Morgunblaðið - 11.07.1989, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚLÍ 1989
Israel:
V erkamannaflokkurinn
hótar stjórnarslitum
Jerúsalem. Reuter.
I ISRAEL magnast deila stjórnarflokkanna enn, en forystusveit
Verkamannaflokksins hefur lagt til við miðsljórn flokksins, að stjórn-
arsamstarfínu við Líkúdflokkinn verði sfitið, þar sem Yitzhak Sam-
ir, forsætisráðherra og formaður Líkúd, hafi kastað friðaráætlun
Israela út í ystu myrkur með því að binda hana alls konar skilyrð-
um, sem gefi ekkert svigrúm til samninga. Að sögn stjórnmálaský-
renda þarf þetta þó ekki að þýða að stjórnarkreppa sé í vændum,
heldur sé hér einungis um enn einn þáttinn í sambúð ósamlyndra
hjóna að ræða.
„Við verðum ekkert fíkjulauf
fyrir Líkúd og við verðum ekkert
fíkjulauf fyrir hreinni ógæfu,“
sagði Shimon Peres, leiðtogi
Verkamannaflokksins og varafor-
sætisráðherra, en þar á hann við
þá ákvörðun Líkúdflokksins að frið-
aráætlun ísraela verði bundin af
því, að uppreisnin á hernámssvæð-
unum verði fyrst kveðin niður, að
ekki verði samið við Frelsissamtök
Palestínu (PLO), að sjálfstætt Pal-
estínuríki komi ekki til greina, að
gyðingar geti numið land að vild á
hernámssvæðunum og að Jerúsal-
em sé ekki til umræðu í neinum
samningum.
Eigi að síður ákváðu leiðtogar
Verkamannaflokksins að ekkert
lægi á og boðuðu til fundar mið-
stjórnar flokksins eftir þrjár vikur,
en talið er að þeir hyggist reyna
að semja við Shamir um lausn
málsins áður en miðstjórnin kemur
saman til þess að fjalla um stjórnar-
samstarfið og taka ákvörðun um
áframhald þess.
Samstarf Verkamannaflokksins
og Líkúdflokksins (áður Líkúd-
bandalagsins) hefur verið æði brös-
ótt, en hefur þó staðið í nærri fimm
ár, þar sem hvorugur flokkurinn
hefur fengið hreinan meirihluta í
kosningum eða skoðanakönnunum.
Stjórnarslit nú yrðu hvorugum aðil-
anum til góða og telja stjórnmála-
skýrendur því, að hér sé aðeins um
enn eitt ósættið að ræða, sem leyst
verði bak við tjöldin.
Almenningsálit í ísrael hefur
sveiflast til hægri frá því að upp-
reisnin á hernámssvæðunum á
vesturbakka Jórdan og Gaza hófst
fyrir 19 mánuðum og vill Peres því
að líkindum ekki hætta á kosning-
ar. Shamir vill á hinn bóginn
stjórna landinu í félagi við Verka-
mannaflokkinn frekar en að leita
samvinnu við þá, sem lengst eru
til hægri, og þingmenn sem stýrast
frekar af trúarskoðunum en
pólitískri sannfæringu.
Slík hægristjórn myndi auk þess
eiga erfiðar með samstarf við
Bandaríkjastjórn og friðarumleit-
anir yrðu að líkindum erfíðari við-
ureignar. Á það má þó minna að
það var undir stjórn Menachems
Begins, sem þótti enginn miðju-
moðari, sem friðarsamningar við
Egyptaland tókust.
Reuter
Lögregla í Jerúsalem þurfti að handtaka ellefu gyðinga við útför
eins þeirra sem létust í langferðabifreið sem palestínskur hryðju-
verkamaður kom út af veginum milli Tel Aviv og Jerúsalem hinn
6. júlí. Mikill hiti er í ísrael vegna máls þessa, en 14 manns létust.
