Morgunblaðið - 19.06.1991, Blaðsíða 2

2
etii mui .ei HuóAauawmM aiaAaauyuHOM
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. JUNI 1991
Verðmerking- grænmetis hjá Bónus:
Reglur um upplýs-
ingaskyldu brotnar
MIKILLAR óánægju hefur undanfarið gætt hjá samkeppnisaðilum
Bónusverslananna vegna ófullnægjandi verðmerkinga á grænmeti
hjá Bónus, en þar er grænmeti selt í stykkjatali en ekki eftir þyngd.
Georg Ólafsson verðlagsstjóri staðfesti í samtali við Morgunblaðið
að margar athugasemdir hefðu borist Verðlagsstofnun vegna þessa,
og sagði hann ljóst að þetta fyrirkomulag hjá Bónus bryti í bága
við gildandi reglur um upplýsingaskyldu.
Georg sagði að af hálfu sam- þyngd, en að sjálfsögðu gæti það
keppnisaðila hefði því jafnframt
verið haldið fram að Bónus beitti
blekkingum í skjóli þessa fyrir-
komulags, og því væri marklaus sá
verðsamanburður á grænmeti, sem
fjölmiðlar hefðu gert og birt að
undanfömu.
„Samkeppnisaðilar hafa einnig
komið því á framfæri við Verðlags-
stofnun, að grípi hún ekki til viðeig-
andi aðgerða í þessu máli, þá muni
þeir íhuga það alvarlega að hætta
að verðmerkja grænmeti miðað við
Hvalur inni
á Seyðisfirði
Seyðisfirði.
haft ófyrirsjáanlegar afleiðingar
fyrir neytendur. Verðlagsstofnun
hefur gert athugasemdir við þessa
framkvæmd mála hjá Bónus, en það
hefur ekki borið tilætlaðan árangur
enn sem komið er. Stofnunin vænt-
ir þess þó að þetta mál muni leys-
ast á farsælan hátt, en fyrirtækinu
hefur verið gerð grein fyrir því að
leysist þetta mál ekki nú þegar, þá
verði ekki hjá því komist að grípa
ti! annarra aðgerða. Bónus hefur
vissulega gert góða hluti og stuðlað
að lækkun vöruverðs, en það veitir
fyrirtækinu þó ekki rétt til að snið-
ganga reglur um upplýsingaskyldu,
sem ætlað er að treysta heiðarlega
samkeppni,“ sagði Georg Ólafsson.
Islenzkur iðnaðarróbóti til Noregs
Morgunblaðið/Þorkell
Fyrsti íslenzki iðnaðarróbótinn eða vélmennið, sem
flutt er til útlanda, verður fluttur til Noregs í dag.
Framleiðandinn er JHM-fyrirtækið, en hönnuður og
framleiðandi í samvinnu við Landssmiðjuna er Jón
Hjaltalín Magnússon verkfræðingur. Kaupandi ró-
bótans er norsk álverksmiðja. Kaupverðið er 10
milljónir íslenzkra króna. JMH á nú í viðræðum við
15 álverksmiðjur víða um heim, sem hafa sýnt
íslenzka róbótanum áhuga.
Davíð Oddsson forsætisráðherra:
Milljarðar króna falla á
ríkissjóð og skattborgarana
Felur Ríkisendurskoðun að gera úttekt á Byggðastofnun og Framkvæmdasjóði íslands
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra ritaði í gær Ríkisendurskoðun
bréf þar sem forsætisráðuneytið fer þess á leit við stofnunina að
hún geri nú þegar ítarlega úttekt á fjárhagsstöðu Byggðastofnunar
og Framkvæmdasjóðs íslands, eins og hún var við sljórnarskiptin.
Forsætisráðherra sagði í samtali við Morgunblaðið í gær að þvert
ofan í yfirlýsingar fyrri ríkissljórnar um að bjart væri framundan
og staða mikilvægra fyrirtækja ætti að vera tryggð, þá blasi við
miklar ógöngur og erfiðleikar á fjölmörgum sviðum. „Málum hefur
aðeins verið skotið á frest og lengt í snörum fyrirtækja," sagði Davíð.
HVALUR hefur gert sig heima-
kominn innst á Seyðisfirði, svo
nálægt kaupstaðnum að Seyð-
firðingar geta horft á hann út
um stofugluggann heima hjá sér.
Fyrst varð vart við hvalinn á
sunnudag. Talið er að þetta sé búr-
hvalur, um 12-15 m á lengd, þ.e.a.s.
eitthvað minni en fullvaxinn búr-
hvalur en þeir eru um 18-20 m.
