Morgunblaðið - 06.12.1992, Side 15

flölögun nýrra ís-
lendinga áfalialaus
„EG þekki ekkert dæmi ofbeldis hér á landi, sem beinist sérstak-
lega að innflytjendum. íslendingar hafa líka Iagt mikla áhersiu
á að fólk aðlagist samfélaginu hér og þvi hefur sú staða ekki
komið upp að þeim finnist sér ógnað af innflytjendum," sagði
Ómar Smári Ármannsson, aðstoðaryfirlögregluþjónn í ReyKja-
vík.
lagði síðasta spilið á borðið, tæmdi
vodkaglasið og hélt út í náttmyrkrið
með vinum sínum. Þrír ungir Tyrkir
höfðu tekið að sér að standa vörð
um búðirnar um nóttina. Fyrrver-
andi sumarbúðum ungkommúnista
nærri pólsku landamærunum hefur
verið breytt í flóttamannahæli. Þar
hafast við nærri hundrað manns sem
áður bjuggu í Eberswalde-búðunum
sem brunnu til kaldra kola á dular-
fullan hátt um síðustu helgi.
Nóttin líður tíðindalaust. Tyrkirn-
ir þrír rekast ekki á neina aðra en
tvö þýska öryggisverði og hundinn
þeirra. Þegar Ali sest aftur við spila-
borðið segir hann: „Ég veit ekki
hvað við myndum gera ef skallhöfð-
arnir kæmu. En a.m.k. kæmu þeir
okkur ekki að óvörum." Ali ólst upp
í Búlgaríu en þar var honum bannað
að tala móðurmál sitt og hann varð
að bera slavneskt nafn. Hann skildi
eftir bíl og íbúð í leit að frjálsara lífi.
í sjónvarpsherberginu leika börn-
in sér langt fram eftir kvöldi og láta
sér fátt um atburði síðustu daga
finnast. Óttinn við árás drukkinna
ólátaseggja með kylfur og Molotov-
kokkteila gagntekur foreldrana. „Ég
þori ekki að hleypa krökkunum út
lengur," segir Fatima Nerov, 27 ára
gömul, Tyrki frá Búlgaríu, sem
greiddi of fjár til þess að henni yrði
smyglað inn í Þýskaland ásamt dótt-
ur og syni.
Eins og vænta má greinir fræði-
menn mjög á um það hverjar séu
orsakir ofbeldisverkanna í Þýska-
landi. Margir benda á vanmáttuga
löggæslu í austurhlutanum og fé-
lagslega upplausn auk ofbeldisdýrk-
unar á öllum sviðum þjóðfélagsins.
Allt of mikil einföldun sé að stimpla
alla ofbeldisseggina sem nýnasista.
Unglingabijálæði geti birst í mörg-
um myndum en geti líka horfið jafn-
skjótt.
Kynþáttahatur birtist í Frakklandi
á mun óljósari hátt en í ná-
grannalandinu Þýskalandi. Of-
beldi er sjaldgæfara og duldara.
Hverfa verður aftur til ársins 1988
til að finna morð sem vakti þjóðarat-
hygli og tengist uppgangi hægri-
öfgastefnu. Þá drápu tveir liðsfor-
ingjar í hernum araba. Þeir reyndust
báðir stuðningsmenn Þjóðfylkingar
Le Pens. Gyðingar hafa upp á síð-
kastið sætt ofbeldi og grafreitir
þeirra verið vanhelgaðir. A þriðju-
daginn var ráðist inn í bænahús í
Strassborg, rótað í bókum, húsgögn
brotin og ýmis ókvæðisorð um gyð-
inga máluð á veggi.
