Morgunblaðið - 12.02.1992, Blaðsíða 1

48 SIÐUR B
35. tbl. 80. árg.
MIÐVIKUDAGUR 12. FEBRÚAR 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Rússland:
Segja pólit-
íska fanga
enn í haldi
Moskvu. Reuter.
MENNIRNIR, sem voru látnir
lausir úr Perm-35 vinnubúðunum
í Úralfjöllum á föstudag, sögðu í
gær að þeir hefðu ekki verið síð-
ustu pólitísku fangarnir í Rúss-
landi eins og rússnesk stjórnvöld
höfðu haldið fram.
„Þó nokkuð mörgum pólitískum
föngu'm í Sovétríkjunum hefur verið
haldið í vinnubúðum fyrir glæpa-
menn. Það eru enn jxilitískir fangar
í Rússlandi og við vorum því ekki
þeir síðustu," sagði Viktor Marov,
einn af föngunum fyrrverandi.
--------♦ ♦ ♦---
Evrópuþingið:
Bann við tób-
aksauglýsing-
um samþykkt
' ' ’ : : •

Reuter
Moskvubúar
fá ókeypis
máltíðir
Vestræn ríki hafa nú opnað nítj-
án mötuneyti í Moskvu þar sem
öryrkjum, fátækum og eldri
borgurum er boðið upp á ókeyp-
is máltíð. Er þetta gert í tengsl-
um við matarflutninga Banda-
ríkjanna og fleiri ríkja til Sam-
veldis sjálfstæðra ríkja. Alls
verða 18.000 tonn af mat, lyfjum
og hjálpargögnum flutt flugleiðis
á tveimur vikum. Þýskir fjölmiðl-
ar sögðu í gær að of mikið væri
gert úr þessu átaki. Þjóðverjar
hefðu sjálfir á undanförnum 16
mánuðum flutt 75.000 tonn af
matvælum til 271 áfangastaðar
í Sovétríkjunum. Á myndinni
sjást starfsmenn Hjálpræðis-
hersins kenna rússneskum kokk-
um hvernig eigi að búa til banda-
ríska máltíð.
Rússland og Úkraína:
Deila um skriðdreka stefnir
afvopnunarsamningi í hættu
Brussel. Reuter.
Strassborg. The Daily Telegraph.
EVRÓPUÞINGIÐ samþykkti í
gær tillögu um bann við hvers
kyns tóbaksauglýsingum innan
Evrópubandalagsins.
Tillagan var samþykkt með 150
atkvæðum gegn 123. Bannið öðlast
þó ekki lagagildi nema heilbrigðis-
ráðherrar aðildarríkjanna tólf sam-
þykki það á fundi sínum í næsta
mánuði.
Framkvæmdastjórn Evrópu-
bandalagsins lagði til að bannið yrði
sett en bresk og bandarísk tóbaksfyr-
irtæki ráku mikinn áróður gegn af-
greiðslu málsins. Talsmenn þeirra
sögðu að tóbaksfyrirtækin í Frakk-
landi og á Ítalíu, sem eru ríkisrekin,
hefðu beitt sér fyrir banninu af ótta
við að þau bresku og bandarísku
legðu heimamarkað þeirra undir sig.
SAMNINGURINN um fækkun
hefðbundinna vopna í Evrópu
(CFE) er í hættu vegna deilu
Rússa og Úkraínumanna um
hvernig þeir eigi að skipta með
sér þúsundum skriðdreka og
vígtóla sem samningurinn nær
til. „Líkurnar á því að samningn-
um verði bjargað eru litlar og
þær minnka stöðugt,“ sagði Sim-
on Lunn, aðstoðarframkvæmda-
stjóri Atlantshafsbandalagsins
(NATO).
22 ríki, þar á meðal Sovétríkin
og Bandaríkin, undirrituðu samn-
inginn um hefðbundnu vopnin árið
1990 og þar er kveðið á um mikla
fækkun skriðdreka, brynvarinna
bifreiða, stórskotatækja og ann-
arra hergagna frá Atlantshafi til
Úral-fjalla. Mörg ríkjanna eru ekki
viss hvort þau eigi að framfylgja
samningnum vegna óvissunnar um
hvað verður um vopn Sovétríkj-
anna fyn-verandi. Embættismenn
NATO sögðu að vestræn ríki
myndu ekki hætta við fyrirhugaða
aiýopnun ef deilan leystist ekki.
