Morgunblaðið - 15.02.1991, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. FEBRÚAR 1991
Minning:
Séra Þorsteinn Bjöms-
son fríkirkjuprestur
Fæddur 1. júlí .1909
Dáinn 8. febrúar 1991
í dag verður jarðsunginn frá Frí-
kirkjunni í Reykjavík séra Þorsteinn
Bjömsson fyrrv. fríkirkjuprestur um
tuttugu og átta ára skeið. Þorsteinn
var bekkjarbróðir minn í Mennta-
skólanum í Reykjavík og heimili-
svinur minn um áratugaskeið og er
mér því skylt að minnast hans með
nokkrum orðum og þakka honum
og konu hans fyrir ánægjulegar
samverustundir og vináttu, sem
aldrei bar skugga á.
Þorsteinn fæddist 1. júlí 1909 í
Miðhúsum í Garði, sonur Björns
Þorsteinssonar, siðar bryggjuvarðar
í Hafnarfírði um langan tíma, og
konu hans Pálínu Þórðardóttur.
Hann lauk guðfræðiprófi frá Há-
skóla íslands 1936 og gerðist þá
prestur í Árnesprestakalli í Stranda-
sýslu og var það um sjö ára skeið.
Þá var hann kosinn sóknarprestur
í Sandaprestakalli í Vestur-ísafjarð-
arsýslu og gegndi því embætti 1943
til 1950, er hann náði kosningu sem
fríkirkjuprestur í Reykjavík. Gegndi
hann því embætti til 1978, er hann
.lét af störfum fyrir aldurs sakir.
Öll störf sín sem prestur rækti hann
af fýllstu samviskusemi og myndar-
skap, og fylgdi honum í öllu starfi
sérstök góðvild og hlýleiki, svo öllum
leið vel í návist hans. Kom honum
þá í góðar þarfir, að hann var alveg
sérstakur söngmaður og varð af
þeim sökum hvert embættisverk að
einskonar hátíð, er hann hóf upp
rödd sína og lét hana flæða yfír
viðstadda. Nutu menn söngsins af
sérstakri hrifningu, sem þannig
eerði athöfnina enn hátíðlegri en
ella.
Þorstéinn var einn af þeim mönn-
um, sem var vinur manns alla ævi,
þó að stundum væri langt á milli
samfunda. Við lukum stúdentsprófí
sama árið og er því margs að minn-
ast frá samvistum okkar frá
menntaskólaárunum, ljúfar og
skemmtilegar endurminningar um
glaðværar jafnt og alvarlegar sam-
verustundir. í okkar bekkjardeild
voru aðeins tíu nemendur, sem venj-
ulega var kölluð tíunda hersveitin,
legio decuma, eftir hinni frægu her-
deild Cesars. Við tókum upp þann
sið að hittast og halda fagnaðarfund
fyrsta laugardagskvöld í þorra. Höf-
um við haldið þessa fundi árlega á
heimilum okkar til skiptis og rifjað
upp gamlar endurminningar og var
þá stundum glatt á hjalla og Þor-
steinn hrókur alls fagnaðar. Þannig
var hann góður félagi með vinum
sínum, þótt á alvörustundum væri
hann stilltur og prúður og traustur
sem bjarg.
Þorsteinn og kona hans, Sigurrós
Torfadóttir, eignuðust átta börn, og
var því oft líf og fjör á heimilinu,
en umhyggjusamari ijölskylduföður
en hann er vart hægt að hugsa sér.
Alltaf var gaman að koma á heim-
ili þeirra hjóna og ævinlega tekið á
móti manni af rausn og hlýhug.
Ég sendi ekkju hans, börnum og
ættingjum mínar innilegustu
samúðarkveðjur, og bið honum Guðs
blessunar á þeim leiðum, er hann
nú hefur lagt út á. Blessuð verið
minning hans.
Egill Sigurgeirsson
í dag er lagður til hinstu hvílu
séra Þorsteinn Bjömsson, fyrrver-
andi safnaðarprestur Fríkirkjunnar
í Reykjavík. Hann lést á Hrafnistu
í sl. viku á 82. aldursári.
Séra Þorsteinn fæddist 1. júlí
1909 í Miðhúsum í Garði. Hann
lauk guðfræðiprófi við Háskóla ís-
lands árið 1936, var sóknarprestur
í Árnesprestakalli í Strandasýslu
frá 1936-1942 og í Sandapresta-
kalli í V-ísafjarðarsýslu frá 1943-
1950.
