Morgunblaðið - 26.09.1991, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. SEPTEMBER 1991
flutt til landsins með erlendu skipi
þar sem var „ódýr“ áhöfn um borð?
Hrein „forneskja" Einars hvað
varðar Sjómannafélagið er í sjálfu
sér ekki svaraverð frekar en „óbil-
girnin“. Bæði þessi orð rúmast inn-
an þeirra eigin raða, því ekki er
langt liðið síðan kaupmenn lýstu
því yfir að ef semdist við íslensku
kaupskipaútgerðirnar um svo kall-
aðar „safnsendingar" væri hægt að
lækka vöruverð í verslunum um
20%. Kaupmenn náðu sínu máli
ekki fram og var m.a. sú skýring
gefin af hálfu skipafélaganna að
kerfið í landi leyfði ekki slíkar send-
ingar, þ.e. vöruafgreiðslan og skrif-
stofan yrði að fá sitt.
Ekki er langt síðan Sjómannafé-
lagið var samstíga kaupskipaút-
gerðum, þá bandarískt skip var í
reglubundnum siglingum að og frá
landinu með vörur fyrir varnarliðið,
að slíka flutninga ættu íslenskar
útgerðir að sjá um. T-lína, danskt
útgerðarfélag í samstarfi við
nokkra íslendingar ætlaði að taka
upp reglubundnar siglingar að og
frá landinu, þá mátti heyra frá ein-
stökum íslenskum kaupskipaút-
gerðum: hvað ætlar Sjómannafé-
lagið að gera?
Að lokum
Verulegar breytingar hafa átt sér
stað á íslenska kaupskipaflotanum
á undanförnum árum hvað varðar
fjölda í áhöfn ekki bara í röðum
yfirmanna, heldur einnig hvað há-
seta og starfsmenn í vél varðar.
Samsetning íslenska kaupskipa-
stólsins hefur breyst þannig að skip-
um hefur fækkkað en þau hafa
stækkað. Vinnuálag háseta eins og
annarra áhafnarmanna hefur auk-
ist og álag á hásetum e_r ekki bara
við komu og brottför. í síauknum
mæli sjá hásetar alfarið um losun
og lestun í höfnum, það hafa þeir
gert við strendur íslands um langan
tíma en í síauknum mæli erlendis.
Við öll störf í landi er leitast við
að létta vinnuálagið og skiptir þá
ekki máli hverju er til kostað. Til
sjós er Iausnin ein að fækka fólki
og auka vinnualagið. Sú ætlan að
slíkt gerist sem sjálfsagður hlutur
er óbilgirni og sá sem veit ekki
betur en að álag á vinnu háseta sé
mest við komu og brottför þess er
„fomeskjulegur" maður í hálfs-
dagsstarfi hjá SÍK, hann ætti að
fara til sjós og þá „kannski" gæti
hann eftir á talað af þekkingu og
reynslu.
Ef það er allt sem þarf til bjarg-
ar íslenskri kaupskipaútgerð í
„beinni og óheftri" samkeppni við
erlendar kaupskipaútgerðir að há-
setinn fari til starfa í vél milli þess
sem hann lítur upp úr verkum sínum
á þilfari, þá er peningaleg hlið þessa
máls ekki mikið vandamál. Enda
býður mér svo í grun að það sé
aðeins yfirskin. Mergur málsins er
sá að það á að fá Sjómannafélagið
með stéttarfélögum yfirmanna sem
vilja fara „dönsku leiðina", þ.e. að
öll opinber gjöld útgerðar að við-
bættum sköttum og útsvari áhafnar
verði endurgreidd til útgerðar kaup-
skipa án tillits til stöðu hennar hvað
viðkemur „beinni og óheftri" sam-
keppni við erlendar útgerðir.
Það er ekki Einar Hermannsson
eða hans umbjóðendur sem biðja
um þessa leið til að komast frá
óbilgirni Sjómannafélagsins. Nei
Einar bendir á yfirmannafélögin,
það eru þeir, ekki hann og hans
samtök, en vill þó leita allra leiða
og gera um leið kröfu á hendur rík-
isvaldinu.
Höfundur er formaður
Sjómannafélags Reykjavíkur og
alþingismaður.
werzalitr íglugga
SÓLBEKKIR Þola
fyrirliggjandi. vatn.
kK SENDUM i PÓSTKRÖFU
ftSÞ.ÞORGRÍMSSON&CO
Ármúla29 • Reykjavik • simi 38640
Stjórn SR hefur verið sér mjög vel
meðvitandi um þróun mála erlendis
hvað kaupskip og flutninga varðar.
