Morgunblaðið - 21.02.1992, Side 9
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. FEBRÚAR 1992
9
Hjartans þakkir til allra þeirra, sem sýndu
mér hlýhug og vináttu meÖ heimsóknum, kveðj-
um og gjöfum á 90 ára afmœli mínu.
Guð blessi ykkur öll.
Sigurjón Hansson.
Síðustu dagar útsölunnar!
Góðir skór ó góðu verði.
Stórlækkað verð ó
kuldaskóm.
Skósalan
Laugavegi 1, sími 16584,
mót Skólavörðustíg.
Styrkur til norrænar rannsóknarmenntunar
NorFA - Nordisk Forsker-
utdanningsakademi _
býður norrænum rannsóknamönnum að
sækja um styrki til:
★ Rannsóknanámskeið
★ Umræðna um rannsóknir ásamt málstofum (workshops)
★ Ferðastyrki
★ Stuttra dvala
★ Tölvunet
★ Norrænnar þátttöku í alþjóðlegum rannsóknanámskeiðum
★ Norænna eða ekki-norrænna gistikennara/leiðbeinanda
★ Áætlanafundi
Umsóknarfrestur: 15. mars 1992 (um rannsóknanámskeið 1993 gildir
sérstakur frestur til 1. september 1992).
Kynningabæklinga með umsóknareyðublöðum má fá í háskólum, rann-
sóknastofnunum og rannsóknaráðum á Norðurlöndum eða hjá skrifstofu
NorFA.
Nordisk Forskerutdanningsakademi (NorFA),
Sandakerveien 99,
N-0483 Oslo.
Sími +47 2 15 70 12
Telefax +47 2 22 11 58
sem einnig veitir upplýsingar.
NorFA var stofnað 1. janúar 1991 af norrænu ráð-
herranefndinni. NorFA hefur 1992 um 28 millj. NKR.
til styrktar rannsóknarmenntunar og rannsóknaleið-
angra á Norðurlöndum._____________________
Meira en þú geturímyndad þér!
Samdráttur i sparnaði heimila
Sparifé heimilanna minnkaði að raunvirði um 1% á síðasta ári
og hefur það ekki gerzt síðan árið 1982. Miðað við sparifjáreign
heimilanna í lok síðasta árs nam það um 600 þúsund krónum
á mann, en skuldir hins vegar um 850 þúsund krónum á mann.
Þetta kemur fram í febrúarfréttum verðbréfamarkaðar VÍB.
250 þúsund í
mínus
í fréttabréfínu er birt
grein eftir Sigurð B.
Stefánsson, _ fram-
kvæmdasljóra VÍB, og
nefnist hún „Óvarkár
unu-æða um íslenskt
sparifé". Fer hún hér á
eftir:
„A árinu 1991 minnk-
aði sparifé heimilanna
um 1% frá fyrra ári, ef
miðað er vð raunvirði á
mann. Sparifé þannig
mælt hafði þá ekki
minnkað síðan árið 1982
og ekki síðan frjálsræði
í fjármálaviðskiptum tók
að aukast tíl muna rétt
fyrir miðjan síðasta ára-
tug. Sparifé heimilanna
er metíð hér sem 75% af
innlánum banka og spari-
sjóða, helmingur af verð-
mætí spariskírteina ríkis-
sjóðs, hclmingur af
markaðsverðmæti hluta-
bréfa og allar eignir inn-
lendra verðbréfasjóða.
Nam sparifé heimilanna
um 600 þúsund kr. á
mami í Iok ársins 1991
en skuldir heimilanna
námu þá um 850 þúsund
kr. á mann. f upphafi síð-
asta áratugar nam spari-
fé um 212 þúsund kr. á
mann en skuldir á mann
um 176 þúsund kr. Spari-
fé að frádregnum skuld-
um hefur þannig lækkað
úr því að vera um 50
þúsund kr. á maim í plús
í um 250 þúsund kr. í
mínus á síðustu tiu ánim.
Hvað þarf til
að vextir hald-
ist lágir og
stöðugir?
Opinbera umræðu um
íslenskt sparifé, hvort
sem er af hálfu stjóm-
málamaima, forustu-
manna vcrkalýðsfélaga
eða fjölmiðla, má oft
skilja á þaim veg, að þar
sé um að ræða eignir sem
ráðskast megi með til
hagsbóta fyrir aðra hópa
í þjóðfélaginu en spari-
fjáreigendur sjálfa.
Sjaldan gætir virðingar í
garð þeirra sem spara
og leggja fyrir af launum
sínum til að eignast
sparifé. Sannleikurinn er
sá að enginn eignast
sparifé nema sá sem eyð-
ir minnu en hann aflar.
Um margra áratuga
skeið færðist þetta fé
yfir til skuldara vegna
verðbólgu og neikvæðra
raunvaxta. Umhyggja
forráðamanna er engu
að siður öll fyrir þeim
sem taka þetta fé að láni
og ráðstafa því, með mis-
munandi skynsamlegum
hætti en þó jafnan sam-
kvæmt eigin ákvörðun.
Nægjanlegt
sparifé
I Ijósi þessa er ekki að
furða að dragi úr mynd-
mi sparifjár. í opinberri
uniræðu leggjast allir á
eitt, stjórnmálamenn,
verkalýðsleiðtogar, for-
ráðamenn í atvinnulifinu,
um að mæla fyrir lækkun
vaxta, skattlagningu
spariíjár, og (hér áður)
afnámi verðtryggingar.
En vextir geta ekki lækk-
að varanlega nema tíl sé
nægjanlegt sparifé til að
fullnægja þörfinni fyrir
lánsfé hveiju sinni. Að-
eins með því að söðla um
og lyfta spönm og spari-
fjáreigendum til virðing-
ar er unnt að stuðla að
lægri og stöðugri vöxtum
tíl frambúðar.“
Efling sparn-
aðar
Grein Sigurðar B.
Stefánssonar sýnir (jós-
lega nauðsyn þess að efla
sparnað landsmanna.
Það er ekki aðeins háttur
góðra búmanna heldur
er það forsenda þess, að
vextir lækki og þar með
útgjöld opinberra aðila,
atvinnufyrirtækja og
heimila. Lágir vextir eru
líka hváti til aukinna at-
hafna og fjárfestinga í
atvinnulífinu, en án þess
er ekki unnt að halda
uppi fullri atvinnu.
Mestu varðar þó við
núverandi áðstæður í
efnahagslífinu, að aukinn
sparaaður dregur úr er-
lendum lántökum. Þær
eru orðnar svo miklar að
segja má að þjóðin sé
bundinn á skuldaklafa
hjá erlendum lánar-
drottnum.
Skuldasúpan
Erlendar skuldir
landsmanna voru um síð-
ustu áramót nær 200
þúsund milljónir króna
og afborganir og vextir
nema um 25 þúsund
milljónum króna á ári,
að þvi er kom fram í
grein fjármálaráðherra í
Morgunblaðinu fyrr í vik-
unni. Allt þetta gífurlega
fé rennur úr þjóðarbúinu
til útlendra fjármagns-
eigenda. Aukinn innlend-
ur sparnaður dregur úr
þörfinni á þessum lántök-
um og eykur ráðstöfun-
arfé þjóðarinnar.
SlMINN er
689400
BYGGT & BÚIÐ
KRINGLUNNI
í