Séra Þorsteinn var kosinn til
prestsþjónustu við Fríkirkjuna í
Reykjavík árið 1950, þá rúmlega
fertugur að aldri. Fríkirkjusöfn-
uðurinn hafði þá starfað í rúma
hálfa öld, og hafði vaxið og dafnað
nær samfellt i prestskapartíð séra
Olafs Ólafssonar, sem þjónaði söfn-
uðinum frá 1902 til 1922, og séra
Áma Sigurðssonar, sem tók við af
séra Ólafí ungur að ámm og þjón-
aði þar til hann féll skyndilega frá
árið 1949.
Séra Þorsteinn tók við embætti
á viðkvæmum tímum, sem fylgdu
í kjölfar prestskosninga. Honum
auðnaðist þó undraskjótt að leiða
söfnuðinn út úr því ölduróti og
þjappa mönnum saman til nýrra
starfa. Enda var maðurinn hvers
manns hugljúfi. Séra Þorsteinn varð
því skjótt vinsæll safnaðarprestur,
hann þótti góður kennimaður og
einiægur sálnahirðir. Safnaðar-
starfíð var með miklum blóma með-
an hans naut við, og lengi vel vom
til dæmis fjölmennustu fermingarn-
ar í borginni hjá séra Þorsteini. En
ekki síst minnast margir hans fyrir
það hversu mikill söngmaður hann
var. Hann hafði undurfagra söng-
rödd og heilluðust margir af því hve
fallega hann tónaði í guðsþjón-
ustum.
Séra Þorsteinn þjónaði Fríkirkj-
unni í Reykjavík lengur en nokkur
annar prestur hingað til, en hann
lét af störfum fyrir aldurs sakir
árið 1978 og hafði þá þjónað í 28
ár. Á þeim tíma tók borgin miklum
stakkaskiptum. Borgarbúum fjölg-
aði ört og heilu hverfín risu upp
hvert af öðru á skömmum tíma.
Við það fjölgaði hverfískirkjum í
borginni og tók sú þróun toll sinn
af Fríkirkjusöfnuðinum,. Við það
bættist að við búferlaflutninga inn-
an borgarinnar féllu margir út af
félagaskrá Fríkirkjusafnaðarins,
sem reiddi sig.á manntalsskráningu
opinberra stjómvalda. Margir
þeirra sem féllu þannig af félaga-
skrá safnaðarins vissu ekki af því
fyrr en löngu síðar. Það verður því
að teljast kraftaverk að séra Þor-
steini og samfýlgdarmönnum hans
skyldi takast að viðhalda sem næst
félagatölu Fríkirkjusafnaðarins á
þessum áratugum, og skila honum
áfram sem stærsta söfnuði utan
þjóðkirkjunnar til viðtakandi kyn-
slóðar.
Eftirlifandi eiginkona séra Þor-
steins er frú Sigurrós Torfadóttir.
Þeim varð átta barna auðið, sjö
sona og einnar dóttur, sem öll lifa
föður sinn. í frú Sigurrósu átti séra
Þorsteinn tryggan félaga og lífs-
förunaut. Markaði það spor sín í
safnaðarstarfinu og gerði honum
léttar að leggja gjörva hönd á plóg
hvenær sem þurfti. í prestssetrinu
í Garðastræti 36 fóru fram margar
skírnir, hjónavígslur og aðrar at-
hafnir á vegum safnaðarins, enda
þótt heimilið væri stórt og mörgum
börnum að sinna. Margt fríkirkju-
fólk á um þetta dýrmætar minning-
ar, og má nærri geta að tilveran
var oft litrík í Garðastrætinu á þeim
tíma.
Við sem nú erum í safnaðarstjórn
Fríkirkjunnar í Reykjavík og stjórn
Kvenfélags Fríkirkjunnar í Reykja-
vík, minnumst þjónustu séra Þor-
steins Björnssonar með þakklæti í
huga fyrir þau ómældu dagsverk,
sem hann vann í þágu safnaðarins
og fyrir fríkirkjufólk hvaðanæva að.
Séra Þorsteins Björnssonar mun
verða minnst sem eins af burðarás-
unum í sögu Fríkirkjunnar í Reykja-
vík; honum eigum við meira að
þakka en fátækleg orð okkar fá
lýst.
