Morgunblaðið - 21.10.1989, Blaðsíða 32

MOKGl'N'IU.AÐIÐ LAUOARDAGl'R 21. OKTÓBUR 1ÍI8H
Minning:
Finnbogi Péturs-
son — Isafírði
Fæddur 27. febrúar 1919
Dáinn 12. október 1989
Við skulum ekki víla hót,
Það varla léttir trega.
Það er ávallt búningsbót
að bera sig karlmannlega.
(Óþ. höf.)
Það var í anda Finnboga Péturs-
sonar að láta fara lítið fyrir sér og
þann veg kvaddi hann okkur hérna
megin lífs. Ég spyr. Hvað er tilvilj-
un? En fæ ekki svar. Ég trúi á að
til sé annað tilverustig. Finnbogi
var að hætta störfum hjá Lands-
bankanum, þar sem hannhafði
gegnt húsvarðarstörfum í nokkur
ár. Honum líkaði það mjög vel, stutt
að fara í vinnuna. Hann var mjög
ánægður með samstarfsfólkið og
því líkaði öllu mjög vel við hann.
Hann hringdi í okkur hjónin fyrir
stuttu og sagðist vera að hætta í
bankanum, en sér hefði verið boðið
að halda áfram um stund þar sem
enginn hefði verið ráðinn í starfið.
Þarna var hann á réttum stað, því
hann var mjög laghentur, ósér-
hlífinn og samviskusamur, smá-
glettinn og hafði alveg sérstakan
hlátur, hvellan og innilegan. Við
hjónin litum oft inn til hans í íbúð-
ina í Pólgötunni, oftast var stoppað
stutt vegna starfa Kitta. En hann
var þá vanur að segja: „Ykkur ligg-
ur ekkert á. Segið þið mér eitt-
hvað. Ég á kaffi eða laga það þá
bara.“ Og oftast endaði það með
kaffisopanum við litla eldhúsborðið
í litla eldhúsinu. Þar voru öll tæki
til heimilisþarfa, margt úr búi þeirra
hjónanna, en Sigríður Þórarins-
dóttir kona hans lést mjög snögg-
lega fyrir 18 árum. Hún var góð
vinkona okkar hjónanna, hrein og
bein, enda sagði hún stundum: „Ég
er ekki eitt í dag og annað á morg-
un.“ Ég minnist þess, að oft voru
konur hjá henni sem sjaldan fóru
annað. Þær komu sér til gamans,
því þeim var hjartanlega vel tekið
hvenær sem var og þeim leið auðsjá-
anlega mjög vel. Svona var Sigga
Þór, sannur vinur vina sinna. Ég
minnist þessa sérstaklega hér þar
sem ég get ekki verið við útför
hennar vegna veikinda.
Við hjónin áttum marga glaða
stund með Boga, jafnt í fjölmenni
sem fámenni og ekki síst á Djúp-
mannaþorrablótunum og skemmti-
kvöldum Lions. Við völdum okkur
lengi borð saman og þegar við Kitti
mættum á síðasta þorrablótið,
tímanlega að venju, stóð Bogi bros-
andi við dymar. „Ég er búirrn að
taka frá borð fyrir okkur, er það
ekki í lagi að við verðum bara fjög-
ur?“ Og raunin varð sú að þetta
varð með skemmtilegustu blótunum
sem við höfum verið á. Við vorum
sammála um að starfsemi Djúp-
mannafélagsins mætti vera blóm-
legri. Tengdadóttir hans sagði mér
nú að honum látnum að þau hefðu
verið í bíl inni í Djúpi og þá hefði
hann haft orð á því þegar ekið var
fram hjá Ögurnesinu að þarna væri
merkið hennar Ingu minnar og átti
þá. við vegvísi sem bendir á Ogur-
nesið og ég hafði forgöngu um að
komið yrði upp, en hann átti sinn
þátt í ásamt öðrum en við Sigga
erum báðar úr Ögurnesinu.
Ég kynntist Boga fyret í Reykja-
nesskólanum veturinn 1937-1938.
Það var okkur öllum sem þar voru
gagnlegur og um leið mikill gleði-
tími, sem aldrei gleymist og er
minning okkar eftirlifandi skóla-
systkina öll á einn veg hvað hann
varðar. Mótlætið þroskar hvern
þann sem nær að vinna sig frá
því. Þess skuluð þið minnast, börn
hans og aðrir ástvinir.
Við hjónin, börn okkar og Jón
Snorri bróðir minn vottum börnum,
öldruðum föður og öðrum ástvinum
okkar dýpstu samúð.
