Morgunblaðið - 23.10.1990, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. OKTOBER 1990
a
eitt
sáttir
Keuter
Viðbúnaði á Persaflóa mótmælt
Um tíu þúsund manns mótmæltu hernaðaruppbygg-
ingu Bandaríkjanna á Persaflóa með fjöldagöngu í
New York á laugardag. í hópi mótmælenda voru
uppgjafahermenn í hjólastólum. „Við viljum alls
ekki beijast fyrir Texaco“ var slagorð göngumanna
er áttu við að með hernaðaruppbyggingin væri til
að gæta hagsmuna vestrænna olíufyrirtækja í
Saudi-Arabíu. Franskir vinstrisinnar efndu einnig
til mótmælagangna í París gegn þátttöku Frakka í
viðbúnaðinum á Persaflóa.
Spánverjar vildu knýja fram veiðiheimildir
Lúxemborg. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
Evrópubandalagið:
Ráðherrafundir fjalli
um tillögur um Evr-
ópska efnahagssvæðið
eru allir
Utannkisráðherrar Evropubandalagsms (EB) náðu í gær sam-
stöðu um tillögur sem miða að því að leysa þá kreppu sem samn-
ingarnir við Fríverslunarbandalag Evrópu (EFTA) eru í. Tillagan
gerir ráð fyrir að ráðherrafundir með fulltrúum bandalaganna
tveggja fjalli um tillögur er varða Evrópska efnahagssvæðið
(EES). Ráðherramir vilja einnig að samið verði um efnisatriði
samninganna og sljórn og stofnanir EES. Þeir hafna með öllu
hugmyndum EFTA um að tengja þessa þætti saman.
Samkomulagið byggir á tillögu
sem Uffe Elleman Jensen, utanrík-
isráðherra Dana, setti fram. Hug-
myndimar mættu í byijun mikilli
andstöðu Spánveija sem vildu
ljúka samningum um efnisatriði
áður en samið yrði um stjóm og
stofnanir EES. Fyrir Spánveijum
vakti að knýja fram veiðiheimildir
fyrir flota sinn í fiskveiðilögsögu
íslands og Noregs.
Gert er ráð fyrir því að fram-
kvæmdastjórn EB leggi fram til-
lögur um stjórn EES á næstu vik-
um. Líklegt er að þær byggist að
miklu leyti á hugmyndum sem
framkvæmdastjómin hefur þegar
kynnt EFTA með þeirri yiðbót að
boðað verði til fundar með ráðherr-
ur væntanlega að finna hugmyndir
um greiðari aðgang fyrir landbún-
aðarafurðir að mörkuðum EFTA
og hugsanlega veiðiheimildir fyrir
EB-flotann.
Fulltrúar EFTA-ríkjanna komu
saman til tveggja daga fundar í
Genf í gær og verður helsta um-
ræðuefnið það hvemig unnt verði
að koma til móts við kröfur EB
um fækkun þeirra fyrirvara sem
EFTA-ríkin hafa sett fram í við-
ræðunum um EES.
Ekki
um -frá ríkjum EFTA og EB um
viðkvæmar ákvarðanir. Þar með
er EFTA boðið upp á pólitískt sam-
ráð á undirbúningsstigum ákvarð-
ana í stað þess að standa frammi
fyrir frágengnum tillögum svo sem
fyrri hugmyndir hafa gengið út
' á. Framkvæmdastjómin mun jafn-
framt ganga á næstu vikum frá
tillögum um jöfnun lífskjara á milli
EFTA og EB. í þeim tillögum verð-
■ MOSKVU - AKVEÐIÐ hefur
verið að formlegar viðræður um
samband Sovétríkjanna og Litháens
hefjist í lok nóvember. Sendinefnd
Litháa undir forystu Vytautas
Landsbergis forseta átti á laugar-
dag fund í Moskvu með fulltrúum
Sovétstjórnarinnar. Ýmislegt benti
til að umræður hefðu verið mjög
heitar. Nikolaj Ryzhkov, forsætis-
ráðherra Sovétríkjanna, sakaði Lit-
háa um að setja ýmis skilyrði fyrir
viðræðunum. Hann sagðist ekki
geta fallist á að gengið yrði út frá
því sem vísu í viðræðunum að stefnt
skyldi að sjálfstæði Litháens.
Ákveðið hefur verið að nefnd beggja
aðila vinni á næstu dögum skjal sem
þjóna á sem grundvöllur viðræðn-
anna í nóvember.
um ferð Heaths til íraks
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgnnblaðsins.
SUMIR þingmenn íhaldsflokksins breska hafa deilt harkalega um
markmið og afleiðingar ferðar Edwards Heaths, fyrrum forsætisráð-
herra Bretlands, til Iraks. Aðstandendur gíslanna hafa fagnað fram-
taki Heaths.
Aðdragandi ferðar Heaths var
umdeildur. Deilurnar stóðu um,
hvort Douglas Hurd, núverandi ut-
anríkisráðherra og gamall sam-
verkamaður Heaths, hefði beðið
Heath um að fara til Bagdad. Hurd
neitaði, að svo hefði verið.