Ekki er langt síðan allir stjórnar-
menn Sjómannafélagsins ásamt
Borgþóri Kjærnested sóttu fund í
samgönguráðuneytinu til að koma
sjónarmiðum sínum á framfæri
varðandi „þróun“ íslenska kaup-
skipastólsins.
Allra neytenda vegna
Já, „óbilgirni" Sjómannafélags-
ins sem felst í því að hásetar vilji
ekki fara niður í vél til starfa kem-
ur víða við, og Einar ber hag neyt-
enda fyrir brjósti og er það vel.
Nú er málið ekki svo alvont að
ekki hafi komið hér erlend skip með
erlendar áhafnir sem íslensku kaup-
skipaútgerðimar hafa verið með á
leigu til lengri eða skemmri tíma
ogjafnvel í reglubundnum áætlun-
arsiglingum að og frá landinu. Ekki
er þar um samkeppni að ræða því
íslensku kaupskipaútgerðirnar hafa
falast eftir ódýrum skipum með
ódýmm starfskrafti um borð og
notað í hinar „ströngu“ áætlana-
siglingar.
Kannast einhver íslendingur við
að ein vara hafí verið annarri ódýr-
ari í verslun vegna þess að hún var
g* hvergi heima?
LEIKFELAG
REYKJAVÍKUR
eftir Alexander Galín
Borgarieikhús
Guðmundur Hallvarðsson
„Yið öll störf í landi er
leitast við að létta
vinnuálagið og skiptir
þá ekki máli hverju er
til kostað. Til sjós er
lausnin ein að fækka
fólki og auka vinnuá-
lagið.“

Þýðandi: Árni Bergmann
Leikmynd: Steinþór Sigurðsson
Búningar: Sigríður Guðjónsdóttir
Leikstjóri: María Kristjánsdóttir
Lýsing: Lárus Björnsson
Leikarar: Bessi Bjarnason, Guðrún Ásmundsdóttir, Guðrún S. Gísladóttir,
Eggert Þorleifsson, Sigríður Hagalín og Þóra Friðriksdóttir.
Sýningar:
Föstudaginn 27. september Laugardaginn 5. október
Sunnudaginn 29. september Föstudaginn 11. október
Ath. takmarkaður sýningaíjöldi.
Miðasalan er opin daglega frá kl. 14-20 nema niánuduga frá kl. 13-17.
Auk þéss er tekið á móti miðapöntunum í síma frá kl. 10-12 alla virka daga.
Sími 680680.
Atvinnuöryggi
- óbilgirni
„Forneskju“skrifum hálfsdagsstarfsmanns Sambands
íslenskra kaupskipaútgerða svarað
eftir Guðmund
Hallvarðsson
Einar Hermannsson, fyrir hönd
Sambands íslenskra kaupskipaút-
gerða (SÍK), fékk birta greinargerð
í Morgunblaðinu sunnudaginn 15.
september sl., hvar hann ámælir
stjórn Sjómannafélags Reykjavíkur
m.a. með þeim hætti að stjórn fé-
lagsins sitji í lokuðu og vernduðu
umhverfí, sé óbilgjörn og forneskju-
leg.
Þá leggur hann sig mjög svo lágt
að ráðast sérstaklega af óbilgirni á
einn stjórnarmann SR sem nú ný-
lega, eftir rúmlega 30 ára sjó-
mannsferill kemur í land og tekur
að sér störf á skrifstofu Sjómanna-
félagsins. í 25 ár hefur hann starf-
að sem háseti og bátsmaður hjá
Eimskipafélagi íslands, hjá vernd-
aðri útgerð sem eitthvað hefur
ruglað hálfsdagsstarfsmann SÍK,
Einar Hermannsson, í ríminu.
Forneskja Sjómannafélagsins
Það er með ólíkindum hvemig
leiðandi maður íslenskrar kaup-
skipaútgerðar, Einar Hermannsson,
ræðst fram á ritvöllinn með tvöfald-
an penna.
Einar byijar grein sína á mót-
mælum við aðgerðum félaga Sjó-
mannafélagsins vegna komu norska
flutningaskipsins m.s. „Vals“, sem
vissulega er í eigu íslensku kaup-
skipaútgerðarinnar Ness hf. Þegar
skipið skipti um skráningarfána á
sl. vetri var fækkað um einn í áhöfn
skv. heildarmönnum, sem heimilað
var af norsku siglingamálastofn-
unni, þ.e. um einn háséta og var
enginn ráðinn í hans stað.
