Morgunblaðið - 26.09.1991, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. SEPTEMBER 1991
35
Landbúnaðarstefna Sambands
ungra sjálfstæðismanna
eftir Þórð Pálsson
Ríkissjóður Davíðs Oddssonar
sýnir að henni er alvara í því að
snúa við þeirri óheillaþróun, sem
sívaxandi ríkisafskipti eru. Sú at-
vinnugi-ein, sem ríkið hefur einna
verst leikið með afskiptum sínum,
er landbúnaðurinn. Það kemur ekki
einvörðungu fram í háu vöruverði
og þungri skattbyrði landsmanna
allra, heldur líka og ekki síður því
að bændur sjálfir hafa verið sviptir
öllu sjálfstæði og athafnafrelsi við
framleiðslu sína.
Á þingi Sambands ungra sjálf-
stæðismanna 16.-18. ágúst síðastl-
iðinn var víðtæk samstaða um rót-
tækar breytingar á núverandi
haftakerfi í landbúnaði. Ályktunin
sem samþykkt var hefst svo: „Land-
búnaður á íslandi hefur verið heftur
í fjötra ríkisafskipta um langan
tíma. Því telja ungir sjálfstæðis-
menn að nú gefist einstakt tæki-
færi til að snúa af þeirri óheilla-
braut með tilkomu viðreisnarstjóm-
ar. Á sama máta og á sjöunda ára-
tugnuirij þegar viðreisnarstjórnin
opnaði Island fyrir viðskiptum nú-
tímans, er það m.a. hlutverk við-
reisnarstjórnar tíunda áratugarins
að skipta um gír í íslenskum land-
búnaði.“ Síðan er lögð áhersla á
að búvömsamningstímabilið sé að-
lögunartími sem nota þurfi til breyt-
inga. Tímann á að nota til að gefa
þeim bændum, sem það vilja, kost
á að hætta búskap áður en leikregl-
ur markaðsbúskapar verða ríkjandi.
Þetta má meðal annars gera með
því að kaupa fullvirðisrétt af þeim.
Krafist er að afurðastöðvarnar verði
ábyrgar fyrir framleiðslu sinni. Allt
framleiðsluferlið frá bónda til neyt-
anda verður að endurskoða með til-
liti til þess að afnema hvers konar
einokun og auka fijálsræði. T.d.
þarf að afnema einokun Osta- og
smjörsölunnar og mjólkursamlaga
og gefa verður útflutning á lamba-
kjöti fijálsan.
Þegar núverandi búvörusamn-
ingur rennur út eiga að hafa mynd-
ast heilbrigð starfsskilyrði í íslensk-
um landbúnaði sem gera honum
kleift að starfa á sömu forsendum
og aðrar atvinnugreinar. Þá vilja
ungir sjálfstæðismenn að kvóta-
kerfi verði lagt niður í landbúnaði.
Til að landbúnaðurinn geti orðið
eðlileg atvinnugrein verður að
hætta skattalegri mismunun bú-
greina sem og því að nota landbún-
að til að halda uppi byggðastefnu.
Ungir sjálfstæðismenn telja einn-
ig að selja eigi ríkisjarðir. Það er
ágætis tekjuöflun fyrir ríkissjóð og
nauðsynlegt skref í nýrri sókn gegn
gróðureyðingu. í umhverfísmála-
ályktun þingsins segir jafnframt að
banna beri lausagöngu búfjár.
Ungir sjálfstæðismenn vilja taka
hlunnindagjald af landbúnaði á
sama hátt og þeir vilja taka það
af sjávarútvegi. Hlunnindagjald er
þjónustugjald, sem atvinnugrein
ber að greiða til að standa stram
af þeirri þjónustu sem hún nýtur,
en er ekki auðlindaskattur.
í lok ályktunarinnar segir: „Hér
er ekki um tæmandi upptalningu. á
verkefnum að ræða, en með því að
tryggja ofangreind atriði væri ekki
einungis verið að skipta um land-
búnaðarstefnu heldur ekki síður
verið að tryggja viðreisn og viðgang
íslensks landbúnaðar sem sjálf-
stæðs atvinnuvegar, sem væri í
stakk búinn til að takast á við þau
verkefni sem bíða á tímum fijálsra
viðskipta hins vestræna heims." Nú
á dögum er sú skoðun almenn að
landbúnaður sé fremur efnahags-
legt vandamál en atvinnugrein.
Landbúnaður hefur því miður gjör-
samlega glatað virðingu sinni. En
ríkisvaldið hefur alltaf neitað að
horfast í augu við vandann. Sér-
hveiju skipbroti ríkisafskiptanna í
landbúnaði hefur verið mætt með
auknum ríkisafskiptum. Af þeirri
óheillabraut vilja ungir sjálfstæðis-
menn snúa, jafnt neytendum sem
framleiðendum til bóta.
Nú, þegar friðvænlega horfír í
heiminum, er raunverulegur skriður
að komast á viðræður um fríversl-
unarsamninga. Hinar nýfijálsu
þjóður Austur- og Mið-Evrópu vilja
að sjálfsögðu fá markaðsaðgang
hjá öðrum þjóðum fyrir afurðir sín-
ar og hafa sjálfar upp á stóran
markað að bjóða. Þjóðum þriðja
heimsins er einnig að verða ljóst
að þær komast aldrei í bjargálnir
fyrir ölmusufé sem Vesturlönd láta
ríkisstjómum þeirra í té. Þar eru
menn í æ ríkara mæli að gera sér
„Þegar núverandi bú-
vörusamningur rennur
út eiga að hafa myndast
heilbrigð starfsskilyrði
í íslenskum landbúnaði
sem gera honum kleift
að starfa á sömu for-
sendum og aðrar at-
vinnugreinar.“
grein fyrir því að fijáls markaðsbú-
skapur og markaðsaðgangur á
Vesturlöndum er eina leiðin út úr
fátækt og niðurlægingu. Hvergi í
ályktuninni er minnst berum orðum
á innflutning landbúnaðarvöm, en
það skín þó víða í gegn að framtíð-
in hljóti að bera fijálsan innflutning
í skauti sér. Aftur á móti telja sum-
ir æskilegt að gefa landbúnaðinum,
eða einhveijum greinum hans, að-
lögunartímabil áður en það geríst.
Ef svo á að vera, er ekki eftir neinu
að bíða. Sá tími hlýtur að vera kom-
inn.
Höfundur er í stjórn Sambands
ungra sjálfstæðismanna.
Þórður Pálsson
.

' * ; V
é>
£
*
3
VATRYGGING
SEM BRÚAR
BILIB
Þar sem velferðarkerfinu sleppir taka Sjóvá-Almennar við
og tryggja fjárhagstöðu þína ef starfsorkan skerðist
af völdum slyss eða veikinda.
Kynntu þér málið.
W
SJOVAljÍIlTALMENNAR
KRINGLUNNI 5 • SÍMI 692500