Morgunblaðið - 19.06.1991, Síða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. JÚNÍ 1991
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. JÚNÍ 1991
29
Plnrga Útgefandi mlritaMfe Árvakurh.f., Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Námslánakerfið
A
Aþessu ári er gert ráð fyrir,
að 8.000 námsmenn fái
lán hjá Lánasjóði námsmanna
samtals um fjóra milljarða
króna. Lánasjóðurinn sjálfur
þarf að greiða 1.750 milljónir
króna á árinu í afborganir af
þeim lánum, sem sjóðurinn hef-
ur tekið til þess að lána náms-
mönnum. Framlag ríkissjóðs,
sem nemur í ár 1.730 milljónum
króna, dugar varla til þess að
standa undir þeim greiðslum.
Þá mun sjóðurinn taka lán að
upphæð um 3,4 milljarða til
þess að endurlána til náms-
manna og gert er ráð fyrir, að
námsmenn endurgreiði um 600
milljónir til sjóðsins á árinu.
Hér er um háar tölur að ræða
eins og sjá má. Á sama tíma
og ijárþörf Lánasjóðs náms-
manna er svo mikil, sem raun
ber vitni, standa ríkisstjórn og
fjármálaráðherra frammi fyrir
því, að óhjákvæmilegt er að efna
til verulegs niðurskurðar á út-
gjöldum ríkissjóðs á þessu ári
og næstu árum. Hinn mikli
hallarekstur ríkissjóðs undanf-
arin ár og þar af leiðandi mikil
fjárþörf er ein helzta skýringin
á því hve vextir eru háir hér
en háir vextir koma námsmönn-
um að sjálfsögðu mjög illa, þeg-
ar þeir koma heim frá námi og
huga að fjárfestingu í íbúðar-
húsnæði. Námsmenn geta því
ekki eigin hagsmuna vegna
fjallað um námslánin án þess
að skoða þau í víðara samhengi.
Vandi ríkisfjármála er svo
stórfelldur, að hann verður ekki
leystur nema með einhveijum
þeim breytingum á velferðar-
kerfi þjóðarinnar, sem leiðir til
umtalsverðs sparnaðar. Hér er
komið að kjarna málsins. Ríkis-
sjóður hefur ekki lengur efni á
að leggja eins mikla fjármuni
til Lánasjóðs námsmanna og
nauðsyn krefur að óbreyttu.
Námslánakerfið er orðið svo
dýrt, að skattgreiðendur standa
ekki lengur undir því. Þar verða
líka að koma til ráðstafanir til
aukins sparnaðar.
Fulltrúar námsmanna hafa
fyrir sitt leyti tekið undir þau
sjónarmið, að ná þurfi fram
sparnaði í námslánakerfinu.
Hins vegar hafa þeir og mennta-
málaráðherra af einhveijum
ástæðum ekki náð saman um
breytingar, sem báðir aðilar
gætu verið sáttir við og er það
miður úr því að námsmenn ljá
yfirleitt máls á breytingum, sem
leiði til niðurskurðar.
Það er afar óþægilegt fyrir
námsmenn, að gerðar séu breyt-
ingar á útlánareglum sjóðsins á
nokkurra ára fresti,--eins og
hvað eftir annað hefur gerzt á
undanförnum árum. Náms-'
menn, sem á annað borð eru í
alvarlegu námi byggja á
ákveðnum fjárhagslegum for-
sendum. Það kemur sér mjög
illa fyrir þá, að gerðar séu breyt-
ingar á lánareglum, sem þá
varðar, þegar þeir eru kannski
miðja vegu í námi. í sumum
tilvikum getur þetta leitt til
þess, að námsmenn neyðist til
að hverfa frá námi. Þess vegna
m.a. er höfuðnauðsyn, að náms-
menn og stjórnvöld komi sér
saman um lánareglur, sem geti
staðið til einhverrar frambúðar.