En hverjir eru það sem styðja
Þjóðfylkinguna í Frakklandi? Leið-
togi flokksins er Jean-Marie le Pen
sem fyrst var kosinn á þing árið
1956 fyrir Flokk hægrisinnaðrar al-
þýðu. Hann var þá 27 ára gamall,
yngsti þingmaður Frakklands á þeim
tíma. Lengi vel náði Þjóðfylkingin
einungis til fárra kjósenda og hafði
aðeins 1% fylgi. Arið 1984 jókst
fylgið snögglega þegar flokkurinn
fékk 11% atkvæða í kosningum til
Evrópuþingsins. Þjóðfylkingin hefur
fast fylgi meðal lægri stétta þjóðfé-
lagsins, hjá fólki sem er illa sett
vegna atvinnuleysis. Sumir styðja
flokkinn af söknuði eftir konungs-
veldinu gamla. í þriðja lagi má nefna
hershöfðingja á eftirlaunum og fyrr-
verandi samstarfsmenn þýskra nas-
ista í seinni heimsstyrjöldinni. Enn-
fremur má nefna unga öfgasinna;
krúnurökuð ungmenni og ýmsa nýn-
asistahópa, araba- og gyðingahat-
ara. Samskonar hópar eru í Þýska-
landi og Benelux-löndunum. Le Pen
hefur reynt að sverja þessa síðastt-
öldu fylgismenn af sér vegna þess
hve illu orði þeir hafa komið á flokk-
inn. Raddir hafa verið uppi um sam-
band Þjóðfylkingarinnar við moon-
ista.
Ekki má gleyma börnum vel
stæðra foreldra sem aðhyllast hefð-
bundin samfélagsleg gildi. Laga- og
stjórnmálafræðinemar eru áberandi.
Þeir vinna mikið hugmyndastarf og
undirbúa valdatöku óumdeilanlegs
foringja.
Stofnaður hefur verið sérstakur
skóli fyrir fylgismenn Þjóðfylkingar-
innar. Fréttaritari Morgunblaðsins
spjallaði við Bruno Chauviere fyrr-
verandi þingmann og einn af aðal-
Omar Smári sagði, að hann
hefði fyrir skömmu setið
fund lögreglumanna frá öll-
um löndum Evrópu í Bruss-
el. „Við ræddum sérstaklega um
breytingamar í Austur-Evrópu
og fólksflutninga af þeim sökum,
svo og breytingar þær, sem {
vændum eru í Evrópu, þegar
fólksflutningar milli landa verða
ekki takmarkaðar nema að litlu
leyti. „Vandinn, sem íbúar meg-
inlandsins búa við, er sá, kyn-
þættir og þjóðarbrot, sem koma
sér fyrir í öðrum löndum, halda
hópinn og varðveita sína tungu
og menningu. íbúunum, sem fyr-
ir eru, fmnst sér ógnað að mörgu
leyti og ekki síst þar sem atvinnu-
ástandið er bágborið. Lögreglu-
niennirnir voru sammála um, að
ástandið nú bæri keim af því
ástandi, sem ríkti skömmu fyrir
síðustu heimsstyijöld og hafa af
þvi þungar áhyggjur. Það skiptir
Islendinga miklu að fylgjast vel
með þeirri þróun.“
Hólmfríður Gísiadóttir hefur
séð um svokölluð nýbúanámskeið
hjá Rauða krossinum fyrir erlent
fólk á íslandi. Hún segist hafa
kannað það fyrir nokkrum árum
hvort böm frá Víetnam hefðu
orðið fyrir aðkasti f skólum. í
stuttu máli sagt hefði niðurstað-
an verið sú að svo væri ekki.
„Það er mín staðfasta trú að for-
dómar fari hér þverrandi með
auknum ferðalögum fólks, með
því að heimurinn hefur minnkað
með bættum samgöngum, með
því að hér eru landsmenn af
ýmsum uppruna. Fjöldi barna
hefur verið ættleiddur hingað af
svæðum þar sem annar iitarhátt-
ur ríkir. Þar með gera íslenskir
foreldrar þessi börn að sínum og
sýna í verki að þeir. séu ekki for-
dómafullir. Nefna má alla þá ís-
lensku karlmenn sem hafa gifst
konum af öðrum uppruna, til
dæmis frá Suðaustur-Asíu. Síðan
hefur heimurinn breyst með til-
komu sjónvarpsins. Við erum
með þeldökkt fólk inni í stofu
hjá okkur eins og fyrirmyndar-
föðurinn einu sinni í viku sem
er orðinn besti vinur okkar allra.
Með því að kynnast öðrum á
þennan hátt komumst við frum-
byggjamir hér vonandi að því að
aðrir hafa sína kosti og galla
alveg eins og við,“ sagði Hóim-
fríður.
