Morgunblaðið - 07.04.1990, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. APRIL 1990
17
Kópavognr og
gelgjuskeiðið
eftir Gunnstein
Ólafsson
Sú var tíð að Kópavogur var lítill
bær við lágan vog. Sauðfé gekk
sælt á beit á Digranesháisi, strætó
sást jafnvel á klukkutímafresti í
hvorum bæjarhluta, austur og vest-
ur, skólarnir þrísetnir og göturnar
skipulagðar vegleysur. Samt eru
ekki nema örfá ár síðan. Það eru
ekki heldur nema örfá ár síðan ég
kjagaði með fiðluna út í Félagsheim-
ili þar sem mér var kennt að stijúka
yfir strengi á skrifstofu tónlistar-
skólans og ári síðar uppi á lofti í
Skátaheimilinu vestur í bæ. Og það
er alveg jafn stutt síðan Valdi vallar-
vörður kom uppá Heiðarvöll að
skamma okkur fyrir að príla í netun-
um um leið og hann stagaði í götin
og keyrði okkur svo, heilt knatt-
spymulið, í skódanum sínum út í
Vallargerði að keppa við villingana
í vesturbænum.
Þær voru ófáar ferðimar sem við
austurbæingarnir þurftum að leggja
á okkur vestureftir. Rifnir upp hvað
eftir annað á morgnana til þess að
ná leikfimivagninum út á Kársnes
eða til þess að komast í sund. Mikil
guðsmildi að tónlistarskólinn skyldi
hafa fengið_ inni hjá Lovísu á heilli
hæð við Álfhólsveginn. Þar var
frama okkar margra á tónlistar-
brautinni sannarlega borgið. Smátt
og smátt var eins og austurbærinn
fengi líka að vera með: íþróttafélög
stungu upp kollinum, KFUM-heimil-
ið hýsti ekki aðeins kristsmenn
krossmenn heldur einnig gerplur í
fimleikum og unga knattspyrnuunn-
endur. Okkur fannst að bráðum hlyti
að koma að því að íþróttahúsið okk-
ar við Digranesskóla fengi að rísa.
En Jón gamli skólastjóri var svart-
sýnn á það; ekki era nema 15 ár
síðan hann hristi hausinn og sagði
við okkur strákana: Nei, vinimir, ég
er hræddur um að við fáum aldrei
íþróttahús.
Og samt fengum við íþróttahús.
Einn góðan veðurdag stóð bogadreg-
in höllin tilbúin inni á hálsi eins og
í ævintýri. Við menntskælingjamir
skunduðum upp eftir til þess að
skoða herlegheitin, voram upprifnir
af gleði og ákváðum að halda þar
tónleika við fyrsta tækifæri. Eða
áttum við ekki í annað hús að venda?
Vart voru stillansamir horfnir úr
ijáfri og gólfin pússuð þegar kór
menntaskólans vígði bygginguna í
allri sinni glæstu nekt. Dagurinn
líður seint úr minni þeirra sem lylltu
hrollsvalt húsið; þetta var eini sól-
skinsdagur sumarsins.
Við sem alist höfum upp í Kópa-
vogi vitum hvað bærinn er. Við
þekkjum hann eins og sjálf okkur.
Við lærðum ung að meta frjálsræðið
sem hann gaf okkur og nærumst
enn á nestinu sem okkur var þar
búið.
En aðrir landsmenn. Hvað þakka
þeir Kópavogi? Kópavogsfundinn!
sagði Norðlendingur við mig ein-
hverntimann. Þið suguð okkur blóð
alla tíð, heyrist úr höfuðborginni.
Það er ekki rétt, segjum við. Þið
gætuð lært af okkur í dagvistunar-
málum, við gerðum unglingavinnuna
að mannsæmandi vinnu og reistum
öldraðum hjúkranarheimili.