Spyija má, hvort vandi Lána-
sjóðs námsmanna sé að ein-
hveiju leyti fólginn i því, að of
stór hluti hvers árgangs leggi
fyrir sig framhaldsnám, sem
veitir rétt til lántöku úr Lána-
sjóði námsmanna. Fyrir rúmum
tveimur áratugum var Morgun-
blaðið þeirrar skoðunar, að of
fámennur hópur hvers árgangs
íslenzks æskufólks, legði fyrir
sig langskólanám. Nú má
spyija, hvort of auðvelt sé að
ná stúdentsprófi og komast inn
í Háskóla Islands, hvort tíma-
bært sé orðið að gera meiri kröf-
ur um námsárangur og koma
þar með í veg fyrir, að einhver
hópur námsmanna, sem hugs-
anlega lýkur aldrei námi, bindi
umtalsverða fjármuni hjá lána-
sjóðnum.
Það hefur verið okkur íslend-
ingum metnaðarmál að greiða
fyrir menntun æsku okkar, svo
sem kostur er og að allir hafi
jafna möguleika til náms, hver
svo sem efni þeirra eru. Við
þurfum að halda í það grund-
vallaratriði en miðað við þann
kostnað, sem þjóðin hefur af
þessu kerfi er ef til vill ekki
ósanngjarnt að gera meiri kröf-
ur en áður til námsárangurs
þeirra, sem njóta góðs af því
og takmarka að einhverju leyti
aðgang að því, sem óhóflegur
getur talizt.
Námslán eru nú verðtryggð
en vaxtalaus. Það getur líka
verið til umræðu að taka upp
tvöfalt kerfi á þann veg, að
þegar ákveðnu hámarki er náð
beri viðbótarlán fulla vexti. Þá
eiga námsmenn, sem eru í löngu
námi kost á láni en verða að
standa undir fullum kóstnaði
við það. Þótt samkomulag hafi
ekki náðst á milli námsmanna
og menntamálaráðherra að
þessu sinni skiptir máli, að þess-
ir aðilar noti næstu mánuði til
þess að ræðast við og fjalla um
þær breytingar á lánakerfi
námsmanna, sem geti staðið til
.einhverrat frarabúðar.
VANDI ALAFOSS HF
Mestar líkur á að fyrir-
tækið verði gjaldþrota
- segir Davíð Oddsson forsætisráðherra
RÍKISSTJÓRNIN ákvað á fundi
sínum í gærmorgun að leggja
ekki meira fé í Álafoss og sam-
kvæmt því sem Davíð Oddsson
forsætisráðherra sagði í samtali
við Morgunblaðið í gær eru mest-
ar líkur á því að fyrirtækið verði
tekið til gjaldþrotaskipta, þó svo
að endanleg ákvörðun þar að
Gerði mér
vonir um
úrlausn
- segir Asa Gunn-
arsdóttir formaður
starfsmannafélags
Álafoss
STARFSMENN Álafoss hf. í
Mosfellsbæ héldu fundi í gær
til að ræða stöðu málsins en
starfsmenn Álafoss á Akur-
eyri hyggja á fund í dag. Þá
mun iðnaðarráðherra eiga
fund með fulltrúum starfs-
fólks fyrirtækisins í dag til
að kynna þeim ákvörðun
ríkisstjórnarinnar. Ása
Gunnarsdóttir formaður
starfsmannafélagsins Ála-
foss í Mosfellsbæ segir að
sfarfsmenn muni fylgjast
með framvindu málsins og
séu tilbúnir til viðræðna
verði eftir því óskað.
Starfsmenn Álafoss eru um
360 og fengu allir uppsagnar-
bréf um seinustu mánaðamót.
Að sögn Ásu er uppsagnar-
■fresturinn allt frá 1 til 6 mán-
aða eftir starfsreynslu hvers
og eins.
„Manni er brugðið við þessi
tíðindi," sagði Ása um ákvörð-
un ríkisstjórnarinnar. „Maður
gerði sér vonir um að það yrði
hægt að finna leið út úr erfið-
leikunum. Fólki er órótt, ekki
síst þeim sem eiga að láta af
stöfum um næstu mánaðamót.