Viðmælendur Morgunblaðsins
vom sammála um að aðlögun
nýrra íslendinga gengi í stómm
dráttum áfallalaust. Forsvars-
menn Félags nýrra íslendinga,
Hope Knútsson og George Gros-
man, þekktu einstaka dæmi þess
að hróp væru gerð að þeldökku
fólki eða Asíukonum. Einnig
væru dæmi um að erlend börn
væru uppnefnd á meinlegan hátt.
Hope sagði að hér væri ákveðin
tortryggni í garð útlendinga, að
hluta til vegna þess hve samfé-
lagið væri einsleitt. Þolið væri
því minna en annars staðar og
það væri eðiilegt. Grosman sem
er tékkneskur gyðingur sem búið
hefur í Kanada, Bretiandi og
Ísrael auk ísiands kvað Íslend-
inga hvorki betri né verri en aðr-
ar þjóðir hvað varðaði afstöðuna
til útlendinga. Þeir fordómar sem
útlendingar mættu hér væm sak-
lausir; hér fyrirfyndist óupplýst
óvild í garð útlendinga ef svo
mætti að orði komast á meðan
víða erlendis markaðist fjand-
skapur { garð innflytjenda af því
að þar væri um stóra hópa að
ræða sem skæru sig úr. Grosman
sem hefur búið hér um nokkurra
ára skeið sagði að einungis einu
sinni hefði verið ráðist á sig með
ókvæðisorðum vegna þess að
hann væri gyðingur.
Spjöll hafa verið unnin á grafreit gyðinga í Lyon í Frakklandi.
A FUNDIMEÐ
SPÆNSKUM
NÝNASISTUM
RÆTTVIÐ
UNGAN
RÁÐGJAFA LE
PENS
í FLÓTTA-
MANNABÚ-
ÐUMÍ
ÞÝSKALANDI
UNGVERSKUR
SKOLASTJÓRI í
SLÓVAKÍU
ÓTTAST
OFSÓKNIR
stjórnendum Þjóðfylkingarinnar.
Hann sagði sig úr flokknum á sínum
tíma vegna þess að hann sætti sig
ekki við starfsaðferðir og kenningar
hans. Hann segir að úrsögninni hafi
verið illa tekið. Honum hafi verið
hótað öllu illu og m.a. fékk hann
líkkistur sendar í pósti.
Chauviere segir að ungliðahreyf-
ing flokksins skiptist í tvennt. Ann-
ars vegar „litlu deildina" sem kemur
saman í Chateau de Neuvy sur Bar-
angeon, kastala uppgjafa einræðis-
herra frá Miðafríkulýðveldinu, Bo-
kassa að nafni, í suðvesturhluta
Frakklands. Barnaskóli þessi sé ekki
nefndur því nafni opinberlega því
pólitískir menntastofnanir af þessu
tagi séu ekki leyfðar í Frakklandi.
Skólastjóri er Roger Holeindre, fyrr-
verandi liðsforingi í franska hernum.
Til að fá inngöngu verða börnin að
geta rakið ættir til fransks her-
manns sem barist hefur í stríði.
Markmið með kennslunni er að ala
upp hugdjarfa hermenn. og sanna
föðurlandsvini. Krafist er skilyrðis-
lausrar hlýðni við forihgjann. í
„stóru deildinni“ eru ungmenni
fimmtán ára og eldri. Pólitíska inn-
rætingin er þar meiri. Mein Kampf
eftir Hitler er vinsæl kvöldlesning
þótt ekki sé hún á námsskránni.
Chauviere segir að samtals sé
þarna um hundrað ungliða að ræða
sem hlotið hafi ströngustu þjálfun.
Aðspurður um samstarf skallhöfða
og Þjóðfylkingarinnar sagði Chauvi-
ere að lífverðir Le Pens kæmu úr
hópi krúnurakaðra.
