Morgunblaðið - 20.11.1992, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. NÓVEMBER 1992
Vátryggingafélagið og sam-
gönguráðuneytið á villigötum
eftir Albert Jensen
Viljirðu kynnast hluta af ís-
lenskri menningar og hetjusögu,
skaltu lesa um gömlu póstferðimar.
Þar segir frá, er farið var með póst
milli Q'arða, yfir heiðar, eyðidali og
sjávarmegin undir snarbröttum
hlíðum. Menn ýmist báru farangur-
inn, notuðu báta eða hesta, allt eft-
ir aðstæðum.
Á vetrum voru póstferðir í öllum
tilfellum þrekraun og þá eins og
nú, voru snjóflóðin hættulegust. En
þessir æðrulausu kjarkmenn, sem
sáu um að flytja póst, gerðu ein-
angrun afskekldra staða bærilegri.
En það er ekki síður hættuiegt
og nauðsynlegt að ferðast í hlíðum
hárra íjalla nú, en þá, þó búið sé
að sprengja farveg nútímatækni.
Á vetmm verða margar leiðir
kolófærar vegna snjóa, eins og heið-
ar og dalir sem tengja saman
byggðir.
Allt eru þetta vegir, sem nánast
lífsnauðsyn er að halda opnum.
Ekki vegur lítið t.d. læknishjálp og
hjúkrun, á þá nauðsyn. Það er því
ekki lítil ábyrgð sem lögð er þeim
á herðar er halda skulu leiðum þess-
um opnum í hvaða veðri og færð
sem er. Ég hef undrast kjark og
dugnað þessara fómfúsu moksturs-
manna, við að greiða leið manna
til öryggis og betra lífs. Maður
getur vart ímyndað sér, hvemig er
að vera einn, fjarri byggð í slæmu
veðri á stóru og þunglamalegu
ruðningstæki við þær aðstæður sem
þessum mönnum er gert að vinna.
Vegir í hlíðum snarbrattra flaila,
jafnvel í sjó fram, er þeirra starfs-
vettvangur, þar sem stórgrýti, aur
eða snjóflóð, geta hrifíð stærstu
tæki fram af, niður stórgrýtta hlíð
og út í sjó. Kaldur janúardagur.
Vegurinn milli Hnífsdals og Isa-
fjarðar þakinn þykkum snjó,
skyggni slæmt eins og oft, vegna
snjófoks úr hlíðinni, en verst af öllu,
hin sífellt óútreiknanlega snjóflóða-
hætta. Við slíkar aðstæður var Jak-
ob Þorsteinsson að vinna 27. janúar
1990 er snjóruðningstæki sem hann
stjórnaði varð fýrir snjóflóði á
Hnífsdalsvegi, sem hreif tæki og
mann nálægt 30 metra niður í fjöru,
þar sem snjóruðningsbíllinn endaði
ferðina á hliðinni, kaffærður í sjó.
Á leiðinni niður, missti Jakob með-
vitund, en rankaði við sér í ísköldum
sjónum og svartamyrkri, því snjór
úr flóðinu var yfír bíinum, en öldur
skoluðu snjónum burt svo hann sá
hvemig komið var. Það hafði losnað
um hliðarrúðu og gat hann slegið
hana úr um leið og sjó fyilti húsið.
Blautur og illa búinn, komst Jakob
til Hnífsdals, en það voru nokkrir
kílómetrar í frosti og snjófjúki. Mið-
að við meiðsli Jakobs og aðstæður
„Það ætti því að vera
umhugsunarefni starfs-
mönnum vegagerðar
ríkisins, hvort trygg-
ingar þeirra hafí nokk-
urt gildi.“
allar, kulda, vosbúð, veðurlag
o.s.frv. er kraftaverki líkast, að
hann skuli vera lifandi. Það má með
öðm, þakka nákvæmlega réttum
ákvarðanatökum hans allan tímann.
Jakob er nú skyndilega orðinn
30% öryrki og gerir kröfur á vinnu-
veitanda sinn um bætur. En þá
kemur í ljós, hvað valdhafar vega-
gerðar og snjómoksturs, hafa lítinn
skilning á þeim vandamálum og
hættum sem við er að glíma í þess-
ari vinnu. Reykjavík, þaðan sem
setulið þetta, án ábyrgðar í þægi-
legheitum, á notalegu kaupi, fjar-
stýrir oft, án staðlegrar þekkingar,
verkstjómm fjarlægra staða.
Af hálfu vegagerðar ríkisins, sem
er vinnuveitandi Jakobs, er lýst
ábyrgð á Vátryggingafélagið, en
það fírri sig ábyrgð á þeirri for-
sendu að um náttúruhamfarir hafi
verið að ræða. (En hvað, ef tækið
hefði fokið útaf, em það ekki nátt-
úruhamfarir?). Nú kem ég að væm-
kærð og áhugaleysi setuliðsins í
RVK um öryggi og velferð starfs-
manna sinna á landsbyggðinni.