Hvalurinn heldur sig að mestu í
kafi en kemur þó upp öðru hveiju
til að blása.
Ýmsar getgátur eru uppi um
hvað valdi veru hvalsins svona inn-
arlega í firðinum. Telja flestir að
hann sé annað hvort villtur eða
meiddur. Það er afar sjaldgæft að
hvalir komi alveg inn á fjörðinn.
- Garðar Rúnar
» ♦ ♦------
Veiði að hefj-
ast á Arnar-
vatnsheiði
SALA veiðileyfa í vötnin á Arnar-
vatnsheiði hefst á Húsafelli á
fimmtudag. Færð er nú orðin góð
á heiðinni, en þar hefur verið
talsverð aurbleyta í vor.
Að sögn Snorra Jóhannessonar
veiðivarðar stóð til að opna heiðina
um síðustu helgi en það reyndist
ekki unnt vegna aurbleytu. Færð
sé nú orðin nokkuð góð, að minnsta
kosti á neðri hluta heiðarinnar. Tíð
hafi verið góð að undanfömu en
ekki sé nema um hálfur mánuður
síðan ís hafi farið af sumum vötnun-
Félag íslenskra stórkaupmanna
sendi Jóni Baldvin Hannibalssyni,
utanríkisráðherra, bréf í gær þar
sem skorað er á hann að afnema
þegar í stað allar hömlur á við-
skipti við Suður-Afríku. Félagið
„Ég tel algjörlega nauðsynlegt
fyrir nýja ríkisstjórn að fá hreint
borð, þannig að fyrir liggi hvernig
staðan er hvað þessa tvo mikilvægu
sjóði varðar. I framhaldinu þarf
síðan að gera sambærilega athugun
á stöðu þeirra sjóða sem snúa beint
að atvinnulífinu og jafnframt því
hvernig þessi mál horfa við gagn-
vart viðskiptabönkunum,“ sagði
forsætisráðherra.
Davíð sagði að ríkisstjórnin liti
þannig á að það væri afskaplega
mikilvægt að „sullast ekki áfram
með þeim hætti sem gert hefur
verið. Að mínu mati er algjörlega
ljóst að sú aðgerð sem ríkisstjórnin
stærði sig hvað mest af haustið
1988,.þegar hún tók erlend lán til
að endurlána fyrirtækjum hefur
gjörsamlega mistekist, því nú blasir
við að milljarðar króna falla á ríkis-
sjóð og skattborgarana. Fyrrver-
andi ríkisstjórn lét ekkert Ijármagn
telur að forsendur viðskiptabanns-
ins séu ekki lengur fyrir hendi enda
hafi Qölmörg önnur lönd, þ.á m.
Danmörk, aflétt slíku banni.
Stórkaupmenn telja mjög brýnt
að þetta verði gert sem fyrst þar
af hendi sem hún hafði til ráðstöf-
unar, heldur tók eingöngu erlend
lán til að endurlána atvinnufyrir-
tækjunum og það kemur í hlut þess-
arar ríkisstjórnar að afla fjármuna
til þess að greiða fyrir þessar að-
gerðir sem ekki voru haldbetri en
raun bar vitni,“ sagði forsætisráð-
hen-a.
Bréfið sem forsætisráðherra rit-
aði Ríkisendurskoðun er svohljóð-
andi:
„I kjölfar nýafstaðinnar stjórnar-
myndunar hefur íjárhagsvandi
ríkissjóðs og nauðsynlegar aðgerðir
til þess að leysa hann verið til sérs-
takrar skoðunar. Af sama tilefni
þykir forsætisráðuneytinu eðlilegt
að kanna gaumgæfilega fjárhags-
stöðu þeirra opinberu stofnana og
sjóða sem meðal annars hafa það
meginhlutverk að treysta stöðu fyr-
irtækja í undirstöðuatvinnugreinum
þjóðarinnar og koma í veg fyrir
sem íslendingar verði nú af hag-
kvæmum viðskiptum við Suður-
Afríku. Ennfremur hafi ýmsir stór-
kaupmenn orðið þess varir að
danskir heildsalar séu nú teknir að
safna einkaumboðum fyrir suður-
afrískar vörur á íslandi og öðrum
Norðurlöndum. Slíkt geti Félag
íslenskra stórkaupmanna aldrei
sætt sig við.
byggðaröskun. Að baki þessu mati
ráðuneytisins býr fyrst og fremst
sú staðreynd að við stjórnvöldum
blasir að fjalla um og taka ákvarð-
anir um hvort og með hvaðá hætti
taka eigi á þeim gríðarlega vanda
sem við blasir í ýmsum atvinnufyrir-
tækjum, einkum í útflutnings- og
samkeppnisgreinum. Má í þessu
sambandi nefna vanda fiskeldisfyr-
irtækja, fyrirtækja í ullar- og
V estmannae^jar:
Heitasti
júnídagur í
í áratugi
Vestmannaeyjum.