Einar telur það athyglisvert að
skoða forsendur þess að norsk sigl-
ingayfirvöld heimila einum færri í
áhöfn en gilti þegar skipið var und-
ir íslenskri skráningu. I rökum for-
senda þess sem Einar telur athyglis-
vert er m.a. „Sjómannafélagið hefur
um árabil hafnað umleitunum kaup-
skipaútgerðanna að hásetar á ís-
lenskum kaupskipum sinni aðstoð-
arstörfum neðanþilja, s.s. í vél-
arrúmi, þegar þörf er á og ekki eru
aðstæður til að nýta starfskrafta
háseta ofanþilja. Má með sanni
segja að óbilgirni Sjómannafélags-
ins í þessu máli sé hrein „forn-
eskja“.“
Einar heldur áfram og vitnar enn
til Norðmanna en nú fær málið
undarlegan farveg. „í ákvörðunum
norsku siglingamálastofnunarinnar
um heimildarmönnun ms. Vals er
skilyrt að matsveinn skipsins og
aðstoðarmaður í vél sinni einnig
störfum á dekki þegar þess er þörf.
Þar sem helstu álagstímar háseta
eru við komu og brottför skipa.
M.s. Valur er nú rekinn á jafn „hag-
kvæman og öruggan" hátt og þegar
skipið var mannað einum fleiri í
áhöfn (undir ísl. fána), með því að
matsveinn og aðstoðarmaður í vél
hjálpa til á dekki á álagstímum."
Einar getur þess ekki hvort
norska siglingamálastofnunin hafi
skikkað matsveininn til vinnu í vél-
arrúmi á milli þess sem hrært væri
í súpupottinum. Hann minnist held-
ur ekki á það hvort fyrrnefnd yfir-
völd hafi skikkað íslenska háseta
til starfa í vélarrúmi m.s. Vals, en
það atriði er mergur þess máls sem
hefur gefið Einari Hermannssyni
tilefni til ófrægingarskrifa um
stjórn Sjómannafélags Reykjavíkur
í heilsíðu Morgunblaðsins 15. sept.
sl. og sama blað tekur upp í heil-
síðu fylgiblaðs Mbl. 19. sept. sl. en
þar hefði verið eðlilegt að okkar
sjónarmið hefðu fengið að koma
fram. En þetta eru kannski nýir
starfshættir Moggans, þ.e. eitt sjón-
arhom fram í senn, það er þeirra
mál, en engu að síður sérkennileg
kúvending blaðsins hvað fijálsan
fréttaflutning varðar.
Ríkið greiði til
kaupskipaútgerðar
Og Einar heldur áfram á milli
þess sem þrástagast er á óbilgirni
SR: „Þar að auki geta íslensku
kaupskipaútgerðírnar ekki lengur
unað því að búa við rekstrarskilyrði
í formi launakostnaðar, opinberra
álaga og gjalda o.s.frv., sem eru
langt umfram það sem tíðkast hjá
kaupskipaútgerðum næstu ná-
grannalandanna og víðar og sem
eru iðulega í beinni samkeppni við
íslensku útgerðirnar um flutninga."
I stuttu máli er leiðandi maður ís-
lenskra kaupskipaútgerða að segja:
Við viljum fá eftirgjöf allra opin-
berra gjalda frá íslenska ríkinu,
ennfremur skatta og útsvör sjó-
manna. — Fjármálaráðherra á að
fara mánaðarlega t.d. til hf. Eim-
skipafélags íslands (sem var með
hagnað upp á nærri 300 milljónir
fyrstu 6—8 mánuði þessa árs) með
peninga þeirra álagðra gjalda sem
að framan getur og segja, gjörið
þið svo vel það er svo erfitt hjá
ykkur vegna erlendrar samkeppni
og óbilgirni SR-manna.
Einari Hermannssyni verður á
mótsögn í greinargerð frá 15. sept.
og viðtali 19. sept. (birtingar í
Mbl.) því hann segir: „Það eru ekki
við útgerðarmenn sem viljum fara
þessa leið, það eru yfirmannafélög-
in, þau vilja „dönsku“ leiðina", “
þ.e. með þeim hætti sem að framan
getur . Einar vill líka sérstaklega
umbuna yfirmönnum og sér enga
ástæðu til að „hegna“ þeim fyrir
óbilgimi Sjómannafélagsmanna.
Lágkúruhátturinn sem er í gegn-
um þykkt og þunnt í heilsíðugrein
15.9. og aftur í viðtali í Mbl. 19.9.
sl. sem starfsmaður SÍK á „höfund-
arrétt“ á er með þeim hætti að
ætla má að sönnunar þarfnist nú
við, á tilverurétti starfsins.
Sjómannafélag Reykjavíkur hef-
ur verið aðili að Skandinavíska
flutningaverkamannasambandinu
síðan 1983 en þar eru aðilar í sam-
tökunum sem að hvers konar flutn-
ingum starfa í lofti, á sjó og landi.
Framkvæmdastjóri þessara sam-
taka, með búsetu í Stokkhólmi, er
íslendingur, Borgþór Kjæmested.