Morgunblaðið - 28.02.1990, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. FEBRÚAR 1990
3
Morgunblaðið/Bjarni
ÞING NORÐURLANDARAÐS SETT I GÆR
„Þetta hefur gengið ágætlega og ég held að menn
séu nokkuð ánægðir með aðstöðuna,“ sagði Snjólaug
Ólafsdóttir ritari íslandsdeildar Norðurlandaráðs, að
loknum fyrsta degi þingsins í gær. Háskólabíó, þar
sem 38. þing Norðurlandaráðs er haldið, var afhent
þinginu til afnota síðastliðið föstudagskvöld og voru
þá settir upp lausir veggir fyrir skrifstofur, hús-
gögnum komið fyrir og tekið á móti ritvélum og
símar tengdir. Á laugardag var þingsalurinn af-
hentur og tekið til við að breyta honum, sett upp
borð fyrir þingfulltrúa, komið fyrir tækjum til at-
kvæðagreiðslu og byggð stúka fyrir túlka þingsins.
Sjá nánar um þingstörf Norðurlandaráðs á
bls. 26.
Tryggingamiðstöðin hf.:
Hámarksbónus
hækkar í 7 0%
IÐGJALD af bifreiðatrygingum hjá Tryggingamiðstöðinni hf. hækk-
ar að meðaltali um 16,7% frá 1. mars 1989 til 1. mars 1990. Að
meðaltali voru greiddar 29.860 krónur fyrir iðgjald af bifreiðatrygg-
ingum með söluskatti í fyrra, en nú fellur hann niður og er meðalið-
gjald því 27.880 krónur.
Að sögn Gunnars Felixsonar að-
stoðarframkvæmdastjóra breytast
reglur um hámarksbónus hjá
Tryggingarmiðstöðinni 1. mars.
Áður var hann 65% en hækkar upp
í 70%. Þessi breyting hefur því
áhrif á útreikninga á meðaliðgjald-
inu. Nú ná ökumenn 70% bónus á
9. ári, en áður náðu þeir 65% bónus
á 11. ári. Eftir tvö ár verður hætt
að veita 11. iðgjaldsárið frítt. Þeir
ökumenn sem hafa náð að aka tjón-
laust í 10 ár í ár og á næsta ári
fá 11. árið frítt.
Eins og áður segir hækka iðgjöld
að meðaltali um 16,7%. Ábyrgðar-
trygging hækkar um 15,37%,
framrúðutrygging um 21,77% og
ökumanns- og eigandatrygging um
27,44%, úr 4.300 í 5.480 krónur.
Nokkrir flokkar hafa hækkað
meira vegna aukinna tjóna, en þar
á meðal eru ábyrgðartryggingar á
leigubifreiðum, dráttarbifreiðum og
bifhjólum.
Sú breyting verður einnig hjá
Tryggingamiðstöðinni að bifreiða-
Skreiðarmálin í Nígeríu;
Samkomulag vegua mála-
ferla upp á 100 milljónir kr.
Flýtirfyrirgreiðsluskreiðarskuldanna “PÞf fimSLtm
Skreiðarútflyljendur náðu fyr-
ir skömmu að losa sig frá samn-
ingi við ættarhöfðingja í Nígeríu
frá árinu 1985. Er samningurinn
var gerður var samið um að
greiða höfðingjanum Fola Akin-
rinsola hálfa milljón dala, á ári
gegn því að hann annaðist lög-
fræðiaðstoð og útvegaði innflutn-
ingsleyfi vegna sölu skreiðar
héðan í Nígeríu, þegar markað-
urinn var lokaður. Sala með þess-
um hætti gekk ekki og auk þess
rifti Skreiðarsamlagið samningi
þessum hálfum mánuði síðar, þar
: sem fulltrúi þess hefði ekki haft
umboð til undirritunar hans.
Engu að síður urðu málaferli
vegna þessa og krafðist Akinrin-
sola 1,5 inilljóna dollara í laun í
þijú ár, 35.000 sterlingspunda
vegna útlagðs kostnaðar, 2 millj-
óna nyara vegna samningsrofa
ogloks 15% vaxtaaföllu saman.
Vegna málaferlanna hafði Fola
Akinrinsola náð að stöðva allar
greiðslur vegna sölu 45.557 pakka
af hausum, sem fóru utan með
Selmar Enterprice í júní 1986.