Við kveðjum í dag hinn ástsæla
safnaðarprest okkar með þökk fyrir
samferðina, þökk fyrir leiðsögn
hans í hartnær þrjá áratugi, og
fyrir að gera hina jarðnesku tilveru
okkar fallegri og tilkomumeiri með
störfum sínum og atferli. Frú Sigur-
rósu vottum við hluttekningu okk-
ar, svo og börnum, tengdafólki,
barnabömum og öðrum vanda-
mönnum, og óskum blessunar al-
föðurins.-
Einar Kristinn Jónsson
form. Fríkirkjusafnaðar-
ins i Reykjavík.
Enn höldum við áfram að hitta
að máli gömul sóknarbörn sr. Þor-
steins, sem minnast hans og frú
Sigurrósar með gleði og hlýju, árin
sem hann þjónaði Sandaprestakalli
í Dýrafirði. Fólkið, sem fauk hjá því
inni í Firði í veðrinu um daginn, fór
fljótlega að rifja það upp, hvað sr.
Þorsteinn söng vel og húsvitjaði fal-
lega. Og fullorðnar konur, sem í
ungdæmi sínu voru stúlkur í húsinu
hjá frú Sigurrósu, hafa einatt orð á
því, hvað prestsfrúin hafí verið lag-
leg og glaðvær og kát.
„Það var lán mitt að byija prest-
skap norður á Ströndum,“ sagði sr.
Þorsteinn við mig, þegar við sátum
á tali í prestsherberginu í Fríkirkj-
unni einu sinni sem oftar, „því að
þar var ég ,svo heppinn að kynnast
Sissu minni.“ Þau héldu upp á gull-
brúðkaup sitt hinn 15. júlí 1989,
þakklát fyrir langa og giftusamlega
samfýlgd, enda unnu þau hvort öðru
hugástum og voru ástfangin eins og
unglingar fram á síðasta dag. Guð
blessi og styrki frú Sigurrósu í erfíð-
um sporum hennar núna.
Sr. Þorsteinn Björnsson fæddist
1. júlí 1909 í Miðhúsum í Garði og
voru foreldrar hans hjónin Björn
Þorsteinsson, bóndi og sjósóknari
þar og síðar biyggjuvörður í Hafnar-
fírði og kona hans, Pálína Þórðar-
dóttir. Hann lauk kandídatsprófi í
guðfræði frá Háskóla íslands hinn
16. júní 1936. Tveimur mánuðum
síðar vígðist hann aðstoðarprestur
sr. Sveins Guðmundssonar í Árnesi
á Ströndum, þar sem hann var sett-
ur sóknarprestur árið eftir, en veitt
brauðið sumarið 1938.
Hinn 15. júlí 1939 gekk sr. Þor-
steinn að eiga Sigurrósu Torfadótt-
ur, dóttur hjónanna Torfa Þorkels
Guðmundssonar, kaupfélagsstjóra á
Norðurfirði á Ströndum, og konu
hans, Ingigerðar Danivalsdóttur.
Þau hófu að búa í Árnesi, auk þess
sem sr. Þorsteinn tók að sér kennslu
við heimavistarskólann á Finnboga-
stöðum. Þetta voru góð ár og eftir-
minnileg, enda félagslíf blómlegt í
sveitinni. Þau áttu í fyrstu heima í
læknishúsinu í Árnesi, því gamla
prestssetrið var orðið hrörlegt. Samt
átti það fyrir þeim að liggja að búa
í því húsi um skeið, á meðan beðið
var nýs prestsbústaðar, sem reistur
var síðar og enn býr að.
Eftir sjö ára starf í Árnesi, það
voru fyrstu prestskaparárin og þar
af leiðandi minnisstæð og kær, sótti
sr. Þorsteinn um Sanda í Dýrafirði
og fékk frá 16. júní 1944. Fimm
árum síðar varð laust starf safnaðar-
prests við Fríkirkjuna í Reykjavík.
Var sr. Þorsteinn hvattur til þess
að sækja og var hann kosinn fríkirkj-
uprestur í ársbyijun 1950. Á 28 ára
starfsferli í Reykjavík eignaðist hann
marga meðhaldsmenn og vihi. Marg-
ir burtfluttir Dýrfirðingar og Strand-
amenn gengu í söfnuðinn til þess
að njóta áfram þjónustu síns kæra
sálusorgara. Stórmiklar annir hlóð-
ust á sr. Þorstein og því erfiðari, sem
safnaðarbörn Fríkirkjunnar búa í
þremur sveitarfélögum: Reýkjavík,
Kópavogi og á Seltjamamesi.
