fyrir bæði ein-
ieikara, kammerhópa og söngvara
að spreyta sig í hinu nýja menning-
armusteri Hafnfirðinga. Aðstaða
gerist ekki betri hérlendis.
Þeir félagar Þorsteinn Gauti og
Guðni hófu leik sinn með skemmti-
legri Caprice eftir Milhaud og á
eftir fylgdi eitt af síðustu verkum
Saint-Saen, sónötu, sem venjulega
eru aðeins leiknar á píanó, en „Solo
de concours" eftir Messager hafði
ég aldrei heyrt áður. Þessi músík
ristir e.t.v. ekki djúp en er skemmti-
leg áheymar og rennur ljúflega
áfram. Éftir hlé spiluðu þeir dálítið
„homóttar" prelodíur eftir Lut-
oslawsky og á eftir fylgdi hin und-
urfagra „Premiere Rhapsodie" eftir
Debussy. Tónleikunum lauk svo
með sónötu op. 120 nr. 1 eftir
Brahms.
Leikur þeirra félaga var bæði
vandaður og áheyrilegur, þó ekki
væir hann með öllu hnökralaus, og
var það einkum Brahms, sem
reyndist þeim erfiður. Guðni hefur
fallegan tón og spilar mjög músík-
alskt og sömuleiðis Þorsteinn
Gauti, þó hann hafi stundum átt
betri dag. En þar sem ieikur þeirra
var bestur, eins og t.d. í Debussy,
var hrein unun á að hlýða.
Þetta var skemmtilegur konsert.
Það er ástæða til að benda öðmm
listamönnum á Hafnarborg sem
ákjósanlegan tónleikastað.
■
Anna Guðný Guðmundsdóttir,
píanóleikari.
Sigurður I. Snorrason, klari-
nettuleikari.
Kammertónleikar
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Anna Guðný Guðmundsdóttir,
píanóleikari, og Sigurður I. Snorra-
son, klarinettuleikari, léku saman
í Menningarmiðstöðinni Gerðu-
bergi sl. sunnudag og fluttu verk
eftir Draskóczy, Takács, Pend-
ereckí, Lutoslawsky, Jettel, Berg
og Pál P. Pálsson. Það er mikill
vandi að setja saman efnisskrá fyr-
ir heila tónleika, þegar unnið er
að mestu úr mjög stuttum tón-
verkum, því hætta er á því að niður-
staðan verði hálfgerður samtíning-
ur.
Tvö fyrstu verkin vom ungversk
og heldur svona litlar tónsmíðar,
það fyrra þjóðleg danstónlist og
það síðara nútímaverk, er nefnist
Essays in sound, eftir Takács. Þau
verk sem helst var bragð af vom
Þrjár smásmíðar eftir Penderecki
og Dansprelúdíur eftir Lutosl-
awsky.
Það eina sem hélt þessari tón-
leikaskrá saman var þjóðemi höf-
undanna, fyrst tvö lög eftir Ung-
veija, tvö eftir Pólverja og eftir
hlé, þijú eftir Austurríkismenn.
Klarinettuæfingin eftir Jettel er
varla boðleg til annars en að sýna
góðan klarinettuleik, sem Sigurður
og gerði. Tvö síðustu verk tónleik-
anna vora Fjögur smástykki eftir
Berg og Eyðimerkurljóð eftir Pál
P. Pálsson.
Sigurður er góður klarinettuleik-
ari, þó oft hafí undirritaður heyrt
hann leika mun betur og sama má
segja um samleik Önnu Guðnýjar,
sem er góður píanóleikari, þó ekki
reyndi mjög á hæfni hennar að
þessu sinni. Trúlega er það samtín-
ingsleg efnisskráin sem átti sinn
þátt í því að tónleikamir í heild
vom í daufara lagi.