Minnumst fullorðinna og ráð-
settra bæjarfélaga úti á landi sem
geta státað af langri sögu og merk-
um athafnamönnum; þar stenst
bólugrafinn Kópavogur engan sam-
jöfnuð. í mesta lagi að hægt væri
að benda á minnisvarðann niðri við
sjó sem þjóðinni hefur sviðið undan
í rúm þrjúhundrað ár. Á Akureyri
er kominn háskóli auk þess sem hún
hafði Nonnabækumar í forgjöf. í
einá skiptið sem Kópavogsbúar æt-
luðu að sigrast á sveitamennskunni
mistókst það; þeir reistu hamraborg
sem hrafnar litu ekki einu sinni við.
Horfumst í augu við staðreyndir:
Kópavogur er á „gelgjunni". Lagnir
fyrir tíðabióð nýrra hverfa í suður-
hlíðum era í undirbúningi. Hugsunin
í bendu. Freistingarnar hrikalegar.
„Við gætum tínt til
óteljandi dæmi um borg-
ir og bæi í víðri veröld
sem standa í skugga eig-
in mannvirkja.“
Staðfestan í uppnámi. Allt þarf að
gerast í einu. Fortíðin og framtíðin
hverfast í einn punkt: Nú skal það
verða! Að gefast þeim fyrsta. Að
rísa úr öskustónni og verða að
manni.
Gelgjuskeið bæjarfélaga getur
Gunnsteinn Ólafsson
ekki síður orðið afdrifaríkt en hjá
okkur mannfólkinu. Þegar allri
skynsemi er kastað fyrir borð og
látið skeika að sköpuðu. Lagt í stór-
kostlegar framkvæmdir án þess að
velta því fyrir sér hvort þær þjóni
nokkrum tilgangi. Við gætum tínt
til óteljandi dæmi um borgir og bæi
í víðri veröld sem standa í skugga
eigin mannvirkja. Þeim var í upp-
hafí ætlað að sýna yfirburði bygg-
ingarmanna en snerist með tímanum
í hróplega andstæðu sína. Af hveiju?
Vegna þess að það sem þeir byggðu
stóð ekki í neinu samhengi við það
sem fyrir var né á eftir kom. Fíla-
beinstum sem upphóf aðeins sjálfan
sig.
Sveitamennskan er lúmsk. Við
höllumst gjarnan að því framandi
og ókunna og höldum að því fylgi
einhver vegsemd. Jafnoft sjáum við
samt að hið eina sem er einhvers
virði er trúin á það sem býr í okkur
sjálfum og það sem við höfum sjálf
ræktað með okkur. Kópavogsbær
þarf ekki að skammast sín fyrir
neitt. Öll minnimáttarkennd er hon-
um óþörf. Hann hefur gengið sinn
eigin veg sem er einstakur á meðal
bæjarfélaga á íslandi og við viljum
að hann haldi því áfram. Frami hans
verður ekki meiri af því að halda
heimsmeistarakeppni og reisa til
þess hús sem verður bæjarbúum
kross um aldur og ævi.
Þeir sem unnið hafa að uppbygg-
ingu íþrótta- og menningarlífs í
bænum eiga rétt á því að starf þeirra
verði virt. Ekki á einu sviði heldur
á öllum. íþróttahúsið í Digranesi var
stórt skref fram á við fyrir íþrótta-
fólk. Leiklistinni var nýlega búinn
salur. Myndlistin fær verðugan bak-
hjarl í listasafni Gerðar Helgadóttur.
Hvað dvelur sómasamlegt hús fyrir
aðrar listir eins og tónlist og dans?
Sýnt hefur verið fram á knýjandi
þörf fyrir tónlistarhús og jafnvel
listaháskóla á íslandi. Væri þar ekki
verðugt verkefni fyrir framtakssama
Kópavogsbúa?
Freiburg, 2. apríl 1990.
Höfundurer við tónlistarnám í
Þýskalandi.
Sannkallað
PASKATILBOÐ
fyrir alla íslenska ostavini
15-20%
afsláttur!
DALABRIE
INNBAKAÐUR'
DALABRIE
DALAYRJA
CAMEMBERT
DJÚPSTEIKTUR
CAMEMBERT
PORTSALUT
GRÁÐAOSTUR
Birgðu þig upp fyrir páskana
í næstu búð
®smJÖrsp-v
AUK/SlA k9d21-513