Reuter
Ung pólsk stúlka býður George Bush Bandaríkjaforseta velkominn
á flugvellinum í Varsjá á sunnudag. Wojciech Jaruzelski, leiðtogi
Póllands, og eiginkona hans fylgjast með.
Endurreisn Pól-
lands í augsýn
- sagði Bush við komuna til Varsjár
Varsjá. Reuter.
GEORGE Bush Bandaríkjafor-
seti fór lofsamlegum orðum um
umbætur í Póllandi og talaði um
endurreisn Póllands þegar hann
kom til Varsjár á sunnudag í
opinbera heimsókn. „Pólland hef-
ur stigið fyrstu skrefin upp eftir
einstigi breytinga, lýðræðislegra
breytinga," sagði Bush á flugvell-
inum í Varsjá. „Ganga þessi á
brattann er hrífandi en ekki allt-
af auðveld. Hún krefst fórna en
takist hún þá leiðir hún til endur-
reisnar þessarar stórmerkilegu
þjóðar.“
Wojciech Jaruzelski, leiðtogi
pólska kommúnistaflokksins, tók á
móti Bush á sunnudag. Nú fór bet-
ur á með þeim tveimur en þegar
þeir hittust 1987 því þá hitti Bush,
sem var varaforseti Bandaríkjanna,
Lech Walesa, leiðtoga Samstöðu, í
óþökk pólskra yfirvalda.
Við komuna gerði Bush grein
fyrir þeim breytingum í Póllandi
sem hann mæti mest og orðið hefðu
undanfarin tvö ár: „Samstaða hefur
verið lögleidd, vísir að frjálsri fjöl-
miðlun er sprottinn upp, nýtt þing
hefur tekið til starfa, pólska öld-
ungadeildin hefur verið endurreist
í fijálsum kosningum, Pólland ræð-
ur sinni eigin sögu og Bandaríkin
og allur heimurinn fylgjast með.“
Sovétríkin:
Þjóðernisfylkingar
takast á í Moldavíu
Moskvu. Reuter.
UM 25 þúsund stuðningsmenn
Lýðræðisfylkingar Moldavíu
söfhuðust saman í Kishinev,
höfuðborg Sovétlýðveldisins, á
sunnudag til þess að koma í
veg fyrir að Alþjóðafylking
rússneskumælandi íbúa
Moldavíu gæti hafíð Qöldafúnd,
sem hún hafði boðað til á aðalt-
orgi borgarinnar og 1500
manns sóttu. Að sögn sovéska
sjónvarpsins gat lögreglan
komið I veg fyrir að í brýnu
slægi með fylkingunum en tals-
menn Lýðræðisfylkingarinnar
Óþeflagði
yfir Holland
Haag. Reuter.
MEGNA fylu Iagði af hafí yfir
Holland og hluta af Belgíu um
helgina og kvörtuðu margir íbú-
ar undan höfúðverk og ógleði.
í fyrstu var talið að óþefurinn
kæmi af þörungagróðri sem hefur
verið óvenjumikill í hlýju veðri í
sumar. Umhverfismálaráðherra
Hollands Ferry Heybruck taldi þó
að fýlan hefði verið meiri en svo
að hún gæti verið af þörunga-
gróðri auk þess sem hún hefði
horfið fljótlega. Því er nú talið
líklegt að sökudólgurinn hafi verið
skip sem hafi losað einhver efni í
hafið en ekki gafst tími til að
mæla hvort eiturefni voru í loftinu.
segja aðgerðir sínar hafa verið
friðsamlegar og hafa harðlega
mótmælt fréttaflutningi sjón-
varpsins.
Lýðræðisfylkingin hefur efnt til
margra fjöldafunda á þessu ári
en hún berst fyrir varðveislu
tungu og menningar Moldavíu
sem áður tilheyrði Rúmeníu en
varð hluti af Sovétríkjunum árið
1940. Moldavíubúar vilja að
tungumál sitt verði gert að opin-
beru ríkismáli og þeir vilja leggja
niður kyrillískt letur og taka upp
latneska stafrófið á ný. Hreyfingu
þeirra svipar nokkuð til þjóðernis-
hreyfinga í Eystrasaltslýðveldun-
um. Rússneskumælandi íbúar
Moldavíu hafa einnig myndað með
sér samtök til að verja sína hags-
muni og nefnast þau Alþjóða-
hreyfingin.
