Morgunblaðið - 05.10.1991, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ LAÚÓARDÁGUR 5. OKTÖBÉR 1991
29
Útboð á olíuviðskiptum ríkisins:
Breyta þarf lög’um um
verðlagningu á olíuvöru
- segir Kristinn Björnsson forsljóri Skeljungs hf
Tveir af aðalleikurum myndarinnar „Þrumugnýs“, Keanu Reeves
og Patrick Swayze.
Bíóhöllin sýnir mynd-
ina „Þrumugný“
KRISTINN Björnsson forstjóri
Skeljungs hf segir, að það komi
verulega á óvart að fjármálaráð-
uneytið hyggist bjóða út olíuvið-
skipti ríkisstofnanna og ríkisfyr-
irtækja, á þessu stigi málsins eins
og fram kom í frétt Morgun-
blaðsins á þriðjudag. Verðlagn-
ing á olíuvörum sé bundin lögum
Málverka-
uppboð á
Hótel Sögu
á sunnudag
GALLERÍ Borg heldur mál-
verkauppboð í samvinnu við List-
munaUppboð Sigurðar Bene-
diktssonar hf. sunnudaginn 6.
október. Uppboðið fer fram í
Súlnasal Hótels Sögu og hefst
kl. 20.30.
Boðnar verða upp um 80 myndir
og er að þessu sinni óvenju mikið
af verkum gömlu meistaranna á
uppboðinu, segir í fréttatilkynn-
ingu. Til dæmis má nefna fjögur
málverk eftir Nínu Tryggvadóttur,
þijár gamlar vatnslitamyndir og
olíumynd frá því 1901 eftir Ásgrím
Jónsson, þrjár vatnslitamyndir eftir
Svavar Guðnason, nokkur verk eft-
ir Jón Engilberts, Snorra Arinbjarn-
ar, Þorvald Skúlason, olíumynd frá
1919 eftir Kristínu Jónsdóttur, stór
Þingvallamynd eftir Finn Jónsson,
minni mynd eftir Jóhannes Kjarval,
Gunnlaug Scheving, Gunnlaug
Blöndal einnig sérstaklega falleg
fuglamynd eftir Höskuld Björnsson.
Uppþoðsverkin verða sýnd í Gall-
erí Borg alla daga fram að uppboði
svo og uppboðsdaginn sjálfan frá
kl. 14 til 18.
(Fréttatilkynning)
----------------
Tónleikar í
Kristskirkju
TÓNLEIKAR með „Tuttugustu
aldar“ kirkjutónlist verða haldnir
laugardaginn 5. október og
sunnudaginn 6. október kl. 17.00
í Kristskirkju.
Á tónleikunum koma fram dr.
Orthulf Prunner, organisti Háteigs-
kirkju og sópransöngkonan EHen
Freydís Martin, en þetta eru hennar
fyrstu opinberu tónleikar.
Munu þau frumflytja verk eftir
austurrísku tónskáldin Augustinus
Franz Kropfreiter og orgelsnilling-
inn Anton Heiller.
Efnisskráin er byggð upp af orgel-
verkum og andlegum sönglögum við
trúarlegan texta.
Kransar og blómaskreytingar
bárust frá fjölda einstaklinga, sam-
taka og stofnana.
Eftirtaldir erlendir aðilar sendu
kransa og hlýjar kveðjur í minn-
ingu hins látna: íþróttasamband
Grænlands, íþróttasamband Fær-
eyja, Landstjórnin í Færeyjum,
og þeim verði að breyta og hún
gerð frjáls áður en félögin geti
boðið í viðskiptin við ríkið. Geir
Magnússon forstjóri Olíufélags-
ins hf., segist ekki gera ráð fyrir
að útboð fari fram fyrr en olíu-
viðskipti hafi verið gefin frjáls.
Þá fyrst verði vitað um hvaða
reglur verði settar. Einungis
hafi verið boðað hvað sé í vænd-
um en mörgum spurningum sé
ósvarað.
„Það þarf að breyta lögum um
innkaupajöfnun og flutningsjöfnun-
arsjóð áður en hægt er að bjóða í
þessi viðskipti,“ sagði Kristinn.
„Það kemur mér mjög á óvart að
ríkið skuli strax tala um útboð á
þessum vöram áður en verðlagning
vörunnar hefur verið gefin frjáls."