Er hugsanlegt, að vegagerð hafí
svo vita gagnslausa menn í svoköll-
uðum ábyrgða- og yfirmannastöð-
um, að þeim sé ekki treystandi til
að gera ömgga samninga við trygg-
ingar. Em þeir svo vanhæfír að
vita ekki að snjóflóð era nokkuð,
sem aldrei er hægt að vita fyrirfram
um, með fullri vissu, og það em
þau sem mokstursmönnum stafar
fyrst og fremst hætta af, og því
þurfti sérstaklega að hafa þau í
samningum, svo tryggingafélögun-
um gefíst ekki færi á að skjóta sér
á bak við smáa letrið með ómerki-
legum hártogunum.
Ef trygging sú, er vinnuveitandi
kaupir mönnum sínum heldur ekki,
er hann ábyrgur. En ef Vátrygg-
ingafélagið kemst með brögðum hjá
að greiða Jakobi, þá hefur trygging
verið seld vegagerð á fölskum for-
sendum. Vegagerðin getur því sagt
upp öllum tryggingum af þessu tagi
og krafíst endurgreiðslna iðgjalda
aftur í tímann. Menn sem vinna
jafn hættuleg störf fyrir almenning
og Jakob gerir, vita af hættunni
en vinna af æðraleysi þrátt fyrir
það og í þeirri trú, að þeir geti treyst
vinnuveitanda sínum. Vegagerð og
Vátryggingafélag eiga að sjá sóma
sinn í því, að standa undanbragða-
laust við skuldbindingar sínar gagn-
AJbert Jensen
vart þessum mönnum, sem daglega
hætta lífí sínu við skyldustörf og
em gmnlausir um að reynt verði
að gera þá tortryggilega, ef þeir
slasast, eða deyja af slysfömm. Að
athuguðu máli má ætla, að hefði
slysið valdið dauða, hefði ekkjan
tæpast fengið fyrir jarðarför
mannsins. Það ætti því að vera
umhugsunarefni starfsmönnum
vegagerðar ríkisins, hvort trygging-
ar þeirra hafi nokkurt gildi.
Undanfarið hefur dómgreind lög-
fræðinga vakið meiri eftirtekt en
oft áður, aðallega fyrir hvað hinir
brotlegu sleppa vel. Ég vona, að
þó lögfræðingamir vinni fyrir vold-
uga aðila, láti þeir ekki skerða dóm-
greind sína.
Höfundur er byggingameiatari.
Flestir íslendingar 10 til 50
ára hafa fengið Nýja testa-
mentið frá Gídeonfélögum
eftír Sigurbjöm
Þorkelsson
Á haustin gengur jafnan mikið á
í starfsemi Gídeonfélagsins á ís-
landi. Haustið er sá tími sem við
notum til þess að heimsækja gmnn-
skóla landsins, um 200 að tölu, eða
alla skóla sem hafa 10 ára böm eða
nemendur 5. bekkjar til þess að
gefa þeim eintak af Nýja testament-
inu. Að hausti 1992 loknu ættu
flestir íslendingar á aldrinum 10 til
50 ára að hafa fengið Nýja testa-
mentið að gjöf frá Gídeonfélögum.
Það er því orðinn stór hópur lands-
manna sem man eftir komu Gídeon-
félaga í þeirra skóla til þess að
gefa Nýja testamentið.
Úthlutun Nýja testamentis til
bama hófst árið 1954, en þá hafði
Gídeonfélagið verið starfandi hér á
landi í níu ár eða frá 1945. Fyrstu
árin vora það 12 ára böm sem fengu
Nýja testamentið, en síðan var ald-
við erum vandlát
m.
tk
...alltafþegar

#
co
Vá
m
K0MIÐ 0G
DftNSlÐ!
iRÐU
LÉTTA
DANSSVEIFLU
Á TVEIM
DÖGUMt
Næstu námskeið
28. og 29. nóv. '92
Áhugahópur um
almenna dansþátttöku á Islandi
§620700
H 20010 eða 21618
hringdu núna
urinn færður niður í 11 ár og nú
hin síðustu ár niður í 10 ára. Var
það m.a. gert að beiðni skólayfír-
valda svo mögulegt væri að not-
færa sér bókina í einhveijum tilfell-
um við kennslu.