Við hljótum að fá frekari upp-
lýsingar á næstu dögum,“ segir
hún.
lútandi verði tekin af stjórnend-
um fyrirtækisins.
Forsætisráðherra sagði að ríkið
hefði frá öndverðu lagt um 2,4
milljarða króna til fyrirtækisins,
sem ekki hefði dugað til þess að
koma því á réttan kjöl. „í rauninni
þyrfti nú að útvega mikla fjármuni
af ríkisins hálfu, ef fyrirtækið ætti
að geta gengið. Jafnframt liggur
það fyrir að þeir ijármunir einir sér
myndu ekki duga til, heldur þyrfti
einnig að koma til verulegur vöxtur
á útflutningi til tiltekinna svæða i
Austur-Evrópu og í þeim efnum er
ekki bjart framundan," sagði Davíð,
„þannig að ríkisstjórnin hefur tekið
endanlega ákvörðun um það að
Ieggja ekki peninga af sinni hálfu,
eða sinna stofnana til fyrirtækisins
umfram það sem þegar hefur verið
gert. Stjórn fyrirtækisins verður nú
að meta hvort fyrirtækið verður
tekið til gjaldþrotaskipta, en það
er afskaplega sennilegt að hún eigi
ekki anna kost en þann.“
Forsætisráðherra sagði að það
væri ljóst að þessir 2,4 milljarðar
króna sem ríkissjóður hefði lagt í
fyrirtækið væri glatað fé að veru-
legu leyti. „Hætt er við því að eign-
ir fyrirtækisins hafi verið ofmetnar
og að eigið fé fyrirtækisins er nei-
kvæðara en um hefur verið getið,
en það er nú sagt neikvætt um 600
milljónir króna,“ sagði forsætisráð-
herra.
Á ríkisstjórnarfundinum í gær-
morgun var ákveðið að Jón Sigurðs-
son iðnaðarráðherra tæki upp við-
ræður að beiðni starfsmanna fyrir-
tækisins við starfsfólk Álafoss,
stjórnendur, sveitarfélög og aðra
aðila um það hvort þessir aðilar
gætu komið inn í myndina eftir að
skipti hefðu verið ákveðin, ef stjórn
fyrirtækisins tekur ákvörðun um
slíkt. Viðskiptaráðherra sagði í gær
að hann myndi strax í dag hefja
þær viðræður.
Úr vélasal Álafoss hf á Akureyri.
Ríkisstjóniin segir engar for-
sendur til meiri fjárstuðnings
RÍKISSTJÓRNIN ræddi fjárhagsvanda Álafoss hf. á fundi sínum í gær.
Á fundinum var samþykkt að ekki væru forsendur fyrir frekari fjár-
hagsstuðningi við fyrirtækið en það hefur notið úr opinberum sjóðum
allt frá stofnun þess 1987.
Á fundi ríkisstjórnarinnar var lögð
fram greinargerð starfshóps þriggja
ráðuneyta sem ríkisstjórnin fól að
meta tillögur stjórnar Álafoss hf.
sem fram komu í bréfi fyrirtækisins
til forsætisráðherra, dags. 27. maí
sl. Helstu niðurstöður starfshópsins
eru þessar:
1. í drögum að rekstrarreikningi
1990 er reiknað með 296 mkr. tapi
á rekstrinum, en rekstraráætlun i
ársbyijun gerði ráð fyrir 25 mkr.
tapi. Áf þessu er tap fyrir afskriftir
og fjármagnsliði 80 mkr. Þessi nið-
urstaða er þó betri en árið áður þeg-
ar gert var ráð fyrir í byijun árs
1989 að reksturinn stæði í járnum
en raunin varð 747 mkr. tap.