Inga Bjarna
Mig langar til að þakka Finnboga
Péturssyni tengdaföður mínum fyr-
ir þau ár, sem ég hef fengið að
þekkja hann, því stuttar urðu kveðj-
ur milli okkar er hann lést mjög
skyndilega að morgni 12. október
sl.
Finnbogi ólst upp í stórum systk-
inahópi að Hjöllum í Skötufirði, en
hann fæddist 27. febrúar 1919 og
því nýlega sjötugur er hann lést.
Hann hefur mátt lúta harðri lífsbar-
áttu sveitafólks á fyrriparti aldar-
innar og kynntist síðan sjómennsku
á togurum í norðurhöfum, sem ung-
ur maður. Þótt hin síðari ár væri
hann tekinn til við störf í landi var
hann mikið með hugann við sjóinn
og allt er að honum lýtur. Hann
átti trillu sem hann hin síðari ár
notaði sér til ánægju þegar færi
gafst.
Finnbogi gekk að eiga Sigríði
Þórarinsdóttur og stofnaði með
henni fjölskyldu á Isafirði árið 1946
lengst af bjuggu þau í Aðalstræti
32 þar í bæ og eignuðust saman
þrjú börn, en hún átti dóttur fyrir,
sem þau ólu einnig upp saman.
Finnbogi missti konu sína 1971.
Gott var að koma í Pólgötu 4 á
Isafirði til Boga, þar sem hann bjó
eftir að hann varð einn og njóta
ómældrar gestrisni hans og spjalla
við hann um heima oggeima. Margt
mátti maður læra af honum, því
ekki kunni hann að kvarta yfir
smámunum heldur gekk hress og
víllaus að daglegum störfum með
handlagni sinni og hressu viðmóti.
Já, stundin er komin, að lifa hef-
ur sinn tíma, einnig að deyja, ég
þakka einungis liðnar samveru-
stundir og bið honum guðsblessun-
ar.
Jónas H. Jónsson
Ég var að vinna á sjúkrahúsinu á
Isafirði að kvöldi miðvikudagsins 11.
október. Um kvöldmatarleytið kom
sjúkrabíllinn akandi upp að sjúkra-
húsinu. Það vár ekkert óvanalegt,
en mér brá óþægilega, þegar komið
var inn með sjúkrabörurnar og á
þeim lá elskulegur afi minn, Finn-
bogi Pétursson. Honum var mjög
þungt um andardrátt. Ég leit ótta-
slegin í augu hans. Hann horfði á
mig og þekktr mig vel. Hann renndi
augunum til hliðanna og reyndi með
því að koma mér, þessari vanmátt-
ugu sonardóttur sinni, í skilning um
að hann gæti ekki meir. Nú væri
hann kominn til mín til að kveðja.
Aldrei hafði ég séð uppgjöf í andliti
afa rníns fyrr. Hann var sterkur
maður sem lét aldrei á sjá. Harður
og gafst aldrei upp.
Læknar og hjúkrunarlið gerðu
allt hvað þau gátu og vil ég þakka
það. Ég fékk að dvelja hjá afa þær
síðustu 12. stundir sem hann átti
óíifaðar, þessa erfiðu nótt á sjúkra-
t
Móðir okkar,
MARÍA RÖGNVALDSDÓTTIR,
Bolungarvík,
lést 19. október í sjúkrahúsi Bolungarvikur.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Börnin.
húsinu. Ég fylgdist með honum föl-
um og hjálparvana, en hann hug-
hreysti mig með því að hann fyndi
hvergi til. Þegar afi þurfti loks á
mér að halda, fannst mér ég vera
alveg gagnslaus. Mér fannst að hann
ætti skilið að ég gerði sitthvað fyrir
hann. En hann var þannig að hann
vildi aldrei þiggja hjálp eða aðstoð.
Þó vildi hann alltaf vera að hjálpa
öðrum.
Ég sat við rúmið hans þar til yfir
lauk. Þama lá líkami hans fölur og
hreyfmgarlaus, hættur að anda og
sálin flogin burt. Þetta góðlega og
hreina andlit. Ég faldi höfuðið í
líflausri kjöltu hans og grét. Hann
var dáinn og líklega kominn til
ömmu, Sigríðar Þórarinsdóttur, sem
hann missti fyrir um 18 árum. Þau
eignuðust þijú börn saman, Sigurð,
Stefaníu og Hallveigu, en áður átti
amma Sigrúnu Sigurðardóttur, sem
afí gekk í föðurstað. Dæturnar allar
búa í Reykjavík og þangað fór hann
fyrir skömmu til að vera við skírn
yngsta barnabarnsins sem skírt var
í höfuðið á ömmu. í þeirri ferð
keypti hann draumabílinn, sem hann
átjti varla orð til að lýsa, en hann
fékk bílsins til skamms tíma notið.
