Morgunblaðið - 04.03.1992, Side 1

48 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
53. tbl. 80. árg.
MIÐVIKUDAGUR 4. MARZ 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Nagorno-Karabak:
Samveldisherinn
kemst ekki a brott
Moskvu. Reuter.
ARMENAR í Stepanakert, höfuðstað Nagorno-Karabak, komu í gær
í veg fyrir, að unnt væri að flytja burt síðustu herdeild samveldishers-
ins en þeir óttast allsherjarárás Azera á borgina þegar herinn er far-
inn. Yfirvöld í Armeníu sökuðu í gær Azera um að hafa skotið niður
þyrlu, sem var að flytja burt konur og börn.
Vopnaðir Armenar og íbúar í
Stepanakert lokuðu öllum vegum frá
borginni til að hindra brottflutning
samveldishermannanna og kvaðst
fólkið mundu leggjast fyrir skrið-
drekana ef nauðsyn krefði. Óttast
það stórárás Azera strax og herinn
er á burt en stjórnarandstæðingar í
Azerbajdzhan og þjóðernissinnar
leggja hart að Ayaz Mutalibov, for-
seta landsins, að hefna strax árása
Bandaríkin:
Fjörkipp-
ur í efna-
hagslífið
Washington. Reuter.
HAGVÖXTUR í Bandaríkjun-
um jókst um 0,9% í janúar-
mánuði og er það mesti fjör-
kippurinn í hálft ár. Þykir það
boða gott fyrir efnahagslífið
á næstunni. Hækkaði gengi
dollarans strax og skýrt var
frá þessu.
Hagvöxturinn er metinn með
tilliti til nokkurra hagvísa, sem
eiga að segja fyrir um ástandið
í efnahagslífmu allt að níu mán-
uði fram í tímann. Höfðu efna-
hagssérfræðingar búist við, að
hann ykist um 0,7% en í nóvem-
ber og desember minnkaði hann
um 0,2% í hvorum mánuði. Sjö
af 11 hagvísum voru jákvæðir
í janúar.
Armena og fjöldamorðanna, sem
þeir eru sakaðir um. Hefur af þess-
um sökum verið boðað til neyðar-
fundar í azerska þinginu á morgun.
Talsmaður innanríkisráðuneytis-
ins í Armeníu sagði í gær, að Azer-
ar hefðu skotið niður armenska her-
þyriu, sem var að flytja um 50
manns, aðallega konur og börn, til
Jerevans í Armeníu. Kom þyrlan
niður nærri azersku þorpi en flestir
lifðu þó af. Áður hafa Armenar ver-
ið sakaðir um að hafa skotið niður
azerskar þyrlur.
Suleyman Demirel, forsætisráð-
herra Tyrklands, sagði í gær, að
Tyrkir gætu ekki látið átök Azera
og Armena afskiptalaus enda væru
þau eins og púðurtunna, sem gæti
sprungið þá og þegar með alvarleg-
um afleiðingum fyrir nágrannaríkin.
Hefur tyrkneska stjórnin reynt að
miðla málum milli þjóðanna en tyrk-
neskir þjóðernissinnar krefjast þess,
að Azerum, sem tala tyrkneska
tungu, verði lagt lið gegn Armenum.
A flótta frá „blóðvöllunum “ í Burma
Reuter
Talsmenn alþjóðlegra hjálparstofnana sögðu í
gær, að Burma væri að breytast í sams konar
„blóðvöll" og Kambódía var á valdatíma Rauðu
khmeranna. Hafa tugþúsundir múslima, sem eru
minnihluti í landinu, flúið yfir til Bangladesh og
segir fólkið sögur af óskaplegum grimmdarverk-
um stjórnarhersins, fjöldamorðum, misþyrming-
um og þrælkunarbúðum. Þetta flóttafólk er ný-
komið yfir Naaf-fljótið, sem rennur á landamær-
um ríkjanna.
Stofnun sjálfstæðs ríkis sam-
þykkt í Bosníu-Herzegovínu
Sarajevo. Reuter.
ALIJA Izetbegovic, forseti Bos-
níu-Herzegovínu, sagði í gær að
lýðveldið myndi segja sig úr lög-
um við Júgóslavíu og verða að
sjálfstæðu ríki. Þjóðaratkvæða-
greiðsla var haldin í Bosníu um
helgina um hvort lýðveldið ætti
að lýsa yfir sjálfstæði og voru
99,43% þeirra sem kusu fylgjandi
því. „Bosnía er sjálfstæð og vill
verða að alþjóðlega viðurkenndu
ríki,“ sagði Izetbegovic þegar
úrsiitin lágu fyrir.