Sagði hann að viðskiptaráðherra
hafi boðað að lögunum verði breytt
um áramótin en frumvarpið hefur
enn ekki verið lagt fram á Alþingi
og að ekki sé ólíklegt að langann
tíma taki að fá samþykki þingsins
fyrir slíkri breytingu.
„Ég sé ekki hvernig olíufélögin
geti boðið í þessa notkun ríkisins á
olíuvörum á meðan við vitum ekki
hver verður grundvöllur verðlagn-
ingarinnar,“ sagði Kristinn. „Olíu-
í umsögn nefndarinnar um leið-
irnar þijár kemur fram að leið eitt
myndi styrkja sveitarstjórnarstigið,
og hagkvæmni yrði almennt meiri í
rekstri sveitarfélaga en er í dag. Þá
myndi þjónusta sveitarfélaga batna
hjá allmörgum íbúum landsins, eink-
um íbúum í sveitahreppum, sem eru
innan hæfilegrrar fjarlægðar frá til-
tölulega íjölmennum þéttbýlisstöð-
um. Sjónarmið um samfélagslega
kennd íbúanna yrði virt eins og kost-
ur væri, en þó næðist ekki að mynda
nýjar félagslegar heildir úr 2-4 sveit-
Liggjas Johansen, fyrrv._ form.
íþróttasambands Færeyja,_ íþrótta-
samband Danmerkur, Ólympíu-
nefnd Danmerkur, Ólympíunefnd
Noregs, íþróttasamband Noregs,
íþróttasamband Svíþjóðar, Ólymp-
íunefnd Svíþjóðar, íþróttasamband
Finnlands, Ólympíunefnd Finn-
viðskiptin eiga að lúta markaðslög-
málum og venjulegum viðskiptalög-
málum en þá verða félögin sjálf að
ráða verðinu. í dag ákveður ríkið
álagningu olíufélaganna á bensíni
og nú ætlar það að bjóða út eigin
bensínkaup og ætlast til að olíufé-
lögin skeri af sinni álagningu til
ríkisins um leið og það nyti betri
kjara en aðrir neytendur í landinu.
Allt er í föstum skorðum, innkaups-
verð er um 20%, álagning ríkisins
67% og dreifingarkostnaður um^8%.
Við ákveðum ekkert sjálfir um
verð.“
Kristinn bennti á að samkvæmt
lögum um flutningsjöfnunarsjóð er
olíufélögunum óheimilt að bjóða
mismunandi verð til sömu þarfa á
mismunandi stöðum á landinu. Nú
komi ríkið og segi að þessu eigi að
breyta að vísu sé ekki ákveðið
hvernig en óskað er eftir tilboðum.
„Ég tel það einsýnt að olíufélögin
muni vilja bíða eftir því að lögum
verði breytt í þá veru sem viðskipta-
ráðherra hefur gefið vilyrði fyrir.
Hann hefur lýst því yfir að verð-
lagning verði frjáls um áramót en
það hefur ekki komið nægilega
skýrt fram að til þess að af því
geti orðið verður að breyta lögun-
um,“ sagði Kristinn.
arfélögum allsstaðar á landinu
vegna landfæðilegra hindrana. Á
þéttbýlum svæðum næðust fram
betri skipulagslegar heildir en nú er.
Nefndin telur að landfræðilegar að-
stæður séu þannig að þessa leið sé
tiltölulega auðvelt að framkvæma í
flestum héruðum landsins. í þéttbýl-
ustu og víðlendustu sveitahéruðun-
um yrði með hvetjandi aðgerðum
stefnt að sameiningu 3-5 nærliggj-
andi sveitarfélaga, einkum þeirra
sem eru í skólasamstarfi og sveitar-
félaga sem með tilliti til samgangna,
lands, íþróttasamband Eistlands,
íþróttanefnd Lettlands, íþrótta-
nefnd Litháen og Alþjóða ólympíu-
nefndin.
Auk þess voru viðstaddir útför-
ina Hákon Brandes, sendiherra
Finnlands, Jytte Brandtoft, stjórn-
armaður Danska íþróttasambands-
ins, Héðin Morthensen og Bjarni
Wilhelm frá íþróttasambandi Fær-
eyja og Sverre Midjord frá fær-
eysku landstjórninni.
