Morgunblaðið - 03.05.1990, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. MAI 1990
BRÉFA-
BINDIN
frá Múlalundi...
... þar eru gögnin á góðum stað.
Múlalundur
SfMI: 62 84 50
Okkar innilegustu þakkir til ykkar allra sem
glöddu okkur á 60 ára brúÖkaupsafmœlinu
þann 26. apríl.
Guð blessi ykkur,
Margrét Jónsdóttir,
Þórður Elisson,
Þórustíg 9,
Ytri-Njarðvík.
Bach í Langholtskirkj u
H-moll messan æfð í Langholtskirkju.
HVAÐ rekur börn 20. aldar á tónleika þar sem flutt eru margra
alda gömul tónverk? Hvaða erindi á kirkjutónlist Bachs við nútíma-
menn sem lifa og hrærast í tölvuvæddum þotuheimi? Hvers vegna
leggur fólk á sig tíma, svita og stundum tár í langar æfingar á
níðþungri tónlist og erfiðum textum? Við einhverjum þessara spurn-
inga fæst svarað á æfingu hjá Kór Langholtskirkju sem ætlar að
flytja H-moll messu Bachs á tvennum tónleikum í maíbyijun.
Þau æfa tvisvar í viku. Á mánu-
dags- og miðvikudagskvöldum,
tvær kiukkustundir í senn. Er ekki
erfitt að vera svona bundinn, spyr
ég. „Bundin!“ segja þau og horfa
á mig í forundran. Þar með er
fyrsti misskilningurinn leiðréttur.
Þetta er allt gert af fúsum og
fijálsum vilja og í sjálfboðavinnu.
Og það er ekki nóg með að þau
æfi tvisvar í viku. Þau mæta í
messur mánaðarlega, taka þátt í
fjáröflun á vegum kórsins, sækja
sérstakar æfíngabúðir vor og
haust, ferðast innanlands og utan
í söngferðum og hittast þar fyrir
utan á árshátíðum og þorrablótum
kórsins, svona til að skerpa félag-
sandann. Gerið þið eitthvað annað
en að vinna, sofa og syngja, spyr
ég. „Já, já,“ segja þau. „Við eru
saman í danstímum á sunnudög-
um.“ Það er nefnilega það.
Söngur og félagsstarf
Kór Langholtskirkju hefur tvö
markmið. I annarri grein laga
kórsins segir svo um markmið: ,,a)
Tilgangur félagsins er að vinna
að eflingu og kynningu kirkjutón-
listar með sjálfstæðu starfi svo sem
tónleikahaldi. b) Að aðstoða við
guðsþjónustur safnaðarins og enn-
fremur við almennar samkomur á
vegum safnaðarins." Kirkjustarfið
er því nokkurs konar rammi utan
um kórstarfið. Með kórnum starfa
um 70 manns og skipþast kórfélag-
ar í 5 messuhópa. Á venjulegum
sunnudegi þarf einn messuhópur
að syngja við guðsþjónustu. Þetta
finnst flestum bara gaman og alls
engin kvöð.
Söngurinn og félagsstarfið virð-
ast vera númer eitt í Kór Lang-
holtskirkju. Þannig hefur það verið
alllengi. Kórinn var stofnaður árið
1953. Starfsemi hans var svipuð
og annarra kirkjukóra til ársins
1973 þegar kórfélagar hættu að
taka laun fyrir söng sinn en Iögðu
greiðslu frá söfnuðinum í sér-
stakan sjóð til eflingar sönglífi í
kirkjunni. Þá tók kórfélögum að
fjölga og kórinn fór að takast á
við stærri verkefni. Á síðustu árum
hefur kórinn flutt mörg helstu stór-
verk kirkjutónbókmenntanna.
Nefna má Requiem Mozarts, Jóla-
óratoríu og Jóhannesarpassíu
Bachs, Messías eftir Handel auk
Ijölda af kantötum og minni verk-
um. Kórinn hefur sungið inn á
nokkrar hljómplötur og farið í
söngferðir innanlands og til út-
landa. Síðast fóru þau til ísrael
um páskana í fyrra og fluttu Mess-
ías á fímm tónleikum yfir hátíðina.
Snemma í sumar ætla þau að
leggja land undir fót og halda
nokkra tónleika á Norðurlandi,
m.a. í Grímsey! Og nú eru þau að
æfa H-moll messuna eftir Bach.
Bassar í kjallara,
sópranar á lofti
Ýmsir eldri félagar kórsins hafa
látið þau orð falla að þeir geti sest
í helgan stein að því loknu. Að
einskonar endastöð sé náð þegar
maður hafi flutt þetta verk. En er
H-moll messan á einhvern hátt
frábrugðin öðrum kirkjuverkum
sem kórinn hefur flutt? „Já,“ segja
þau og andvarpa, „erfiðari". Verk-
ið er mjög hratt á köflum og í því
eru oft mjög erfið tóntegunda-
skipti. Æfingar hófust strax í árs-
byijun en inn í æfingadagskrá
komu óvæntir Vínartónleikar með
Sinfóníuhljómsveit íslands í lok
janúar. Æfingar hófust því ekki
fyrir alvöru fyrr en í febrúar og
róðurinn var strax dálítið þungur.