2. Skv._ drögum að efnahags-
reikningi Álafoss hf. fyrir árið 1990
er eigið fé félagsins neikvætt sem
nemur 604 mkr. og veltufjárstaðan
neikvæð (skammtímaskuldir um-
fram veltufjármuni) sem nemur 435
mkr.
3. Á undanförnum árum og þá
ekki síst í tengslum við stofnun Ála-
foss hf. eftir samruna gamla Álafoss
og iðnaðardeildar Sambandsins
1987, hefur Framkvæmdasjóður
veitt fyrirtækinu aðstoð í formi lána,
ábyrgða og kaupa á eignum, sam-
tals að fjárhæð 1.807 mkr. Á síðasta
ári veitti sjóðurinn því lán að fjárhæð
324 mkr. og gekkst í ábyrgð fyrir
félagið að ijárhæð 94 mkr. og eru
báðar þessar tölur meðtaldar í fram-
angreindri fjárhæð.
Á árunum 1989-90 veitti ríkis-
sjóður Álafossi hf. fyrirgreiðslu sam-
tals að fjárhæð 600 mkr. m.v. verð-
lag í apríl 1991 og þar af er 100
mkr. hlutaíjárkaup úr Hlutafjársjóði
og 240 mkr. lán frá Atvinnutrygg-
ingasjóði.
Framangreind fyrirgreiðsla hefur
verið veitt í sambandi við fjárhags-
lega endurskipulagningu félagsins
eftir stofnun þess, en veruleg frávik
hafa orðið frá þeim rekstraráætlun-
um sem lágu að baki framangreind-
um stuðningi.
4. í rekstraráætlun Álafoss hf.
fyrir árið 1991, sem gerð var í jan-
úar sl., er gert ráð fyrir 100 mkr.
hagnaði fyrir afskriftir og fjár-
magnsliði en að tap ársins verði 239
mkr. Verulegar fjárhæðir vantar því
til að ná upp í afskriftir og fjár-
magnsgjöld. I áætluninni er þó gert
ráð fyrir 20% söluaukningu á árinu
og að útflutningur aukist um 25%.
Ekki liggur fyrir endurskoðun á
þessari rekstraráætlun. Forsenda
Fyrirgreiðsla við Álafoss hf. 1987-1990:
Heildarfjárstuðningur hins
opinbera 2.4 milljarðar króna
í YFIRLITI Framkvæmdasjóðs yfir ráðstöfun fjár úr Framkvæmda-
sjóði Islands vegna Álafoss hf. á árunum 1987 - 1989 kemur fram
að samtals hefur verið veitt aðstoð í formi lána, ábyrgða og kaupa
á eignum fyrir samtals 1.388 milljónir kr. Auk þess veitti sjóðurinn
324 millj. lán vegna fasteignar i Mosfellsbæ og gekkst í ábyrgð fyrir
94 millj. kr. á siðasta ári. Samtals nemur því aðstoð Framkvæmda-
sjóð við fyrirtækið 1.807 millj. á núvirði. Þá kemur fram í yfirliti
iðnaðarráðuneytisins að önnur framlög hins opinbera við Álafoss á
árunum 1989 - 1990 nemur 600 milljónum. Heildarfyrirgreiðsla stjórn-
valda við fyrirtækið á þessum tíma þremur árum nemur því samtals
2.4 milljörðum kr.
Meðal ráðstafana Framkvæmda-
sjóðs vegna Álafoss á árunum 1987
- 89 eru kaup á fasteignum og lóð-
um af Álafossi, kaup á hlutabréfum
í íslenskum markaði og breyting á
iáni í hlutafé í september 1987 þeg-
ar fyrirtækið hóf starfsemi, samtals
að upphæð tæplega 7 millj. banda-
ríkjadala. Á árinu 1988 greiddi
Framkvæmdasjóður 6,7 millj.