SÓL OG blíða hefur ríkt í Eyjum
undanfarið og um helgina var
veðrið eins og gerist á suðlægum
slóðum. Mánudagurinn 17. júní
var heitastur en þá komst hitinn
á Stórhöfða í 17,6 gráður um miðj-
an daginn og er það mesti hiti sem
mælst hefur á júnidegi í Eyjum í
áratugi og er reyndar sjaldgæft
að hiti gerist öllu meiri í Eyjuin
yfir sumartímann.
Óskar Sigurðsson, vitavörður á
Stórhöfða segir að það sem af er
júnímánuði sé veðrið með því betra
sem verið hefur síðustu áratugi. „Það
var frekar heitt alla helgina. Á laug-
ardag komst hitinn mest í 13 stig.
Á sunnudaginn komst hann í 16 stig
en á mánudag fór hann upp í 17,6
stig um nónbilið og var vindhraðinn
þá aðeins eitt stig,“ sagði Óskar.
Hann sagði að mjög lítil úrkoma
hafi verið í júní en ákaflega sólríkt
og heitt. „Eg tók saman hitastigið í
júní 1988 til samanburðar og komst
hitinn í júnímánuði þá mest í 10,2
gráður,“ sagði Óskar.
Eyjamenn kunnu svo sannarlega
að meta veðurblíðuna. Fólk lá um
allt í sólbaði og í Klaufinni, sólar-
strönd Eyjamanna var fjöldi fólks
sem sleikti sólina og lék sér í fjöru-
borðinu.
bræðsluiðnaði og útgerð og vinnslu.
Með vísan til þessa, svo og með
hliðsjón af lögum númer 12 frá
1986 um Ríkisendurskoðun fer for-
sætisráðuneytið hér með þess á leit
við stofnunina að hún geri nú þegar
ítarlega úttekt á fjárhagsstöðu
Byggðastofnunar og Fram-
kvæmdasjóðs íslands. Æskilegt er
að úttektin taki og til fjárhagsstöðu
Atvinnutryggingadeildar Byggða-
stofnunar, áður Atvinnutrygginga-
sjóður útflutningsgreina og Hluta-
ijársjóðs Byggðastofnunar, sbr. lög
númer 9 frá 1989 um efnahagsað-
gerðir með síðari breytingum.
Mikilvægt er að Ríkisendurskoð-
un meti hve mikið af útistandandi
lánum og kröfum Byggðastofnunar
og framangreindra sjóða séu annað
hvort töpuð eða óvíst um innheimtu
á. Þá sé gerð grein fyrir að hve
miklu leyti framangreindir aðilar
hafa nú þegar áætlað fyrir töpuðum
útlánum með sérstöku framlagi í
afskriftasjóði og þá hvort Ríkisend-
urskoðun telji að það hafi verið
fullnægjandi á liðnum árum. Enn-
fremur að fram komi hvort sam-
ræmi sé á milli vaxtakjara inn- og
útlána og hvort lánveitingar sjóð-
anna séu í miklum mæli með niður-
greidd vaxtakjör. Lögð er sérstök
áhersla á að úttekt þessari eða
könnun verði hraðað svo sem kostur
er.“
Jarðskjálft-
ar í Ölfusi
NOKKRIR skjálftar hafa
mælst í Ölfusi síðan í gær-
morgun. Sá stærsti mældist
2,8 stig á Ricther-kvarða.
Að sögn Barða Þorkelssonar
hjá Veðurstofu íslands mældist
sá stærsti, 2,8 stig á Richter-
kvarða, suðaustan við Hjalla í
Ölfusi klukkan 5.09 í gærmorg-
un en þá var mest skjálfta-
virkni. Skjálftahrinan stendur
enn en þó hefur smádregið úr
henni. Fólk varð vart við
skjálftana í Villingaholti.
um.
Félag íslenskra stórkaupmanna:
Vilja afiétta viðskipta-
hömlum á Suður-Afríku
FÉLAG íslenskra stórkaupmanna hefur sent utanríkisráðherra bréf
þar sem skorað er á ráðherrann að afnema tafarlaust öll höft á
viðskipti við Suður-Afríku. Félagið telur talsverða hættu á að dansk-
ir stórkaupmenn taki að safna einkaumboðum fyrir suður-afrískar
vörur á íslandi ef viðskiptabanni á Suður-Afríku verði ekki aflétt
hér á landi.
- Grímilr