Morgunblaðið - 08.03.1989, Page 27

27
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. MARZ 1989
Sérstakur skattur í Fram-
kvæmdasjóð mennmgarmála
Stór og flárfrek verkefiii blasa við, segir Birgir ísleifur Gunnarsson
BIRGIR ísleifur Gunnarsson (S/Rvk) mælti í gær fyrir frumvarpi
til laga um framkvæmdasjóð á sviði menningarmála. í sjóðinn eiga
að renna óskiptar tekjur af sérstökum eignarskattsauka, sem nú er
innheimtur til þess að kosta þjóðarátak til byggingar þjóðarbók-
hlöðu. Framkvæmdasjóðurinn á að Qármagna ýmis brýn verkefni á
sviði menningarmála, svo sem þvi að ljúka byggingu þjóðarbókhlöðu
og endurbyggja Þjóðleikhúsið og Þjóðminjasafiiið. Enn fremur er
gert ráð fyrir fjárveitingu úr sjóðnum til að innrétta hús Þjóðskjala-
safiiins og styrkja byggingu tónlistarhúss í Reykjavík.
Birgir ísleifur Gunnarsson sagði
í framsöguræðu sinni, að við blasi
stór og fjárfrek verkefni á sviði
menningarmála, sem sum hafí verið
vanrækt alitof lengi. Reynslan væri
sú, að erfitt væri að fá fjármagn
til slíkra verka á fjárlögum og því
væri nauðsynlegt að leita annarra
leiða til þess.
Þingmaðurinn minnti á að sér-
Fyrirspurnir;
Eru hlutabréf í Út-
vegsbanka til sölu?
Má lána handrit úr eigu Árnastofhunar?
Guðmundur Ágústsson (B/Rvk) hefur lagt fram á Alþingi fyrir-
spurn til viðskiptaráðherra um hlutabréf ríkisins í Útvegsbanka ís-
lands. Spyr Guðmundur hvort þau séu til sölu og ef svo er, á hvaða
kjörum og með hvaða skilmálum. Sighvatur Björgvinsson (A/Vf)
hefur lagt fram fyrirspurn til menntamálaráðherra um hvaða regl-
ur gildi um lán handrita úr eigu Stofiiunar Árna Magnússonar á
sýningar erlendis.
stakur eignarskattur hefði verið
lagður á með lögum 1986 til að
ljúka við byggingu þjóðarbókhlöðu.
Þessi lög ættu að falla úr gildi um
næstu áramót en byggingu bók-
hlöðunnar væri enn ólokið, enda
hefði fjármálaráðuneytið seilst í
þessa peninga til að greiða almenn
útgjöld ríkisins. Þetta frumvarp
gerði ráð fyrir því að hinn sérstaki
eignarskattur ætti frá áramótum
að renna í Framkvæmdasjóð menn-
ingarmála, sem ætti að nota til að
ljúka byggingu þjóðarbókhlöðu,
gera við Þjóðleikhúsið og Þjóð-
minjasafnið, kosta innréttingar í hið
nýja hús Þjóðskjalasafnsins við
Laugaveg og styrkja byggingu tón-
listarhúss.
Þingmaðurinn fjallaði um þjóð-
arátakið til byggingar þjóðarbók-
hlöðu og sagði að það hefði verið
skoðun menntamálaráðuneytisins,
að tekjumar af hinum sérstaka
eignarskatti ættu að renna óskiptar
til byggingar bókhlöðunnar. Fjár-
málaráðuneytið hefði túlkað laga-
ákvæði þar að lútandi á annan veg.
Sagði Birgir ísleifur að það væri
alvarlegt mál þegar lög væru snið-
gengin eins og gerst hefði í þessu
máli. Sagði hann að lokum, að þing-
menn ættu að ræða oftar og betur
um þá tilhneigingu framkvæmdar-
valdsins að sniðganga vilja Alþing-
is.
Birgir ísleifiir Gunnarsson.
Þrátt fyrir lög um þjóðarátak til byggingar þjóðarbókhlöðu er því
verki ekki lokið enn.
Aukafj árveitingar:
Vald flármálaráðherra skert
Hreggviður Jónsson (B/Rn) hef-
ur að undanfömu lagt fram 6 fyrir-
spumir til ráðherra um ýmis mál.
Þingmaðurinn spyr Jón Sigurðsson
viðskiptaráðherra hvaða skattar
liggi til grundvallar niðurstöðum í
skýrslu OECD um hlutfall skatta
af vergum þjóðartekjum, hversu
mikið ríkisbankarnir, Landsbank-
inn, Búnaðarbankinn og Seðlabank-
inn hafí fjárfest í fasteignum árin
MMIMSI
1985 til 1988 og hvort viðskiptaráð-
herra telji að málsmeðferð banka-
stjóra Landsbankans í „Olís-mál-
inu“ sé í samræmi við lög um
bankastarfsemi eða til þess fallið
að auka trú manna á þjóðbankan-
um.