Spámaðurinn Kahlil Gibran skrif-
ar: Þegar þú ert sorgmæddur, skoð-
aðu þá hug þinn og þú munt sjá að
þú grætur vegna þess sem var gleði
þín.
Hinum einstaklega sterka og
trvgga persónuleika afa kynntist ég
best á síðasta ári þegar ég dvaldi í
9 erfiða mánuði erlendis. Hann
reyndist mér svo ótrúlega vel. Alltaf
spurði hann mömmu hvort Sigrúnu
vantaði ekki eitthvað og hvort hann
gæti sent henni eitthvað. Eitt fátæk-
legt póstkort frá mér dugði svo til
að gera hann yfir sig glaðan. En
fyrir mig var það mikilvægast að
vita af svona góðum afa heima á
Isiandi. I sumar fór ég í hádegismat
til afa í Pólgötuna flesta daga og
alltaf hafði afi keypt inn það sem
mér fannst best og stundum rölti
hann út í Norðurtangann og keypti
matarbakka fyrir okkur saman.
Leiðir okkar í fjölskyldunni lágu oft
í Pólgötuna og var þá helst að hon-
um sárnaði ef við vildum ekki þiggja
það sem hann bauð fram, því hann
vildi allt fyrir okkur gera.
Nokkrum árum eftir að amma dó
kynntist afi yndislegri konu, Jónínu
Kristjánsdóttur, sem við kölluðum
ýmist Öddu hans afa eða Öddu
ömmu í sundlauginni. Með þeim
tókst mjög góð vinátta sem entist
til dauðadags afa og mat afi hana
mikils.
Afi var ekki gamall — 70 ára, og
enn yngri í anda. Göturnar eru óneit-
anlega tómlegri. Enginn Bogi vakn-
aður eldsnemma á morgnana til að
þrífa glugga Landsbankans. Nú sést
ekki lengur káti maðurinn með
hressilega göngulagið, með hatt á
höfði, stóran maga og brúna bankat-
ösku í hendinni, arkandi upp og nið-
ur aðalgötu bæjarins úr einu fyrir-
tæki í annað, standa á bankatröpp-
unum, á kaupfélagshoi-ninu eða á
Silfurtorgi á spjalli um báta, afla,
veðrið eða spaugilegar veiðisögur.
Hann var vinmargur og því er sökn-
uðurinn víða mikill. Hann var á sinn
hátt stór hluti af bænum, en á einni
kaldri nóttu er liann horfinn.
Það er orðið tómlegt í Pólgöt-
unni. Hatturinn hans og gleraugun
á eldhúsborðinu hjá Mogganum, þar
sem hann skildi við þessa hluti
síðast.
En kallið mikla er komið, og því
hlýddi afi þegjandi og hljóðalaust, á
sama hátt og hann hlýddi öllum
öðrum köllum sem honum heyrðu
til á lífsleiðinni. Hann var ekki van-
ur að neita og gat framkvæmt nán-
ast allt með þolinmæði og lagni, því
hann var handlaginn með ólíkindum.
Guð er greinilega með miklar og
erfiðar framkvæmdir hinum megin
úr því að hann þurfti að kalla afa
svona skyndilega frá okkur, þennan
duglega og athafnasama mann. Þeir
eru sannarlega heppnir þarna hinum
megin að hafa fengið afa fyrir fé-
laga og vin. Hann gat aldrei verið
aðgerðarlaus og varð að sjá árangur
vinnu sinnar. Þess vegna hefði ég
ekki viljað horfa upp á hann rúm-
fastan á sjúkrahúsi til lengri tíma,
það hefði orðið honum allt of mikil
þraut.
Við systkinin kveðjum nú elsku-
legan afa og traustan vin með mikl-
um söknuði og vonum að honum líði
nú vel hinum megin í nýju um-
hverfi. Við komum víst öll til hans
síðar og sameinumst þar á ný.
Blessuð sé minningin um góðan
mann.
Sigrún Sig.