Sr. Þorsteinn og frú Sigurrós
eignuðust átta börn, sem eru þessi
í aldursröð: Björn, bankastarfsmað-
ur í Reykjavík, kvæntur Eddu Svav-
arsdóttur; Torfi, starfsmaður Pósts
og síma í Reykjavík, kvæntur Sig-
ríði Kristinsdóttur; Páll, borgarfóg-
eti í Reykjavík, kvæntur Guðrúnu
Kristínu Þórsdóttur; Þorsteinn, flug-
vélaverkfræðingur, kvæntur Hildi-
gunni Þórsdóttur; Ingigerður, hús-
freyja og fóstra á Seltjarnamesi,
gift Hilmari Thorarensen; Gunn-
laugur, húsgagnasmiður og starfs-
maður Rafmagnsveitu Reykjavíkur,
kvæntur Ingibjörgu Ólínu Hafberg;
Þorgeir, skrifstofumaður hjá Ing-
ólfsapóteki í Reykjavík, og Guð-
mundur, starfsmaður við Iðnskólann
í Reykjavík, og er sambýliskona
hans Bergþóra Skarphéðinsdóttir.
Sr. Þorsteinn Björnsson var góður
og dyggur kennimaður, er byggði
prédikun sína ávallt á orði Guðs.
Hann var mikill lestrarhestur og
fylgdist eftir föngum með á sviði
guðfræði. Altarisþjónusta hans var
fögur og virðuleg. Rómurinn var
dásamlegur og óviðjafnanlegur,
söngröddin áhrifamikil með kórréttri
raddbeitingu frá náttúrunnar hendi.
Líkræður hans þóttu fagrar og hlý-
legar og sagði hann eitt sinn við
mig í gamni, að ýmsum þætti sér
jafnvel láta betur að tala yfír dauðu
fólki en lifandi. Sú athugasemd var
gott dæmi um hljóðláta, en ríka
kímnigáfu hans.
Þegar hann hætti prestskap iýrir
aldurs sakir festu þau Sigurrós kaup
á íbúð í húsinu nr. 10 við Meðalholt
í Reykjavík og fluttu í hana. Þar
bjuggu þau rúman áratug, gestrisin
og góð heim að sækja, með flesta
veggi þakta einkar fallegu bóka-
safni. Haustið 1988 kusu þau að
flytjast á Hrafnistu, Dvalarheimili
aldraðra sjómanna í Reykjavík.
Við Ágústa færum frú Sigurrósu
og fjölskyldunni allri innilegar sam-
úðarkveðjur við andlát kærs vinar,
ásamt með þakklæti fyrir óbrigðulan
góðhug í okkar garð, vinaþel og
stuðning allan.
Gunnar Björnsson
Olafur Finnboga-
son - Minning
Fæddur 15. mars 1906
Dáinn 7. febrúar 1991
í dag kveð ég hinstu kveðju
tengdaföður minn, Ólaf Finnboga-
son. Það er erfítt að orða hugsanir
sínar á slíkum stundum og ef til
vill best að eiga þær út af fyrir sig.
Ég vil þó með örfáum orðum þakka
honum fyrir þær samverustundir
sem ég átti með honum.
Ólafur lést í Borgarspítalanum
eftir erfiða sjúkdómslegu og ég er
þess fullviss að hvfldin hafí verið
honum kær. Ævin var orðin löng,
allt frá því að hann tipplaði ungur
strákhnokki í túnunum vestur í
Dölum í upphafí nýrrar aldar til
friðsældar elliáranna á síðasta ára-
tug aldarinnar. Hann lifði mesta
breytingaskeið í sögu þjóðarinnar,
ár hinna öru þjóðfélagsbreytinga,
öldina sem breytti örbirgð í aisæld.
