Morgunblaðið - 20.11.1992, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20: NÓVEMBER 1992
49
Merktar gönguleiðir
á Hengilssvæðinu
...alltafþegar
O það er betra
Frá Eggerti Lárussyni
Að gefnu tilefni er rétt að fara
fyrst örfáum orðum um tilefni og
tilgang þess að Hitaveita Reykja-
víkur réðst í það að láta merkja
gönguleiðir á Hengilssvæðinu.
Reykjavíkurborg og stofnanir
hennar eiga fjórar allstórar jarðir
á Hengilssvæðinu. Þær eru: Nesja-
vellir, Ólfusvatn, og Úlfljótsvatn í
Grafningshreppi og Kolviðarhóll í
Ölfushreppi.
í framhaldi af umfangsmiklu
landgræðslu- og trjáplöntunará-
taki sem hófst á Nesjavöllum 1989
og á Ölfusvatni 1990, var ákveðið
að byggja upp gott og aðgengilegt
útivistarsvæði á jörðum borgarinn-
ar, fyrir alla þá sem þess vildu
njóta. Hundruð unglinga á vegum
Vinnuskóla Reykjavíkur og og
Hitaveitu Reykjavíkur hafa á und-
anförnum fjórum árum haft sum-
arvinnu á svæðinu við margskonar
landgræðslu- og skógræktarstörf.
Haustið 1990 var síðan hafíst
handa um könnun og skipulag vel
merktra sumargönguleiða á Heng-
ilssvæðinu. Verkið var unnið með
aðstoð Borgarskipulags Reykja-
víkur, og í samráði við ráðgjafa
um svæðisskipulag í Grafnings-
hreppi og Ölfushreppi á vegum
Skipulags ríkisins.
Fljótlega kom í Ijós að nokkrum
annmörkum var háð að byggja upp
heilstætt net gönguleiða á jörðum
borgarinnar einnar þó ekki væri
vegna annars en að landamerki
jarðanna liggja hvergi saman. Því
var ákveðið að láta mörk skipu-
lagsins ná yfír Hengilssvæðið allt.
Frá Mosfellsheiði í vestri og allt
austur að Úlfljótsvatni og frá
Hellisheiði í suðri að Þingvalla-
vatni í norðri. Þetta svæði allt, sem
telja má náttúrufarslega og land-
fræðilega heild, er sérlega vel fall-
ið til hverskonar útivistar sumar
sem vetur. Aðkomumöguleikar eru
yfirleitt góðir og margskonar að-
staða tengd útivist, ferðamennsku
og náttúruvernd, hefur þegar
byggst upp allt í kringum Hengils-
svæðið.
Gönguleiðaskipulagið var kynnt
samráðsnefndum um svæðisskipu-
lag í báðum þeim hreppum sem í
hlut eiga, svo og þeim landeigend-
um þar sem leiðir hafa þegar ver-
ið lagðar um. Þá hafa Náttúru-
vemdarráð og Skipulag ríkisins
fylgst með málinu frá upphafí.
Gönguleiðaskipulagið er í sam-
ræmi við drög að svæðisskipulagi
beggja hreppa þar sem gert er ráð
fyrir að Hengilssvæðið verði gert
að fólkvangi eða skipulögðu úti-
vistarsvæði.
Merking sumargönguleiða hófst
á jörðum borgarinnar sumrið 1991
og var haldið áfram síðastliðið
sumar. Samanlögð lengd sumar-
gönguleiða skv. skipulaginu er um
125 km og hafa þegar verið merkt-
ir upp um 80 km auk þess sem
settar hafa verið upp undirstöður
fyrir vegvísa þar sem leiðir sker-
ast, og stigar yfir girðingar þar
sem leiðir liggja yfír.
Þá hafa verið settar upp til
bráðabirgða upplýsingatöflur á sjö
stöðum umhverfís Hengilssvæðið
með uppdrætti af fyrirhuguðum
sumargönguleiðum, þ.e. bæði
þeim sem búið er að merkja, og
eins þeim sem eftir á að merkja.
Gert er ráð fyrir að merkingu
sumargönguleiða verði í aðalatrið-
um hægt að ljúka sumarið 1994.
Þá er einnig áformað að merkja
upp reiðleiðir um svæðið svo og
skíðagönguleiðir. Mikið er af
gömlum menningarminjum á
svæðinu og er unnið að því að
kortleggja þær og skrá það það
sem um þær er vitað. Áformað er
að gefa út gott gönguleiðakort af
svæðinu með margskonar upplýs-
ingum, eins fljótt og auðið er.