Af samtölum við kórmeðlimi má
ráða að æfingarnar hafa ekki allt-
af verið dans á rósum. í upphafi
leit þetta illa út, kórinn stundum
áttraddaður, ægilegar tónhæðir og
óskaplegur hraði á köflum. Stund-
um fyllti vonleysið huga sumra
sem erfitt áttu með að fylgjast
með. Nokkrir töldu öll tormerki á
því að þeir gætu nokkurn tímann
lært þetta. Kórfélagar segjast þó
vera svo lánsamir að hafa frábæra
æfmgaaðstöðu í Safnaðarheimili
Langholtskirkju. Þeir hafa getað
nýtt tímann með því að skipta iiði
og æfa í hópum. Þannig hafa bass-
ar oft verið sendir niður í kjallara,
sópranar upp á loft og aðrar radd-
ir hafa æft í tveimur sölum á jarð-
hæð.
Öll þessi vinna er nú að skila
sér og verkið er að taka á sig loka-
mynd í meðförum kórsins. Brátt
hefjast æfíngar með hljómsveit og
einsöngvunim. Þijátíu manna
hljómsveit tekur þátt í flutningnum
og fjórir einsöngvarar syngja fimm
einsöngshlutverk. Einsöngvararnir
Jón Stefánsson söngstjóri ásamt hluta kórsins.
eru Ólöf Kolbrún Harðardóttir,
Signý Sæmundsdóttir, Yaachov
Zamir og Magnús Baldvinsson.
Yaachov Zamir er ísraelsmaður
sem söng tenór- og altrödd er kór-
inn flutti Messías í ísrael í fyrra.
Hann ætlar að leika sama leik nú
og syngja bæði alt- og tenórrödd
í H-moll messunni.
Snj óruðningsmaður
og rafvirki
Hvernig fólk er í Kór Langholts-
kirkju; eru það söngnemar, tónlist-
armenn eða bara fólk héðan og
þaðan úr þjóðfélaginu? Þau segjast
vera allra handa lið. Rafvirki, snjó-
ruðningsmaður, húsmæður, jarð-
fræðingur, kennarar og svo fram-
vegis. Allt er þetta venjulegt fólk
með brennandi áhuga á söng og
skemmtilegu félagsstárfi. Að vísu
hefur nokkur hluti kórfélaga lagt
stund á tónlistarnám, söng eða
hljóðfæraslátt. Það kemur sér líka
vel að geta stautað sig fram úr
nótum þegar verið er að æfa erfið
lög og tónverk.
Allt starf þessa fólks er unnið
í sjálfboðavinnu. Einn viðmælandi
minn úr hópi tónlistarunnenda
benti mér á að Kór Langholts-
kirkju leggur í raun stórar Ijárfúlg-
ur til menningarlífs þessa lands.
Sjötíu manns mæta á æfingar á
H-moll messunni, tvisvar í viku,
tvo tíma í senn í fjóra mánuði. Það
eru 4.480 yfirvinnustundir eða um
tvær og hálf milljón króna, sé mið-
að við lágt yfirvinnukaup. Þetta
er þeirra skerfur til íslensks menn-
ingarlífs. Og ekki nóg með það.
Þegar iagt er út í að flytja stór
verk, sem krefjást einsöngvara og
margra hljóðfæraleikara, er vitað
fyrirfram að tónleikarnir standa
ekki undir sér. Allt tap á tónleikun-
um, vegna launa einsöngvara og
hljómsveitar og húsnæðis, er greitt
úr kórsjóði og fjármagnað með
sérstakri ijáröflun kórfélaga.'
Tvær klukkustundir af
unaðslegri tónlist
Nú sér loks fyrir endann á æf-
ingum og það hillir undir stundina
stóru í Langholtskirkju 5. maí, er
verkið verður flutt i hið fyrra af
tveimur skiptum. Nú finnst kórfé-
lögum loks verulega gaman að
syngja alla kaflana sem þeim þóttu
svo erfiðir til að byija með. Nú eru
þessir kaflar ekki lengur aragrúi
svartra punkta í nótnabók heldur
tvær klukkustundir af unaðslegri
tónlist. Gloría, Sanctus, Agnus dei
Og Benedictus. Allir kaflarnir eru
að taka á sig heildarmynd tón-
verks, líkt og púsluspil sem er
næstum fullgert. Meðlimir Kórs
Langholtskirkju hlakka mikið til
að fá að flytja íslendingum H-
moll messu Bachs. Það mun vera
ógleymanleg tilfinning að standa
í 70 manna hópi, með einsöngvara
og stóra hljómsveit fyrir framan
sig og syngja hástöfum. Sumir
segja að það sé jafn ógleymanlegt
að hlusta á slíkan flutning. Eftir
að hafa hlustað á Kór Langholts-
kirkju æfa H-moll messu Bachs
dreg ég það ekki í efa.
Texti: Þór Viðarsson