Ólafur fæddist á Svínhóli í Mið-
.dölum í Dalasýslu en fluttist ungur
að Sauðafelli í sömu sveit, þar sem
; hsusiiiííú iistí'i s insúÁÍ'Hó
hann átti heima til 1936. Foreldrar
hans voru Finnbogi Finnsson og
Margrét Pálmadóttir. Hann ólst upp
í stórum systkinahópi og eru fimm
þeirra á lífi. Ólafur var bóndi á
Sauðafelli frá 1935 til 1936 og
fluttist síðan til Reykjavíkur, þar
sem hann bjó alla tíð síðan, lengst
af starfsmaður Rafmagnsveitu
Reykjavíkur. Hann kvæntist Mörtu
Maríu Árnadóttur frá Jörfa í
Haukadal 12. september 1942 og
eignuðust þau tvö börn, Hildigmnni
og Hauk. Marta lést 19. september
1962. Hildigunnur ergift Jóni Skúl-
asyni og eiga þau eina dóttur, Mörtu
Maríu. Haukur er kvæntur undirrit-
aðri og eru börn okkar tvö, Salka
og Jökull. Árið 1964 fluttist María
Skúladóttir ásamt Birgi syni sínum
til Ólafs. Hún reyndist honum alla
tíð góður félagi,
Þegar ég kynntist Ólafí fyrir
rúmum áratug var starfsævi hans
lokið. Hann mátti muna tímana
tvenn^. Hajim Hfðj nær alla öldina.
Samt var það einhvern veginn svo
að fyrri hluti hennar og það sem
honum fylgdi stóð honum jafnan
nær en hraði og tækni nútímans.
Hann stóð þó föstum fótum í nútíð-
inni og fylgdist alla tíð vel með
atburðum líðandi stundar. Lestur
góðra bóka var honum jafnan kær.
Þrátt fyrir að hann byggi meiri
hluta ævinnar í Reykjavík þá voru
ræturnar fastar í gömlu bænda-
menningunni. Hann skildi beturein-
yrkjann sem yrkti jörðina á sinn .
einfalda hátt en tækniundur nútím-
ans. Firring mannsins frá umhverfi
sínu var honum áhyggjuefni. Sveit-
in, náttúran, dalirnir, engjarnar,
fjöllin og einkum þó hestarnir stóðu
hjarta hans næst, enda var hann
góður hestamaður á sínum yngri
árum.
Ólafur var einlægur maður, hóg-
vær og æðrulaus og aldrei var djúpt
á kímninni, ef hann vildi svo við
hafa. Hann var hreinn og beinn og
sýndarmennsku átti hann ekki til.
Mér var hann bæði traustur og
ráðagóður. Ég á eftir að sakna
hans. Ég þakka Ólafi fyrir samver-
una.
Megi hann hvíla í friði.
Erna Gunnarsdóttir
Afí Ólafur er ekki lengur inni á
Hofteigi, hann er ekki heldur á
spítalanum. Afi Ólafur er dáinn.
Við hlökkuðum alltaf til að koma
í heimsókn til afa, hann var svo
góður og hlýr. Hjá afa mátti líka
allt. Hann skammaði okkur aldrei.
Alltaf vorum við velkomin og hann
kvartaði stundum yfir að því að við
kæmum ekki nógu oft.
Afi hafði ávallt áhuga á því sem
við vorum að gera. Marta var elst
og var því eina barnabarn hans
,.lengi. Hopun) fann^t gapjan ,a,ft
:)öd ■íiilí .f.: ' i. ;'/loii i 'óuj vrv gö ii
hlusta á hana spila á píanó og beið
eftir því að hún gæti spilað eitthvað
af fallegu lögunum úr gömlu nótna-
bókunum hans. Afi var vanur að
leika við okkur, segja okkur sögur
og var jafnvel til í eltingarleik við
okkur Sölku og Jökul, sem erum
yngri, ef við báðum hann um það.
Það var líka notalegt að setjast í
fang hans og láta hann róa með
sig eins og hann gerði gjarnan. Eða
bara sitja og rifja upp atburði dags-
ins.
Síðan varð afi veikur og hætti
að geta tekið þátt í æsifengnum
uppátækjum okkar. Hann varð
bundnari rúminu. Samt tók hann
þátt í leik okkar frá sófanum, sem
hann svo gjarnan lá í. Við náðum
í pokana með leikföngunum, sem
afi geymdi inni í skáp, tæmdum þá
í sameiningu fyrir framan sófann
og þannig gátum við öll leikið sam-
an.
Það er skrítið að geta ekki heim-
sótt afa Ólaf framar, en nú er hann
ekki veikur lengur og líður vel.
Hann er bara ekki lengur hjá okk-
ur. Afí er hjá guði. Síðasta brosið
á spítalanum munum við ailtaf
geyma í minningunni
Við þökkum fyrir þann tíma sem
við áttum með afa.
Marta María, Salka og Jökull
ovri 6 c nlmoáiov IIIcvA .•ingni'gg