Hafa verður í huga að leiðakerfíð
er ennþá í uppbyggingu og á
eflaust eftir að taka einhveijum
breytingum í ljósi fenginnar
reynslu.
Eftirfarandi atriði voru m.a.
höfð í huga við ákvarðanatöku
vegna merkinga gönguleiða:
1. Aðgengi: Miðað er við að
svæðið sé opið og aðgengilegt sem
allra flestu sæmilega frísku fólki
með eða án reynslu af fjallaferð-
um, og ekki síst fjölskyldufólki
með böm til lengri eða styttri
gönguferða. Meðal annars þess
vegna verða settar upplýsingatöfl-
ur við helstu aðkomustaði með
kortum af leiðakerfum þar sem
eru skráðar vegalengdir á milli
helstu staða. Kortunum verður
skipt út árlega eftir því sem fleiri
leiðir verða tilbúnar, eða nýjar
upplýsingar koma fram sem eiga
erindi á kortin.
2. Einfaldleiki: Leiðakerfíð er
byggt á neti gamalla og nýrra
slóða og stíga sem fyrir eru í land-
inu, t.d. fjárgötum og reiðgötum.
Efnisval í stikum og vegvísum er
nánast það sama og notað hefur
verið um langt árabil í þjóðgörðum
og fólkvöngum hérlendis. Leiðim-
ar em stikaðar tréstikum sem
standa u.þ.b. 60-70 cm upp úr
jarðveginum. Efsti hluti stikanna,
um 20 cm er ýmist málaður í blá-
um lit sem þýðir meginleið, í rauð-
um lit sem þýðir tengileið inn á
meginleið, eða svörtum lit sem
þýðir erfíðari leið. Þar sem leiðir
skerast em vandaðir mosagrænir
vegvísar úr áli sem festir em á
gráa jámstöng. Vegvísamir gefa
til kynna áttir og mismunandi ijar-
lægðir á ýmsa ákvörðurnarstði.
Gera má ráð fyrir að líftími tréstik-
anna verði 4-5 ár eftir veðurá-
lagi. Vel má hugsa sér að einhveij-
um þeirra verði á síðari stigum
skipt út fyrir t.d. steinvörður. í
byijun er fjarlægð milli stika
50-80 m eftir landslagi, en eftir
því sem leiðir skýrast verða þær
grisjaðar, og etv. minnkaðar.
Reynt er eftir megni að hafa merk-
irigar eins einfaldar og auðskiljan-
legar og frekast er kostur, en jafn-
framt upplýsandi.
3. Náttúmvernd: með auknum
frítíma fólks hefur þörfín fyrir
skipulögð útivistarsvæði í ná-
grenni þéttbýlis aukist. Hengils-
svæðið hefur upp á flesta þá kosti
að bjóða sem prýtt geta gott úti-
vistarsvæði. Ásókn inn á svæðið
hefur á síðari ámm aukist mikið,
en því miður ekki alltaf í æskileg-
ar áttir. Til dæmis hafa á seinni
ámm myndast í landinu margs-
konar slóðar og djúp sár, aðallega
eftir akstur torfæmtækja, en einn-
ig eftir umferð hrossa yfír við-
kvæm svæði. Ýmis mannvirki hafa
verið byggð og annaðhvort ekki
klámð eða ekki haldið við. Efnis-
taka hefur farið fram sem valdið
hefur miklum spjöllum á landi, og
á a.m.k. einum stað hefur gamalli
námu rétt við fjölfarinn þjóðveg,
verið breytt í ruslahaug. Með vel
skipulögðum, merktum og að-
greindum göngu- og reiðleiðum
vill Hitaveita Reykjavíkur freista
þess að snúa þessari þróun við.
Leitast er við að nýta þær götur
sem fyrir em í landinu, þar sem
útsýni er gott og þar sem ekki er
hætta á frekari gróðurskemmdum.
Reynt er að sneiða hjá viðkvæm-
ustu svæðunum, eða fara í útjöðr-
um þeirra. Með öðmm orðum, þá
verður reynt að stýra þeirri gang-
andi og ríðandi umferð, sem er
og verður á svæðinu inn á ákveðn-
ar leiðir. Ef það tekst minnka lík-
ur á því að landið vaðist allt út í
illa ígrunduðum slóðum.