Hreggviður spyr Jón Sigurðsson
svo að því, hver sé stefna hans sem
iðnaðarráðherra í endumýtingu á
ónýtum bifreiðum og Jóhönnu Sig-
urðardóttur félagsmálaráðherra um
útlán og vanskil við Byggingasjóð
ríkisins og Byggingasjóð verka-
manna í árslok 1988. Hreggviður
Jónsson beinir að lokum fyrirspurn
til Steingríms J. Sigfússonar sam-
gönguráðherra um lendingarskil-
yrði á hugsanlegum varaflugvöllum
fyrir millilandaflug; Sauðárkróks-
flugvelli, Akureyrarflugvelli,
Húsavíkurflugvelli og Egilsstaða-
flugvelli.
Stuttar þingfréttir
MEÐAL nýrra mála, sem lögð
hafa verið fram á Alþingi, er
þingsályktunartillaga frá
Pálma Jónssyni (S/Nv) um op-
inbera þjónustu í viðskipta-
bönkum og sparisjóðum og
þingsályktunartillaga frá Inga
Birni Albertssyni (B/Vl) og
Hreggviði Jónssyni (B/Rn) um
könnun á kostnaði og rekstri
dvergkafbáts. Þeir Ingi Björn
og Hreggviður hafa einnig lagt
fram frumvarp til laga um
breytingu á lögum um tekju-
og eignarskatt.
Opinber þjónusta í
bönkum og sparisjóðum
Pálmi Jónsson leggur til í
þingsályktunartillögu sinni, að
ríkisstjómin hlutist til um að við-
skiptabankar og sparisjóðir taki
að sér opinbera þjónustu við al-
menning fyrir opinbera sjóði og
fjármálastofnanir, svo sem Bygg-
ingarsjóð ríkisins, Byggingarsjóð
verkamanna, Lánasjóð íslenskra
námsmanna, Byggðasjóð, fjár-
festingalánasjóði atvinnuveganna
o.fl. í tillögunni er gert ráð fyrir
að þessi tilhögun hafí tekið gildi
eigi síðar en 1. janúar 1990.
Dvergkafbátur
í þingsályktunartillögu þeirra
Hreggviðs Jónssonar og Inga
Bjöms Albertssonar er skorað á
ríkisstjómina að láta kanna kostn-
að við kaup og rekstur dvergkaf-
báts. í greinargerð með tillögunni
er minnt á árangur rannsókna
dvergkafbáts við Kolbeinsey á
síðasta sumri og bent á gagnsemi
slíkra rannsókna fyrir þjóð, sem
byggir afkomu sína að stórum
hluta á öflun sjávarfangs.
íbúðarhúsnæði verði
undauþegið skatti
Ingi Bjöm og Hreggviður hafa
einnig lagt fram fmmvarp til laga,
þar sem gert er ráð fyrir því að
íbúðarhúsnæði til eigin nota verði
undanþegið álagningu eignar-
skatts. Segja flutningsmenn í
greinargerð, að með núverandi
íbúðarskatti sé höggvið að rótum
sjálfseignarstefnunnar í hús-
næðismálum hér á landi og sú
stefna ríkisstjómarinnar, að há-
skatta íbúðarhúsnæði, sé stórt
skref aftur á bak.
— samkvæmt lagafrumvarpi Geirs Haarde og Pálma Jónssonar
GEIR H. Haarde (S/Rvk) og Pálmi Jónsson (S/Nv) hafa lagt fram
á Alþingi frumvarp til laga um meðferð greiðslna úr ríkissjóði
umfram fjárlagaheimildir. Með því er ætlunin að draga úr valdi
Qármálaráðherra til fjárveitinga umfram fjárlög. Þingmennimir
hafa einnig lagt fram frumvarp, þar sem gert er ráð fyrir því að
frumvörp til laga um fjáraukalög og rikisreikning fyrir liðið ár
verði afgreidd áður en fjárlög komandi árs verða samþykkt.
I frumvarpi til laga um meðferð
greiðslna úr ríkissjóði umfram fjár-
lagaheimildir er gert ráð fyrir, að
ráðherra hafi ekki heimild til slíkra
greiðslna nema um sé að ræða
lögboðið viðfangsefni eða samning,
sem fé er veitt til á fjárlögum.