bandaríkjadala vegna neikvæðrar
stöðu Gamla Álafoss en jók auk
þess hlutafé sitt í Álafossi hf. Á
árinu 1989 var áfram aukið hlutafé
í fyrirtækinu auk áframhaldandi
greiðslna sjóðsins vegna ábyrgðar
á viðskiptakröfum Gamla Álafoss
auk fleiri aðgerða sem Fram-
kvæmdasjóður stóð fyrir til aðstoð-
ar fyrirtækinu. Samtals var því ráð-
stöfun fjár úr Framkvæmdasjóði
ásamt vöxtum 1.388 millj. áþessum
árum. Á móti eignfærði Fram-
kvæmdasjóður fasteignir í Mos-
fellsbæ, hlutabréf sín í íslenskum
markaði og húseign á Vesturgötu
2 í Reykjavík fyrir samtals 348
millj. kr.
Á yfirlíti iðnaðarráðuneytisins
yfir aðstoð opinberra aðila við Ála-
foss kemur m.a. fram að framlag
Hlutafjársjóðs í fjárhagslegri end-
urskipulagningu Álafoss var 100
millj. Loforð fyrir skuldbreytingu
Atvinnutryggingasjóðs nam 300
míllj. og þar af hafa verið greiddar
240 milljónir. 1990 var veitt
víkjandi lán vegna sameiginlegra
markaðsaðgerða Hildu hf. og Ála-
foss hf í Bandaríkjunum að upphæð
82,5 millj. kr. Arið 1989 keypti
ríkissjóður Hekluhús af Álafossi hf.
á Akureyri á 59 millj. Eftirgjöf á
húsaleigu vegna Hekluhússins á
árunum 1990-1992 nemur samtals
24 milljónum, veitt var 5 millj. kr.
framlag úr ríkissjóði vegna ullar-
þottastöðvar. Veitt var víkjandi lán
við fjárhagslega endurskipulagn-
ingu að fjárhæð 60 millj. Auk þess
sem Álafoss hf. var þátttakandi í
sérstöku framleiðniátaki sem Iðn-
tæknistofnun stóð fyrir ásíðassta
ári en iðnaðarráðuneytið veitti því
fjárstuðning. Heildarframlög ríkis-
sjóðs til Álafoss á árunum 1989 -
1990 nema því um 600 milljónum
króna miðað við verðlag í apríl sl.
þessarar aukningar er áætlun um
verulega aukinn útflutning til Sov-
étríkjanna.
5. Stjórn Álafoss hf. hefur lagt
til aðstoð stjórnvalda þess efnis að
afskrifaðar verði eða breytt í hlutafé
766 mkr. Yrði það liður í um 1.017
mkr. niðurskurði á skuldum félags-
6. Starfshópur hinna 3ja ráðu-
neyta telur að þessar tillögur nægi
ekki til að leysa vanda félagsins
heldur þurfi til að koma verulegt
nýtt ijármagn inn í félagið a.m.k.
150-200 mkr. Telur starfshópurinn
að eignir félagsins séu ofmetnar um
a.m.k. 200-300 mkr. og að eigið fé
félagsins sé því í raun neikvætt um
fjárhæð sem nemur yfir 850 mkr.
þá megi gera ráð fyrir að tap ársins
verði allt að 400 mkr. og að neik-
vætt veltufé sé því sem næst 500
mkr. Mikill vafi sé á því að rekstrará-
ætlunin fyrir 1991 standist þannig
að hallinn verði jafnvel ennþá meiri
en þar sé spáð.
7. Starfshópurinn bendir á að
skuldir Álafoss hf. í opinberum sjóð-
um séu yfírleitt tryggðar á fyrstu
veðréttum i eignum félagsins og að
lagaheimild þurfi fyrir niðurfellingu
slíkra skulda.
8. Starfshópurinn telur verulega
hættu á að tillögur stjórnar Álafoss
hf. nægi ekki að forða félaginu frá
gjaldþroti heldur muni þær aðeins
fresta því um nokkurra mánaða
skeið, nema til komi verulegt nýtt fé
í félagið sem stjóm félagsins hefur
ekki tekist að benda á hvaðan geti
komið.