4. Öryggi: Hengilssvæðið er
meðal úrkomumestu svæða lands-
ins. Þar skiptast á fjöll og dalir,
hraun og heiðaflákar. Það gefur
augaleið að þegar veður gerast
válynd, dimm þoka brestur skyndi-
lega á, eða degi tekur að halla er
ekki alltaf auðratað á þessum slóð-
um, jafnvel ekki fyrir kunnuga.
Þeir sem þarna eiga leið um verða
og eiga að geta treyst því að allar
merktar leiðir séu færar og ömgg-
ar sé farið með gát, og merkingar
séu eins vel úr garði gerðar og
hægt er að ætlast til á víðavangi.
Því hefur verið leitast við að gera
leiðamerkingar þannig, að þær
sjáist sæmilega þó eitthvað sé að
skyggni, en falli þó eins vel að
landinu og kostur er þegar sól
skín í heiði. Neðri hluti stikanna
er því málaður í gulleitum jarðar-
lit. Á tvær hliðar gula flatarins
eru síðan fest samlit glitmerki,
sem ætlað er að gefí svömn sé
t.d. vasaljósi beint að stikunni í
myrkri eða slæmu skyggni. Hafa
ber í huga að sjaldnast er um
beinar leiðir að raeða milli stika,
og því ætlum við að lítil glitmerki
geti við vissar aðstæður komið sér
vel fyrir ferðamenn á svæðinu.
F.h. Hitaveitu Reylqavíkur
EGGERT LÁRUSSON
umsjónarmaður landareigna
Pennavinir
Áiján ára Nígeríupiltur með
áhuga á tónlist og íþróttum:
Isaac Annobil,
c/o Mr. Matthew Annobil,
Eiectricity Corp. of Ghana,
P.O. Box 154,
Cape Coast,
Ghana.
Átján ára japönsk stúlka með
áhuga á tónlist o.fl.:
Yuka Kenmochi,
2170 Kawatsuma Goka-mura,
Ibarakiken 306-03,
Japan.
LEIÐRÉTTIN GAR
Tvær meinlegar
prentvillur
í grein Unnar Hebu Steingríms-
dóttur hjúkmnarfræðings og deild-
arstjóra á Geðdeild Landspítalans á
bls. 16 í gær, slæddust inn tvær
meinlegar villur, sem gera textan
nær óskiljanlegan. Neðst í fyrsta
dálki átti að standa: „En núna síð-
ast, þegar fréttist að Borgarspítal-
inn væri farinn að borga betur en
Landspítalinn, þ.e. hjúkmnarfræð-
ingum í fullri vinnu (sem em rúm-
lega 50 hj.fr. af 300), varð það
dropinn sem fyllti mælinn“. Ská-
letruð er setningin, sem féll niður.
Ennfremur slæddist inn orðið
„Hvaða“ í upphafi málsgreinar í
fjórða dálki næst á eftir feitletraðri
millifyrirsögn. Þar átti að standa:
„Hjúkmnarfræðingar hafa í gegn-
um árin mjög lítil kynnt í fjölmiðl-
um. hvað liggur að baki því að vera
hjúkrunarfræðingur." Beðist er vel-
virðingar á þessum villum.
SVARTA
PANNAN
Hraórétta veitingastaður
•'hiartaboraarinnar
O
Sími 16480
•acr
Þú getur bæði tekib matinn meb þér heim eba borbab hann á stabnum
Nýjung!
Barheque kjúklingar
Gómsœtir Borbeque kjúklingar
bcetast nú ó matsebilinn
Velkomin í kjúklingakrœsingarnar okkar
Fjölskyldupakki fyrir 5.
10 kjúklingabitar (BARBEQUE eba SOUTHERN FRIED),
franskar, sósa og salat Verb 2000 kr.
Fjölskyldupakki fyrir 3.
6 kjúklingabitar (BARBEQUE eba SOUTHERN FRIED),
franskar, sósa og salat Verb 1300 kr.
Pakki fyrirl.
2 kjúklingabitar (BARBEQUE eba SOUTHERN FRIED),
franskar, sósa og salat Verb 500 kr.
Sími 29117
Snyrtifræðingur
kynnir nýju haust-
og vetrarlitina
í dag
kl. 14-19
Hygea
Kringlunni