Vegna málsins voru fastar um 4
milljónir nyara í Verzlunarbankan-
um í Lagos og auk þess hafði einn
kaupandi skreiðarinnar, Dan
Chinwuko, haldið eftir tæpum 11
milljónum nyara af kaupverðinu
vegna deilna um það hveijum hann
ætti að greiða. Hvor tveggja þess-
ara upphæða er á vegum Sameinað-
ara framleiðenda, en hluti þess er
í eigu Skreiðarsamlagsins.
Samið var við Akinrinsola um
að honum yrðu greidd 20% af kröfu
um laun í eitt ár miðað við gengi
þess tíma, 750.000 nyara, í skaða-
bætur, félli hann frá allri málsókn
og fær hann fyrstu greiðslu um
leið og féð losnar í Verzlunarbank-
- -anum, en hvorki-bætur-fyrirkostn-
að né vexti. Loks hefur Chinwuko
verið gert með dómi að greiða Sam-
einuðum framleiðendum allt það,
sem hann hefur haldið eftir af kaup-
verði hausanna úr Selmar Ent-
erprice.
Ólafur Björnsson, formaður
stjórnar Skreiðarsamlagsins, var í
Nígeríu fyrir skömmu. Hann sagði
í samtali við Morgunblaðið, að enn
hefðu þessir peningar ekki losnað,
ömr nyara, 1,5 milljónir dollara,
sem um væri að ræða.
„Við hjá Skreiðarsamlaginu er-
um langt komnir með að fá greitt
í nyara það fé, sem við teljum ekki
tapað. Jafnframt vinnum við að því
að skipta þessu í dollara og flytja
heim. Vonandi sjáum við fyrir end-
ann á þessu upp úr miðju ári,“ sagði
Ólafur Björnsson.
Útflutningur á skreið og hausum
Frumvarp að nýjum nafiialögum:
Skylt að gefa bömum nafii
innan 6 mánaða frá fæðingn
Leyfilegt að breyta nafni eftir skírn
í nýju lagafrumvarpi um mannanöfn, sem menntamálaráðherra
hefur kynnt ríkisstjórn, er gert ráð fyrir að gefa verði börnum
nöfn innan sex mánaða frá fæðingu með skírn eða með tilkynningu
um nafngjöf til Hagstofu íslands, Þjóðskrár, prests eða forstöðu-
manns trúfélags. Fleiri en tvö nöfii verði ekki leyfileg. Heimilt er
að breyta nöfnum eftir skírn eða tilkynningu og bæta síðar við
nafni hafi aðeins eitt verið gefið. Þá er mönnum heimilað að kenna
sig við móður sína og ættir mega halda þeim ættarnöfnum sem
þegar eru til en ekki verður heimilt að taka upp ný ættarnöfn.
í frumvarpinu er ennfremur
gert ráð fyrir að sett verði á stofn
mannanafnanefnd sem haldi skrá
yfir mannanöfn. Sé nafn sem gefa
á barni með skírn ekki á þeirri
skrá, á prestur að bíða með
skírnina þar til mannanafnanefnd
hefur fjallað um málið.
Núgildandi nafnalög eru frá
1925. Svavar Gestsson mennta-
málaráðherra sagði við Morgun-
blaðið að þau lög yæru' mjög veik
hvað varðaði skráningu nafna og
reglur um notkun kenninafna, við-
urnefna og ættarnafna. Þannig
hefði tíðkast tvennskonar nafna-
kerfi á íslandi, annars vegar hið
forna nafnakerfi með kenningu til
föður, og hins vegar ættarnafna-
kerfi. Lögin frá 1925 hefðu leyft
tiltekin ættarnöfn en m.a. vegna
innflutnings manna með erlend
ættarnöfn, hefði bæst við mikill
fjöldi ættarnafna. Eftirlit með
framkvæmd þessara laga hefði
verið mjög máttlítil og ættarnöfn
sem áttu að hverfa hefðu ekki
gert það. Þess vegna væri nú litið
svo á, að niðjum þeirra manna, sem
báru þessi gömlu ættamöfn, hefði
' unnist réttur til að bera þau áfram.