Með hliðsjón af framansögðu hef-
ur ríkisstjórnin ákveðið að ekki sé
veijandi að leggja félaginu til aukið
ljármagn og mun ekki grípa til frek-
ari ráðstafana til að forða því frá
gjaldþroti. í því sambandi er vísað
til þess að 2.400 mkr. fyrirgreiðsla
stjórnvalda á árunum frá stofnun
þess 1987 (sem að hluta til á sér
eidri rætuij hefur ekki megnað að
tryggja tilvist félagsins, markaðs-
stöðu þess og atvinnu starfsfólksins.
Einnig er vísað til þess að mikil
tvísýna er um markaðsmál félagsins
á erlendum mörkuðum og óvissa sé
um þróun mála á helsta markaði
félagsins í Sovétrikjunum.
Sag-ði upp störfum
í apríl til að knýja
fram niðurstöðu
- segir Olafur Olafsson forstjóri Alafoss
ÓLAFUR Ólafsson forstjóri Álafoss, hf. segir að í niðurstöðu starfs-
hóps þriggja ráðuneyta um stöðu Álafoss hf. komi fram hrein ósann-
indi um fyrirgreiðslu Framkvæmdasjóðs við fyrirtækið. Hann segir
að vandi Álafoss stafi einkum af því að eigendur hafi ekki tekið
af skarið um aðgerðir til að reisa rekstur fyrirtækisins við og seg-
ist liafa sagt upp störfum 30. apríl sl. „Þá hafði ég barist fyrir því
að fá fram afstöðu eigenda og lýsti því yfir að ég myndi ekki veita
fyrirtækinu forstöðu lengur en til 10. maí,“ segir hann. Hann vildi
ekki svara því hvort gjaldþrot væri ófrávíkjanlegt og sagði að
stjórn fyrirtækisins kæmi samaii í dag til að fara yfir stöðuna.
„Það er alls ekki rétt að Fram-
kvæmdasjóður íslands hafi lagt
Álafossi til 1.807 milljónir króna,
langt því frá. Hann hefur ekki lagt
fram nema lítinn hluta af þessari
upphæð,“ segir Ólafur. Hann segir
að stjórn fyrirtækisins muni kynna
réttar tölur eftir stjórnarfundinn í
dag.
„Það er líka alfarið rangt að
heildarfyrirgreiðsla stjórnvalda til
fýrirtækisins frá stofnun þess 1987
hafí verið 2.4 milljarðar króna. Þar
munar verulegum fjármunum frá
því sem rétt er,“ segir hann.
Starfshópurinn telur að eignir
félagsins séu ofmetnar uni 200 -
300 milljónir króna. Ólafur segir
að um þar sé m.a. um að ræða eign-
ir sem Framkvæmdasjóður lagði til
fyrirtækisins í upphafi og ef þetta
sé rétt þá séu þær enn minna virði
en þeir hafi talið sig vera að leggja
fram.
„Það er Iíka rangt að rekstrará-
ætlun 1990 hafi skeikað frá 25
milljónum í upphafi árs í 296 millj-
óna króna tap. Þessar tölur eru
ekki samanburðarhæfar. Það er
hins vegar rétt að eigið fé fyrirtæk-
isins sé neikvætt um 604 milljónir
enda höfum við greint frá því.
Stjórn félagsins gerði eigendum
grein fyrirþessu snemma árs,“ seg-
ir Ólafur.