Hins vegar myndi slíkt leiða til
óróleika í Austur-Evrópu og ef til
vill skapa mikla spennu í þessum
heimshluta.
Heimildarmenn innan Atlants-
hafsbandalagsins í Brussel sögðu
að Rússar og Úkrainumenn hefðu
ekki náð samkomulagi um skipt-
ingu vopnanna. „Úkrainumenn
vilja jafnræði en Rússar megnið
af vopnunum,“ sagði háttsettur
embættismaður NATO.
í samningnum er ekki aðeins
kveðið á um fækkun vopna heldur
er Evrópu einnig skipt í svæði til
að koma í veg fyrir mikla hernaðar-
uppbyggingu á ákveðnum svæð-
um. „Verði samningnum framfylgt
óbreyttum hefðu Úkraínumenn
fleiri hernaðartæki en Rússar á
svæðinu vestan Úralfjalla,“ sagði
annar heimildaiTnaður í Brussel.
„Þið getið ímyndað ykkur hvað
Rússum finnst um það.“
Leiðtogar ellefu fyrrum sovét-
lýðvelda, sem hafa gengið í Sam-
málið verði leyst fyrir fund Ráð-
stefnunnar um öryggi og samvinnu
í Evrópu (RÖSE) sem á að halda
í Helsinki i næsta mánuði. Takist
það ekki er talin hætta á að viðræð-
ur, sem nú fara fram í Vin um
Reuter
Göngufólki snúið við
Pakistönsk yfirvöld stöðvuðu í gær göngu tugþúsunda manna, félaga
í Frelsisfylkingu Kasmírs, en ferðinni var heitið yfir til Kasmírs í
Indlandi til liðs við múslíma, sem vilja stofna sjálfstætt ríki eða sam-
einast Pakistan. Höfðu Indveijar mikinn viðbúnað á landamærunum
og lögðu þar víða jarðsprengjur og pakistanska lögreglan gerði göngu-
mönnum lífið leitt með ýmsum hætti. Erfiðast var þó sjálft göngufær-
ið, mikill aur á öllum leiðum vegna votviðra. Hér er verið að leggja
planka eða borð yfir eina aurskriðuna en skömmu síðar var flokknum
snúið við.
veldi sjálfstæðra ríkja, ræða málið
í Minsk á föstudag. NATO vill að
fækkun hermanna í Evrópu, drag-
ist á langinn.
Filippseyjar:
Kjarnorkukafbát-
um breytt í orkuver?
Hoiig Kong, Lundúnum. Thc Daily Telcgraph.
STJÓRN Filippseyja íhugar nú hvort hún eigi að leigja rússn-
eska kjarnorkukafbáta og nota þá sem fljótandi orkuver.
Filippeysk orkumálayfirvöld
hafa sent sérfræðinga til Moskvu
til að kanna kjarnakljúfa kafbát-
anna og samningaviðræður um
leiguna gætu hafist bráðlega.
Fregnir herma að rússnesk
stjórnvöld hafi ákveðið að bjóða
að minnsta kosti sex kjarn-
orkukafbáta til leigu.
Talsmaður bandaríska sendi-
ráðsins í Manila vildi ekki tjá sig
um þetta mál í gær og sagði að
það kæmi Bandaríkjamönnum
ekki við hvernig Filippseyingar
leystu orkuskort sinn. Richard
Gordon, borgarstjóra Olongapo í
Subic-flóa, hryllti hins vegar við
tilhugsuninni um rússneskan
kjarnorkukafbát i grennd við
borgina. „Við viljum ekki annað
Tsjemobyl-slys hérna. Ég vil
ekki gera lítið úr Rússum, en
reynslan af kjarnorkuverum
þeirra skýrir sig sjálf,“ sagði
hann.
Ekki hefur verið reynt áður
að breyta kjarnorkukafbáti i
orkuver en talið er að það sé flók-
ið og kostnaðarsamt verkefni.
Cyril Laming, sérfræðingur í
kjarnorkuverkfræði við Imperial
College í Lundúnum, sagði þetta
„svolítið skrýtna hugmynd“ en
taldi hana ekki út í hött ef kaf-
bátarnir fengjust á mjög hag-
stæðu verði. Hann sagði að
kjarnorkukafbátur gæti fram-
leitt um 30 megavött.