*--------(FrédatilkyniHH^ frá- ÍSÍ)-
BÍÓHÖLLIN hefur hafið sýning;
ar á myndinni „Þrumugný". I
aðalhlutverkum eru Patrick
Swayze og Keanu Reeves. Leik-
stjóri er Kathryn Bigelow.
Myndin segir frá Johnny Utah
(Reeves) sem er nýliði hjá lögregl-
unni í Los Angeles og er falið að
vera félagi Pappas sem er gamall
í hettunni. Þeir eru settir í það verk-
efni að rannsaka bankarán sem
stunduð hafa verið af söniu aðilum
um nokkurt skerð.- Þeir hafa komist
á slóð bankaræningjanna sem þeir
telja vera brimbrunakappa en vita
ekki hveijir þeir eru. Það verður
því úr að Utah á að reyna að kom-
ast inn í hring brimbrunakappanna
og því þarf hann að læra að standa
á bretti og temja sér orðaforða
þeirra og fær til liðs við sig Tyler
samskipta íbúanna og ýmissrar þjón-
ustu mynda landfræðilega heild.
Leið tvö myndi styrkja sveitar-
stjórnarstigið enn frekar að mati
nefndarinnar. Hagkvæmni í rekstri
sveitarfélaga yrði meiri en í dag, og
hægt yrði að spara í fjárfestingum.
Þjónusta sem sveitarfélögveita íbú-
unum myndi ná til mun fleiri en
gerist í dag, og með þessari leið
yrði tekið tillit til samfélagslegrar
kenndar íbúanna á héraðsgrundvelli.
Þá myndu markmið um heildstæð
skipulagssvæði nást fram, og mögu-
leikar gefast á miklu virkara svæðis-
skipulagi en verið hefur í flestum
héruðum. í umsögn nefndarinnar um
þessa leið segir meðal annars að
þessi stóru og fjölmennu sveitarfélög
gætu tekið við verkefnum sem ríkið
annast í dag, og þau myndu_ ná yfir
heildstæð þjónustusvæði. Úreltum
mörkum sveitarfélaga yrði eytt, og
aðstæður myndu skapast til að
breyta úreltum sýslumörkum.
Kostnaður á íbúa við stjórnsýslu
og þjónustuverkefni ætti að lækka,
og nánast engar hindranir yrðu í
atvinnusókn, því hún yrði að lang-
mestu leyti innan sveitarfélaga. Þá
yrðu taknmarkanir á samruna fyrir-
tækja vegna sveitarfélagamarka að
mestu verða úr sögunni, og byggða-
samiög og héraðsnefndir myndu
leggjast af og stjórnsýsla yrði öll
mun einfaldari. Það er mat nefndar-
innar að sé horft til framtíðar sé
þetta sú leið sem mestum árangri
skili hvað varðar markmið um hag-
kvæmni í rekstri sveitarfélaga, ár-
angursríka þjónustu og skipulags-
legar heildir, og einnig myndi hún
skapa aðstæður fyrir dreifingu valds
frá miðstjórnarstofnunum ríkisins til
sveitarfélaganna. Hins vegar sé
hætt við því að enn hafiu ekki skap-
ast jarðvegur fyrir svo róttæka upp-
stokkun á mörkum sveitarfélaga og
hún geri ráð fyrir meðal sveitar-
stjórnarmanna-, -og- þess vegna-þyr-fti-
nokkurn. Út frá því kynnist hann
manni að nafni Bodhi (Swayze) sem
er sannur snillingur á brimbretti.
en hann er í hópi nokkurra ungra
manna sem stunda íþróttina saman.
Þessi kynni verða til þess að Utah
sannfærist um að þarna séu banka-
ræningjarnir á ferð.
---------*-*-*--------
■ ÚT ER komin á íslensku bók
með leiðbeiningum við þýsk hann-
yrða- og saumablöð ásamt orða-',.-
lista. í henni eru útskýringar á
pijóna- og heklumerkjum ásamt
sniðleiðbeiningum við Burda og
Neue mode blöðin. Bókin er 96 blað-
síður og kostar út úr búð kr. 630.
Hún fæst í flestum bóka- og hann-
yrðaverslunum um land allt. Útgef-
andi er Jóhanna Geirsdóttir.