Fréttaritari talaði við ungan mann
sem starfar í ungliðahreyfingu Þjóð-
fylkingarinnar.'hann vildi ekki láta
nafns síns getið. Hann hefur lokið
námi í stjórnmálafræði í Strassborg
og er einn af ráðgjöfum fiokksfor-
ingjans, Le Pens. „Við lesum fræði
Drieu la Rochelle og Charles Maur-
ras en sérstaklega Roberts Brass-
illachs. Við teljum Frakkland vera
sérstakt og að það gegni menningar-
legu alheimshlutverki. Nýlendu-
tíminn var uppgangsskeið Frakk-
lands...Það er ekki til jafnrétti í
Frakklandi, jafnrétti er ekki mögu-
leiki vegna þess að fólk er ekki jafnt
að upplagi...Okkar höfuðandstæð-
ingar eru mótmælendur, gyðingar,
frímúrarar, kynbiendingar og litaðir
innflytjendur í Frakklandi. Hug-
myndir og lífsvenjur þessa fólks
rugia einingu ríkisins...Norðurlöndin
eru okkar uppáhald. Norðurlandabú-
ar eru bræður okkar, aðrir Evr-
ópubúar eru frændur okkar...Stofn-
inn á Norðurlöndum er mun hreinni
en okkar. Karl Lang, foringi Þjóð-
fyikingarinnar í Norður-Frakklandi
eyðir því öllum sumarleyfum sínum
á Norðurlöndum." Ungi maðurinn
sagðist ekki geta mælt með því of-
beldi sem beitt væri í Þýskalandi til
að hrekja innflytjendur brott. En það
væri skiljanlegt. „Fólk úr mismun-
andi menningarheimum getur aldrei
lifað til lengdar saman i friði. Lausn-
in er auðvitað sú að innflytjendur
hverfi á braut.“ Hann sagðist ekki
gera ráð fyrir að Þjóðfylkingin kæm-
ist nokkurn tíma til valda í Frakk-
landi. En hugmyndir hennar ættu
eftir að verða ofan á.
Morð á dóminíkanskri konu í síð-
asta mánuði vakti mikinn
óhug á Spáni og ótta við að
hægriöfgastefna væri þar á uppleið
eins og víðar í álfunni. Fréttaritari
Morgunblaðsins sneri sér til Fern-
ando Delgado Martinez, blaðafull-
trúa innanríkisráðuneytisins í
Madrid. Hann sagðist ekki líta á
nýfasistaflokka á Spáni sem neina
sérstaka ögrun, þeir væru smáir og
hefðu ekkert fjöldafylgi. Auk þess
ýttu þeir yfirleitt ekki undir ofbéldi
heldur lifðu og hrærðust f söknuði
eftir Franco-tímanum. Ofbeldið að
undanförnu megi rekja til skall-
höfða, sem vissulega geti reynst
hættulegir, en þó tæpast alvarleg
ógnun við samfélagsfriðinn.
Það orð hefur þó farið af Cedade,
eina raunverulega nýnasistaflokkn-
um á Spáni, að hann sé fylgjandi
valdbeitingu til að koma á þjóðfé-
lagsbreytingum. Fréttaritari Morg-
unblaðsins sótti fund hjá Cedade.
Mátti þar sjá allskonar fólk, ungt
og gamalt, konur og karla og að því
er virtist úr öllum þjóðfélagshópum.
________________%
Einhveijir tugir voru viðstaddir,
sjálfsagt hátt í fimmtíu manns. Á
meðan fólkið var að safnast saman
var andrúmsloftið notalegt, ekki
ólíkt einhveiju samkomuhúsinu í
sjávarþorpi, nema hvað myndir af
Adolf Hitler og hakakrossfánar
hengu uppi á veggum. Fréttarit sam-
takanna og aðrar bókmenntir um
nasismann, lágu á borðum.