Þau geta orðið skjót veðrabrigðin
í ísaQarðardjúpi á þeim árstíma þeg-
ar dagur er hvað skemmstur. Öfgana
milli spegilslétts sjávar í sindrandi
sólargeislum innrömmuðum drif-
hvítum fjallshlíðum annars vegar og
æðandi brotsjóa í svartnættis
stórhríð hins vegar er erfitt að tjá
með orðum. Og þennan heim þekkir
enginn nema sá sem kynnst hefur
af eigin raun. Fer hjá því að menn
mótist af umhverfinu þegar ár
bernsku til manndóms Iíða við slíkar
aðstæður? Og skyldu menn ekki búa
að því síðar?
Én líkt og veðrið í Djúpinu getur
á skammri stundu sveiflast and-
stæðnanna á milli, eins koma fyrir
stundir í lífi manns þegar óvænta
atburði ber að höndum, óvænt tíðindi
berast ti eyrna. Á augabragði þeyt-
ist maður úr önn dagsins frá við-
fangsefnum er mölur og ryð fá auð-
veldlega grandað og stendur allt í
einu frammi fyrir endalokunum
sjálfum. Þá er eins og rennslið í tíma-
glasinu stöðvist.
Þannig varð mér að minnsta kosti
farið þegar sonur minn hringdi að
heiman að morgni hins tólfta og
sagði mér að Bogi í bankanum væri
dáinn.
Finnbogi Pétursson hét hann og
það var einmitt á þeim árstíma er
áður var gerður að umtalsefni að
hann leit dagsins ljós á Litla-Bæ í
Skötufirði í innanverðu ísafjarðar-
djúpi. Þetta var nánar til tekið 27.
dag febrúarmánaðar árið 1919.
Hann var enn í bernsku og lágur til
hnésins er hann flutti með foreldrum
sínum, Pétri Finnbogasyni og Stef-
aníu Jensdóttur, innan ijarðar að
Hjöllum, en þar óx hann úr grasi
og átti heima uns hann sem fulltíða
maður flutti til Isafjarðar 1942.
Ég ætla mér ekki þá dul að lýsa
að gagni lífshlaupi Boga vinar míns,
en þá nafngift, þótt í miklum mæli
sé ofnotuð, leyfi ég mér að taka í
munn, þegar ég nú að leiðarlokum
vil minnast hans fáeinum orðum.
Ég þykist enda viss um, að þar komi
fleiri til.
Finnbogi Pétursson var hinn besti
verkmaður að hveiju sem hann gekk,
enda var hann hagleiksmaður. Þessi
eiginleiki kom víða fram í störfum
hans. Um árabil stundaði Bogi sjó-
inn, fyrst eftir komuna til ísafjarðar
á Samvinnufélagsbátunum, síðar á
Sólborginni, öðrum nýsköpunartog-
ara ísfirðings hf. Þar gekk hann til
starfa í vélarrúmi sem kyndari og
3. vélstjóri. í nokkur ár vann hann
hjá Marsellíusi Bernharðssyni í
Slippnum á Torfnesi, síðan lá leiðin
til Hraðfrystihússins Norðurtanga
hf., en árið 1978 réðst hann sem
húsvörður hjá útibúi Landsbankans
á ísafirði. Og enda þótt ég hefði
áður vitað hver Bogi Péturs var, þá
var það þar, sem kynni okkar hóf-
ust; kynni sem voru með þeim ágæt-
unt að allt frá fyrsta degi til hins
síðasta féll þar aldrei skuggi á.
Eins og ártöl benda til var Bogi
kominn af léttasta skeiði enda nær
sextugur, þá hann gekk í þjónustu
Landsbankans. Árin að baki og ósér-
hlífni til allra verka, sögðu þó hvergi
nærri til sín, svo sem við hefði mátt
búast. Yfirmönnum hans í bankan-
um varð fljótt ljpst, að þar höfðu
þeir veðjað rétt, en á því er nú eng-
in launung, að málið hafði verið
góðan tíma í athugun áður en ráðn-
ing hans átti sér stað. Kom það til
af því, að sérstakur húsvörður hafði
ekki áður verið í starfsliði útibúsins.
Ágæti væntanlegs húsvarðar átti án
efa sinn þátt í því, að staðan fékkst
viðurkennd.