Lagafrumvarp um mannanöfn
var áður samið árið 1971. „Alþingi
ijallaði þá um þessi mál án þess
að komast að niðurstöðu, m.a.
vegna þess að of langt átti að
ganga að leiðrétta fortíðina. Það
sem við erum að reyna með þessu
frumvarpi er að líta á það sem
orðinn hlut og taka upp góðar regl-
ur frá og með þeim tíma sem lög-
in verða sett,“ sagði Svavar Gests-
son.
Lagafrumvarpið var samið af
nefnd sem menntamálaráðherra
skipaði í október sl. Guðrún Kvar-
an orðabókarritstjóri var formað-
ur, en aðrir nefndarmenn voru dr.
Ármann Snævarr fv. hæstaréttar-
dómari, Hallgrímur Snorrason
hagstofustjóri og Svavar Sig-
mundsson dósent. Frumvarpið hef-
ur verið sent þingflokkum ríkis-
stjórnarinnar til meðferðar.
’ : ' v' < ' i i1■ •■ ■■ <
tryggingar verða framvegis end-
urnýjaðar á 6 mánaða fresti. Áður
voru þær endurnýjaðar árlega, en
höfðu tvo gjalddaga, 1. mars og
1. september.
Verkfiraeðsla
hafin í MR?
SVAVAR Gestsson, mennta-
málaráðherra, segir að eðli-
legt sé að starfshættir
Menntaskólans í Reykjavík
verði endurskoðaðir í tengsl-
um við ný lög um framhalds-
skóla, rétt eins og starfs-
hættir annarra framhalds-
skóla.
Ráðherrann sagði til dæmis
eðlilegt að athuga hvort þarna
gætu ekki . komið inn fleiri
námsþættir eins og verk- og
tæknifræðsla, heimilisfræði eða
aðrar skyldar námsbrautir.
Þetta væri allt til athugunar í
menntamálaráðuneytinu í sam-
bandi við endurskoðun á innra
starfi allra framhaldsskóla.
Loðnan:
til Nígeríu er nú í lágmarki. Nokk-
ur hreyfing er þó á hausasölunni
og það litla, sem eftir er af skreið,
er á förum að sögn Ólafs. Ekkert
er nú flutt utan nema gegn banka-
ábyrgðum, en þær reglur um inn-
flutning til Nígeríu hafa nú verið
teknar upp, að ekki megi flytja
þangað skreið án þess að innflutn-
ingstollur hafi verið greiddur fyrir-
fram. Ennfremur þarf að leita leyf-
is fjölmargra opinberra aðila og
ráðuneyta til að fá leyfin.
Mokveiði
við Snæ-
fellsnes
MOKVEIÐI var á loðnu út af
Malarrifi á Snæfellsnesi aðfara-
nótt þriðjudags og klukkan 13 í
gær höfðu 12 skip tilkynnt um
samtals 8.740 tonna loðnuafla frá
miðnætti.
Síðdegis í gær höfðu þessi skip
tilkynnt um loðnuafla: Guðmundur
870 tonn til FES, Örn 730 óákveð-
ið hvert, Höfrungur 910 óákveðið
hvert, Albert 750 óákveðið hvert,
Guðrún Þorkelsdóttir 680 til Eski-
fjarðar, Guðmundur Ólafur 600 til
Ólafsíjarðar, Þórður Jónasson 650
til Siglufjarðar, Vikurberg 560
óákveðið hvert, Kap II 670 til FIVE,
Skarðsvík 620 óákveðið hvert, Jón
Kjartansson 1.100 til Eskifjarðar
og Erling 600 til Raufarhafnar.
Á mánudag landaði Skarðsvík
275 tonnum af loðnu hjá SFA og
Helga II 500 hjá Faxamjöli hf.
Þrjár veitur
hækka vatnið
ÞRJÁR hitaveitur hafa fengið
staðfestingu iðnaðarráðuneytis-
ins á gjaldskrárhækkunum 1.
mars. Það eru Hitaveita Eyra,
Hitaveita Blönduóss og Hitaveita
Siglufjarðar.
Hitaveita Eyra, sern sér íbúum
Eyrarbakka og Stokks&yrar fyrir
heitu vatni, hækkar gjaldskrána um
5%. Hitaveita Blönduóss hækkar
vatnið um 4%. Veitan hafði áður
fengið heimild til 10% hækkunar
en féll frá hluta hækkunarinnar
vegna nýgerðra kjarasamninga.
Hitaveita. Siglufjarðar hækkar
gjaldskrá sína ujn 10%.