(Fréttatilkynning)
mikla kynningu og langan aðlögun-
artíma ef þessi leið yrði farin.
Hvað leið þrjú varðar, þá telur
nefndin að ef engum opinberum
aðgerðum yrði beitt sem hvetja fá-
menn sveitarfélög til sameiningar,
önnur en núverandi ákvæði laga unic
l.ágmarksíbúatölu og reglur um
tekjujöfnunarframlög Jöfnunar-
sjóðs, megi samt sem áður gera ráð
fyrir að sveitarfélögum fækkaði úr
um það bil 200 í að minnsta kosti
160-70 á nokkrum árum vegna sam-
eininga, Hins vegar yrði líklega ekki
komist hjá því að setja lög um verk-
efni og umdæmi héraðsnefnda, og
að skylda sveitarfélögin með einum
eða öðrum hætti til að taka þátt í
vissum samstarfsverkefnum innan
héraðsnefndar. Galli við þetta fyrir-
komulag sé að sveitarstjórnarstigið
myndi veikjast, og sveitarfélögin
yrðu að framselja flest öll stærri
verkefni sín til héraðsnefnda og
byggðasamlaga. Það er mat nefnd-
arinnar að sé horft til framtíðar þá
skili þessi leið minnstum árangri af
leiðunum þremur.
Varðandi sveitarfélög á höfuð-
borgarsvæðinu er það niðurstaða
nefndarinnar að við skiptingu þétt-
býlissvæða eins og höfuðborgar-
svæðisins upp í einingar séu heppileg
rekstrar- og þjónustusvæði ýmissa
félagslegra málaflokka mun minni
en heppileg samstarfssvæði um
tæknilega þjónustu, umferðamiál,
skipulagsmál og fleira. Tillaga
nefndarinnar er sú að á höfuðborg-
arsvæðinu verði stofnað svæðisráð
sem sveitarstjórnarmenn kjósi til,
en verkefni þess verði meðal annars
skipulagsmál, umferðarmál, al-
mannavarnir, almenningsvagna-
samgöngur, sorpeyðing, brunavarn-
ir, veitukerfi, og ef til vill fleiri tækn-
ileg þjónusta. Jafnframt er það til-
laga nefndarinnar að ríkið myndi
fela svæðisráðinu nokkur svæðis-
bundin verkefni til úrlausnar, svo
sem Jegreghi- og-sjúkrafíutninga„ - -
Margir sendu kveðjur í minn-
ingn Sveins Bjömssonar
VIÐ útför Sveins Björnssonar, fyrrverandi forseta ÍSÍ, sem fram
fór að viðstöddu miklu fjölmenni frá Hallgi’ímskirkju hinn 25 f.m.
bárust hundruð samúðarkveðja frá aðilum innanlands og utan í
formi minningarkorta og símskeyta.
Skipting iandsins í sveitarfélög:
Lagl til að landsbyggðinni
verði skipt í 25 sveitarfélög
NEFND á vegum félagsmálaráðuneytisins hefur skilað áfangaskýrslu
um æskilegar breytingar á skiptingu landsins í sveitarfélög, og er
gerð grein fyrir þrem hugmyndum um leiðir til breytingar í skýrsl-
unni. I fyrsta lagi er um sameiningu að ininnsta kosti 2-4 nágranna-
sveitarfélaga að ræða, sem leiða niyndi til myndunar tiltölulega fjöl-
mennra sveitarfélaga. Fjöldi sveitarfélaga í landinu yrði þá 60-70 tals-
ins, en í dag eru þau 201. í öðru lagi er um sameiningu allra sveitarfé-
laga innan héraðs eða sýslu, og myndu sveitarfélögin þá ná yfir mjög
stór svæði, og í undantekningartilfellum yrðu þau með færri en 1000
íbúa. Samkvæmt þeassu yrðu sveifarfélög utan höfuðborgarsvæðisins
25 talsins. Þriðja leiðin felur í sér að engar opinberar aðgerðir komi
til sem þvingi eða hvetji til sameiningar sveitarfélaga, en samstarf
þeirra yrði eflt innan héraðsnefnda og byggðasamlaga, og yrðu héraðs-
nefndirnar lögbundnar sem samstarfsnefndir sveitarfélaganna.