Bogi varð strax í upphafí hugljúfi
allra er með honum unnu. Einstök
samviskusemi, lipurð í starfi og
umgengni og létt lundarfar tengdu
þau bönd við vinnufélagana, sem
aldrei rofnuðu. Enda skal það sagt
hér og nú, með fullri virðingu fyrir
því að maður komi í manns stað,
að þegar ljóst var að nú yrði Bogi
að hætta fyrir aldurs sakir, þá var
sagt: Hver sem kemur, þá fáum við
aldrei annan Boga. En forlögin eru
torráðin. Bogi var beðinn að vera
áfram og hann hætti aldrei. Hann
bara fór. Kallið var óvænt en undan
því varð ekki komist. Allt til hins
síðasta gerði hann skyldu sína, trúr
því hlutverki er hann hafði tekist á
hendur. Umskiptin voru snögg.
Samt held ég að þau hafi verið hon-
um að skapi. Og nú er enginn Bogi
í bankanum sjáanlegur. En svo mik-
ið er víst, að meðan þeir er með
honum unnu éru þar innan veggja
lifír minning hans þar.
Ég velti því fyrir mér í upphafí
þessara orða, að magnaðar andstæð-
ur er ríkja í sumar- og vetrarveðr-
áttu Djúpsins hefðu áhrif á innri
mann einstaklingsins. Blíðviðri
bjartrar sumarnætur á móti svart-
nætti vetrarins. Ég er viss um að
Finnbogi Pétursson hafði til að bera
skapfestu, sem hann án efa hefur
þurft á að halda við misjafnar að-
stæður og á erfiðum stundum á
langri ævi. Blíðlyndi og græskulaus
gamansemi var á hinn bóginn sú
hlið er hann sýndi samferðamönnum
sínum. Ekki síst þess vegna varð
hann hvarvetna aufúsugestur.
Kannske segir það meira en mörg
orð um manninn Boga, að þegar.ég
sagði dóttur minni, búsettri hér
syðra, frá hinum óvæntu vistaskipt-
um hans, þá varð henni að orði:
Hann sem var svo blíður og góður.
Finnbogi Pétursson hafði verið í
Lionsklúbbi ísafjarðar rúman áratug
er hann lést. Þar lágu leiðir okkar
líka saman. Fáir risu þar betur und-
ir kjörorði. Orð hans féllu ekki mörg,
en verkin voru að sama skapi fleiri.
Væri Bogi í bænum baðst hann aldr-
ei undan merkjum er liðsinnis var
leitað. Það segir sína sögu um þátt
hans í störfum Lionsklúbbsins, að
litið var orðið á Boga sem sjálfsagð-
an aukamann í íjáröflunarnefnd
klúbbsins ár eftir ár. Þá var aldrei
kosin „kúttmaganefnd" án þess að
ekki væri tilkynnt: Og svo er Bogi
Péturs að sjálfsögðu með til ráðu-
neytis. í mörg ár hefur það verið
fastur liður í íjáröflun klúbbsins að
fara í róður. Þá var ætíð mænt til
Boga sem landformanns. Við fráfall
hans hefur Lionsklúbburinn misst
einn sinn besta liðsmann. Skarðið
verður vandfyllt.
Finnbogi hafði verið fjögur ár á
ísafirði er hann festi ráð sitt og
gekk að eiga Sigríði Þórarinsdóttur,
hina mætustu konu. Þeim varð
þriggja barna auðið, Sigurðar, Stef-
aníu og Hallveigar, en áður hafði
Sigríður eignast dóttur, Sigrúnu Sig-
urðardóttur, sem Bogi gekk í föður-
stað. Sigríður andaðist í apríl 1971.
Þegar ég að leiðarlokum minnist
vinar míns er mér þakklæti efst í
huga. Þakklæti fyrir alla þá vináttu
er hann lét okkur Sæu og börnum
okkar í té. Við vottum börnum hans,
tengdabörnum, öldruðum föður og
öðrum ættingjum innilegustu sam-
úð. Huggun þeirra er minningin um
góðan föður, mætan dreng.
Við hjónin hittum Boga síðast í
sumar er við, komum til Ísaíjarðar.
Hann var þá sami Bogi og hann
hafði ætíð verið þótt mér fyndist
hann reyndar'örlítið þreyttur. Við
ræddum um „fyrirtækið okkar“ en
eftir vistaskipti mín í bankanum
mæddi það alfarið á honum. „Mig
munar ekkert um þetta,“ sagði hann
er ég hafði orð á því að nú gæti ég
ekki átt við þetta lengur. Og það fór
eftir. En nú er því lokið.
Sumarfegurð Djúpsins þekkja þeir
einir er upplifað hafa. Þegar blaktir
ekki hár á höfði, selur mókir á steini,
fugl vappar í flæðarmáli, þegar
geislar morgunsólarinnar flæða yfir