Nýja testamentið
Nýja testamentið er eins og flest-
um mun kunnugt hluti af Biblí-
unni. Nýja testamentið er ekki fyrir-
ferðarmikil bók, en hefur samt að
geyma verðmæti, sem enginn mað-
ur má vera án. Innihald Nýja testa-
mentisins er það mikilvægasta sem
Gideonfélagar hafa kynnst og vilj-
um við með því að gefa landsmönn-
um þessa litlu bók koma því til leið-
ar að sem flestir kynnist verðmæt-
um bókarinnar, sem þó verður aldr-
ei metin til fjár. Nýja testamentið
hefur að geyma lifandi orð Guðs,
sem mun vara að eilífu. Jesús sagði:
„Himinn og jörð munu líða undir
lok, en orð mín munu aldrei undir
lok líða.“ (Lúkas 21:33.)
Nýja testamentið segir okkur
m.a. sannleikann um okkur sjálf,
en hann má fínna t.d. í 3. kafla
Rómveijabréfsins. En það sem dýr-
mætast er þá segir Nýja testament-
ið okkur sannleikann um Guð föð-
Sigurbjöm Þorkelsson
„Nýja testamentið eða
Biblían hefur orðið
mörgum til blessunar,
hjálpar og styrktar í
hinum margvíslegustu
aðstæðum lífsins. “
ur, skapara okkar. „Því svo elskaði
Guð heiminn, að hann gaf son sinn
eingetinn til þess að hver sem á
hann trúir glatist ekki, heldur hafí
eilíft líf.“ (Jóh. 3:16.) Þetta vers
kallaði Marteinn Luther „Litlu
Biblíuna" vegna þess að í þessum
orðum felst kjami Biblíunnar.
Gídeonfélagið
Gídeonfélagið er alþjóðasamtök,
stofnuð Í Bandríkjunum árið 1899.
Fyrsta Gídeonfélagið á íslandi var
stofnað árið 1945, en ísland er
þriðja landið þar sem Gídeonfélag
var stofnað.
Gídeonfélagar era allir meðlimir
kristinnar kirkju og má segja að
félagið starfí sem framlengdur ann-
ar armur hennar. Auk þess að gefa
10 ára bömum Nýja testamentið
hafa félagsmenn komið Biblíunni
eða Nýja testamentinu fyrir á hótel-
herbergjum, við sjúkrarúm, við rúm
aldraðra, sem dvelja á dvalarheimil-
um, í fangaklefa auk þess að gefa
bókina hjúkranarfólki.
Gídeon er nafn á manni sem sagt
er frá í 6. og 7. kafla Dómarabók-
arinnar í Gamla testamentinu. Þar
er sagt frá manni sem hét Gídeon
og hlýðnaðist kalli Guðs er Guð
vildi senda hann í ákveðin verkefni.
Gídeonfélagið á íslandi starfar
nú í 14 félagsdeildum.
Að lokum
Nýja testamentið eða Biblían
hefur orðið mörgum til blessunar,
hjálpar og styrktar í hinum marg-
víslegustu aðstæðum lífsins. Um
leið og Gídeonfélagar þakka lands-
mönnum móttökumar í gegnum
árin viljum við hvetja fólk til lestrar
í Orðinu reglulega svo það mætti
verða sem lampi fóta okkar og ljós
á lífsleið okkar.
Megi Guð halda áfram að blessa
íslenska þjóð.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Gídeonfélagsina á íslandi.
Vélstj órafélagið mótmælir hug-
myndum um tvö skattþrep
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi ályktun frá Vél-
stjórafélagi íslands:
„Almennur félagsfundur Vél-
stjórafélags íslands, haldinn á Ak-
ureyri 18. nóvember 1992, mótmæl-
ir öllum hugmyndum um að ijár-
munir séu fluttir frá launafólki til
vel stæðra fyrirtækja og fyrirtækja
sem em það illa stödd efnahagslega
að óraunhæft er að halda rekstri
þeirra gangandi.
Einnig mótmælir fundurinn
framkomnum hugmyndum um tvö
skattþrep og bendir á að með því
væri fyrst og fremst verið að sækja
fjármuni til launþega en ekki til
þess hóps í þjóðfélaginu sem getur
stöðu sinnar vegna skammtað sér
skráð laun sjálfur og greiðir þess
vegna aðeins skatta og skyldur af
hluta launa sinna. Til þessa hóps
ber að ná, áður en raunhæft er að
hækka álögur á almennt launafólk.
Þá skorar fundurinn á stjómvöld
að grípa til hliðstæðra ráðstafana
og aðrar Norðurlandaþjóðir hafa
gert til þess að kauþskip á vegum
Islendinga séu mönnuð íslending-
um.
Fundurinn telur eðlilegt að stutt
sé við innlendan skipasmíðaiðnað
með jöfnunartollum svo skipasmíð-
ar og viðhald fari sem mest fram
hérlendis."
I
*
<
i
i
í
i
i
i
(
(
<
(
(
(