„Þegar mér var boðið að kynna
mér rekstur fyrirtækisins í lok árs
1989 kom í ljós að afkoman var
miklu verri en áður var talið og
skeikaði um hundruð milljóna. Á
öðrum stjórnarfundi mínum lýsti ég
því yfir að fyrirtækið væri órekstr-
arhæft. Þá var farið í aðgerðir en
ríkið stóð meðal annars ekki við þau
framlög sem það ætlaði að leggja
til,“ segir hann og bendir ennfrem-
ur á að gengi dollars hafi lækkað
úr 62 í 54.70 krónur á síðasta ári
sem hafi haft mikil áhrif. Eigendur
hafi hins vegar dregið að taka af-
stöðu þar til að Ólafur sagði upp
störfum á stjórnarfundi 30. apríl
og tilkynnti að hann veitti því ekki
lengur forstöðu ef engin ákvörðun
yrði tekin. „Þá var ákveðið að ganga
til fundar við forsætisráðherra og
iðnaðarráðherra þar sem stjórnin
lýsti því yfir að hún hefði ekki önn-
ur ráð en að setja fyrirtækið í gjaid-
þrot,“ segir Ólafur.
„Var þessi starfshópur skipaður
sem hefur nú skilað niðurstöðu sem
við erum ekki sáttir við. Ef þetta
er niðurstaða ríkisstjórnarinnar
mun stjórn Álafoss taka afstöðu til
þess í dag,“ segir hann.
„Framkvæmdasjóður stóð að
stofnun þessa fyrirtækis árið 1987
þegar Friðrik Sophusson var iðnað-
arráðherra ogÞorsteinn Pálsson var
forsætisráðherra. Það var staðið
mjög illa að stofnuninni og fyrir-
tækið fór af stað með alltof mikla
fjármuni sem nefnd ríkisstjómar-
innar telur núna að hafi verið of-
metnir. Það var fljótt ljóst að rekst-
urinn gengi ekki og var ráðist. í
aðgerðir sem ekki hafa gagnast
fyrirtækinu. Aðstæður í efnahags-
umhverfínu hafa verið allt aðrar og
verri. Frá því að ég tók til starfa
fyrir einu og hálfu ári síðan höfum
við staðið að ýmsum aðgerðum sem
ekki skiluðu árangri en í beinu
framhaldi af því verður að leiða í
Ijós hvernig staðið var að þessu í
upphafi, hvernig til hefur tekist á
þessum tíma og hver viðskilnaður-
inn er. Það má margt Iæra af þeirri
sögu,“ segir Ólafur.
-En telurðu að það -hafi enn
mátt finna leiðir til bjargar fyrir-
tækinu?
„Það átti að gera það fyrir löngu.
Við lögðum til að ríkið drægi sig
út úr fyrirtækinu. Það er ekki fyrir
bestu að ríkið eigi fyrirtækið því
pólitísk afskipti eru öllum fyrirtækj-
um dýrkeypt,“ segir Ólafur.
Sigríður Stefánsdóttir forseti bæjar-
stjórnar Akureyrar:
Afleiðingarnar hrikaleg-
ar ef starfsemin stöðvast
„ÞETTA eru vonbrigði fyrir okkur vegna þeirra áhrifa sem þetta
hefur á atvinnulífið en höfðum við þó séð að þessi kynni að verða
niðurstaðan," segir Sigríður Stefánsdóttir, forseti bæjarstjórnar
Akureyrar.
„Um er að ræða 200 manna
vinnustað hér á Akureyri fyrir*
utan önnur afleidd störf og afleið-
ingarnar verða hrikalegar ef
starfssemin leggst af. Ríkið og
Sambandið eru eigendur fyrirtæk-
isins en öll spjót standa hins veg-
ar á Akureyrarbæ vegna atvinnu-
stöðunnar. Það er því ekki síður
horft til okkar í þessu máli þótt
við séum ekki eigendur fyrirtæk-
isins,“ segir Sigríður.
Hún segir að fulltrúar bæjar-
stjórnar færi til fundar við iðnað-
arráðherra í dag og í fraamhaldi
af því verði metið hvað hægt verði
að gera. „Við höfum sagt að við
getum ekki setið hjá og horft á
þessa starfsemi leggjast af án
þess að gera það sem í okkar
valdi stendur. En ein getum við
ekki bjargað ullariðnaðinum í
landinum," segir hún.