Deilurnar nú standa meðal þing-
manna Ihaldsflokksins. Andstæð-
ingar hans meðal þeirra segja ferð-
ina ljá Saddam Hussein Iraksfor-
seta áróðursvopn. Heath sé reynd-
asti og virtasti stjómmálamaður frá
Vesturlöndum, sem komið hafi til
Bagdad frá innrásinni í Kúvæt. ír-
akar noti þetta sem viðurkenningu
á kröfum sínum til Kúvæt. írakar
muni verða enn staðráðnari en ella
í að halda ránsfeng sínum. Þeir
segja einnig, að förin muni veikja
stöðu Margaret Thatcher, forsætis-
ráðherra, en hún neitar að fallast
Samkomulag er um það í grund-
vallaratriðum milli þings og ríkis-
stjórnar að minnka fjárlagahallann
um 500 milljarða dala á næstu fimm
árum. Um helgina virtist samkomu-
lag í augsýn um að þar af yrði 140
milljarða dala aflað með skatta-
hækkunum. Að sögn Bobs Packwo-
ods sem fer fyrir repúblikönum í
fjárlaganefnd öldungadeildarinnar
lagði Bush til að hæsta skattþrep
yrði 31% í stað 28% nú. Það þýddi
að skattar hátekjufólks hækkuðu
eilítið er miðtekjufólks lækkuðu.
Að hars sögn vilja demókratar hins
vegar liækka skatthlutfallið upp í
33%. Margir repúblikanar séu held-
ur ekki hrifnir af hugmynd Bush
og vilji fremur afla tekna með því
að þrengja reglur um skattafrá-
drátt.
á nokkra málamiðlun um innrásina
í Kúvæt.
Bæði Douglas Hurd og Thatcher
ítrekuðu stefnu bresku ríkisstjórn-
arinnar um helgina, að samningar
gætu ekki hafist fyrr en íraskt her-
lið væri komið frá Kúvæt og allir
gíslarnir lausir.
Vinir Heaths segja förina vera
fyrst og fremst af mannúðarástæð-
um í því skyni að fá gíslana lausa.
Heath hafi ekki rætt við Hussein,
forseta íraks, eða Tariq Aziz, ut-
anríkisráðherra íraks, um lausn á
deijunni um innrásina í Kúvæt,
heldur lagt áherslu á, áð aldraðir,
sjúkir og dauðvona ættu að fá að
halda heim til sín.
Aðstandendur gíslanna hafa
fagnað för Heaths og segja hana
hafa vakið vonir um, að sumir gíslar
verði látnir lausir. Þeir hafa hvað
eftir annað gagnrýnt aðgerðarleysi
stjórnvalda. Þeir sögðust þó ekki
myndu fagna, fyrr en þeir vissu,
að ættingjar sínir væru komnir frá
írak.
Fjárlagaumræða Bandaríkjaþings:
Fulltrúar Bush
ganga af fundi
Washinglon. Reuter.
FULLTRÚAR Bandaríkjastjórnar gengu út af fundi með þingmönn-
um á sunnudag þegar reynt var að ná samkomulagi um fjárlög.
John Sununu, skrifstofustjóri Hvíta hússins, sagði við fréttamenn
að demókratar hefðu hafnað tilboði George Bush Bandaríkjaforseta
um hækkun skatta á hátekjufólk og því hefðu viðræðurnar farið út
um þúfur.
Óeirðir í Lundúnum
45 lögreglumenn slösuðust og sex óbreyttir borgarar
St. Andrews. Frá Guðmundi
Heiðari Frímannssyni, fréttaritara
Morgunblaðsins.
ÓEIRÐIR brutust út í suður-
hluta Lundúna síðdegis á laug-
ardag eftir mótmælagöngu
gegn nefskattinum, sem Eng-
lendingar og Wales-búar byrj-
uðu að greiða til sveitar-
stjórna í apríl sl. Yfir 100
manns voru teknir fastir.
Samtök gegn nefskattinum
efndu til mótmælagöngu í
Suður-Lundúnum á laugardag.
Talið er, að a.m.k. 10 þúsund
manns hafi tekið þátt í henni.
Við lok göngunnar var haldinn
fundur, þar sem nokkrir þing-
menn Verkamannaflokksins
töluðu. Gangan og fundurinn
fóru friðsamlega fram.
Áætlað er, að um tvö þúsund
fundarmanna hafi síðan haldið
til Brixton-fangelsisins skammt
frá. Þar eru í haldi þeir, sem
dæmdir voru fyrir þátttöku í
óeirðum í mars sl. í Lundúnum
eftir mótmæli vegna nefskatts-
ins.
Óeirðir brutust út við Brix-
ton-fangelsið. Mótmælendur kö-
stuðu öllu lauslegu að lögregl-
unni, brenndu bíla og mótorhjól
og brutust inn í búðir. 45 lög-
reglumenn slösuðust og sex
óbreyttir borgarar.
Reuler
Mótmælendur í Lundúnum flýja undan vörðum laganna á laugar-
dag. Rúmlega 100 manns voru handteknir eftir að óeirðir höfðu
brotist út við Brixton-fangelsið í suðurhluta borgarinnar.
Göngúmenn saka lögregluna
um að hafa brugðist of harkalega
við, en talsmenn lögreglunnar
segjast ekki hafa átt annars úr-
kosti en ráðast að óeirðaseggjun-
um. Fyrirskipuð hefur verið lög-
reglurannsókn á tildrögum óeirð-
anna og komið hefur til tals að
banna mótmælagöngur gegn
nefskattinum.