Kjörsókn í þjóðaratkvæðagreiðsl-
unni var einungis 63% þar sem Serb-
ar í Bosníu sátu flestir heima á kjör-
dag í mótmælaskyni en þeir vilja
viðhalda.tengslum við Serbíu. Þrjár
Norrænt samstarf innan Evrópubandalagsins:
Islendingar ekki fullir
þátttakendur utan EB
-segir Carl Bildt forsætisráðherra Svíþjóðar
Hclsinki. Frá Ólafi Þ. Stephensen, hlaOamanni Morgunblaðsina.
CARL Bildt, forsætisráðherra Svíþjóðar, segir að Islendingar muni
ekki einangrast frá öðrum Norðurlöndum, þótt þeir gangi ekki í
Evrópubandalagið, en þeir verði hins vegar ekki fullir þátttakend-
ur í norrænu samstarfi, sem í auknum mæli muni eiga sér stað
innan ramma EB. Þetta kom fram í samtali Bildts við Morgunblaðið
i gær.
Bildt sagði í ræðu sinni á Norð-
urlandaráðsþingi, sem hófst í Hels-
inki í gær, að nýtt norrænt sam-
starf innan evrópsks ramma væri
í augsýn. Norrænt samstarf,
sem hefði verið að glata mikil-
vægi sínu, myndi fá nýjan kraft
með tengingu við evrópskt sam-
starf. Bildt sagði að allt benti
til að öll Norðurlöndin myndu
ganga í Evrópubandalagið á
næstu árum - sennilega þó að
Islandi undanskildu.
„ísland mun ekki einangrast
frá Norðurlandasamstarfinu.
Það er hlutverk okkar að sjá til
þess að Island eigi áfram mögu-
leika á að taka þátt í norrænu
samstarfi,“ sagði Bildt í samtali
við Morgunblaðið. „Það er æski-
legt að ísland tengist Evrópu-
samstarfinu. En íslendingar
munu ekki taka fullan þátt í
samstarfi okkar ef þeir kjósa
að standa fyrir utan Evrópu-
bandalagið."
Bildt sagði að mikið af því,
sem áður hefði heyrt undir nor-
ræht samstarf, myndi flytjast til
Evrópubandalagsins. „Island
verður áfram fullgildur aðili að
Norðurlandaráði sem slíku, en
margir stórir málaflokkar munu
Carl Bildt
lyftast á evrópskt plan,“ sagði
forsætisráðherrann.
Hann sagði að íslendingar yrðu
að ákveða sjálfir hvernig þeir vildu
haga tengslum sínum við EB. „En
séð út frá sjónarhóli norræns sam-
starfs væri æskilegast að öll Norð-
urlöndin gengju í EB. Á því er
enginn vafi,“ sagði Bildt.
Sjá bls...
þjóðir byggja Bosníu og er sú
stærsta múhameðstrúarmenn eða
um 41% íbúa. Þá eru 17% íbúa Kró-
atar og 31% Serbar.
Vopnaðir Serbar settu upp götu-
tálma víðs vegar um Sarajevo, höf-
uðborg Bosníu, á mánudag og olli
það miklu öngþveiti í borginni. Inn-
anríkisráðuneytið í Bosníu sagði þrjá
menn hafa fallið í skotbardögum
þann tíma sem götutálmarnir voru
uppi. í gær var hins vegar allt með
kyrrum kjörum í Sarajevo eftir að
um tíu þúsund manns gengu með
kertaljós um borgina til að mótmæla
aðgerðum Serba. Forseti Bosníu
varaði Serba við að grípa til áþekkra
aðgerða að nýju og sagði að ef það
gerðist myndi hann hvetja almenna
borgara til að koma í veg fyrir það.
Fulltrúar stjórnarinnar og Serba
eiga nú i viðræðum um framtíð lýð-
veldisins og eru uppi tillögur um
víðtæka sjálfstjórn einstakra þjóða
þegar Bosnía verður að sjálfstæðu
ríki. Serbar telja hins vegar að tveir
þriðju hluti landssvæðis Bosníu til-
heyri þeim og Radovan Karadzic,
formaður Serbneska lýðræðisflokks-
ins, sagði í gær að Serbar myndu
stofna sjálfstætt ríki „í tengslum við
Júgóslavíu" ef ekki yrði gengið að
kröfum þeirra.
Þjóðaratkvæðagreiðsla um sjálf-
stæði var einnig haldin í Svartfjalla-
landi (Montenegro) um helgina og
sagði Ta/i/ug-fréttastofan í Belgrad
að jafn afgerandi meirihluti hefði
þar verið andvígur sjálfstæði og
hefði verið því fyigjandi í Bosníu.