Meiri alvörubragur komst á fund-
inn þegar ræðuhöldin hófust. Fluttar
voru tvær ræður. Önnur var um
nasismann í heild sinni og leitaðist
ræðumaður við að sýna fram á að
hér væri ekki um stjórnmálastefnu
að ræða heldur heimspeki, heimssýn
eða jafnvel lífsmáta. Hann minntist
ekki einu orði á kynþáttahatur, hvað
þá útrýmingu eða ofsóknir, heldur
talaði mikið um að núverandi stjórn-
skipun Vesturlöndum gengi ekki
upp, hún væri ranglát. Hann gætti
þess þó að gagnrýna ekki lýðræðið
sem slíkt. Hann sagði að nasistar
nútímans hefðu engan hug á að taka
þátt í stjórnmálum en með hegðun
sinni gætu þeir haft áhrif til góðs í
þjóðfélaginu. Hann sagði að sú hug-
mynd að nasistar ýttu undir ofbeldi
væri fráleit. Fréttaritari komst þó
ekki hjá því að taka eftir nokkrum
vígalegum ungum mönnum í her-
mannabuxum og stígvélum sem
stóðu meðfram veggjum salarins
með krosslagðar hendur.
Hinn ræðumaðurinn, sem er for-
ingi samtakanna — lítill maður með
snyrtilegt skegg — talaði um Adolf
Hitler. Hann lagði mikla áherslu á
að Hitler hefði verið mikill dýravinur
og þótt vænt um börn.
Að ræðuflutningi loknum skapað-
ist aftur þessi samkundustemmning.
Viðstaddir settust að spjalli í litlum
hópum. Fréttaritari komst þá að því
að margir af viðstöddum höfðu lesið
íslenskar fornbókmenntir og voru
furðuvel að sér í þeim — t.d. La
saga de Nial og Textos mitologicos
de Edda. Töldu þeir sögurnar vel í
anda nasismans, án þess að geta
útskýrt það nánar. Flestir voru einn-
ig vel að sér í mannkynssögu, sér-
staklega heimsstyijöldinni síðari.
Vissu þeir allt um innrásina í Pól-
lánd, og kom vitneskja þeirra heim
og saman við þekkingu fréttaritara,
en samt tókst þeim einhvern veginn
að komast að þeirri niðurstöðu að
Pólveijar hefðu átt upptökin. Tókst
ekki að komast til botns í rökum
þeirra þrátt fyrir að lagðar væru við
hlustir.
Skyndilega hljómuðu Valkyijur
Wagners úr hátölurum og skömmu
síðar leystist samkundan upp.
Fréttaritari Morgunblaðsins í Prag
spáir því að Ungveijar verði
næstu fórnarlömb útlendinga-
haturs í Mið-Evrópu. Andúðin í garð
ungverska minnihlutans í Rúmeníu,
Tékkóslóvakíu og Serbíu fari vax-
andi. 3,5 milljónir Ungveija eiga
heimkynni í nágrannaríkjum Ung-
veijalands. Skýringin er sú að landa-
mæri voru dregin með þessum hætti
eftir fyrri heimsstyijöldina er aust-
urrísk-ungverska keisaradæmið leið
undir lok. Ungveijarnir vara við því
að nú séu að hefjast kerfisbundnar
ofsóknir gegn þeim sem auðveldlega
geti leitt til hættulegs uppgjörs um
landamæri Ungveijalands.
Fréttaritari var á ferð í bænum
Samorin í Slóvakíu. Ótti gagntekur
Ungveijana sem þar búa. Öll vega-
skilti eru á tveimur tungumálum,
slóvakísku og ungversku, en víða
hefur verið málað með svörtu yfír
ungversku stafína. í menntaskóla
bæjarins ríkir sérkennilegt ástand.
Slóvakar og Ungveijar ganga inn
um sömu aðaldyr en í andyrinu skipt-
ist nemendahópurinn, Slóvakarnir
fara í vinstri álmu og Ungveijarnir
í þá hægri. „Annað er ekki hægt,“
segir skjólastjórinn Laszlo Kovacs,
sem einnig er formaður ungverska
menningarfélagsins í bænum.
„Spennan er mikil í samskiptum
þjóðanna og það verður að kenna
hvorum í sínu lagi. Þótt Við Ungveij-
ar séum í meirihluta hér í Samorin
þá þorum við ekki að syngja þjóð-
sönginn okkar fyrir allra eyrum.
Vladímír Meciar leiðtogi Slóvakíu
hefur gefið skýrt til kynna að við
séum annars flokks borgarar.11
Sæmundur Halldórsson í Honn, Þórdís Ágústs-
dóttir ( Norður-Frakklandi, Itngnar Bragason
í Madrid og Rune Bech í Prag lög-ðu til efni.