Sigríður segir að nokkrir full-
trúar bæjarins auk bæjarstjóra
hafi að undanförnu metið hvort
finna megi leiðir til áframhaldandi
rekstrar á einhverri starfsemi
Álafoss en of snemmt sé að segja
til um niðurstöðuna.
Hún segir að talsvert atvinnu-
leysi sé á Akureyri nú þegar eða
á bilinu 150 - 170 manns. „Af
því má vera ljóst að hér er ekki
vinnumarkaður til að taka á móti
þessu fólki og þess vegna er
ástandið hérna svona alvarlegt,"
segir hún.
Ljósmynd/Björgvin Pálsson
Frank Lacy.
Islenskur djass:
Nýr hljóm-
diskur með
Tómasi R.
og félögum
NÝR íslenskur djassdiskur og
-snælda, Islandsför/Journey
to Iceland, er nýlega komin
út með tónlist eftir kontrabas-
saleikarann og tónskáldið
Tómas R. Einarsson. Á diskn-
um leika bandaríski básúnu-
Icikarinn Frank Lacy, Sigurð-
ur Flosaon saxafónleikari,
Eyþór Gunnarsson píanóleik-
ari, Pétur Östlund trommu-
leikari og Ellen Krisljánsdótt-
ir söngkona.
Á hljómdisknum er að finna
níu lög sem hljómsveitin hljóðrit-
aði í Stúdíó Sýrlandi 16. og 17.
mars síðastliðinn. Það er P.S.
músík sem gefur diskinn út.
Hljómdiskurinn hlaut nafn
eftir kvæði sem enska skáldið
W.H. Auden samdi um ferð sína
til íslands árið 1936. Á honum
eru tvö lög sem Tómas samdi
við ljóðið, en það birtist í ferða-
bók skáldanna W.H. Auden og
Louis McNeice, Letters from Ice-
land.
Frank Lacy hefur leikið með
stórsveitum Dizzy Gillespie og
Cörlu Bley, Lester Bowie í Brass
Fantasy.
Holland:
Islenskir
listamenn
áberandi
Hollandi, frá Kjartani I. Pálssyni, frétta-
niaiini Morgunblaðsins.
ÍSLENSK list og íslenskir lista-
menn hafa verið mjög áberandi í
hollensku listalífi að undanförnu.
Gallerie ísland í Haag hefur verið
með verk íslenskra listamanna frá
því það var opnað og hafa þau
vakið mikla athygli. I þessu gall-
eríi á eingöngu að sýna verk eftir
íslcnska listamenn og er allt bókað
marga mánuði fram í timann.
Hollenska ríkið er nú að kynna
erlenda listamenn, sem búa og starfa
í Hollandi. Voru 70 listamenn valdir
og í þeim hópi eru tveir íslendingar,
þeir Stefán Axel Valdimarsson og
Þorvaldur Þorsteinsson. Verk þeirra
eins og hinna sem valdir voru eru í
sýningarsölum og galleríum um allt
Holland og standa þessar sýningar
yfir út þetta ár.
Stefán Axel var með sýningu í
maí í Gallerí Delta í Rotterdam, en
það er eitt frægasta gallerí í Hol-
landi. Sýning á verkum Þorvaldar
verður opnuð í Lumen Trave í Amst-
erdam 28. júní nk. og mun standa
út júlímánuð.
Þorvaldur var einnig valinn til að
setja upp verk, stóran útiskúlptúr, í
bænum Goes. Voru 9 listamenn vald-
ir til að setja þar upp verk sín og
ber þessi sýning nafnið Byggt á
vatni. Samtímis er kynning á verkum
Þorvaldar í galleríi í Goes.
í sýningarskránni Art Amsterdam
1991 kemur fram að Hreinn Frið-
finnsson er með sýningu í Galerie
Van Gelder og Sigurður Guðmunds-
son, sem er án efa þekktasti íslenski
listamaðurinn í Hollandi um þessar
mundir, er með sýningu á verkum
sínum í nóvember og desember í
Galerie De Expeditie í Amsterdam.