Ráðherra geti því aðeins heimilað
aðrar greiðslur, að þær hafí hlotið
samþykki fjárveitinganefndar Al-
þinjgis.
I greinargerð með frumvarpinu
segir, að tilgangur þess sé að binda
í lög ákveðnar reglur um hvemig
skuli standa að því að heimila óhjá-
kvæmilegar greiðslur úr ríkissjóði
umfram heimildir fjárlaga, þegar
greiðslur þola ekki bið eftir nýjum
fjárlögum. Jafnframt sé tilgangur-
inn að draga úr valdi þess einstakl-
ings, sem á hveijum tíma gegnir
starfi fjármálaráðherra og færa
ákvarðanir um greiðslur umfram
ijárlög í ríkari mæli tii Alþingis
og fjárveitinganefndar þess, þar
sem það vald eigi betur heima.
Geir H. Haarde og Pálmi Jóns-
son hafa einnig lagt fram frum-
varp til laga um breytingu á lögum
um ríkisbókhald, gerð ríkisreikn-
ings og fjárlaga. Þar segir meðal
annars, að reikningsár ríkisins sé
almanaksárið og lokun reikninga
skuli miða við áramót. Endurskoð-
aðan ríkisreikning skuli leggja fyr-
ir Alþingi svo skjótt sem verða
megi á næsta ári eftir reikningsá-
rið. Frumvarp til fjáraukalaga
skuli leggja fram á vorþingi eftir
fjárlagaárið og þau afgreidd á al-
manaksárinu áður en ríkisreikn-
ingur hefur verið samþykktur.
I greinargerð með þessu frum-
varpi Segir meðal annars, að mik-
ill misbrestur hafí orðið á því á
undanfömum árum að frumvörp
um íjáraukalög og ríkisreikning
væru lögð fyrir Alþingi innan eðli-
legs tímafrests frá lokum fjárlaga-
árs. Þetta dragi mjög úr gagnsemi
hvors tveggja og minnki möguleika
Alþingis til eftirlits með fram-
kvæmdarvaldinu og þeim útgjöld-
um, sem Alþingi sep fjárveitinga-
vald hafí ákveðið. Á undanfömum
ámm hafí orðið hægfara þróun í
átt til nútímalegra vinnubragða í
ríkisfjármálum og það sé í sam-
ræmi við þá þróun, að setja í lög
ákvæði um tímafrest varðandi af-
greiðslu fjáraukalaga og ríkis-
reiknings og tengja slík ákvæði
afgreiðslum §árlaga.
Nútíminn hf. fékk niðurfellda dráttarvexti af skattskuld:
Tilganguriun að tryggja
hagsmuni ríkissjóðs
- segir Snorri Olsen deildarstjóri í fjármálaráðuneyti
SNORRI Olsen deildarstjóri i (jármálaráðuneytinu segir að hagsmunir
rikissjóðs hafi ráðið þvi að hlutafélagið Nútíminn hf. fékk niðurfellda
dráttarvexti af skattskuld, gegn þvi að höfuðstóll skuldarinnar væri
greiddur. Ella hefði legið fyrir að hlutafélagið yrði gert gjaldþrota,
og þar sem félagið átti engar eignir hefði ríkið þá ekkert fengið af
skuldinm.
Hlutafélagið Nútíminn hf. gaf út
dagblaðið NT árin 1984-1986. Þegar
rekstri blaðsins var hætt hafði hluta-
félagið safnað verulegum skuldum,
sem Framsóknarflokkurinn og stofn-
anir hans tóku við. Höfuðstóll skatt-
skuldarinnvar var um 2 milljónir og
dráttarvextimir námu svipaðri upp-
hæð. Samið var um niðurfellingu
dráttarvaxtanna í desember sl. en
skömmu sfðar keypti Vífilfell hf.
Nútímann til skattahagræðingar.
Snorri Olsen sagði að það væri
regla hjá fjármálaráðuneytinu að
taka þátt í nauðasamningum fyrir-
tækja í þeim tilgangi að tryggja
hagsmuni ríkisins. Hann sagðist ekki
muna eftir nýlegum dæmum öðrum
um að fyrirtæki hefðu fengið niður-
fellingu á dráttarvöxtum, en ráðu-
neytið hefði í einstaka tilfellum sa-
mið um greiðslufrest á skuldum gegn
viðunandi tryggingum, ef líklegra
þótti að skuldin fengist greidd með
því móti.
Snorri sagði að í tilfelli Nútímans
hf. hefði hlutafélagið orðið gjaldþrota
ef ekki hefði verið samið með þessum
hætti, og því spuming um að fá eitt-
hvað upp í kröfumar.