Þegar liðsmenn Alþjóðahreyf-
ingarinnar reyndu að komast að
hljóðnemum til að setja mótmæla-
fundinn á aðaltorginu í Kishinev
á sunnudag voru þeir stöðvaðir
af þjóðernissinnum, sem um-
kringdu þá og héldust í hendur.
Þjóðernishóparnir veifuðu rúm-
enska fánanum en aðrir mótmæ-
lendur kröfðust þess að réttindi
minnihlutans væru tryggð. Á ein-
um borða stóð: „Við erum ekki
gestir, við búum hér líka“. Borgar-
ráð Kishinev kom þá saman og
gaf Alþjóðahreyfingunni leyfi til
þess að færa fund sinn á íþrótta-
leikvang en liðsmenn Lýðræðis-
fylkingarinnar dvöldu á torginu
til miðnættis.
Þessi sérkennilegi bogi, sem byggður er úr marmara, gleri og
stáli, verður formlega tekinn í notkun á laugardaginn á fúndi
leiðtoga sjö helstu iðnríkja heims. Leiðtogar Bainlaríkjanna, Bret-
lands, Vestur-Þýskalands, Frakklands, Italíu, Japans og Kanada
munu ræðast við í París um næstu helgi og verða fúndir þeirra
haldnir á efstu hæð bogans sem er við enda Champs-Elysées
breiðgötunnar. Boginn er í raun 35 hæða skrifstofúbygging sem
stendur innan um önnur háhýsi í hverfi sem nefnist La Défence.
Reuter
Bræðralagsboginn íParís
Palme-réttarhöldin:
Deildi á Lis-
bet Palme og
saksóknarann
Stokkhólmi. Frá Erik Liden, fréttaritara
Morgnnblaðsins.
VERJANDI Christers Petters-
sons, sakborningsins í Palme-
réttarhöldunum, hélt kröftuga
lokaræðu til varnar skjólstæðingi
sínum í gær. Hann deildi harka-
lega á vitnisburð Lisbetar Palme
og vinnubrögð saksóknarans i
málinu og krafðist þess, að
ákærði yrði látinn laus þegar i
stað.
Veijandinn, Arne Liljeros, minnti
á, að aðeins Lisbet Palme hefði séð
framan í morðingjann á Sveavágen
28. febrúar 1986. Hún hefði sjálf
gert mikið úr skarpri athyglisgáfu
sinni, en hins vegar hefðu mörg
vitnanna haldið fram, að hún hefði
verið í miklu uppnámi og vart við-
mælandi þarna um kvöldið. Liljeros
sagðist fullyrða, að Lisbet hefði
verið svo illa brugðið, að ógerlegt
hefði verið fyrir hana að taka eftir
smáatriðum á morðstaðnum, þar
sem eiginmaður hennar hefði legið
deyjandi af skotsárum sínum.
Liljeros gagnrýndi saksóknarann
fyrir að leyfa varnaraðilunum ekki
að vera við yfirheyrslunar yfir Lis-
bet Palme. Hann benti á, að Lisbet
hefði enga byssu séð og engu vitn-
anna hefði tekist að tengja sak-
borninginn við neins konar skot-
vopn. Þar að auki hefði eitt vitn-
anna borið, að það hefði séð Petters-
son á járnbrautarstöð í útjaðri
Stokkhólms um það Ieyti, sem
morðið var framið.
Liljeros sagðist sannfærður um,
að morðið á Olof Palme hefði verið
af stjórnmálalegum rótum runnið
og rækilega skipulagt. Hann sagði,
að vegna fjölmargra vafaatriða í
málinu bæri að láta ákærða lausan
þegar í stað.